Xem Tóm Tắt Bài Viết Này
GIÁO TRÌNH GIÁO DỤC HỌC – TẬP 1
GIÁO TRÌNH GIÁO DỤC HỌC
(Dành cho sinh viên Đại học Sư phạm)
TẬP 1
( In lần thứ sáu ) TRẦN THỊ TUYẾT OANH ( Chủ biên )
LỜI NÓI ĐẦU
Giáo dục học là một ngành khoa học nghiên cứu và điều tra thực chất và những quan hệ có tính quy luật của quy trình hình thành con người như một nhân cách, trên cơ sở đó phong cách thiết kế tiềm năng, nội dung, chiêu thức và hình thức tổ chức triển khai quy trình giáo dục nhằm mục đích đạt tới những hiệu quả tối ưu trong những điều kiện kèm theo xã hội nhất định. Trong quy trình nghiên cứu và điều tra đối tượng người dùng và xử lý những trách nhiệm của mình. Giáo dục học ngày càng tăng trưởng để cung ứng nhu yếu của thực tiễn giáo dục .
Trong các trường Sư phạm – nơi đào tạo giáo viên tương lai, môn Giáo
dục học giúp cho sinh viên sau khi tốt nghiệp sẽ có được hệ thống kiến thức,
kĩ năng, thái độ để tiến hành tốt các hoạt động dạy học và giáo dục trong lĩnh
vực nghề nghiệp của mình. Nhiều năm qua các nhà giáo dục học Việt Nam đã
nghiên cứu và xuất bản nhiều công trình có giá trị, góp phần quan trọng vào
sự nghiệp đào tạo giáo viên.
Bạn đang đọc: GIÁO Trình GDH TẬP 1 – TRẦN THỊ TUYẾT OANH – GIÁO TRÌNH GIÁO DỤC HỌC – TẬP 1 GIÁO TRÌNH GIÁO DỤC HỌC – StuDocu
Cuốn giáo trình này được biên soạn có sự thừa kế và tiếp nối những khu công trình nghiên cứu và điều tra trước đó. Đồng thời update với những đổi khác của thực tiễn xã hội, với xu thế tăng trưởng giáo dục quốc tế, nhằm mục đích góp thêm phần cung ứng nhu yếu đào tạo và giảng dạy giáo viên nói riêng, nhu yếu giáo dục và giảng dạy của nước ta nói chung trong quá trình lúc bấy giờChúng tôi biên soạn giáo trình theo cách tiếp cận mạng lưới hệ thống, tiếp cận hoạt động giải trí và thực tiễn. Giáo trình cấu trúc theo truyền thống lịch sử, tuy nhiên có sự tinh giản về nội dung, bảo vệ phản ánh được những yếu tố cơ bản, văn minh của Giáo dục học. Giáo trình nhằm mục đích Giao hàng hầu hết cho quy trình giảng dạy và học tập của giảng viên và sinh viên những trường Đại học Sư phạm, đồng thời cũng được dùng để làm tài liệu tìm hiểu thêm cho người dạy và người học thuộc chuyên ngành Giáo dục học ,Cấu trúc của giáo trình được chia thành 2 tập : Tập I gồm có phần lí luận chung về giáo dục học và lí luận dạy học. Tập II gồm có phần lí luận giáo dục và quản lí giáo dục trong nhà trường trung học phổ thông .Trong quy trình biên soạn giáo trình này, chúng tôi đã có sự trao đổi với những đồng nghiệp, với tác giả của nhiều giáo trình trước đó. Song không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự góp ý của bạn đọc. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn !Tập thể tác giả
TÁC GIẢ THAM GIA VIẾT GIÁO TRÌNH
Chương 1. GIÁO DỤC HỌC LÀ MỘT KHOA HỌC ( Trần Thị Tuyết Oanh )Chương 2. GIÁO DỤC VÀ SỰ PHÁT TRIỂN XÃ HỘI ( Trần Thị Tuyết Oanh )Chương 3. GIÁO DỤC VÀ SỰ PHÁT TRIỂN NHÂN CÁCH ( Phạm Khắc Chương )Chương 4. MỤC TIÊU VÀ NGUYÊN LÍ GIÁO DỤC ( Phạm Viết Vượng ) Chương 5. HỆ THỐNG GIÁO DỤC QUỐC DÂN ( Bùi Minh Hiền ) Chương 6. QUÁ TRÌNH DẠY HỌC ( Nguyễn Ngọc Bảo ) Chương 7. TÍNH QUY LUẬT VÀ NGUYÊN TẮC DẠY HỌC ( Nguyễn Ngọc Bảo )nghiệm đó để tham gia vào đời sống lao động và những hoạt động giải trí xã hội nhằm mục đích duy trì và tăng trưởng xã hội loài người ; chính vì sự truyền thụ và lĩnh hội đó gọi là giáo dục. Như vậy giáo dục là một hiện tượng kỳ lạ của xã hội biểu lộ ở việc truyền đạt những kinh nghiệm tay nghề mà loài người đã tích luỹ được từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tuy nhiên, thế hệ sau không phải chỉ lĩnh hội hàng loạt những kinh nghiệm tay nghề của thế hệ trước để lại mà còn bổ trợ, làm đa dạng và phong phú thêm những kinh nghiệm tay nghề của loài ngươi – đó là quy luật của sự văn minh xã hội .Trong quy trình tiến hoá trái đất, giáo dục Open cùng với sự Open của loài người, khi con người có quan hệ với tự nhiên bằng công cụ và phương tiện đi lại lao động thì nhu yếu về sự truyền đạt và lĩnh hội những kinh nghiệm tay nghề của thế hệ trước cho thế hệ sau mới Open. Giáo dục như thể một phương pháp của xã hội bảo vệ việc thừa kế văn hoá, tăng trưởng nhân cách .Trong thời kì sơ khai của xã hội loài người, giáo dục diễn ra trực tiếp ngay trong quy trình lao động sản xuất, con người vừa làm vừa truyền lại cho nhau cách làm, cách sản xuất công cụ lao động, những cách xử sự trong những mối quan hệ xã hội, những chuẩn mực đạo đức. Các nhà khoa học nghiên cứu và điều tra việc xã hội hoá trẻ nhỏ trong thời kì nguyên thuỷ cho rằng : giáo dục trong thời kì này đan quyện trong mạng lưới hệ thống hoạt động giải trí sản xuất xã hội. Chức năng của dạy học, giáo dục nhằm mục đích chuyển tải văn hoá từ thế hệ trước cho thế hệ sau được triển khai do toàn bộ những người lớn và được triển khai trực tiếp trong quy trình tiếp xúc với trẻ nhỏ. Việc lan rộng ra số lượng giới hạn tiếp xúc cũng như tăng trưởng ngôn từ và văn hoá dẫn đên tăng lượng thông tin và kinh nghiệm tay nghề cần phải chuyển tải cho thế hệ sau, nhưng năng lực thực thi lại bị hạn chế. Điều này dẫn đến hình thành chính sách xã hội phải có sự chuyên trách thực thi việc tích luỹ và truyền bá tri thức. Sự Open tư hữu, chia mái ấm gia đình ra như một hội đồng kinh tế tài chính dẫn đến vai trò giáo dục không phải chỉ là của công xã mà hầu hết là ở mái ấm gia đình .Vào thời kì cổ đại. một số ít nhà tư tưởng nhận thức rằng, sự phồn vinh về vật chất của những công dân riêng không liên quan gì đến nhau và của mái ấm gia đình phụ thuộc vào vào sức mạnh của vương quốc, giáo dục được truyền đạt không chỉ ở mái ấm gia đình mà ở xãhội. Thời kì cổ Hy Lạp, nhà triết học Platon cho rằng, con cháu của giai cấp cầm quyền phải nhận được sự giáo dục trong những cơ quan giáo dục của nhà nước và cần phải giáo dục trẻ nhỏ ngay từ khi mới sinh ra, từ 7 tuổi trở đi, trẻ em trai cần được gửi vào những trường nội trú và sống trong điều kiện kèm theo khắc nghiệt, vì mục tiêu chính của giáo dục là hình thành những người lính can đảm và mạnh mẽ, có kỉ luật để bảo vệ những chủ nô. Nhìn chung nhiều vương quốc cổ đại có nền giáo dục như vậy .Cùng với việc hình thành chữ viết dẫn tới không chỉ làm đổi khác trong chiêu thức tích luỹ, gìn giữ và chuyền tải tri thức, mà còn làm biến hóa nội dung, giải pháp giáo dục, dạy học. Khi quy trình sản xuất ngày càng phức tạp hơn, cùng với sự phức tạp của đời sống xã hội, của cơ cấu tổ chức tổ chức triển khai nhà nước đã đặt ra nhu yếu cao hơn ở những người được giáo dục, yên cầu việc tiếp thu, rèn luyện công phu hơn, do đó việc truyền thụ diễn ra một cách có tổ chức triển khai và được chuẩn bị sẵn sàng trước, dẫn đến việc chuyển từ dạy học cá thể sang dạy học tập thể trong những nhà trường. Sự sinh ra của nhà trường như một cơ quan chuyên biệt đảm nhiệm việc giáo dục đã được cho phép chuyển tải những thông tin cùng một lúc cho nhiều người, làm cho đại đa số hoàn toàn có thể tiếp thu được kỹ năng và kiến thức, nâng cao hiệu suất cao giáo dục .Nửa sau của thế kỉ XX có sự bùng nổ về giáo dục ở trẻ nhỏ, người trẻ tuổi, người lớn, cùng với sự biến hóa về máy móc cơ khí, Open tự động hoá, sự tăng trưởng của công nghệ tiên tiến đã làm đổi khác lao động của con người trong sản xuất, giáo dục như thể điều kiện kèm theo thiết yếu để tái sản xuất sức lao động xã hội. Ngày nay, giáo dục trở thành một hoạt động giải trí được tổ chức triển khai đặc biệt quan trọng, phong cách thiết kế theo một kế hoạch ngặt nghèo có giải pháp, phương tiện đi lại tân tiến, góp thêm phần tạo ra động lực thôi thúc sự tăng trưởng của xã hội. Đạo đức, trí tuệ, khoa học, kĩ thuật, văn hoá ý thức và tiềm năng kinh tế tài chính của bất kể xã hội nào đều phụ thuộc vào vào mức độ tăng trưởng của giáo dục .Giáo dục được bộc lộ ở một số ít đặc thù, nó là một hiện tượng kỳ lạ phổ cập và vĩnh hằng, tức là giáo dục chỉ có ở xã hội loài người, nó là một phần không hề tách rời của đời sống xã hội, giáo dục có ở mọi thời đại, mọi thiếtNgày nay, nhiều vương quốc trên quốc tế đang hướng tới sự hòa hợp về quyền lợi giữa những giai cấp, những tầng lớp, hướng tới một nền giáo dục bình đẳng cho mọi người .Ở Nước Ta, mục tiêu của Nhà nước ta là hướng tới xoá bỏ áp bức bóc lột, từ đó hướng tới sự bình đẳng, công minh trong giáo dục. Khi chuyển sang cơ chế thị trường, bên cạnh những mặt tích cực cơ bản vẫn có những mặt trái khó tránh được, nhà nước ta đã cố gắng nỗ lực đưa ra những chủ trương bảo vệ công minh trong giáo dục như :
- Mọi công dân đều có quvền tiếp cận mạng lưới hệ thống giáo dục .
- Đảm bảo cho những học viên, sinh viên có năng khiếu sở trường, năng lực liên tục được giảng dạy lên cao bất kể điều kiện kèm theo kinh tế tài chính, thực trạng, giới tính, dân tộc bản địa, tôn giáo v ..
- Tiến hành xoá mù chữ, phổ cập giáo dục .
- Đa dạng, mềm dẻo những mô hình đào tạo và giảng dạy, những mô hình trường học nhằm mục đích tạo thời cơ học tập cho mọi những tầng lớp nhân dân .
* * II. GIÁO DỤC HỌC LÀ MỘT KHOA HỌC
- Sự ra đời và phát triển của Giáo dục học**
Mỗi con người bằng kinh nghiệm của mình cũng có được những tri
thức nhất định trong lĩnh vực giáo dục. Ở thời kì nguyên thuỷ, con người phải
làm chủ được những tri thức về giáo dục trẻ em, phải truyền lại những tri thức
đó từ thế hệ này đến thế hệ khác dưới hình thức phong tục, tập quán, trò
chơi, các quy tắc của cuộc sống. Các tri thức này phản ánh trong các câu ca
dao, tục ngữ, truyện cổ tích, thần thoại, v nó có vai trò quan trọng trong xã
hội, trong cuộc sống gia đình cũng như giúp cho việc hoàn thiện nhân cách.
Trong quy trình tăng trưởng xã hội, những tri thức kinh nghiệm tay nghề được khái quát lại trong từng khoa học cụ thể. Có thể xem khoa học là một trong những hình thái ý thức xã hội ; gồm có hoạt động giải trí để tạo ra mạng lưới hệ thống những tri thức khách quan về thực tiễn, đồng thời gồm có cả hiệu quả của hoạt động giải trí ấy .Tức là hàng loạt những tri thức làm nền tảng cho bức tranh về quốc tế. Sự tích luỹ kinh nghiệm tay nghề là phương tiện đi lại làm nhiều mẫu mã khoa học, tăng trưởng lí luận và thực tiễn .Giáo dục học là một ngành của khoa học xã hội, ngày càng được củng cố bằng hệ thống lí thuyết vững chãi và tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ, góp thêm phần to lớn vào sự tăng trưởng xã hội. Lúc đầu, những tri thức về giáo dục được hình thành trong khuôn khổ của Triết học, nó chỉ là một bộ phận của Triết học. Những nhà triết học thời cổ đại như Socrate ( 469 – 399 trước CN ), Platon ( 427 — 348 trước CN ), Aristote ( 348 – 322 trước CN ) đã lí giải những yếu tố về giáo dục ở phương Tây. Ở phương Đông, tư tưởng giáo dục của Khổng Tử ( 551 — 479 trước CN ) đã có những góp phần quý báu vào kho tàng lí luận giáo dục của dân tộc bản địa Nước Trung Hoa nói riêng và kho tàng giáo dục của quả đât nói chung. Những tư tưởng giáo dục trong tiến trình này đã được Open và tập trung chuyên sâu đậm nét trong những quan điểm triết học .Vào thời kì Văn hoá Phục hưng, những người có công lớn trong việc làm phong phú và đa dạng những tư tưởng giáo dục như nhà văn Pháp Rabơle ( 1494 – 1555 ), nhà hoạt động giải trí chính trị và nhà tư tưởng Anh – Thomas Mor ( 1478 – 1535 ), nhà triết học Italia – Kampanella ( 1562 – 1659 ). vMặc dù tăng trưởng mạnh những lí thuyết giáo dục như vậy, nhưng đến đầu thế kỉ thứ XVII, Giáo dục học vẫn còn là một bộ phận của Triết học. Sau này, nhà triết học và tự nhiên học Anh Becơn ( 1561 – 1626 ) xuất bản cuốn ” Về giá trị và sự ngày càng tăng của khoa học ” vào năm 1623, trong đó ông có dự tính phân loại Khoa học và tách Giáo dục học ra như một khoa học độc lập. Ngay trong thế kỉ đó, Giáo dục học như một khoa học độc lập được củng cố vững chãi bằng nhiều khu công trình của Jêm Amôt Cômenki ( 1592 — 1670 ). Ông đã đóng một cái mốc quan trọng trong quy trình tăng trưởng lí luận và hoạt động giải trí giáo dục của quả đât, những khu công trình điều tra và nghiên cứu của ông là một di sản đồ sộ với ngót 140 khu công trình nghiên cứu và điều tra tiềm ẩn những tư tưởng lớn về giáo dục, về xã hội, về triết học … v. Cômenxki là người tiên phong trong lịch sử dân tộc đã nêu được một mạng lưới hệ thống những nguyên tắc trong dạy học mà đến nay phần đôngnhững góc nhìn nêu trên cần phải có khoa học chuyên ngành nghiên cứu và điều tra, đó là Giáo dục học .Như vậy, Giáo dục học được coi là khoa học nghiên cứu và điều tra thực chất, quy luật, những khuynh hướng và tương lai tăng trưởng của quy trình giáo dục, với những tác nhân và phương tiện đi lại tăng trưởng con người như một nhân cách trong suốt hàng loạt đời sống. Trên cơ sở đó, Giáo dục học điều tra và nghiên cứu lí luận và cách tổ chức triển khai quy trình đó, những giải pháp, hình thức hoàn thành xong hoạt động giải trí của nhà giáo dục, những hình thức hoạt động giải trí của người được giáo dục. Đồng thời nghiên cứu và điều tra sự phối hợp hành vi của nhà giáo dục vối người được giáo dục .Từ những nghiên cứu và phân tích trên cho thấy, đối tượng người dùng của Giáo dục là quy trình giáo dục toàn vẹn, hiện thực có mục tiêu, được tổ chức triển khai trong một xã hội nhất định. Quá trình giáo dục như vậy được hiểu theo nghĩa rộng là quy trình hình thành nhân cách, được tổ chức triển khai một cách có mục tiêu, có kế hoạch, địa thế căn cứ vào những mục tiêu, những điều kiện kèm theo do xã hội pháp luật, được thực thi trải qua sự phối hợp hành vi giữa nhà giáo dục và người được giáo dục nhằm mục đích giúp cho người được giáo dục sở hữu những kinh nghiệm tay nghề xã hội của loài người .Quá trình giáo dục là một loại quy trình xã hội mang đặc trưng của quy trình xã hội, tức là nó có tính xu thế, diễn ra trong thời hạn nhất định, biểu lộ trải qua hoạt động giải trí của con người, hoạt động do ảnh hưởng tác động của những tác nhân bên trong, bên ngoài và tuân theo những quy luật khách quan. Bất cứ một quy trình nào cũng đều có sự đổi khác liên tục từ trạng thái này sang trạng thái khác, giáo dục được xem xét như một quy trình thì sự đổi khác đó là tác dụng của sự phối hợp hành vi giáo dục của nhà giáo dục và người được giáo dục .Quá trình giáo dục gồm có sự thống nhất của hai quy trình bộ phận là quy trình dạy học và quy trình giáo dục ( theo nghĩa hẹp ), những quy trình này đều thực thi những tính năng chung của giáo dục trong việc hình thành nhâncách tổng lực. Song, mỗi quy trình đều có công dụng trội của mình và dựa vào công dụng trội đó để triển khai những tính năng khác .Quá trình giáo dục là sự hoạt động từ mục tiêu của giáo dục đến những tác dụng của nó, tính toàn vẹn như thể sự thống nhất nội tại của những thành tố trong quy trình giáo dục .
Quá trình giáo dục được xem như là một hệ thống bao gồm các thành
tố cấu trúc như: mục đích giáo dục, nội dung giáo dục, phương pháp, phương
tiện giáo dục, hình thức tổ chức giáo dục, người giáo dục, người được giáo
dục, kết quả giáo dục.
Quá trình giáo dục luôn có sự phối hợp hành vi giữa người giáo dục và người được giáo dục. Sự phối hợp này trên bình diện cá thể và tập thể giúp cho người được giáo dục sở hữu giá trị văn hoá của quả đât, hình thành nhân cách .
b. Nhiệm vụ của Giáo dục học
Bất cứ một khoa học nào cũng bao gồm một hệ thống các nhiệm vụ
cần giải quyết, Giáo dục học là một khoa học cần thực hiện các nhiệm vụ cơ
bản sau:
- Giải thích nguồn gốc phát sinh, tăng trưởng và thực chất của hiện tượng kỳ lạ giáo dục, phân biệt những mối quan hệ có tính quy luật và tính ngẫu nhiên. Tìm ra những quy luật chi phối quy trình náo dục để tổ chức triển khai chúng đạt hiệu suất cao tối ưu .
- Giáo dục học nghiên cứu và điều tra dự báo tương lai gần và tương lai xa của giáo dục, nghiên cứu và điều tra xu thế tăng trưởng và tiềm năng kế hoạch của giáo dục trong mỗi tiến trình tăng trưởng của xã hội để thiết kế xây dựng chương trình giáo dục và đào tạo và giảng dạy .
- Nghiên cứu kiến thiết xây dựng những lí thuyết giáo dục mới, triển khai xong những quy mô giáo dục, dạy học, nghiên cứu và phân tích kinh nghiệm tay nghề giáo dục, tìm ra con đường ngắn nhất và những phương tiện đi lại để vận dụng chúng vào thực tiễn giáo dục .
dục, ý tưởng sáng tạo cơ bản của nguyên tắc này là giáo dục tổng lực cho những quá trình của cuộc sống con người .Giáo dục không chính quy là phương pháp giáo dục giúp mọi người vừa làm, vừa học, học liên tục, suốt đời nhằm mục đích hoàn thành xong nhân cách, lan rộng ra hiểu biết, nâng cao trình độ học vấn, trình độ, nhiệm vụ để cải tổ chất lượng đời sống, tìm việc làm và thích nghi với đời sống xã hội .Giáo dục hội đồng là phương pháp giáo dục không chính quy do người dân trong hội đồng ( xã, phường, thôn, bản ) tự tổ chức triển khai nhằm mục đích phân phối nhu yếu học tập của những người không có đủ điều kiện kèm theo theo học những trường, lớp giáo dục chính quy. Giáo dục hội đồng là một mô hình giáo dục đã được tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ ở nhiều nơi trên quốc tế trong gần hai thập kỉ qua. Đặc trưng của giáo dục hội đồng là hướng những hoạt động giải trí của những cơ sở giáo dục và đào tạo và giảng dạy vào việc làm thoả mãn mọi nhu yếu giáo dục và đào tạo và giảng dạy cho từng cá thể và hội đồng dân cư trong vùng kinh tế tài chính – xã hội có những đặc trưng riêng ( về cấu trúc xã hội, trình độ tăng trưởng kinh tế tài chính — sản xuất, truyền thống văn hoá truyền thống lịch sử ) .Giáo dục hướng nghiệp là một mạng lưới hệ thống những giải pháp giáo dục của nhà trường, mái ấm gia đình và xã hội nhằm mục đích chuẩn bị sẵn sàng cho thế hệ trẻ về tư tưởng, tâm lí, tri thức, kĩ năng để họ chuẩn bị sẵn sàng đi vào ngành nghề, lao động sản xuất, bảo vệ Tổ quốc .Công nghệ dạy học khái niệm ” công nghệ tiên tiến ” ( Technology ) nguyên vận dụng cho những tiến trình xử lí vật chất trong sản xuất công nghiệp. Vài thập kỉ gần đây nó đã tiến vào nghành giáo dục – ” quy trình hoá việc giảng dạy con người ” và Open những thuật ngữ ” công nghệ tiên tiến huấn luyện và đào tạo ” ” công nghệ tiên tiến giáo dục ” ” công nghệ tiên tiến dạy học “. Người tiên phong sử dụng thuật ngữ ” công nghệ tiên tiến giảng dạy ” là B. Skinner ( 1968 ). Có nhiều quan điểm khác nr về công nghệ tiên tiến dạy học, tuy nhiên tựu chung lại có hai cách hiểu cơ bản :Công nghệ dạy học theo nghĩa hẹp được hiểu là việc sử dụng vào dạy học và giáo dục những ý tưởng, những mẫu sản phẩm của công nghệ thông tin và những phương tiện kĩ thuật dạy học .
- Công nghệ dạy học theo nghĩa rộng: Từ những năm 70 trở lại đây,
các nhà khoa học đã đưa ra những định nghĩa không chỉ đơn thuần là những
yếu tố phương tiện kĩ thuật mà còn được mở rộng hơn. UNESCO (1987): là
một tập hợp gắn bó chặt chẽ những phương pháp, phương tiện kĩ thuật học
tập và đánh giá được nhận thức và sử dụng tuỳ theo những mục tiêu đang
theo đuổi, có liên hệ với nội dung giảng dạy và lợi ích của người học. Đối với
người dạy, sử dụng công nghệ dạy học thích hợp có nghĩa là biết tổ chức quá
trình học tập và đảm bảo sự thành công của quá trình đó.
Có rất nhiều khái niệm trong mạng lưới hệ thống những khái niệm về giáo dục học sẽ được trình diễn trong giáo trình này. Tuy nhiên với sự tăng trưởng của thời đại thời nay, cùng với sự thay đổi và tăng trưởng tri thức ở nhiều nghành nghề dịch vụ thì đó cũng là một quy trình hình thành những thuật ngữ khoa học. Do vậy, không nên cho rằng những thuật ngữ đã có là triển khai xong và đúng mực tuyệt đối, việc điều tra và nghiên cứu và hoàn thành xong những thuật ngữ cũng là trách nhiệm cấp bách của Giáo dục học .
4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu Giáo dục học
a. Phương pháp luận nghiên cứu Giáo dục học
Trong nghiên cứu khoa học nói chung, có hai vấn đề cơ bản là phương
pháp luận và phương pháp nghiên cứu (cụ thể). Khoa học chỉ phát triển trong
trường hợp nó luôn được bổ sung những tri thức mới.
Phương pháp luận được hiểu là lí thuyết về những nguyên tắc để thực thi những phướng pháp, những hình thức của hoạt động giải trí nhận thức khoa học, là mạng lưới hệ thống những quan điểm, những nguyên tắc chỉ huy hoạt động giải trí của chủ thể. Các quan điểm phương pháp luận mang sắc tố triết học. Phương pháp luận trong Giáo dục học được xem xét như thể sự tổng hợp những vấn đề về nhận thức giáo dục và tái tạo, đổi khác thực tiễn giáo dụcNhững quan điểm phương pháp luận là kim chỉ nam hướng dẫn những nhà khoa học tìm tòi, điều tra và nghiên cứu khoa học, hoàn toàn có thể đề cập 1 số ít quan điểm phương phương pháp luận nghiên cứu và điều tra giáo dục học như :nó có tính bộ phận hơn là tính toàn thể, còn trong phạm trù tổng hợp, sự chế biến những yếu tố đã cho thành một tổng thể và toàn diện có nhấn mạnh vấn đề hơn đến tính thống nhất và tính phát minh sáng tạo .Phân tích và tổng hợp được cho phép thiết kế xây dựng được cấu trúc của những yếu tố cần điều tra và nghiên cứuPhương pháp mô hình hoá Là chiêu thức điều tra và nghiên cứu những hiện tượng kỳ lạ và quy trình giáo dục dựa vào quy mô của chúng. Mô hình đối tượng người tiêu dùng là mạng lưới hệ thống những yếu tố vật chất và niềm tin. Mô hình tựa như như đối tượng người dùng điều tra và nghiên cứu và tái hiện những mối liên hệ cơ cấu tổ chức, tính năng, nhân, quả của đối tượng người tiêu dùng. Nghiên cứu trên quy mô sẽ giúp cho những nhà khoa học tò mò ra thực chất, quy luật của đối tượng người dùng .
- Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát
Quan sát trong nghiên cứu giáo dục là phương pháp thu thập thông tin
về sự vật, hiện tượng, quá trình giáo dục trên cơ sở tri giác trực tiếp các hoạt
động giáo dục và các điều kiện khách quan của hoạt động đó. Quan sát trực
tiếp đối tượng giáo dục nhằm phát hiện ra những biến đổi của chúng trong
những điều kiện cụ thể. Từ đó phân tích nguyên nhân và rút ra những kết
luận về quy luật vận động của đối tượng. Mục đích quan sát là để phát hiện,
thu thập các thông tin về vấn đề nghiên cứu, phát hiện bản chất vấn đề và xác
định giả thuyết nghiên cứu.
Phương pháp trưng cầu quan điểm bằng phiếu hỏi ( bảng câu hỏi ) Điều tra bằng bảng câu hỏi là giải pháp được sử dụng thông dụng trong nghiên cứu và điều tra khoa học xã hội nói chung và trong điều tra và nghiên cứu giáo dục học nói riêng. Thực chất của giải pháp này là sử dụng bảng câu hỏi đã được soạn sẵn với một mạng lưới hệ thống câu hỏi đặt ra cho đối tượng người dùng nghiên cứu và điều tra, nhằm mục đích tích lũy những thông tin ship hàng cho yếu tố nghiên cứu và điều tra, nó được sử dụng để điều tra và nghiên cứu đối tượng người tiêu dùng trên diện rộng. Vấn đề quan trọng khi sử dụng chiêu thức này là thiết kế xây dựng có chất lượng bảng câu hỏi tìm hiểu. Bảng câu hỏi làmột mạng lưới hệ thống những câu hỏi được xếp đặt trên cơ sở những nguyên tắc và nội dung nhất định, nhằm mục đích tạo điều kiện kèm theo cho người được hỏi bộc lộ quan điểm của mình về yếu tố nghiên cứu và điều tra, qua đó, nhà nghiên cứu và điều tra thu nhận được thông tin phân phối nhu yếu của đề tài và tiềm năng nghiên cứu và điều tra .Phương pháp phỏng vấn Trong nghiên cứu và điều tra giáo dục học, giải pháp phỏng vấn được triển khai trải qua tác động ảnh hưởng trực tiếp giữa người hỏi và người được hỏi nhằm mục đích tích lũy thông tin tương thích với tiềm năng và trách nhiệm của đề tài điều tra và nghiên cứu. Nguồn thông tin trong phỏng vấn gồm có hàng loạt những câu vấn đáp phản ánh quan điểm, nhận thức của người được hỏi, hành vi cử chỉ của người được hỏi trong thời hạn phỏng vấn .Phương pháp tổng kết kinh nghiệm tay nghề giáo dục Kinh nghiệm giáo dục là toàn diện và tổng thể những tri thức kĩ năng, kĩ xảo mà người làm công tác làm việc giáo dục đã tích luỹ được trong thực tiễn công tác làm việc giáo dục .Tổng kết kinh nghiệm tay nghề giáo dục là vận dụng lí luận về khoa học giáo dục để tích lũy, nghiên cứu và phân tích, nhìn nhận thực tiễn giáo dục, từ đó rút ra những khái quát có đặc thù lí luận. Đó là những khái quát về nguyên do, điều kiện kèm theo, giải pháp, bước đi dẫn tới thành công xuất sắc hay thất bại, đặc biệt quan trọng là tìm ra những quy luật tăng trưởng của những sự kiện giáo dục nhằm mục đích tổ chức triển khai tốt hơn những quy trình sư phạm tiếp theo .Những kinh nghiệm tay nghề rút ra từ giải pháp này cần được kiểm nghiệm, bổ trợ bằng cách : trải qua những hội thảo chiến lược khoa học, qua những phương tiện đi lại thông tin ( tài liệu, báo, tạp chí của TW, ngành ), vận dụng ở những địa phận và những khoanh vùng phạm vi khác nhau .Phương pháp thực nghiệm sư phạm Phương pháp thực nghiệm Open trong những khoa học đã ghi lại một bước ngoặt lớn chuyển từ sự quan sát, diễn đạt hình thức bề ngoài sang sự nghiên cứu và phân tích về mặt định tính, định lượng những mối quan hệ thực chất, những thuộc tínhgiáo dục nào. Phương pháp này được triển khai trải qua những hình thức hội thảo chiến lược, nhìn nhận, nghiệm thu sát hoạch khu công trình khoa học .
- Phương pháp sử dụng toán thống kê
Phương pháp toán học được sử dụng để nghiên cứu các số liệu đã
nhận được từ các phương pháp trưng cầu ý kiến bằng phiếu hỏi và từ
phương pháp thực nghiệm, nó thiết lập sự phụ thuộc về số lượng giữa các
hiện tượng nghiên cứu. Chúng giúp cho việc đánh giá các kết quả thực
nghiệm, nâng cao độ tin cậy của các kết luận, làm cơ sở cho việc tổng hợp lí
thuyết
III. HỆ THỐNG CÁC KHOA HỌC VỀ GIÁO DỤC VÀ MỐI QUAN HỆ
CỦA CHÚNG VỚI CÁC KHOA HỌC KHÁC
1. Hệ thống các khoa học giáo dục học
Quá trình phát triển xã hội luôn đi kèm với sự tích luỹ tri thức ở tất cả
các lĩnh vực hoạt động của con người, trong đó có lĩnh vực giáo dục. Một loạt
các ngành khoa học về giáo dục đã có từ lâu trong lịch sử, cũng có những
ngành còn rất mới. Giáo dục học được phân chia thành các chuyên ngành
khoa học riêng biệt, tạo thành một hệ thống các khoa học giáo dục, bao gồm:
- Giáo dục học đại cương, nghiên cứu và điều tra những quy luật cơ bản của Giáo dục học .
- Giáo dục học lứa tuổi ( gồm có giáo dục học trước tuổi đi học ; giáo dục học nhà trường ; giáo dục học người lớn tuổi ) điều tra và nghiên cứu những góc nhìn về lứa tuổi của việc dạy học và giáo dục .
- Giáo dục học khuyết tật : Nhiệm vụ hầu hết là điều tra và nghiên cứu việc dạy học và giáo dục cho trẻ bị khuyết tật ( trẻ khiếm thính, khiếm thị, kém tăng trưởng về trí tuệ, ngôn từ ) .
- Giáo dục học bộ môn : Nghiên cứu việc vận dụng những quy luật chung của việc dạy học vào giảng dạy những môn học cụ thể .
- Lịch sử giáo dục và Giáo dục học, nghiên cứu và điều tra sự tăng trưởng của những tư tưởng và thực tiễn giáo dục trong những thời kì lịch sử vẻ vang khác nhau .
- Giáo dục học theo chuyên ngành ( Giáo dục học quân sự chiến lược, Giáo dục học thể thao, Giáo dục học ĐH … )
Với sự tăng trưởng của khoa học theo hướng phân hoá và tích hợp. Trong những năm gần đây, khoa học giáo dục không ngừng tăng trưởng, hình thành nhiều chuyên ngành mới như : Triết học giáo dục, Giáo dục học so sánh, Xã hội học giáo dục, Kinh tế học giáo dục, Quản lí giáo dục. v .
2. Mối quan hệ của Giáo dục học với các khoa học khác
Vị trí của Giáo dục học trong hệ thống các khoa học về con ngưòi được
xác định khi xem xét các mối quan hệ của nó với các khoa học khác. Trong
suốt quá trình tồn tại của mình, Giáo dục học có quan hệ chặt chẽ với nhiều
khoa học, những khoa học này có ảnh hưởng lớn tới sự phát triển của Giáo
dục học.
Ngày nay, Giáo dục học có mối quan hệ với 1 số ít ngành khoa học tự nhiên và khoa học xã hội, đặc biệt quan trọng là có quan hệ mật thiết 1 số ít ngành khoa học nghiên cứu và điều tra về con ngưòi. Thực hiện tốt mối quan hệ đó là điều kiện kèm theo quan trọng để thúc đẩy mạnh việc tò mò những tri thức mới về Giáo dục học .Giáo dục học với Triết học Mối quan hệ này là một quy trình lâu dài hơn và có hiệu suất cao, những tư tưởng triết học đã hình thành quan điểm và lí luận giáo dục học, nó làm cơ sở phương pháp luận cho Giáo dục học. Triết học được coi là khoa học nghiên cứu và điều tra về những quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội, tư duy con người ; Triết học luôn được coi là cơ sở nến tảng khi xem xét những quy luật giáo dục. Một số ngành của Triết học như Xã hội học, Đạo đức học, Mĩ học. V.. đều có vai trò to lớn trong việc điều tra và nghiên cứu những yếu tố giáo dục học .Giáo dục học với Sinh lí học
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Giáo dục