Một số quy định về bảo vệ di sản thiên nhiên trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020

Một số quy định về bảo vệ di sản thiên nhiên trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020

14/12/2021

Khái niệm về di sản thiên nhiên

    Di sản thiên nhiên có tên gọi đầu tiên là di sản chung của loài người – một khái niệm được xây dựng vào cuối thập kỉ 60 thế kỉ XX, nhằm xác lập một chế độ pháp lí quốc tế mới đối với tài nguyên của đáy biển ngoài phạm vi thềm lục địa. Sau đó, thuật ngữ di sản thiên nhiên được hình thành để chỉ các cấu trúc địa chất học, địa lí tự nhiên và các khu vực có ranh giới đã được xác định là nơi cư trú của các giống động vật và thực vật có nguy cơ bị tiêu diệt, có giá trị quốc tế đặc biệt về phương diện khoa học hoặc bảo tồn; các cảnh vật tự nhiên hoặc các khu vực tự nhiên có ranh giới đã được xác định, có giá trị quốc tế đặc biệt về phương diện khoa học, bảo tồn hoặc vẻ đẹp thiên nhiên.

Ngày 16/11/1972, tại kỳ họp lần thứ 17 diễn ra ở Thủ đô Paris ( Cộng hòa Pháp ), UNESCO đã trải qua Công ước về bảo vệ di sản văn hóa và vạn vật thiên nhiên quốc tế. Đây là Công ước quốc tế tiên phong gắn khái niệm bảo vệ vạn vật thiên nhiên với bảo vệ di sản văn hóa, mang đến một cách tiếp cận mới với những cơ sở pháp lý thiết yếu, bảo vệ mối quan hệ cân đối, hài hòa giữa con người với nhiên nhiên, giữa quá khứ, hiện tại và tương lai. Công ước giúp những nước thành viên kết nối việc bảo vệ di sản với kế hoạch quy hoạch, tăng trưởng địa phương ; bảo vệ vững chắc không chỉ di sản quốc tế mà còn bảo vệ những di sản văn hóa của mỗi vương quốc. Công ước gồm 8 chương, 38 điều, đề cập những yếu tố rất là quan trọng về di sản văn hóa vạn vật thiên nhiên trên quốc tế ; trong đó có định nghĩa về di sản văn hóa và di sản vạn vật thiên nhiên ; Ủy ban liên Chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa và vạn vật thiên nhiên quốc tế ( Ủy ban Di sản quốc tế ) .
Theo Công ước, Di sản vạn vật thiên nhiên là : Các cấu trúc tự nhiên gồm có những thành tạo vật lý hoặc sinh học hoặc những nhóm có thành tạo thuộc loại đó mà xét theo quan điểm nghệ thuật và thẩm mỹ hoặc khoa học, có giá trị nổi tiếng toàn thế giới ; Các thành tạo địa chất, địa văn và những khu vực được khoanh vùng đúng mực làm nơi cư trú cho những loài động vật hoang dã và thảo mộc bị rình rập đe dọa mà xét theo quan điểm khoa học hoặc bảo tồn, có giá trị nổi tiếng toàn thế giới ; Các di chỉ tự nhiên hoặc những khu vực tự nhiên đã được khoanh vùng đơn cử mà xét theo quan điểm khoa học, bảo tồn hoặc vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên, có giá trị nổi tiếng toàn thế giới .
Di sản vạn vật thiên nhiên là khái niệm thường được dùng để phân biệt với di sản văn hóa ( gồm di tích lịch sử kiến trúc, di tích lịch sử lịch sử vẻ vang … được tạo thành bởi sự ảnh hưởng tác động của con người ). Di sản vạn vật thiên nhiên không do con người tạo ra nhưng con người luôn đóng vai trò quyết định hành động trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị của nó. Tuỳ thuộc vào giá trị đặc biệt quan trọng có tầm cỡ quốc tế về phương diện khoa học, bảo tồn hoặc vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên, di sản vạn vật thiên nhiên hoàn toàn có thể được Tổ chức Giáo dục đào tạo, khoa học và văn hoá của Liên hợp quốc ( UNESCO ) công nhận là di sản vạn vật thiên nhiên quốc tế .
Các di sản vạn vật thiên nhiên được công nhận là khu bảo tồn quan trọng nhất của hành tinh, mang lại quyền lợi tương hỗ đời sống cho hàng triệu người trên toàn quốc tế. Tuy nhiên, những di sản này đang phải chịu áp lực đè nén ngày càng lớn từ đổi khác khí hậu, tăng trưởng hạ tầng, khai thác và những mối rình rập đe dọa khác. Vì vậy, Công ước Di sản vạn vật thiên nhiên năm 972 đã có nhiều khuyến nghị và nhu yếu những vương quốc bảo vệ, quản trị và phát huy những giá trị của di sản vạn vật thiên nhiên, gồm có : Đảm bảo gìn giữ những di sản vạn vật thiên nhiên một cách bền vững và kiên cố ở Lever vương quốc, khu vực và cấp tỉnh theo những giải pháp thích hợp và quy định bởi pháp luật ; Các giải pháp bảo vệ di sản vạn vật thiên nhiên cần bảo vệ sự sống sót của di sản trước áp lực đè nén của sự tăng trưởng và những ảnh hưởng tác động xấu đi tới giá trị điển hình nổi bật toàn thế giới, hay tính toàn vẹn và / hoặc tính xác nhận của di sản ; Thiết lập ranh giới di sản vạn vật thiên nhiên rõ ràng trên thực địa để bảo vệ những giá trị của di sản vạn vật thiên nhiên như môi trường tự nhiên sống của những loài, những quy trình sinh thái xanh, những giá trị địa chất, địa mạo … được bảo vệ hiệu suất cao. Ranh giới của di sản vạn vật thiên nhiên hoàn toàn có thể gồm có với một hoặc nhiều khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên và được quản trị một cách thống nhất, bảo vệ tính toàn vẹn hệ sinh thái .

Vịnh Hạ Long được công nhận là Di sản vạn vật thiên nhiên quốc tế

Một số quy định về bảo vệ di sản thiên nhiên trong Luật BVMT năm 2020

Nước Ta có nhiều kỳ quan, thắng cảnh vạn vật thiên nhiên hùng vĩ và tươi đẹp. Với nguồn lợi vô giá do vạn vật thiên nhiên khuyến mại, Nước Ta đã có 172 khu bảo tồn gồm 33 vườn vương quốc ; 65 khu dự trữ vạn vật thiên nhiên ; 18 khu bảo tồn loài và sinh cảnh ; 56 khu bảo vệ cảnh sắc. Để phát huy tiềm năng và lợi thế sẵn có, Nước Ta đã và đang từng bước bảo tồn, phát huy những di sản vạn vật thiên nhiên một cách khoa học, hài hòa và hợp lý để ngày càng mang lại nhiều quyền lợi cho nền kinh tế tài chính – xã hội quốc gia, đồng thời đẩy lùi thiên tai, thảm họa do vạn vật thiên nhiên gây ra. Điều này mang ý nghĩa xã hội và tính nhân văn thâm thúy, truyền tải những thông điệp về sự thiết yếu tăng cường và nâng cao ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm của hội đồng xã hội so với việc bảo tồn những di sản vạn vật thiên nhiên .
Di sản vạn vật thiên nhiên được coi là nguồn tài nguyên vô giá tạo nên sức hút du lịch cho mỗi vương quốc. Tuy nhiên, từ hoạt động giải trí thực tiễn du lịch thời hạn qua cho thấy, di sản vạn vật thiên nhiên thường bị khai thác quá mức dẫn đến đổi khác theo hướng xấu đi, khó hoàn toàn có thể phục sinh lại trạng thái bắt đầu. Các dự án Bất Động Sản khu nghỉ ngơi tại 1 số ít khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên là rừng đặc dụng tại nhiều tỉnh từ miền Bắc đến miền Trung ; những hoạt động giải trí góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng ven bờ biển vịnh Hạ Long ; những dự án Bất Động Sản tại tỉnh Hà Giang như dự án Bất Động Sản tâm linh Lũng Cú thuộc xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn hay nhỏ hơn như điểm quan sát tại Mã Pì Lèng thuộc những xã Pải Lủng và Pả Vi, huyện Mèo Vạc … là những dự án Bất Động Sản đã làm biến dạng những cảnh sắc di sản vạn vật thiên nhiên rất đẹp và quan trọng so với quốc gia
Để bảo vệ những di sản vạn vật thiên nhiên, tại Điều 21, Luật BVMT năm 2020 đã quy định, cơ quan, tổ chức triển khai, hội đồng dân cư, hộ mái ấm gia đình và cá thể có nghĩa vụ và trách nhiệm bảo vệ di sản vạn vật thiên nhiên. Tổ chức, hội đồng dân cư, hộ mái ấm gia đình và cá thể tham gia quản trị, BVMT di sản vạn vật thiên nhiên được hưởng quyền lợi và nghĩa vụ từ chi trả dịch vụ hệ sinh thái tự nhiên theo quy định của pháp luật .
Theo đó, Điều 20 của Luật cũng nêu rõ những di sản vạn vật thiên nhiên gồm có : Vườn vương quốc, khu dự trữ vạn vật thiên nhiên, khu bảo tồn loài – sinh cảnh, khu bảo vệ cảnh sắc được xác lập theo quy định của pháp luật về đa dạng sinh học, lâm nghiệp và thủy hải sản ; danh lam thắng cảnh được công nhận là di sản văn hóa được xác lập theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa ; Di sản vạn vật thiên nhiên được tổ chức triển khai quốc tế công nhận ; Di sản vạn vật thiên nhiên khác được xác lập, công nhận theo quy định của Luật này. Việc xác lập, công nhận di sản vạn vật thiên nhiên được địa thế căn cứ vào một trong những tiêu chuẩn : Có vẻ đẹp điển hình nổi bật, độc lạ hoặc hiếm gặp của vạn vật thiên nhiên ; Có giá trị nổi bật về quy trình tiến hóa sinh thái xanh, sinh học hoặc nơi cư trú tự nhiên của loài nguy cấp, quý, hiếm, đặc hữu hoặc tiềm ẩn những hệ sinh thái đặc trưng, đại diện thay mặt cho một vùng sinh thái xanh tự nhiên hoặc có giá trị đa dạng sinh học đặc biệt quan trọng khác cần bảo tồn ; Có đặc thù điển hình nổi bật, độc lạ về địa chất, địa mạo hoặc tiềm ẩn dấu tích vật chất về những tiến trình tăng trưởng của Trái Đất ; Có tầm quan trọng đặc biệt quan trọng trong việc điều hòa khí hậu, bảo vệ nguồn nước, giữ cân đối sinh thái xanh, cung ứng những dịch vụ hệ sinh thái tự nhiên .
Để đưa những quy định của Luật vào đời sống, Bộ TN&MT đã trình nhà nước Dự thảo Nghị định quy Nghị định quy định chi tiết cụ thể 1 số ít điều của Luật BVMT, trong đó có hướng dẫn những quy định về BVMT di sản thiên. Dự thảo Nghị định đã quy định cụ thể tiêu chuẩn của 02 đối tượng người tiêu dùng di sản vạn vật thiên nhiên khác là khu dự trữ sinh quyển và khu vui chơi giải trí công viên địa chất ( là những di sản vạn vật thiên nhiên đã được hình thành trong trong thực tiễn, được pháp luật quốc tế công nhận ) gắn với mức độ tác động ảnh hưởng tích cực, có ý nghĩa so với hội đồng, địa phương, vương quốc, khu vực, toàn thế giới ; quy định chi tiết cụ thể trình tự, thủ tục và thẩm quyền xác lập, công nhận di sản vạn vật thiên nhiên khác ; trình tự, thủ tục và thẩm quyền đề cử công nhận di sản vạn vật thiên nhiên được tổ chức triển khai quốc tế công nhận ; quy định việc tìm hiểu, nhìn nhận, quản trị và BVMT di sản vạn vật thiên nhiên tương thích với chủ trương chung của Đảng, nhà nước, Thủ tướng nhà nước về tăng cường phân cấp quản trị theo địa phận cho những địa phương cũng như đặc trưng của di sản vạn vật thiên nhiên là những vùng chủ quyền lãnh thổ địa lý. Dự thảo Nghị định được thiết kế xây dựng trên cơ sở thanh tra rà soát quy định của những luật, những điều ước quốc tế có tương quan mà Nước Ta đã ký kết nhằm mục đích bảo vệ, bảo tồn những giá trị cốt lõi của tự nhiên, tạo chính sách thuận tiện cho việc góp vốn đầu tư, khai thác, sử dụng bền vững và kiên cố tài nguyên vạn vật thiên nhiên trên cơ sở tiếp cận hệ sinh thái, tăng trưởng vốn tự nhiên .

Công trình bậc thang trên núi Cái Hạ, một khu công trình sai phép nằm trong vùng lõi Di sản Tràng An làm biến dạng cảnh sắc di sản vạn vật thiên nhiên
Như vậy, bảo vệ di sản vạn vật thiên nhiên cần đặt trong toàn diện và tổng thể những mối quan hệ giữa bảo tồn và tăng trưởng để bảo vệ rằng văn hóa và di sản sẽ kết nối hội đồng, tăng tình đoàn kết, mang lại thêm sức mạnh nội sinh cho dân tộc bản địa. Để bảo vệ di sản vạn vật thiên nhiên trước hết cần phải giải quyết và xử lý hài hòa quan hệ giữa tăng trưởng du lịch với việc bảo tồn, giữa phát huy giá trị di sản vạn vật thiên nhiên và BVMT ; Kiện toàn bộ máy tổ chức triển khai và cán bộ của ngành di sản văn hóa từ Trung ương đến cơ sở ; Ứng dụng can đảm và mạnh mẽ công nghệ tiên tiến trong bảo tồn, quản trị di sản ; Đẩy mạnh hội nhập và giao lưu quốc tế nhằm mục đích trao đổi kinh nghiệm tay nghề, qua đó góp thêm phần nâng cao vị thế của Nước Ta trên trường quốc tế .

Nguyễn Hằng

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Giáo dục