Thực trạng và giải pháp phát triển ngành Nông nghiệp Việt Nam

TCCTTHS. NGUYỄN THỊ HIỀN (Khoa Lý luận chính trị – Trường Đại học Kinh tế – Kỹ thuật công nghiệp)

TÓM TẮT:

Ngành Nông nghiệp đóng vai trò hết sức quan trọng trong nền kinh tế. Những biến động của của thế giới, khu vực và trong nước trong thời gian vừa qua đã tác động tiêu cực đáng kể tới các ngành công nghiệp và dịch vụ, nhưng ngành Nông nghiệp vẫn trụ vững và đóng vai trò như trụ đỡ của nền kinh tế Việt Nam. Bài viết đi sâu phân tích tình hình phát triển ngành Nông nghiệp của Việt Nam và đề xuất các giải pháp phát triển kinh tế cho Ngành.

Từ khóa: ngành Nông nghiệp, Viêt Nam, giải pháp, thực trạng.

1. Thực trạng phát triển ngành Nông nghiệp Việt Nam

Năm 2020, mặc dù phải gánh chịu thời tiết bất thường, thiên tai, dịch bệnh (dịch tả lợn châu Phi trên cả nước, dịch Covid-19…), nhưng nhờ đẩy mạnh áp dụng khoa học – kỹ thuật, tái cơ cấu sản xuất, ngăn ngừa kiểm soát dịch bệnh, nên ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vẫn vượt qua khó khăn, thách thức, thực hiện tốt “mục tiêu kép” vừa phát triển ngành, vừa phòng, chống hiệu quả dịch bệnh. Giá trị sản xuất toàn Ngành trong năm ước 2020 tăng 2,75% so với năm 2019. Trong đó, nông nghiệp tăng 2,7%; lâm nghiệp tăng 2,4%; thủy sản tăng 3,3%; GDP toàn ngành dự kiến tăng 2,65%, giúp bảo đảm an ninh lương thực trong bất cứ hoàn cảnh nào. Công tác xây dựng thể chế, cải cách hành chính có sự chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành. Cùng với cây lúa, nhiều loại cây lương thực truyền thống, giá thị thấp cũng có xu hướng giảm mạnh về diện tích. Trong lĩnh vực trồng trọt, đã chuyển đổi khoảng 200.000 ha trồng lúa kém hiệu quả sang các cây trồng khác có hiệu quả cao hơn, đồng thời tăng cường chuyển đổi cơ cấu giống, đẩy mạnh thâm canh phòng trừ sâu bệnh, ứng dụng khoa học kỹ thuật và cơ giới hóa để tăng năng suất, chất lượng, giảm chi phí sản xuất.

Trong vòng 10 năm trở lại đây, tổng vốn góp vốn đầu tư vào nghành nghề dịch vụ nông nghiệp tăng từ 22 nghìn tỷ đồng lên đến hơn 231 nghìn tỷ đồng ( năm 2018 ). Sự góp vốn đầu tư, phát triển của những doanh nghiệp nông nghiệp bộc lộ ở việc những doanh nghiệp đã và đang tiến hành tổ chức triển khai lại sản xuất theo hướng hợp tác, link theo chuỗi giá trị, gắn sản xuất nguyên vật liệu với chế biến và tiêu thụ loại sản phẩm theo chuỗi giá trị, liên kết với mạng lưới hệ thống tiêu thụ toàn thế giới. Việc tăng cường chế biến, ngày càng tăng giá trị mẫu sản phẩm nhiều hơn đã tạo ra nhiều việc làm, thu nhập cao hơn cho nông dân Nước Ta. ( Xem Bảng )

Nguồn: Tác giả tổng hợp theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn qua các năm

Tuy vậy, số lượng doanh nghiệp nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong tổng số những doanh nghiệp cả nước, có tới 95 % doanh nghiệp nông nghiệp có quy mô nhỏ và vừa. Lĩnh vực này tại Nước Ta cũng lôi cuốn chưa đến 1 % vốn góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế ( FDI ), trong khi mức trung bình trên quốc tế vào khoảng chừng 3 %. Tính đến hết năm 2019, vốn FDI vào nông nghiệp chỉ đạt 3,5 tỷ USD, chiếm tỷ trọng rất thấp trong tổng vốn FDI vào Nước Ta. Số lượng nhà đầu tư cũng chưa nhiều, trong đó những nước như Đài Loan, quần đảo Virgin ( Anh ), Nước Singapore, Vương Quốc của nụ cười đã chiếm hơn 50 % tổng vốn góp vốn đầu tư FDI vào nông nghiệp Nước Ta. Đây là những thử thách lớn trong nâng cao năng lượng cạnh tranh đối đầu và phát triển link sản xuất theo chuỗi mẫu sản phẩm nông nghiệp .
Theo nhìn nhận của những chuyên viên, có tới 85 % – 90 % lượng hàng nông sản của nước ta đưa ra thị trường quốc tế phải trải qua trung gian bằng những “ tên thương hiệu ” quốc tế. Vì vậy, việc bị bán giá thấp, bị o ép vẫn là những câu truyện thường ngày so với hàng hóa Nước Ta khi xuất khẩu. Đó là chưa kể tới rào cản chống bán phá giá, thiên nhiên và môi trường, rào cản kỹ thuật .
Bên cạnh đó, còn phải kể đến thực trạng nguồn nhân lực ngành Nông nghiệp đang thiếu những người lao động có chất lượng cao. Theo Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, lúc bấy giờ, cả nước có khoảng chừng 18 triệu lao động làm trong nghành nghề dịch vụ nông – lâm – thủy hải sản, trong đó có 4,31 triệu lao động đã qua huấn luyện và đào tạo. Theo dự báo đến năm 2030, Nước Ta sẽ có khoảng chừng 100.000 doanh nghiệp nông nghiệp, 30.000 hợp tác xã, hàng trăm ngàn tổ tác xã, trang trại, … thế cho nên sẽ cần một lượng lớn lao động trong nghành Nông nghiệp. Công tác đào tạo và giảng dạy nguồn nhân lực trong nghành nghề dịch vụ kinh doanh thương mại nông nghiệp mặc dầu đã được tiến hành nhưng vẫn còn thiếu và yếu, chưa thích ứng được với sự phát triển của doanh nghiệp nông nghiệp vàgiúp bảo vệ ngành Nông nghiệp phát triển nhanh, bền vững và kiên cố. Hiện nay, cả nước có khoảng chừng 54 cơ sở giáo dục ĐH, điều tra và nghiên cứu giảng dạy ĐH, sau đại học có tương quan đến nghành Nông nghiệp, với khoảng chừng 325 ngành nghề, hàng năm có khoảng chừng 10.000 cử nhân tốt nghiệp Giao hàng những hoạt động giải trí khác nhau trong nghành nghề dịch vụ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. So với nhu yếu về số lượng qua huấn luyện và đào tạo, số lượng này còn nhỏ bé. Trong khi đó, việc đào tạo và giảng dạy nguồn nhân lực có đủ kỹ năng và kiến thức và kỹ năng và kiến thức cung ứng nhu yếu và yên cầu của nền nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao cóvai trò rất quan trọng và cấp thiết. Trong thực tiễn, hầu hết nguồn nhân lực qua huấn luyện và đào tạo cũng mới chỉ tập trung chuyên sâu cho khâu sản xuất sản xuất loại sản phẩm, chưa có đủ cho khâu tiếp thị, tiếp thị loại sản phẩm, tạo dựng và bảo vệ tên thương hiệu để tạo đầu ra không thay đổi cho nông sản .

2. Giải pháp phát triển kinh tế ngành Nông nghiệp phát triển bền vững

Để thực thi thành công xuất sắc những chủ trương, xu thế quan trọng đó, cần có sự quyết tâm cao và nỗ lực không chỉ có vậy của những cấp ủy, chính quyền sở tại, những bộ, ngành, nông dân và những doanh nghiệp. Trước hết, cần tăng cường tuyên truyền nhằm mục đích nâng cao nhận thức của những cơ quan, bộ, ngành, bà con nông dân, những thành phần kinh tế tài chính khác trong chuỗi link sản xuất và tiêu thụ. Đồng thời, trong tiến trình tới, cần tập trung chuyên sâu tiến hành đồng nhất những giải pháp sau :
Thứ nhất, nâng cao chất lượng công tác làm việc quy hoạch và quản trị quy hoạch sản xuất. Tiến hành thanh tra rà soát, kiểm soát và điều chỉnh, bổ trợ quy hoạch sản xuất nông nghiệp ( trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy hải sản ) trên cơ sở phát huy lợi thế loại sản phẩm và lợi thế vùng, miền. Rà soát, trấn áp ngặt nghèo quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp, đất quy hoạch cho sản xuất những mẫu sản phẩm nông sản kế hoạch, loại sản phẩm xuất khẩu nòng cốt, cho chăn nuôi và nuôi trồng thủy hải sản. Cơ cấu lại ngành Nông nghiệp, gắn sản xuất với chế biến và thị trường. Phát triển sản xuất những loại nông sản hàng hóa xuất khẩu có lợi thế, nông sản sửa chữa thay thế nhập khẩu với quy mô hài hòa và hợp lý. Nghiên cứu, phát triển chăn nuôi theo hướng chăn nuôi công nghiệp và bán công nghiệp ; phát triển thức ăn chăn nuôi với quy mô lớn để Giao hàng nhu yếu chăn nuôi trong nước ; Tổ chức link ngặt nghèo giữa những cơ sở, hộ mái ấm gia đình chăn nuôi và những cơ sở chế biến .

Thứ hai, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm và phát triển thị trường. Tái cơ cấu thị trường nội địa, phát triển hệ thống bán buôn, bán lẻ; chú trọng hơn nữa vào phát triển thị trường vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo hướng khuyến khích phát triển doanh nghiệp xã hội, bảo đảm lợi ích người sản xuất trực tiếp. Đối với thị trường xuất khẩu, duy trì thị trường truyền thống, phát triển thị trường mới, chú trọng xây dựng thương hiệu sản phẩm, nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm giá thành để tăng sức cạnh tranh; Điều tra, khảo sát, nghiên cứu thị trường tiêu thụ sản phẩm nông, lâm, thủy, hải sản để nắm bắt được thị hiếu tiêu dùng, cơ cấu sản phẩm, giá cả, tập quán buôn bán của các thị trường; Xây dựng đội ngũ chuyên gia có năng lực về phân tích, nghiên cứu, dự báo thị trường để tham mưu, đề xuất chính sách có hiệu quả; Nâng cao vai trò của các hiệp hội ngành hàng trong việc cung cấp thông tin, chiến lược phát triển sản xuất, liên kết trong kinh doanh, đàm phán ký kết hợp đồng.

Thứ ba, tăng cường điều tra và nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao khoa học, công nghệ tiên tiến nhằm mục đích nâng cao chất lượng giống cây cối, vật nuôi, nâng cao hiệu suất, chất lượng, hiệu suất cao và sức cạnh tranh đối đầu của nông sản ; Ứng dụng công nghệ sinh học và thiết kế xây dựng những khu nông nghiệp công nghệ cao ; Nâng cao năng lực phòng ngừa và khắc phục dịch bệnh so với cây xanh, vật nuôi ; Tiếp tục thôi thúc ứng dụng khoa học, công nghệ thông qua những doanh nghiệp thiết kế xây dựng quy mô ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến gắn với tập huấn kỹ thuật cho bà con nông dân, góp thêm phần đổi khác phương pháp sản xuất nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người nông dân ; Khuyến khích và tạo điều kiện kèm theo thuận tiện để những doanh nghiệp và hợp tác xã góp vốn đầu tư phát triển công nghiệp dữ gìn và bảo vệ, chế biến nông, lâm, thủy hải sản ; Duy trì thị trường truyền thống lịch sử, phát triển thị trường mới, chú trọng thiết kế xây dựng tên thương hiệu mẫu sản phẩm, nâng cao chất lượng loại sản phẩm, giảm giá tiền để tăng sức cạnh tranh đối đầu .
Thứ tư, thôi thúc phát triển những quy mô link. Tiếp tục triển khai tổng kết, thay đổi và thiết kế xây dựng những quy mô kinh tế tài chính, hình thức tổ chức triển khai sản xuất có hiệu suất cao ở nông thôn ; Có chủ trương khuyến khích phát triển những mối link giữa hộ nông dân với những doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ chức triển khai khoa học, hiệp hội ngành hàng và thị trường tiêu thụ loại sản phẩm để tương hỗ kinh tế tài chính hộ phát triển theo hướng gia trại, trang trại có quy mô tương thích, sản xuất hàng hóa lớn ; Hình thành những hình thức tổ chức triển khai sản xuất, kinh doanh thương mại văn minh và chuyên nghiệp, phát triển những mô hình kinh tế tài chính hợp tác, link dọc sản xuất, chế biến, kinh doanh thương mại loại sản phẩm nông nghiệp, link nông nghiệp với công nghiệp và kinh tế tài chính đô thị .
Thứ năm, phát triển đồng điệu kiến trúc kinh tế tài chính – xã hội nông thôn. Mở rộng diện tích quy hoạnh tưới tiêu cho rau màu, cây công nghiệp, cấp thoát nước để dữ thế chủ động cho diện tích quy hoạnh nuôi trồng thủy hải sản, làm muối ; bảo vệ giao thông vận tải thông suốt 4 mùa tới hầu hết những xã, phân phối cơ bản có đường ô-tô tới những thôn, bản ; Xây dựng cảng cá, khu neo đậu tàu thuyền và hạ tầng nghề cá ; Cấp điện hoạt động và sinh hoạt cho hầu hết dân cư, những cơ sở công nghiệp và dịch vụ ở nông thôn ; Bảo đảm cơ bản điều kiện kèm theo học tập, chữa bệnh, hoạt động và sinh hoạt văn hóa truyền thống, thể dục, thể thao ở hầu hết những vùng nông thôn, tiến gần đến hơn cả những đô thị trung bình ; Nâng cao năng lượng phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai, nhất là hoàn hảo mạng lưới hệ thống đê sông, đê biển và rừng phòng hộ ven biển, mạng lưới hệ thống kiến trúc giao thông vận tải, thủy lợi, cụm dân cư, phân phối nhu yếu phòng, chống bão, lũ, ngăn mặn và chống nước biển dâng ; Bảo đảm điều kiện kèm theo sản xuất và sống bảo đảm an toàn cho nhân dân vùng đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung và những vùng liên tục bị thiên tai ; Chủ động tiến hành những giải pháp thích ứng và đối phó với biến hóa khí hậu toàn thế giới .
Thứ sáu, có chủ trương kêu gọi vốn và tương hỗ kinh tế tài chính thích hợp. Đa dạng hóa những nguồn vốn và đơn giản hóa, tối ưu hóa thủ tục tiếp cận vốn ; Đầu tư phát triển mạnh hơn kiến trúc kinh tế tài chính, xã hội nông thôn ; liên tục góp vốn đầu tư phát triển giao thông vận tải nông thôn ; Đầu tư để bảo vệ phân phối đủ điện hoạt động và sinh hoạt và nước sạch cho dân cư nông thôn ; Có chủ trương cho doanh nghiệp tham gia quy mô link doanh nghiệp – nông dân được vay vốn trung, dài hạn với lãi suất vay khuyến mại để tiến hành thực thi quy mô link .
Thứ bảy, chú trọng đào tạo và giảng dạy, phát triển nguồn nhân lực. Xây dựng, hoàn thành xong chính sách, chủ trương lôi cuốn những nhà khoa học trong nghành nghề dịch vụ công nghệ cao vào thao tác trong ngành Nông nghiệp, đội ngũ cán bộ trẻ có năng lượng, trình độ đến công tác làm việc ở nông thôn ; Chú trọng đào tạo và giảng dạy, tu dưỡng đội ngũ cán bộ làm trách nhiệm kiến thiết xây dựng nông thôn mới, đặc biệt quan trọng là những cán bộ trực tiếp làm trách nhiệm này ở cơ sở .

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

  1. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, (2018), “Báo cáo Hội nghị toàn quốc thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp”.
  2. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, (2020), “Báo cáo Tổng kết thực hiện kế hoạc phát triển nông nghiệp, nông thôn năm 2020 và triển khai Kế hoạch năm 2021”.
  3. Văn phòng Trung ương Đảng, (2016), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng Cộng sản Việt Nam, Hà Nội.
  4. Nguyễn Thị Miền, (2018), “Phát triển nông nghiệp công nghệ cao: Những rào cản và giải pháp khắc phục”, http://lyluanchinhtri.vn/home/index.php/thuc-tien/ item/2606-phat-trien-nong-nghiep-cong-nghe-cao-nhung-rao-can-va-giai-phapkhac-phuc.html

Current development and solutions for promoting the growth of Vietnam’s agricultural sector

Master. Nguyen Thi Hien

Faculty of Political Theories, University of Economics – Technology for Industries

ABSTRACT:

The agricultural sector plays a very important role in the national economy. The recent global, regional and also domestic fluctuations have negatively affected many industries and sectors. However, the agricultural sector has still grown and played the backbone role of Vietnam’s economy. This paper analyzes in depth the development situation of Vietnam’s agricultural sector and proposes solutions for promoting the sector’s growth .

Keywords: agricultural industry, solutions, status quo.

[Tạp chí Công Thương – Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, Số 15, tháng 6 năm 2021] 

Các bài viết liên quan

Viết một bình luận