Địa lý Trung Quốc – Wikipedia tiếng Việt

Địa lý và khí hậu Trung QuốcHình ảnh vệ tinh của Trung QuốcThượng Long Thắng Lúa

Trung Quốc có diện tích 9.571.300 km², có diện tích gấp 29 lần Việt Nam. Từ Bắc sang Nam có chiều dài là 4000 km, từ Tây sang Đông là 5000 km, có đường biên giới với 14 quốc gia và lãnh thổ bao gồm: Triều Tiên, Nga, Mông Cổ, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Afghanistan, Pakistan, Ấn Độ, Nepal, Bhutan, Myanma, Lào và Việt Nam.

Đặc điểm chính[sửa|sửa mã nguồn]

Địa hình chung[sửa|sửa mã nguồn]

Cao và hiểm trở, 60 % diện tích quy hoạnh là núi cao trên 1000 m. Địa hình cao về phía Tây và thấp dần về phía Đông .Địa lý Trung Quốc lê dài khoảng chừng 5.026 km ngang qua theo khối lục địa Đông Á giáp với biển Đông Nước Trung Hoa, vịnh Triều Tiên, Hoàng Hải, và Biển Đông, giữa Bắc Triều Tiên và Nước Ta trong một hình dạng đổi khác của những đồng bằng to lớn, những sa mạc bát ngát và những dãy núi cao chót vót, gồm có những khu vực to lớn đất không hề ở được. Nửa phía Đông của vương quốc này là những vùng duyên hải rìa những hòn đảo là một vùng bình nguyên phì nhiêu, đồi và núi, những sa mạc và những thảo nguyên và những khu vực cận nhiệt đới. Nửa phía Tây của Trung Quốc là một vùng những lưu vực chìm trong những cao nguyên, những khối núi, gồm có phần cao nguyên cao nhất trên toàn cầu .Sự to lớn của vương quốc này và sự cằn cỗi của vùng trong nước phía tây kéo theo những yếu tố quan trọng trong kế hoạch phòng thủ. Dù có nhiều bến cảng tốt dọc theo chiều dài bờ biển khoảng chừng 18000 km nhưng khuynh hướng truyền thống lịch sử của quốc gia không phải ra biển mà hướng về đất liền, để tăng trưởng thành một vương quốc hùng mạnh với TT ở Hoa Trung và Hoa Nam, vươn tới tận vùng đồng bằng bắc Hoàng Hà. Trung Quốc cũng có cao nguyên Tây Tạng về phía Nam. Cao nguyên Tây Tạng là một cao nguyên to lớn với cao độ cao. Về phía Bắc của cao nguyên Tây Tạng là những Sa mạc Gobi và Taklamakan, trải ra từ Cực Tây Bắc về phía Đông qua Mông Cổ .
Các sông lớn ở Trung Quốc. Lần lượt từ bắc xuống nam, tây sang đông là Hắc Long Giang, Hoàng Hà, Mê Công, Trường Giang và Châu GiangTrung Quốc là vương quốc lớn thứ 4 quốc tế về tổng diện tích quy hoạnh ( sau Nga, Canada và Hoa Kỳ ) [ 4 ]. Số liệu về diện tích quy hoạnh của Trung Quốc hơi khác nhau, tùy theo việc người ta lấy số liệu từ những biên giới mập mờ. Con số chính thức do Cộng hòa Nhân dân Nước Trung Hoa đưa ra là 9,6 triệu km², khiến cho vương quốc này chỉ hơi nhỏ hơn một chút ít so với Hoa Kỳ. Trung Hoa Dân Quốc đóng ở Đài Loan đưa ra số lượng là 11 triệu km², nhưng số liệu này gồm có cả Mông Cổ, một vương quốc có chủ quyền lãnh thổ độc lập. Trung Quốc có đường viền khá giống với Hoa Kỳ và phần nhiều có cùng vĩ độ của Hoa Kỳ. Tổng diện tích Trung Quốc ước tính là 9.596.960 km², trong đó diện tích quy hoạnh đất là 9.326.410 km² và nước là 270.550 km² .

Các vương quốc giáp giới[sửa|sửa mã nguồn]

Tuyên bố hàng hải:

• Vùng tiếp giáp lãnh hải: 24 hải lý (44 km)
• Thềm lục địa: 200 hải lý (370 km) hoặc tới rìa của mép lục địa
• Lãnh hải: 12 hải lý (22 km)

Các vùng địa hình[sửa|sửa mã nguồn]

Sa mạc Taklamakan ở Tân Cương nhìn từ vệ tinhXét theo độ cao, Trung Quốc có ba bậc thấp dần từ tây sang đông. Phía tây có độ cao trung bình 4000 mét so với mực nước biển, được ví là nóc nhà quốc tế. Khu Tự trị Tây Tạng và tỉnh Thanh Hải thuộc vùng này. Tiếp nối là vùng có độ cao trung bình 2000 mét so với mực nước biển phủ bọc phía bắc và đông của cao nguyên Thanh Tạng. Các khu tự trị Tân Cương, Ninh Hạ, Nội Mông và những tỉnh Cam Túc, Sơn Tây ở phía bắc, Trùng Khánh, Tứ Xuyên, Vân Nam, Quý Châu ở phía tây nam thuộc vùng cao thứ hai này. Thấp nhất là vùng bình nguyên có độ cao trung bình dưới 200 mét ở phía đông bắc, đông và đông nam của vùng cao thứ hai nói trên. Các tỉnh còn lại của Trung Quốc thuộc vùng thấp này .

Địa hình phía Tây[sửa|sửa mã nguồn]

Là vùng núi cao và hiểm trở nhất quốc tế với độ khô cằn rất lớn. Có nhiều cao nguyên và bồn địa tiêu biểu vượt trội như : cao nguyên Tân Cương ( phía Tây Bắc ) với những dãy núi cao và hiểm trở như Côn Lôn, Thiên Sơn, và rất nhiều đỉnh núi cao ( từ 600 m đến 7000 m ) xen kẽ là những bồn địa to lớn như bồn địa Uigua và Lòng chảo Ta Rim [ 5 ] .

Cao nguyên Thanh Tạng[sửa|sửa mã nguồn]

Cao nguyên Thanh Tạng nhìn từ vệ tinh Núi Côn LônLà tên ghép giữa 2 chữ Thanh Hải và Tây Tạng, nằm về phía Tây ( thủ phủ là Lasa ) có diện tích quy hoạnh chiếm 1/4 Trung Quốc có độ cao tiêu biểu vượt trội là 4500 m, và là được xem là nóc nhà của quốc tế và là nơi xuất phát của nhiều con sông quan trọng nhất Châu Á Thái Bình Dương. Về phía nam cao nguyên là dãy Hymalaya dài 2500 cây số, ngang 200 – 300 cây số .

Bài chi tiết: Everest

Núi Everest

Độ cao trung bình của cao nguyên này là 6000 mét, có nhiều đỉnh cao trên 7000 m. Riêng lãnh thổ Trung Quốc có đến 10 đỉnh núi cao trên 8000 mét, nổi tiếng nhất là Jumalangma cao 8.840 mét (chính là Everest) nằm ngay biên giới Trung Quốc và Nepal. Hình thái núi này giống như một hình tháp khổng lồ có 3 mặt: Bắc, Tây, Đông là những sườn dốc đứng với các lưỡi băng hà theo thung lũng tràn xuống 200–300 m[6]. Theo tiếng Tây Tạng, núi có nghĩa là “Nữ Thần địa phương“; Trung Quốc gọi đỉnh núi này là “Thánh Mẫu” hay “Nữ Thần“.

Bồn địa Tarim nhìn từ vệ tinh
Là dạng địa hình chuyển tiếp thấp dần từ Tây sang Đông với dãy núi thấp và Tây Bắc như Thái Hoàng Sơn, Hoành Đoạn Sơn và xen lẫn là những cao nguyên và những bình nguyên và những bồn địa .

Bình nguyên Đông Bắc[sửa|sửa mã nguồn]

Là nước Mãn Thanh cũ thuộc 3 tỉnh : Cát Lâm, Liêu Ninh, Hắc Long Giang. Thủ phủ là Thường Xuân, Cáp Nhĩ Tân, Thẩm Dương. Có độ dài 3000 km nằm trên những con sông Từ Hoa, Liêu Hà, Hắc Long Giang [ 7 ] .
Bản đồ bình nguyên Hoa BắcLà lưu vực sông Hoàng Hà có diện tích quy hoạnh 700.000 km². Nông nghiệp phong phú, tập trung chuyên sâu dân cư đông đúc và là nôi xuất phát nền văn minh Trung Quốc và là nơi xảy ra nhiều đợt thiên tai trong mấy nghìn năm lịch sử dân tộc .
Khu vực trung lưu Hoàng Hà và Vị Hà thuộc tỉnh Thiểm Tây, Cam Túc, đất tơi xốp như bụi bay nổi tiếng là trồng cao lương .
Bản đồ đường đi của Trường GiangCách biển 400 km, thuộc phụ lưu sông Trường Giang và những phụ lưu : Gia Lâm Giang, Mân Giang. Diện tích : 300.000 km² ( đây chính là đất của nước Thục xưa ) thuộc tỉnh Tứ Xuyên. Ở đây có địa hình lòng chảo trũng, thấp ở giữa và có độ cao 300 – 700 m so với mực nước biển. Bốn phía bao quanh biển là những dãy núi cao 1000 – 4000 m. Thủ phủ chính là Thủ Đô .
Tây Nam quá độ từ giữa cao nguyên Thanh Tạng và Hoa Nam có nhiều đỉnh núi cao trên 3000 m. Quý Châu có nhiều đỉnh núi cao trên 1000 m. Từ cao nguyên những dãy Lĩnh Nam lê dài từ Tây sang Đông và đi qua những phần phía Bắc của những tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây .
Trải dọc theo Trường Giang. Là đồng bằng phì nhiêu và phì nhiêu nhất Trung Quốc : đây chính là TT lương thực chính của Trung Quốc, mặt phẳng bằng phẳng và trũng có những hồ lớn và có tiềm năng về du lịch .
Toàn cảnh Himalaya nhìn từ vệ tinh

Là những sông nhỏ và tương đối thuộc Quảng Đông và Quảng Tây.

Hải Nam

• Một phần từ Địa lý du lịch thế giới – Địa lý Trung Quốc – Tiến sĩ Đỗ Quốc Thông-Đại học Hùng Vương – T.p Hồ Chí Minh.

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học