Nghệ thuật Xòe Thái là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Nghệ thuật Xòe Thái của Nước Ta thể hiện tình đoàn kết giữa những tộc người, tôn trọng thế giới quan tộc người theo tiềm năng của UNESCO. Ảnh : Trần Huấn

Tại phiên họp Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 16 của UNESCO diễn ra tại Paris (Pháp) vào chiều 15/12, di sản Nghệ thuật Xòe Thái của Việt Nam đã chính thức được UNESCO ghi danh vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Tại phiên họp Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 16 của UNESCO diễn ra tại Paris ( Pháp ) vào chiều 15/12, di sản Nghệ thuật Xòe Thái của Nước Ta đã chính thức được UNESCO ghi danh vào list Di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của trái đất .Tại đầu cầu Nước Ta, chỉ huy Bộ VHTT&DL và 4 tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Yên Bái, cùng đại diện thay mặt hội đồng người Thái 4 địa phương đã tận mắt chứng kiến khoảng thời gian ngắn khi Nghệ thuật Xòe Thái của Nước Ta chính thức được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của trái đất .

Việc UNESCO ghi danh Nghệ thuật Xòe Thái của Việt Nam khẳng định bản sắc văn hóa phong phú của dân tộc Việt Nam, sự gắn kết cộng đồng, đề cao tôn trọng đa dạng văn hóa, khuyến khích đối thoại giữa các cá nhân, các cộng đồng và các dân tộc khác nhau vì sự khoan dung, tình yêu và lòng bác ái đúng theo tôn chỉ và mục tiêu của Công ước 2003.

Nghệ thuật Xòe Thái của Nước Ta thể hiện tình đoàn kết giữa những tộc người, tôn trọng thế giới quan tộc người theo tiềm năng của UNESCO ; giúp nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của di sản những hội đồng dân tộc bản địa không riêng gì ở Nước Ta, mà còn ở nhiều vương quốc trên quốc tế .
Nghệ thuật Xòe Thái của Nước Ta là một trong 48 hồ sơ được xem xét trong kỳ họp này. Hồ sơ của Nước Ta phân phối vừa đủ 5 tiêu chuẩn để ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của quả đât :
Thứ nhất, Xòe Thái đi kèm cùng với âm nhạc của những nhạc cụ, như tính tẩu, kèn loa, khèn bè, trống, chiêng, chũm chọe, pí pặp, bẳng bu, mák hính. Cộng đồng người Thái cùng nhau gánh vác nghĩa vụ và trách nhiệm và có vai trò khác nhau trong việc tổ chức triển khai thực hành thực tế Xòe. Cả đàn ông và phụ nữ đều hoàn toàn có thể là nhạc công trong những cuộc Xòe. Xòe được chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác trong hội đồng tới tổng thể mọi người với mọi lứa tuổi và giới tính khác nhau. Trẻ em học Xòe từ ông bà, cha mẹ. Các thầy cúng truyền dạy Xòe cho những con nuôi. Các nghệ nhân và những người thực hành thực tế Xòe còn truyền dạy trong những đội văn nghệ, những trường đại trà phổ thông và trường nghệ thuật và thẩm mỹ. Xòe phản ánh thế giới quan và thiên hà quan của người Thái, được trình diễn vào dịp Tết đến Xuân về, trong liên hoan, những cuộc vui, liên hoan. Xòe Thái cởi mở cho toàn bộ mọi người không kể tuổi tác, giới tính, vị thế xã hội, nghề nghiệp và tộc người .
Thứ hai, ở Lever địa phương, sự ghi danh nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của Xòe Thái, cũng như về di sản văn hóa nói chung của hội đồng. Sự ghi danh sẽ thôi thúc nghĩa vụ và trách nhiệm trao truyền di sản giữa những thể hệ và thực hành thực tế di sản trong đời sống đương đại. Ở Lever vương quốc, sự ghi danh sẽ nâng cao nhận thức về giá trị và tầm quan trọng của những truyền thống lịch sử vũ đạo tương tự như trong những vùng khác ở Nước Ta .

Sự ghi danh cũng sẽ tăng thêm niềm tự hào về bản bản sắc văn hóa và phát huy tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc ở Việt Nam. Sự ghi danh khẳng định chính sách bảo vệ và tôn trọng các biểu đạt văn hóa. Ở cấp độ quốc tế, sự ghi danh sẽ nâng cao tầm nhìn về di sản văn hóa phi vật thể nói chung. Sự ghi danh tăng cường đối thoại giữa các đội văn nghệ và cộng đồng người Thái. Sự ghi danh cũng góp phần làm cho nhiều biểu đạt sáng tạo văn hóa được chú trọng.

Các đại biểu và cộng đồng người Thái tham dự phiên họp vui mừng khi Nghệ thuật Xòe Thái của Việt Nam được UNESCO ghi danh. Ảnh: Trần Huấn

Thứ ba, những giải pháp bảo vệ được hội đồng người Thái triển khai một cách sâu rộng tại 4 tỉnh, nỗ lực của họ trong việc xây dựng những đội văn nghệ và góp phần cho công tác làm việc nghiên cứu và điều tra và xuất bản sách về di sản. Các nghệ nhân truyền đạt tri thức về Xòe cho người học và nỗ lực Phục hồi 1 số ít điệu Xòe .
nhà nước đã trải qua và sửa đổi, bổ trợ Luật Di sản văn hóa, có cả một chương về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể. nhà nước vinh danh những nghệ nhân và tương hỗ về mặt kinh tế tài chính, hợp tác tổ chức triển khai ngày hội văn hóa, hội diễn, và hội thi. Nhiều giải pháp bảo vệ được yêu cầu, gồm có truyền dạy trải qua mạng lưới hệ thống giáo dục chính quy và không chính quy, nghiên cứu và điều tra, kiểm kê và tư liệu hóa. Tất cả những giải pháp đều có sự hợp tác với những nghệ nhân và người thực hành thực tế. Những người đại diện thay mặt hội đồng cũng tham gia vào quy trình kiến thiết xây dựng hồ sơ ghi danh và nhận diện, đề xuất kiến nghị những giải pháp bảo vệ .
Thứ tư, hồ sơ đề cử bộc lộ sự tham gia thoáng rộng của hội đồng trong điều tra và nghiên cứu, tư liệu hóa và kiểm kê vào năm 2017 – 2018 và sau đó sửa lại hồ sơ vào năm 2019 và có sự tham gia của hội đồng trong việc chỉnh sửa. Quá trình làm hồ sơ có sự tham gia của những cơ quan nhà nước, đặc biệt quan trọng là những sở VHTT&DL, tích hợp với đại diện thay mặt của những đội văn nghệ ở những làng bản, huyện, thị xã trong bốn tỉnh. Bản cam kết đồng thuận của hội đồng được tiến hành thoáng rộng, phản ánh sự tham gia phần đông của những hội đồng, nhóm người và cá thể tương quan .

Thứ năm, những thành tố khác nhau của di sản Xòe được đưa vào trong Danh mục kiểm kê quốc gia vào những năm 2014 và 2016. Di sản được đưa vào Danh mục kiểm kê của Ngân hàng dữ liệu của Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam vào năm 2016. Ngân hàng dữ liệu được cập nhật hàng năm dựa vào những số liệu của các dự án di sản văn hóa phi vật thể trong Chương trình mục tiêu quốc gia với sự tham gia của cộng đồng địa phương.

Ngay sau khi di sản được chính thức vinh danh, Bộ VHTT&DL đã sang trọng và quý phái tổ chức triển khai chương trình chào mừng sự kiện .
Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Hoàng Đạo Cương nhấn mạnh vấn đề, Xòe Thái được ghi danh trong list Di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của trái đất sẽ làm tăng thêm nhận thức về tầm quan trọng của di sản trong việc liên kết giữa những cá thể, hội đồng người Thái và những dân tộc bản địa khác. Sự ghi danh càng làm tăng thêm lòng nhiệt tình của thành viên hội đồng và người ngoài hội đồng tham gia vào việc bảo vệ, gìn giữ và thực hành thực tế những điệu Xòe .

Diệp Anh

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Giáo dục