Về môi trường văn hóa và môi trường văn hóa ở Việt Nam :: Suy ngẫm & Tự vấn :: https://sangtaotrongtamtay.vn

Bài viếtđề cập đến hai nội dungcơ bản: một số thành quả và vấnđề đặt ra từ việc nghiên cứu chủ nghĩaduy vật biện chứngở Việt Nam hiện nay. Theo tác giả, việc sửdụng lý thuyếtmôi trường văn hoá làmột cách kiến giải mới,một phương án tưduy mới về những vấn đề quen thuộc. Đặc biệt, tác giảđã sửdụng lượng thông tin rất phong phúđể lý giải môi trường văn hoá Việt Nam từ các phương diện: tư tưởng- lý luận,kinh tế xãhội, đời sống tinh thần xã hội. Trêncơ sởđó, tác giả đưa ra kết luận rằng, nét chủđạo của môi trường văn hoá Việt Nam hiện naylà tốt đẹp và lành mạnh.

Ý nghĩa của việc đặt vấn đề về môi trường văn hóa

Nói đến môi trường, vấnđề môi trườnghay bảo vệ môi trường,người ta thường hiểu đó là môi trường tự nhiên.Thành thử, tất cả các định nghĩa đã có về môi trườngđều là định nghĩa khái niệm môi trường tự nhiên.Nhưng khi đùng khái niệm môi trườngtrong lĩnh vực phát triển xã hội và xây dựng con người, nghĩa là khi phân tích ảnh hưởng của môi trường đến đời sống của các chủ thể, như cá nhân, nhóm, cộng đồng, đặc biệt khi gắn với các đặc trưng xã hội và nhân cách, người ta lại thấy thiếu hụt nếu không coi toàn bộ đời sống xã hội phong phú và phức tạp bên ngoài (các chủ thể đó) như là môi trường có ảnh hưởng và thường quy định, thậm chí quyết định diện mạo của mỗi chủ thể. Cá nhân nào cũng ít nhiều là sản phẩm của một xã hội cụ thể, nghĩa là được tạo ra từ một hệ thống, một cơ chế cụ thể. Xã hội nào cũng để dấu ấn của mình lên đời sống cá nhân, dù là đấu ấn tích cực hay dấu ấn tiêu cực. Trong những trường hợp như vậy, khái niệm môi trường xã hộixuất hiện, và môi trường văn hóalà khái niệm đặc biệt của môi trường xã hội.Khái niệm môi trường văn hóađược dùng với nghĩa rộng nhất, bao gồm toàn bộ đời sống con người xét về phương diện văn hóa, nghĩa là gần trùng với khái niệm môi trường xã hộivề mặt phạm vi, chỉ khác khía cạnh xem xét là văn hóa, chứ không phải là ở các mặt khác. Rất ít khi môi trường văn hóa chỉ được hiểu là gồm các hoạt động thuần túy văn hóa. Trong khi đó, các khái niệm khác thuộc môi trường xã hội lại được sử dụng theo nghĩa hẹp hơn và có phần chặt chẽ hơn, chẳng hạn, môi trường pháp lý, môi trường kinh tế, môi trường giáo dục, môi trường đạo đức…

Đây là điểm cần quan tâm khi sử dụng khái niệm môi trường văn hóa. Trên trong thực tiễn, môi trường văn hóa là công cụ kim chỉ nan khá hữu hiệu để xem xét điều kiện kèm theo bên, ngoài làm ra sự hình thành hay tha hóa nhân cách, sự tăng trưởng hay thụt lùi của cá thể, sự văn minh hay lỗi thời của nhóm xã hội hoặc hội đồng .Theo chúng tôi, khi đời sống con người với những mặt : phong tục, tập quán, lối sống, đạo đức, pháp quyền, dân trí, tính năng động xã hội … được xem là điều kiện kèm theo, cơ sở cho sự hình thành nhân cách, tăng trưởng cá thể, tăng trưởng nhóm hoặc hội đồng xã hội … thì đó chính là môi trường văn hóa. Như vậy, những nội dung cần phải chăm sóc khi đặt yếu tố về môi trường văn hóa ( như vừa kể trên ) hầu hết là những nội dung quen thuộc. Bởi lẽ, cái đóng vai trò là điều kiện kèm theo, là cơ sở, là môi trường cho sự hình thành nhân cách, tăng trưởng cá thể, tăng trưởng nhóm hoặc hội đồng chắc như đinh là cái mà mỗi xã hội từ lâu đều đã phải chăm sóc xử lý. Tuy vậy, chúng tôi cũng cho rằng, môi trường văn hóalà khái niệm chỉ mới được sử dụng phổ cập trong những năm gần đây, là một trong những yếu tố mới, phát sinh trong đời sống xã hội tân tiến .Việc đặt yếu tố môitrường văn hóa như một công cụ kim chỉ nan có ý nghĩa của nó. Nếu môi trường tự nhiênlà tập hợp những yếu tố bên ngoài hệ thông xã hội – con ngườilàm thành điều kiện kèm theo cầncho mạng lưới hệ thống đó sống sót và tăng trưởng, thì môi trường văn hóalà tập hợp những yếu tố bên trong hệ thông xã hội – con người làmthành điều kiệnđủ cho mỗi tiểu mạng lưới hệ thống của mạng lưới hệ thống đó sống sót và tăng trưởng .Điểm cất lõicủa việc đặt yếu tố về môi trường văn hóa là ở chỗ, trong sự tăng trưởng năng động và đa dạng chủng loại của đời sống con người, môi trường văn hóa có tác động ảnh hưởng như thếnào, quy đinh những gì vàcá quyết định hành động đến đâuđối với hành vi, thái độ và ý thức của mỗi người và hội đồng : tại sao người Nước Ta vốn được nhìn nhận là mưu trí, năng động, phát minh sáng tạo, nhưng lại ít có những phát kiến lớn ? Tại sao tiềm năng trí tuệ ở người Việt được chứng minh và khẳng định từ lâu đến nay phần đông vẫn chỉ là tiềmnăng ? Tại sao không ít cái hay, cái tốt tiếp thu từ bên ngoài lạitrở thành vô đụng hoặc bị méo mó khi tiến hành trong trong thực tiễn. Tại sao có những quá trình phát sinh nhiều tác phẩm văn chương thẩm mỹ và nghệ thuật giá trị, trong khi có những quá trình, dù người ta góp vốn đầu tư và kỳ vọng rất nhiều nhưng vẫn vắng bóng những tác phẩm như mong ước ? … Lý thuyết môi trường văn hóa cần tham gia xử lý những câu hỏi đó .

Một chiều khác của vấn đề này là, nếu như môi trường văn hóa có ảnh hưởng lớn đến mỗi người và cộng đồng, thì ngược lại, mỗi người và cộng đồng có khả năng và trách nhiệm đến đâu trong việc tạo ra môi trường văn hóa bình thường (hay lý tưởng) cho sự phát triển của xã hội nói chung và sự phát triển tự do của môi cá nhân nói riêng? Đành rằng, hệ thống nào, cơ chế nào thì cá nhân ấy, nhưng chẳng lẽ cá nhân chỉ thuần túy là sản phẩm thụ động của cơ chế. Trên thực tế, vai trò cá nhân có ý nghĩa rất lớn đối với việc cải tạo hoặc thay đổi môi trường văn hóa. Khả năng làm thay đổi hệ thống và cơ chế, làm thay đổi môitrường văn hóa bên ngoài chủ thể luôn là điều mà lý thuyết về môi trường văn hóa cần phải hướng tới.

Như vậy, tuy những nội dung cụ thể của yếu tố môi trường văn hóacó thể không mới, nhưng việc sử dụng kim chỉ nan môi trường văn hóarõ ràng là một cách kiến giải mới, một giải pháp tư duy mới về những yếu tố quen thuộc. Và, ý nghĩa của việc đặt yếu tố về môi trường văn hóa chính là ở đây .

Về môi trường văn hóa ở Việt Nam

Cho đến nay, trong khoa học xã hội Nước Ta, gần như là chưa có một điều tra và nghiên cứu nào thật tổng lực và đủ thâm thúy để xác lập và nhìn nhận tình hình hàng loạt môi trường văn hóa ở Nước Ta quy trình tiến độ lúc bấy giờ. Những tác phẩm, bài viết đã công bố thường không có nghĩa vụ và trách nhiệm phải đi tới một Kết luận chuyên nghiệp về mạng lưới hệ thống môi trường văn hóa hiện có, nên những gì đã nói thường không tránh khỏi những nghiên cứu và phân tích cảm nhận, những nhìn nhận cục bộ, hoặc những phác thảo có phần chủ quan khi nhân tiện bàn đến những yếu tố văn hóa – xã hội. Trong thực trạng chung như vậy, bài viết này cũng chưa vượt ra ngoài khuôn khổ của những hạn chế vừa nêu .Trên cơ sở điều tra và nghiên cứu và tận mắt chứng kiến sự tăng trưởng của đời sống văn hóa – xã hội quốc gia những năm gần đây, chúng tôi xin cố gắng nỗ lực gợi mở một cái nhìn tổng thể và toàn diện về môi trường văn hóa ở nước ta lúc bấy giờ. Ở bình diện chung nhất, chúng tôi cho rằng, trong toàn cảnh toàn cầu hóa, kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, chưa khi nào môi trường văn hóaở Nước Ta lại phongphú, phức tạp vàcó nhiều tiềm ẩn như lúc bấy giờ. Đó là hệ thông những hiện tượng kỳ lạ và quan hệ văn hóa – xã hộiđa dạng, đa chiều và năng động, đủ đê nuôi dưỡng mọi ý tưởngtốt đẹp khíchlệ mọi lợi thế trong phát kiến, sángtạo, nhưng cũngđủ thử thách và cámdỗ khiên cho bấtcứ cá thể, mái ấm gia đình, cộngđồng nào cũng cũng phải cảnhgiác trước nguycơ lạclối hoặc sai lầm đáng tiếc. Có thể giải chi tiết cụ thể hơn về nhận định và đánh giá này như sau :

Về phương diện tư tưởng- lý luận

Trong khi chứng minh và khẳng định giá trị của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, ở Nước Ta, luận thuyết của M.Weber về văn hóađóng vai trò là nhântố quyết định hành động từ bề sâu cấutrúc xãhội, lý luận của A. Toffler về những làn sóng vănminh, quan điểm UNDP và của T. de Chardin về con ngườilà TT của sự tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội, quan điểm của K.Popper về xã hộimở, quan điểm của S.Huntington về sự đụngđộ của những nền vănminh, triết lý của M.Mohamad về vai trò của những giá trị Châu Á Thái Bình Dương trong sự tăng trưởng xã hội hiệnđại, ý niệm của T.Friedman về quốc tế phẳngvà toàn cầuhóa … không lạ lẫm so với giới điều tra và nghiên cứu nói riêng và tri thức nói chung. Một vài triết lý trước kia bị quan ngại, thậm chí còn đôi lúc bị cố ý quên lãng, nay đã hoàn toàn có thể tìm được vị trí của mình trong đời sống niềm tin xã hội. Những hiện tượng kỳ lạ mới trong lý luận quốc tế, như quan điểm về kinh tế tài chính trithức, những ý niệm về toàn cầuhóa, quan điểm về tăng trưởng con người vàbộ côngcụ HDI, về môi trường và tăng trưởng bềnvững, về vốn con ngườivà vốn xãhội … đã nhanh gọn được phổ cập, tiếp thu và nghiên cứu ứng dụng ở Nước Ta. Một số tác phẩm được coi là ” hiện tượng kỳ lạ ” so với quốc tế như cuốn Hồi ký. Nhìn lại quá khứ, tấn thảmkịch và bàihọc về Việt Namcủa R.Mcnamara ( 1995 ), Thế giới phẳngcủa T.Friedman ( 2006 ), hay một số ít ấn phẩm có giá trị của Ngân hàng quốc tế, của UNDP, của UNESCO. .. được xuất bản bằng tiếng Việt gần như đồng thời ( trong cùng một năm ) với bản gốc. Chúng tôi muốn nói rằng, đây là một hiện tượng kỳ lạ mới của đời sống niềm tin xã hội ở Nước Ta, mà không phải ở đâu cũng update được như vậy. Bên cạnh việc phổ cập những chương trình truyền hình quốc tế, những thông tin trên mạng Internet, những loại sản phẩm nghe nhìn từ những phương tiện đi lại truyền thông online đại chúng khác, việc đa dạng hóa, update hóa những thông tin trong đời sống lýluận có ý nghĩa đặc biệt quan trọng so với môi trường văn hóa nói chung .Dĩ nhiên, vẫn có những vùng cấm và dòng thông tin không phải khi nào cũng thông suốt như nó phải thế. Điều này có nguyên do khách quan của nó. Điều đáng ngại hơn nằm ở chỗ khác : môi trường văn hóa về nghành này tuy nhiều mẫu mã, da dạng, đa chiều nhưng mới chỉ ở trình độ hạn chế. Tất cả những triết lý kể trên đều chưa được xã hội biết đến một cách thâm thúy. Ngay ở những Trường Đại học và những viện điều tra và nghiên cứu cũng rất hiếm những chuyên viên thực sự tầm cỡ hay những TT có uy tín về những triết lý, quan điểm nói trên. Đây là điều còn non yếu, chưa ổn của khu vực lý luận, làm tác động ảnh hưởng đến trình độ của đời sống niềm tin xã hội và trình độ của môi trường văn hóa nói chung .

Về phương diện kinh tế- xã hội:

Nền kinh tế tài chính Nước Ta thời nay tuy đang quản lý và vận hành theo cơ chế thị trường với những yên cầu khắc nghiệt của toàn thế giới hóa, buộc phải cung ứng nhu yếu của những định chế xuyên vương quốc, và đã gia nhập WTO, nhưng vẫn bị coi là chưa kết thúc tiến trình quy đổi. Một thực thể kinh tế tài chính như vậy đã tạo ra trong lòng nó những hiện tượng kỳ lạ, những hoạt động giải trí phức tạp xen kẽ nhau mà ở những nền kinh tế tài chính thuần nhất không có. Điều này là môi trường vừa tích cực, vừa xấu đi về phương điện văn hóa so với những hoạt động giải trí kinh tế tài chính – xã hội, tức những hoạt động giải trí không riêng gì tương quan trực tiếp đến kinh tế tài chính. Hiện nay, ở Nước Ta, nhiều dạng hoạt động giải trí của kinh tế thị trường đã định hình và tăng trưởng, tuy nhiên cũng còn 1 số ít hình thức chỉ mớiđang hình thành hoặc còn rất sơ khai. Thị trường thực sự văn minh thì đang rất thiếu, nhưng những hiện tượng kỳ lạ không lành mạnh, xấu đi, thậm chí còn maphia sống sót đây đó trong những nền kinh tế tài chính bên ngoài thì đã thấy xuất hiện ở Nước Ta. Kinh tế Nhà nước đóng vai trò chủ yếu, tuy nhiên tiềm năng còn chưa đủ mạnh và vẫn kém hiệu suất cao. Công ty đa vương quốc nhưng vẫn hưởng lợi từ chủ trương tặng thêm vương quốc. Làm thuê đơn thuần sống sót song song với sản xuất lớn, với kinh tế tri thức. Di chứng bao cấp vẫn còn ảnh hưởng tác động trong một số ít hoạt động giải trí kinh tế tài chính. Nghèo đói giảm mạnh, thậm chí còn được quốc tế nhìn nhận rất cao nhưng phân cực giàu nghèo lại tăng lên ghê gớm. Lối sống xa xỉ, tiêu tốn lãng phí và hiện tượng kỳ lạ tham nhũng Open ở nhiều nơi. Báo chí thời hạn gần đây đã nói khá nhiều về những hiện tượng kỳ lạ xấu trong nền kinh tế tài chính Nước Ta. Vấn đề là ở chỗ, môi trường văn hóa như vậy trong hoạt động giải trí kinh tế tài chính đủ chỗ cho mọi kiểu tư duy kinh tế tài chính lành mạnh bén rễ và tăng trưởng, nhưng cũng đủ kẽ hở nuôi dưỡng gần như mọiĐảng hoạt động giải trí trục lợi. Làm ăn chân chính, dựa vào chữ tín để sinh lợitồn tại bên cạnh những hành vi lừa bịp, gian đối. Trong khi có những người kinh doanh ngày đêm trăn trở bởi nghĩa vụ và trách nhiệm cá thể trước tình hình yếu kém của kinh tế tài chính Nước Ta trên thương trường quốc tế, thì vẫn có những người, thậm chí còn 1 số ít người có nghĩa vụ và trách nhiệm cao trong khu vực kinh tế tài chính Nhà nước và tư nhân, chỉ biết vụ lợi và mặc kệ quyền lợi vương quốc. ” Trong lúc người Nước Ta ở quốc tế chắt chiu một cách khó nhọc từng đồng gửi về Tổ quốc thì có công chức lạicá độ hàng triệu USD gửi ra quốc tế “. Tham nhũng, kinh doanh phụ nữ xuyên vương quốc, biển thủ cả tiền cứu trợ, lừa đảo cả người lao động lẫn quan chức nhà nước … ngang nhiên sống sót bên cạnh những hiện tượng kỳ lạ lành mạnh, làm lợi cho người lao động và cho xã hội .Cơ sở kinh tế tài chính như vừa nói là đầu mối của một môi trường văn hóa phong phú và phức tạp mà những nhà nghiên cứu còn cần nhiều sức lực lao động hơn nữa để phẫu thuật .

Về phương điện đời sống tinh thần xã hội:

Chúng tôi muốn đề cập đến trạng tinh thần chủđạo của xã hội khi nhìn nhận và đánh giá sự phát triển củađất nước,xin tạm gọi là tâm thế phát triển hay cảm hứng phát triển,một hiện tượng mới xuất hiện gần đây khi đất nước đã ra khỏi giai đoạn khủng hoảng, đạt được những thành tựu “to lớn và có ý nghĩa” sau hơn 20 năm đổi mới, đang đứng trước những vận hội mới, mà nhiều người thường gọi là “thời cơ vàng” của sự phát triển, khiến mỗi thành viên xã hội ít nhiều đều buộc phải bày tỏ thái độ. Theo chúng tôi, tâm thế phát triển của xã hội hiện nay chủ yếu là tích cực, nhưng vẫn có luồng ý kiến trái ngược với nó. Trước hết, xin được nói về luồng tâm thế hoài nghi, lo lắng và đôi khi bi quan về sự phát triển.

Dù không chiếm hầu hết, nhưng vẫn có một cái nhìn không tin, bi quan ở một người, đáng chú ý quan tâm là trong đó có những chuyên viên, những nhà hoạt động giải trí xã hội lo lắng Nước Ta sẽ tụt hậu xa hơn so với quốc tế và những nước trong khu vực. Ở mức độ nhẹ nhàng hơn, một vài tác giả nghi ngơ lập luận của những người chứng minh và khẳng định ” thời cơ vàng ” của sự tăng trưởng .

Chẳng hạn, theo giám sát của 1 số ít chuyên viên IMF, GDP / đầu người của Nước Ta năm 2005 là 552 USD. Nếu đặt giả thiết, những nước thu nhập cao hơn ở ASEAN ngừng tăng trưởng và Nước Ta vẫn cứ tăng trưởng như lúc bấy giờ, thì cũng phải mất 5 năm Nước Ta mới đuổi kịp Indonesia và Philippines, 20 năm để đuổi kịp Xứ sở nụ cười Thái Lan, 24 năm để đuổi kịp Malaysia, 38 năm để đuổi kịp Brunei và 40 năm để đuổi kịp Nước Singapore. Còn nếu những nước ASEAN chỉ cần vẫn cứ tăng trưởng với tỷ suất như 10 năm qua, Nước Ta sẽ mất 18 năm để đuổi kịp Indonesia, 34 năm để đuổi kịp Vương Quốc của nụ cười và 197 năm để đuổi kịp Nước Singapore. Mặc dù đây là số lượng so sánh thuần tuý ” cơ học ” và xã hội tăng trưởng đương nhiên không máy móc như vậy, nhưng sự so sánh này dẫu sao vẫn có ý nghĩa cảnh báo nhắc nhở đáng suy ngẫm .Có quan điểm khác lại cho rằng, với khoản góp vốn đầu tư quốc tế vào Nước Ta như lúc bấy giờ, đáng ra nền kinh tế tài chính phải tăng trưởng cao hơn 7 – 8 % / năm. Sự tăng trưởng hiện có chỉ là tăng trưởngảo chứ chưa phải là tăng trưởng. Đó là ” ảo giác tăng trưởng “. Nếu ảo giác này không phải chỉ là loại sản phẩm của sự tưởng tượng, thì rõ ràng khó tránh khỏi nó sẽ dẫn đến thực trạng tụt hậu ngày càng xa hơn .Tại phiên họp ngày 21/10/2006, kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XI, ông Nguyễn Bá Thanh, bằng số lượng đơn cử, đã chỉ ra bức tranh đáng ngại của nền kinh tế tài chính Nước Ta : năm 2006, tổng sản phẩm trong nước ước đạt 8,2 %, tương tự 60 tỷ USD. Tổng doanh thu ngân sách cả nước xê dịch 16 tỷ USD, trong khi ngân sách đã bội chi 3 tỷ USD ( tổng chikhoảng 19 tỷ USD ), gần 5 % GDP ( ngưỡng bảo đảm an toàn ). Trong khi đó Nhà nước nợ dân qua bán trái phiếu và một số ít hình thức khác khoảng chừng 22 tỷ USD, nợ quốc tế gần 20 tỷ USD. Ông Nguyễn Bá Thanh bình luận : ” Một bức tranh kinh tế tài chính như thế mà nói rằng đến năm 2025 ta sẽ đứng thứ 16 trên quốc tế thì tôi rất hoài nghi, gắng sống thêm 19 năm nữa coi ta đứng thứ bao nhiêu ” ? Dĩ nhiên, ông Nguyễn Bá Thanh không bi quan, tuy nhiên tham luận của ông đã chỉ rõ điểm chưa ổn, cách nhìn nhận giản đơn khi phần đông chỉ thấy sự tăng trưởng của quốc gia và của nền kinh tế tài chính theo khunh hướng sáng sủa .

Cái nhìn bi quan còn xuất phát từ thực trạng của nền giáo dục mà gần đây báo chí đã lên án một cách gay gắt: cơ chế thi cử bất cận, tình trạng dạy thêm, học thêm vô nguyên tắc, nạn tiêu cực tràn lan từ cấp Tiểu học đến sau Đại học… khiến rất khó kiểm soát được chất lượng thực của sản phẩm giáo dục – con người, những con người đang và sẽ làmchủ tương lai.Bên cạnh giáo dục là y tế, những lo lắng cho môi trường văn hóa trong hệ thống y tế cũng rất nặng nề: tình trạng xuống cấp đạo đức đã phá vỡ quan hệ bình thường giữa thầy thuốc và người bệnh, thậm chí có những tiêu cực nằm ngoài sức tưởng tượng. Cùng với đó là những vấn đề nổi cộm trong các hoạt động văn hóa, khoa học, nghệ thuật, xuất bản, du lịch, giao thông, môi trường, các hoạt động an sinh xã hội…

Không thể nói thái độ bi quan hoặc lo ngại cho môi trường văn hóa như vừa nêu là thiếu cơ sở. Nếu chỉ nhìn vào những hiện tượng kỳ lạ đó người ta buộc phải hoài nghi hẹn tương lai có chắc như đinh tất đẹp hơn. Tuy nhiên, nhìn từ một phía khác, tâm thế phát triển chủ yếu của xã hội ngày này lại đúng là tâm thế tích cực, sáng sủa. Và đây là môi trường văn hóa đặc biệt quan trọng quan trọng. Không thể phủ nhận ” tâm thế phát triển “, cảm hứng tăng trưởng ” ở Nước Ta, hơn khi nào hết, hiện đang biểu lộ đặc biệt quan trọng năng động. Năm 2006, với những thành tựu tăng trưởng ấn tượng, cùng một loạt sự kiện vương quốc có ý nghĩa, vị thế của Nước Ta đã được hầu hết những nước, những tổ chức triển khai quốc tế nhìn nhận tích cực. Không khí hồ hởi, tin ở tương lai là không khí chủ yếu ở đa phần những những tầng lớp dân cư .Rất nhiều người nhìn thời gian lúc bấy giờ như thể thời cơ độc nhất vô nhị, là ” thời cơ vàng ” cho sự cất cánh của quốc gia và sự thành đạt của mỗigia đình, hội đồng. Tâm thế này là hệ quả phát sinh từ sự tăng trưởng hiện thực của quốc gia, nó đang nhận được sự cổ vũ bởi cái nhìn thiện cảm và tích cực từ bên ngoài. Chẳng hạn, K.Rohland, đại diện thay mặt WB tại Nước Ta, cho rằng, ” Nước Ta là câu truyện về một thành công xuất sắc lớn. Có thể khẳng định chắc chắn, ngoài Trung Quốc, Nước Ta là nền kinh tế tài chính tăng trưởng thành công xuất sắc nhất quốc tế. Đáng quan tâm hơn là Nước Ta đạt được hiệu quả này khi chưa trở thành thành viên của WTO ” .M.Lachlan, phó Đại sứ Anh, sau nhiều năm thao tác tại TP. Hà Nội đã coi điều mà ông ấn tượng nhất là : ” Người Nước Ta có ý thức học hỏi ghê gớm “. Theo ông, nhiều nước Châu Âu và Châu Á Thái Bình Dương muốn hợp tác với Nước Ta là vì điểm này .Địch Côn, nhà nghiên cứu thuộc Viện Quan hệ quốc tế Trung Quốc cho ” Nước Ta trở thành cường quốc ở Khu vực Đông Nam Á chỉ còn là yếu tố thời hạn “. Về nguyên do, theo Địch Côn, Nước Ta lúc bấy giờ có ba lợi thế : Thứ nhất, có quy mô tăng trưởng tương thích, Thứ hai, có chính trị và xã hội không thay đổi, thứ ba, dân tộc bản địa Nước Ta có chí tiến thủ can đảm và mạnh mẽ với 82 triệu dân mà cấu trúc dân số lại có đến 2/3 là những ” con hổ non – những người trẻ tuổi ”. Do vậy, ông nhận xét : ” Có thể thăng, hoàn toàn có thể trầm, nhưng với lòng tự tôn mạnh, Nước Ta sẽ không chịu thấp kém ” .Ngay cả Tổng thống G.Bush cũng đã sử dụng hình ảnh Conhổ Châu Áđể nói về Nước Ta. Khi tham gia Hội nghị APEC Thành Phố Hà Nội diễn ra hồi tháng 11/2006, G.Bush đánh giá và nhận định : Nước Ta ” là một con hổ trẻ ” ( young tiger ) và tôi rất ấn tượng về sự tăng trưởng này. Điều chúng tôi muốn quan tâm là ngay cả sau sự kiện xấu đi ở PMU 18 cái nhìn thiện cảm của người quốc tế, so với sự tăng trưởng của Nước Ta cũng không do đó mà suy giảm. H.Benn, Bộ trưởng Bộ Phát triển quốc tế Vương quốc Anh, người có quan điểm cứng rắn trong việc gắn viện trợ với chống tham nhũng, cũng phải thừa nhận rằng, Nước Ta đã làm được nhiều việc đáng kinh ngạc, nhất là xóa đói giảm nghèo, cải tổ đời sống cho người dân. Chính điều đó đã khiến ông quyết định hành động ký một Viện trợ hợp tác với Nước Ta vào trung tuần tháng 9/2006. Rỡràng, không phải tổng thể mọi lờikhen của những chính trị gia, những học giả quốc tế đều là ” ngoại giao “, đều là kém địa thế căn cứ .Thêm một chỉ báo nữa hoàn toàn có thể được chọn làm địa thế căn cứ nhìn nhận môi trường văn hóaở Nước Ta : Giữa năm 2006, NEF, một tổ chức triển khai nghiên cứu và điều tra xã hội có uy tín ở Anh, đã nhìn nhận chỉ số niềm hạnh phúc ( HPI ) của 178 nước trên thế giới tính đến thời gian đó. Điều mê hoặc là, NEF đã đo đạc và xếp Nước Ta đứng thứ 12 trong số 178 nước với chỉ số niềm hạnh phúc tổng hợp là 61,2, trên cả Trung Quốc ( 31/178 ), Thailand ( 33/178 ), Italia ( 66/178 ), Nhật Bản ( 95/178 ), Mỹ ( 108 / 178 ) và hơn 160 nước khác. Theo chỉ số này, niềm hạnh phúc của mỗi cộngđồng được đo bằng số năm trong vôntuổi thọ màcon người cảm thấy hàilòng vớicuộc sôngcủa mình trêncơ sở đo lường và thống kê điều nàycó tương thích với điều kiện kèm theo tài nguyên tự nhiên được phép tiêu dùng hay không. Nghĩa là, khô cứng phúc không nhất thiết đi liền với mức độ giàu – nghèo, hay trình độ tăng trưởng – kém tăng trưởng, niềm hạnh phúc trước hết là mức độ con người hài lòng với đời sống của mình .Cách xếp hạng trên hoàn toàn có thể phải bàn luận thêm. Nhưng, ở đây, trên bình diện môi trường văn hóa, chúng tôi muốn khai thác tác dụng nghiên cứu và điều tra của NEF về mức độ hài lòng của người Nước Ta với đời sống hiện tại của mình. 61,2 % dân cư Việt Namthừa nhận là niềm hạnh phúc, nghĩa là hài lòng với đời sống hiện tại, theo chúng tôi, là số lượng hoàn toàn có thể tin được. Con số này cũng trở nên quý giá hơn nếu quan tâm, mức lý tưởng trong điều kiện kèm theo lúc bấy giờ là vương quốc nào đó có 83,5 % chứ không phải 100 % dân cư hài lòng với đời sống của mình ( nước xếp thứ 1/178 về chỉ số niềm hạnh phúc là quốc đảo Vanuatu, nhưng chỉ số cũng mới chỉ là 68,2, còn xa mới đạt tới 83,5 ) .Cuối cùng, một chỉ báo khác, tuy khoanh vùng phạm vi và thời hạn khái quát có hẹp hơn so với quy trình tiến độ điều tra và nghiên cứu chỉ số niềm hạnh phúc của NEF, nhưng cũng trọn vẹn xứng danh được chọn làmcăn cứ nhìn nhận môi trường văn hóa ở Nước Ta : cuối năm 2006, Viện Gallup International ( GIA, một tổ chức triển khai nghiên cứu và điều tra xã hội học nổi tiếng ) đã khảo sát mức độ sáng sủa và bi quan của dân chúng tại 53 nước trên quốc tế. Kết quả là người Nước Ta hoá ra đứng vị trí số 1 quốc tế về mức độ tin cậy vào tương lai. Trong gần 49.000 người tại 53 nước được hỏi, chỉ có 43 % tin rằng tương lai sẽ tốt đẹp hơn, trong đó, Nước Ta : 94 % tin cậy vào tương lai, Hồng Kông : 74 %, Trung Quốc : 73 %, Ghana : 68 %, Nigeria : 66 %, Thailand : 53 %, Nước Singapore : 52 %. Những nước có số người bi quan nhiều nhất khi nhìn về tương lai là ấn Độ : 32 %, Indonesia : 33 %, Philippines : 84 %, Iraq : 43 %, và Hi Lạp : 44 % .Dĩ nhiên, những nghiên cứu và điều tra nói trên không phải đã tuyệt đối thuyết phục và khi nghe người bên ngoài ca tụng Nước Ta niềm hạnh phúc hay sáng sủa nhất quốc tế, thì cũng không ai quên Nước Ta vẫn mới chỉ là nước có GDP thấp và nhiều mặt còn cách những nước trong khu vực khá xa. Nhưng, chính điều đó lạicàng làm cho việc nhìn nhận tâm thế tăng trưởng ở Nước Ta trở nên có ý nghĩa hơn .

Chưa bao giờ môitrường văn hóa ở Việt Nam lại phong phú và đa dạng, lại năng động và tích cực, lại khích lệ và cám đỗ, lại có nhiều cơ hội và thách thức…như hiện nay. Có thể nói như vậy với thái độ hoàn toàn nghiêm túc và khách quan. Mức độ phong phú và đa dạng, nhịp điệu năng động và tích cực của môi trường văn hóa Việt Nam hiện đã đủ để nuôi dưỡng mọi ý tưởng tất đẹp, khích lệ mọi lợi thế trong phát kiến, sáng tạo. Nhưng mặt khác, mặt trái của nó cũng là những thách thức khiến bất cứ cá nhân, gia đình, cộng đồng nào cũng phải cảnh giác.

Sẽ là cực kỳ nguy khốn nếu chỉ nhìn sự phát triền của xã hội Nước Ta ngày này với con mắt sáng sủa đến mức mất cẩn trọng cho rằng, không tác nhân xấu đi nào hoàn toàn có thể cản trở hoặc làm hỏng sự tăng trưởng xã hội. Trong điều kiện kèm theo toàn thế giới hóa, người ta buộc phải tính đến thực trạng ung nhọt, nhiều lúc hoàn toàn có thể tiêu hủy cả một thể. Thế giới ngày này rất dễ bị thương đổ vỡ, hoặc bùng nổ vì những nguyên do hoàn toàn có thể chỉ là giật mình hoặc không tất yếu Nước Ta, đương nhiên, không nằm ngoài trật tự chung đó .Cuối cùng, cũng sẽ là thiển cận hoặc không sáng suốt nếu chỉ nhìn sự tăng trưởng của xã hội Nước Ta thời nay với con mắt thuần túy bi quan. Môi trường văn hóa Nước Ta hiện có không ít tác nhân xấu đi và không thông thường, thậm chí còn rất không thông thường. Song nếu biết khống chế một cách sáng suốt, thì phần nhiều những điều bất bình thường và những tác nhân xấu đi đó, nhiều lắm cũng chỉ đến mức là cái bệnh tất yếu hay khó tránh của một khung hình đang tăng trưởng .Khi nhìn môi trường văn hóa Nước Ta qua lăng kính tâm thế phát triểncủa đại đa số dân cư, qua nhìn nhận tích cực và có thiện cảm của những chuyên viên quốc tế, qua số liệu về mức độ sáng sủa, hay qua chỉ số niềm hạnh phúc của Nước Ta mà quốc tế đã đo đạc và công bố, tất cả chúng ta phải thừa nhận rằng, nét chủ yếu của môi trường văn hóa Nước Ta lúc bấy giờ là tốt đẹp và lành mạnh, chứ không phải ngược lại .

Các bài viết liên quan

Viết một bình luận