Khẳng định bản sắc văn hoá Việt Nam trong tiến trình hội nhập

Văn hóa- hạt nhân sáng tạo của tinh thần dân tộc

Nhấn mạnh đến bản sắc văn hóa dân tộc bản địa Việt Nam, PGS.TS Bùi Hoài Sơn – Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, giáo dục của Quốc hội – nhấn mạnh vấn đề, đó là nói đến phần giá trị tinh hoa nhất, những “ giá trị gốc ” và riêng có của nền văn hóa dân tộc bản địa mà không hề lẫn được vào bất kể một nền văn hóa nào. Đó chính là hạt nhân phát minh sáng tạo của niềm tin dân tộc bản địa, được để lại, lưu giữ và trao truyền qua nhiều thế hệ, bảo vệ cho sự vĩnh cửu của dân tộc bản địa. “ Có thể thấy rằng, bản sắc văn hóa Việt Nam là sự kết tinh của mối quan hệ tổng hòa và tương tác giữa thiên nhiên và môi trường – con người – văn hóa, là hàng loạt những loại sản phẩm, những giá trị vật chất và ý thức của dân tộc bản địa, được phát minh sáng tạo trong quy trình hoạt động giải trí của con người Việt Nam nhằm mục đích vươn tới đỉnh cao giá trị chân – thiện – mỹ ” – PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho hay.

Văn hóa là toàn bộ những sản phẩm, những giá trị vật chất và tinh thần của dân tộc

Tuy nhiên, bản sắc văn hóa dân tộc bản địa đang đứng trước những thử thách mới từ toàn cảnh hội nhập. Theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, quy trình hội nhập quốc tế của một vương quốc, đã Open khuynh hướng tạo ra những giá trị phổ quát chung toàn quả đât, làm mờ ranh giới giữa những vương quốc, khu vực địa lý và có ảnh hưởng tác động can đảm và mạnh mẽ đến văn hóa riêng của những dân tộc bản địa trên quốc tế, tác động ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự đứng vững, sống sót và tăng trưởng của từng vương quốc, dân tộc bản địa và của từng khu vực trên quốc tế. Trong toàn cảnh ấy, bản sắc văn hóa riêng, độc lạ của dân tộc bản địa là sự tự khẳng định chắc chắn mình trước hội đồng quả đât.

Khẳng định Việt Nam tham gia vào quá trình hội nhập với thế giới là một điều kiện tất yếu để phát triển trên tất cả các lĩnh vực, trong đó có văn hóa. Song theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, đây là một quá trình phức tạp, không chỉ có đồng thuận mà còn có cả mâu thuẫn, xung đột trên nhiều phương diện và cấp độ khác nhau. “Vì vậy đặt ra yêu cầu cần xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và quốc tế giữa bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc với tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại”- PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho hay.

Xây dựng một kế hoạch tăng trưởng nền văn hóa tổng lực, có hội nhập quốc tế, nhưng vẫn đậm đà bản sắc dân tộc bản địa, trong đó tôn vinh việc giải quyết và xử lý tốt những xung đột phát sinh bằng việc tạo điều kiện kèm theo để làm sống dậy mọi tiềm năng văn hóa như một tiềm lực nội sinh can đảm và mạnh mẽ, thôi thúc tăng trưởng kinh tế tài chính và văn minh xã hội. Quan điểm này đã được Đảng và Nhà nước không cho xuyên suốt ngay từ những ngày đầu Việt Nam tham gia vào quy trình hội nhập quốc tế cho đến nay. Theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, nếu như ở những kỳ Đại hội VI, VII, VIII khi mới tham gia vào quy trình hội nhập quốc tế, những chủ trương của Đảng qua những kỳ đại hội mới chỉ trong bước đầu tập trung chuyên sâu vào những yếu tố “ dữ thế chủ động và tích cực hội nhập kinh tế tài chính quốc tế ”, “ lan rộng ra hợp tác quốc tế trên những nghành ” và “ nâng cao hiệu suất cao hội nhập kinh tế tài chính quốc tế ”, … thì ở những kỳ đại hội sau, nhận thức và tư duy lý luận về toàn thế giới hóa và hội nhập quốc tế của Đảng ngày càng hoàn thành xong. Đến Đại hội IX của Đảng đã xác lập : “ Chủ động hội nhập kinh tế tài chính quốc tế và khu vực theo niềm tin phát huy tối đa nội lực, nâng cao hiệu suất cao hợp tác quốc tế, bảo vệ độc lập tự chủ và khuynh hướng xã hội chủ nghĩa, bảo vệ quyền lợi dân tộc bản địa, bảo mật an ninh vương quốc, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc bản địa, bảo vệ thiên nhiên và môi trường ”. Đặc biệt, “ Chiến lược tăng trưởng văn hóa đến năm 2020 ” đã nhấn mạnh vấn đề đến vai trò và việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa trong tiến trình Việt Nam tham gia và dữ thế chủ động hội nhập quốc tế, coi bản sắc văn hóa dân tộc bản địa là yếu tố trọng đại, sống còn của mỗi vương quốc.

Quá trình hội nhập mang lại những thành tựu trong công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc

Xây dựng những chính sách văn hóa đồng bộ

Trong nhiều năm qua, thực thi chủ trương của Đảng và Nhà nước, cùng với quy trình dữ thế chủ động hội nhập quốc tế với nâng cao sức mạnh nội sinh trong văn hóa, tất cả chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong công tác làm việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc bản địa ở những quy mô khác nhau. “ Những thành tựu này đã khẳng định tính đúng đắn trong đường lối tăng trưởng văn hóa của Đảng ta cũng như sức mạnh của Nhà nước, của toàn dân trong công tác làm việc bảo tồn, phát huy di sản văn hóa trong hội nhập quốc tế và để kiến thiết xây dựng nền văn hóa mới ” – PGS.TS Bùi Hoài Sơn chỉ rõ. Tuy nhiên, PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhìn nhận, thực tiễn hoạt động giải trí văn hóa cho thấy bên cạnh những thành tựu lớn cũng sống sót những chưa ổn không nhỏ về ý niệm, về phương pháp thực hành thực tế, và cả về từng hoạt động giải trí đơn cử trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc bản địa trong toàn cảnh mới. Mặc dầu đã có sự sẵn sàng chuẩn bị, tuy nhiên tất cả chúng ta chưa lường hết được những sức ép, những thử thách nóng bức và những ảnh hưởng tác động phức tạp của toàn thế giới hóa và hội nhập quốc tế, vốn như một cơn lốc mạnh cuốn phăng những gì non nớt, thiếu vững chắc.

Vì vậy, để có thể chống chọi lại cơn lốc mạnh mẽ ấy, PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho rằng, cần có những giải pháp đối với các vấn đề, như: Nguy cơ gia tăng xung đột văn hóa, xâm lăng văn hóa, đồng nhất văn hóa toàn cầu; sự đảo lộn các giá trị văn hóa ngày càng có xu hướng tăng; đó là sự đề cao các giá trị vật chất và coi trọng các giá trị văn hóa ngoại lai không lành mạnh theo khuynh hướng xã hội công nghiệp hiện đại và mặt trái của kinh tế thị trường như tâm lý hưởng thụ, lối sống vì tiền, chú ý lợi ích vật chất; kho tàng di sản văn hóa của các dân tộc trong tình trạng bị mai một, nhiều di sản văn hóa khó hoặc không thể giữ gìn, phát huy giá trị do không được kế thừa, trao truyền…

Bên cạnh việc triển khai xong chính sách, chủ trương kiên trì với đường lối tăng trưởng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến và phát triển, đậm đà bản sắc dân tộc bản địa, theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn tất cả chúng ta cũng cần có xu thế đúng đắn để kiến thiết xây dựng những chủ trương văn hóa đồng nhất tương thích với thời đại để giải quyết và xử lý hài hòa mối quan hệ tương tác giữa sức ép của toàn thế giới hóa trên nghành nghề dịch vụ văn hóa và nhu yếu bảo tồn văn hóa dân tộc bản địa theo hướng vừa tăng cường giao lưu vừa giữ được bản sắc văn hóa Việt Nam, nhất là trong toàn cảnh khoa học công nghệ tiên tiến và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 bùng nổ. Đặc biệt, trong toàn cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, việc khẳng định chắc chắn bản sắc văn hoá, tạo ra những lợi thế từ những đặc trưng văn hoá, từ đó hình thành nên những mẫu sản phẩm không hề so sánh, có giá trị đặc biệt quan trọng vừa giúp những vương quốc tạo ra lợi thế cạnh tranh đối đầu, vừa giúp khẳng định chắc chắn chủ quyền lãnh thổ vương quốc về văn hoá là rất là quan trọng, cấp thiết. Để làm được điều này, cần thôi thúc tăng trưởng ngành công nghiệp văn hóa. Bởi, với tiềm năng văn hoá, cùng lịch sử vẻ vang hàng ngàn năm chính là những vật liệu tuyệt vời cho phát minh sáng tạo, tạo ra những mẫu sản phẩm văn hoá nghệ thuật và thẩm mỹ vừa tôn vinh văn hoá dân tộc bản địa, vừa tạo ra sự độc lạ, giá trị riêng cho những mẫu sản phẩm văn hoá nghệ thuật và thẩm mỹ. Trong quá trình lúc bấy giờ, PGS.TS Bùi Hoài Sơn khuyến nghị, để tăng trưởng một ngành công nghiệp văn hoá cần có chủ trương lôi cuốn góp vốn đầu tư vào những nghành này, nhất là cần kêu gọi sự tham gia của toàn xã hội, đặc biệt quan trọng là những doanh nghiệp. “ Chúng ta đã có những quyết tâm về chính trị, có sự năng động trong trong thực tiễn với những mẫu sản phẩm văn hóa hoàn toàn có thể khai thác giá trị văn hóa của dân tộc bản địa … Nếu tất cả chúng ta tận dụng được những giá trị đó bằng những năng lực của Việt Nam sẽ giúp cho quốc gia tăng trưởng vững chắc, giúp chứng minh và khẳng định bản lĩnh giá trị Việt Nam trên trường quốc tế ” – PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh vấn đề.

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Giáo dục