Khái niệm văn hóa, nền văn hóa và nền văn hóa xã hội chủ nghĩa>

a ) Khái niệm văn hóa và nền văn hóa
Văn hóa là hàng loạt những giá trị vật chất và ý thức do con người phát minh sáng tạo ra bằng lao động và hoạt động giải trí thực tiễn trong quy trình lịch sử vẻ vang của mình, biểu lộ trình độ tăng trưởng xã hội trong từng thời kỳ lịch sử vẻ vang nhất định .
Khi nghiên cứu và điều tra quy luật hoạt động và tăng trưởng của xã hội loài người, C.Mác và Ph. Ăngghen đã khái quát những hoạt động giải trí của xã hội thành hai mô hình hoạt động giải trí cơ bản là ” sản xuất vật chất ” và ” sản xuất ý thức “. Do đó, văn hóa gồm có cả văn hóa vật chất và văn hóa niềm tin .

Văn hóa vật chất là năng lực sáng tạo của con người được thể hiện và kết tinh trong sản phẩm vật chất. Văn hóa tinh thần là tổng thể các tư tưởng, lý luận và giá trị được sáng tạo ra trong đời sống tinh thần và hoạt động tinh thần của con người. Đó là những giá trị cần thiết cho hoạt động tinh thần, những tiêu chí, nguyên tắc chi phối hoạt động nói chung và hoạt động tinh thần nói riêng, chi phối hoạt động ứng xử, những tri thức, kỹ năng, giá trị khoa học, nghệ thuật được con người sáng tạo và tích lũy trong lịch sử của mình; là nhu cầu tinh thần, thị hiếu của con người và những phương thức thỏa mãn nhu cầu đó.

Như vậy, nói văn hóa là nói tới con người, nói tới việc phát huy những năng lượng thuộc thực chất của con người nhằm mục đích triển khai xong con người. Do đó, văn hóa xuất hiện trong mọi hoạt động giải trí của con người, trên mọi nghành nghề dịch vụ hoạt động giải trí thực tiễn và sinh hoạt tinh thần của xã hội .
Tuy nhiên, với tư cách là hoạt động giải trí niềm tin, thuộc về ý thức của con người nên sự tăng trưởng của văn hóa khi nào cũng chịu sự pháp luật của cơ sở kinh tế tài chính, chính trị của mỗi chính sách xã hội nhất định. Tách rời khỏi cơ sở kinh tế tài chính và chính trị ấy sẽ không hề hiểu được nội dung, thực chất của văn hóa. Do đó, văn hóa trong xã hội có giai cấp khi nào cũng mang tính giai cấp. Đây cũng là quy luật của xã hội có giai cấp, vì rằng phương pháp sản xuất ý thức, văn hóa không hề không phản ánh và không bị chi phối bởi phương pháp sản xuất vật chất. Điều kiện hoạt động và sinh hoạt vật chất của mỗi xã hội và của mỗi giai cấp khác nhau, đặc biệt quan trọng là của giai cấp thống trị, là yếu tố quyết định hành động hình thành những nền văn hóa khác nhau .
Nói đến văn hóa là nói đến góc nhìn ý thức hệ của văn hóa, tính giai cấp của văn hóa và trên cơ sở đó hiều rõ sự hoạt động của văn hóa trong xã hội có giai cấp. Với cách tiếp cận như vậy, hoàn toàn có thể ý niệm : nền văn hóa là biểu lộ cho hàng loạt nội dung, đặc thù của văn hóa được hình thành và tăng trưởng trên cơ sở kinh tế tài chính – chính trị của mỗi thời kỳ lịch sử dân tộc, trong đó ý thức hệ của giai cấp thống trị chi phối phương hướng tăng trưởng và quyết định hành động mạng lưới hệ thống những chủ trương, pháp lý quản trị những hoạt động giải trí văn hóa .

Mọi nền văn hóa trong xã hội có giai cấp khi nào cũng có tính giai cấp và gắn với thực chất của giai cấp cầm quyền. Văn hóa luôn có tính thừa kế, sự thừa kế trong văn hóa luôn mang tính giai cấp và được bộc lộ ở nền văn hóa của mỗi thời kỳ lịch sử dân tộc trên cơ sở kinh tế tài chính, chính trị của nó .
Một nền kinh tế tài chính lành mạnh được kiến thiết xây dựng trên những nguyên tắc công minh, thật sự vì đời sống của người lao động sẽ là điều kiện kèm theo để kiến thiết xây dựng một nền văn hóa ý thức lành mạnh, và nguợc lại, một nền kinh lế được thiết kế xây dựng trên cơ sở bất bình đẳng của chính sách tư hữu với sự phân hóa thâm thúy thì sẽ không có được nền văn hóa lành mạnh .
Nếu kinh tế tài chính là cơ sở vật chất của nền văn hóa, thì chính trị là yếu tố pháp luật khuynh hướng tăng trưởng của một nền văn hóa, tạo nên nội dung ý thức hệ của văn hóa .
Trong xã hội có giai cấp, những giai cấp thống trị của mỗi thời kỳ lịch sử dân tộc đều in dấu ấn của nó trong lịch sử vẻ vang tăng trưởng của văn hóa và tạo ra nền văn hóa của xã hội đó .
b ) Khái niệm nền văn hóa xã hội chủ nghĩa
Chế độ mới xã hội chủ nghĩa được xác lập với hai tiền đề quan trọng là tiền đề chính trị ( sau khi giai cấp công nhân và nhân dân lao động giành được chính quyền sở tại ) và tiền đề kinh tế tài chính ( chính sách chiếm hữu xã hội về tư liệu sản xuất hầu hết được thiết lập ). Từ hai tiền đề chính trị và kinh tế tài chính đó, tiến trình cách mạng xã hội chủ nghĩa liên tục được tăng trưởng trên mọi nghành nghề dịch vụ của đời sống xã hội, trong đó có sự hình thành, tăng trưởng của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa .

Nền văn hóa xã hội chủ nghĩa là nền văn hóa có những đặc trưng cơ bản sau đây :
Một là, hệ tư tưởng của giai cấp công nhân là nội dung cốt lõi, giữ vai trò chủ yếu, quyết định hành động phương hưởng tăng trưởng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa .
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, trong xã hội có giai cấp, ý thức hệ giai cấp là nội dung cốt lõi của mọi nền văn hóa. Trong mọi thời đại, tư tưởng của giai cấp thống trị trở thành tư tưởng thống trị của thời đại đó. Chính vì thế, sau khi giai cấp công nhân trở thành giai cấp cầm quyền thì ý thức hệ của nó trở thành tác nhân giữ vai trò chủ yếu trong đời sống ý thức của xã hội .
Đặc trưng nói trên phản ánh thực chất giai cấp công nhân của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa. Mọi sự coi nhẹ, xa rời nội dung khoa học, cách mạng của ý thức hệ giai cấp công nhân đều nhất định dẫn đến kết cục là không hề kiến thiết xây dựng được nền văn hóa xã hội chủ nghĩa .
Hai là, nền văn hóa xã hội chủ nghĩa là nền văn hóa có tính nhân dân thoáng đãng và tính dân tộc bản địa thâm thúy. Đặc trưng này bộc lộ mục tiêu và động lực nội tại của quy trình kiến thiết xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa, quy trình kiến thiết xây dựng xã hội mới. Trong những xã hội cũ, giai cấp thống trị bóc lột độc quyền chiếm hữu tư liệu sản xuất và trên cơ sở đó cùng độc quyền chi phối đời sống ý thức, nền văn hóa của xã hội .

Chúng độc quyền mọi phương tiện đi lại phát minh sáng tạo và loại sản phẩm của hoạt động giải trí ý thức nhằm mục đích, một mặt, tạo ra cái gọi là ” văn hóa thượng lưu ” Giao hàng giai cấp thống trị, áp bức bóc lột ; mặt khác, nhằm mục đích nô dịch ý thức, ý thức của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, giam hãm họ trong thực trạng ngu tối và nô lệ .Trong tiến trình cách mạng xã hội chủ nghĩa, kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội, hoạt động giải trí phát minh sáng tạo và tận hưởng văn hóa không còn là độc quyền đặc lợi của thiểu số giai cấp bóc lột. Giai cấp công nhân, nhân dân lao động và toàn thể dân tộc bản địa là chủ thể phát minh sáng tạo và tận hưởng văn hóa. Công cuộc cải biến cách mạng tổng lực trên những nghành kinh tế tài chính, chính trị, văn hóa, xã hội từng buớc tạo ra tiền đề vật chất, ý thức để phần đông nhân dân tham gia thiết kế xây dựng nền văn hóa mới. Chính trong quy trình đó, văn hóa hướng tới nhân dân, dân tộc bản địa và mọi thành tựu văn hóa trở thành gia tài của nhân dân .Văn hóa luôn có sự thừa kế. Trong bất kể thời kỳ nào của lịch sử dân tộc, văn hóa đều đồng thời gồm có việc thừa kế, sử dụng di sản quá khứ và phát minh sáng tạo ra những giá trị mới. Sự thừa kế và phát minh sáng tạo của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa luôn mang tính giai cấp công nhân với tư tưởng chính trị tiên tiến và phát triển của thời đại và hướng tới nhân dân, dân tộc bản địa. Đông đảo nhân dân và cả dân tộc bản địa là chủ thể của văn hóa. Do đó, nền văn hóa xã hội chủ nghĩa là nền văn hóa mang tính nhân dân thoáng rộng và tính dân tộc bản địa thâm thúy, thừa kế những giá trị văn hóa truyền thống cuội nguồn và tiếp thu tinh hoa văn hóa trái đất .

Ba là, nền văn hóa xã hội chủ nghĩa là nền văn hóa được hình thành, phát triển một cách tự giác, đặt dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân thông qua tổ chức đảng cộng sản, có sự quản lý của nhà nước xã hội chủ nghĩa.

Nền văn hóa xã hội chủ nghĩa không hình thành và tăng trưởng một cách tự phát. Trái lại, nó phải được hình thành và tăng trưởng một cách tự giác, có sự quản trị của nhà nước và có sự chỉ huy của chính đảng của giai cấp công nhân. Mọi sự coi nhẹ hoặc phủ nhận vai trò chỉ huy của đảng cộng sản và vai trò quàn lý của nhà nước so với đời sống ý thức của xã hội, so với nền văn hóa xã hội chủ nghĩa đều nhất định sẽ làm cho đời sống văn hóa niềm tin của xã hội mất phương hướng chính trị .

Loigiaihay.com

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Giáo dục

Bình luận

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *