Văn hóa tổ chức là gì? Lý thuyết về văn hóa tổ chức của doanh nghiệp

Bởi

Văn hóa tổ chức là một trong những yếu tố tạo nên sự thành công và tính đặc trưng cho một tổ chức nhất định. Xây dựng văn hóa tổ chức tồn tại song song với quá trình xây dựng và phát triển của doanh nghiệp. Để hiểu rõ hơn về khái niệm văn hóa tổ chức là gì cũng như các nội dung liên quan, chúng ta hãy theo dõi bài viết sau.

Văn hóa tổ chức là gì ?

Về mặt bản chất, thuật ngữ văn hóa tổ chức (Tiếng Anh: Organizational Culture) được tích hợp từ hai khái niệm “tổ chức” và “văn hóa”. Tuy nhiên, cho đến hiện tại vẫn chưa có một định nghĩa nào hoàn toàn chính xác và thống nhất về khái niệm này. Dưới đây, chúng ta sẽ tìm hiểu một số cách tiếp cận phổ biến về định nghĩa văn hóa tổ chức trên thế giới:

Theo Eldridge và Crombie ( 1972 ), văn hóa tổ chức được coi là những chuẩn mức, giá trị và niềm tin hay cách hành vi đặc trưng của một nhóm người phối hợp với nhau khi làm một việc gì đó. Tính đặc trưng của một tổ chức có nguồn gốc sâu xa từ lịch sự và trang nhã tăng trưởng của tổ chức và từ những tác nhân tác động ảnh hưởng đến việc hình thành phong thái của tổ chức như những quyết định hành động quan trọng trước kia, phong thái và quan điểm của những người chỉ huy cũ. Chúng được biểu lộ trải qua những phong tục, tập quán và ý niệm và mỗi thành viên đều coi trọng cũng như trải qua những quyết định hành động kế hoạch của một tổ chức .

Deal và Kennedy (1983) thì cho rằng văn hóa tổ chức là những gì có ý nghĩa như giá trị tổ chức.Văn hóa tổ chức mô tả và giải thích hành động của mỗi cá nhân trong tổ chức, và từ đó năng suất có thể được cải thiện (Alvesson và Berg, 1992)

Daft ( 2007 ) định nghĩa, văn hóa tổ chức là tập hợp những giá trị quan trọng, niềm tin và sự san sẻ giữa những thành viên trong tổ chức. Văn hóa tổ chức bên cạnh việc kết nối những thành viên trong tổ chức mà còn giúp tổ chức thuận tiện thích ứng với thiên nhiên và môi trường bên ngoài .

van_hoa_to_chuc_la_gi_luanvan99
Khái niệm văn hóa tổ chức là gì?

Xem xét các định nghĩa trên, chúng ta có thể nhận ra rằng khái niệm về văn hóa tổ chức bao hàm những đặc tính sau:

  • Thứ nhất, văn hóa tổ chức lý giải theo thực chất những mối quan hệ giữa người với người. Trong đó, mỗi cá thể như một phần của tổ chức và tổ chức là một phần của xã hội .
  • Thứ hai, khái niệm này tương quan đến trấn áp hành vi, gồm những chuẩn mực, kinh nghiệm tay nghề, quy tắc ngầm định buộc những thành viên phải tuân theo .
  • Thứ ba, văn hóa tổ chức là mạng lưới hệ thống những giá trị, niềm tin, cách nhận thức và chiêu thức tư duy được thừa kế theo chiều dài lịch sử vẻ vang và đã được tổ chức thừa nhận .
  • Thứ tư, văn hóa tổ chức là nét đặc trưng của một tổ chức .
  • Thứ năm, văn hóa tổ chức là yếu tố tác động ảnh hưởng đến hiệu suất cao hoạt động giải trí và giúp tổ chức thích nghi với môi trường tự nhiên .

Có thể bạn chăm sóc :

➢ Dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận văn tốt nghiệp uy tín ở Hà Nội

Vai trò của văn hóa tổ chức so với doanh nghiệp là gì ?

Văn hóa doanh nghiệp là một trong những yếu tố quan trọng tạo ra nhận dạng riêng cho tổ chức và giúp phân biệt tổ chức với các tổ chức khác. Khác với các tài sản hữu hình có thể dễ dàng sao chép, văn hóa doanh nghiệp tạo ra các giá trị vô hình khác biệt như: Bầu không khí làm việc trong tổ chức, tiến độ thảo luận và ra quyết định quản lý, sự tin tưởng của nhân viên đối với các quyết định, chính sách đưa ra từ ban lãnh đạo tổ chức, sự trung thành của nhân viên và tinh thần đồng đội trong mọi công việc của tổ chức… Không những thế, văn hóa doanh nghiệp còn có khả năng truyền tải ý thức, giá trị của tổ chức tới các thành viên trong tổ chức đó. Trên cơ sở đó, văn hóa tổ chức thực hiện các vai trò của mình đối với hoạt động quản lý của tổ chức:

Văn hóa tổ chức góp thêm phần kiến thiết xây dựng khối đại đoàn kết trong doanh nghiệp

vai_tro_cua_van_hoa_to_chuc_luanvan99
Văn hóa tổ chức góp phần xây dựng khối đại đoàn kết

Trong bất kỳ bối cảnh nào, để có thể tồn tại, phát triển cũng như đáp ứng mọi sự thay đổi của môi trường, hầu hết tất cả các doanh nghiệp đều sẽ phải đối mặt với việc làm thế nào để tạo ra được sự thống nhất cao trong thực hiện các chức năng, chiến lược và mục tiêu đặt ra của tổ chức. Trong trường hợp này, văn hóa tổ chức sẽ phát huy vai trò gắn kết xã hội trong một tổ chức, nó được xem như là một chất kết dính để kết nối tất cả mọi người trong tổ chức với nhau để tạo ra sự thống nhất cao. 

Phối hợp và trấn áp

Văn hóa tổ chức góp thêm phần tạo ra sự thống nhất trong nhận thức của tổ chức, được tổng thể những thành viên của tổ chức chấp thuận đồng ý và tráng lệ tuân thủ. Do đó, văn hóa tạo ra khuôn mẫu ứng xử của tổ chức và điều này sẽ giúp tạo thuận tiện trong những hoạt động giải trí phối hợp và trấn áp .

Văn hóa tổ chức góp thêm phần tạo động cơ thao tác

Văn hóa tổ chức xác lập tiềm năng chung để những thành viên của tổ chức cùng nhau theo đuổi. Từ tiềm năng chung đã được xác lập này, mọi người trong tổ chức đều đặt tiềm năng và những giá trị của tổ chức lên trên hết, họ nâng cao ý thức thao tác, và tăng cường sự phối hợp với nhau và do đó, thông tin được truyền đạt nhanh gọn và hiệu suất cao .

vai_tro_cua_van_hoa_to_chuc_luanvan991
Văn hóa tổ chức góp phần tạo động cơ làm việc

Góp phần tăng lợi thế cạnh tranh đối đầu doanh nghiệp

Các nhà nghiên cứu về văn hóa nhận định rằng việc xây dựng văn hóa tổ chức tốt sẽ giúp doanh nghiệp tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Bởi như đã đề cập ở trên, văn hóa tổ chức sẽ góp phần xây dựng khối đại đoàn kết, tăng cường phối hợp và kiểm soát, giảm thiểu rủi ro và thúc đẩy động cơ làm việc của nhân viên, tặng hiệu quả và hiệu suất làm việc. Và đó chính là động cơ thúc đẩy tăng lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.

Các yếu tố cấu thành văn hóa tổ chức là gì ?

  • Giá trị cốt lõi: Giá trị cốt lõi của một tổ chức là những giá trị mà tổ chức nắm giữ, tạo thành nền tảng để tổ chức định hướng những quyết định và tiến hành thực hiện công việc. Một tổ chức có thể có rất nhiều giá trị, nhưng một số giá trị trong số đó là chính yếu, quan trọng đối với tổ chức là những giá trị cốt lõi mà tổ chức sẽ tuân thủ. Qua thời gian, các giá trị cốt lõi là không đổi. Giá trị cốt lõi không phải là mô tả về công việc tổ chức làm hoặc các chiến lược tổ chức sử dụng để hoàn thành sứ mệnh của mình. Các giá trị làm nền tảng cho công việc của tổ chức, cách thức tương tác với nhau và chiến lược nào tổ chức sử dụng để hoàn thành sứ mệnh của mình. 

  • Biểu trưng thể hiện văn hóa tổ chức: Bao gồm biểu trưng vật thể (đặc trưng kiến trúc, biểu tượng, logo) và biểu trưng phi vật thể.

cac_yeu_to_cau_thanh_van_hoa_to_chuc_luanvan99
Các yếu tố cấu thành văn hóa tổ chức là gì?

Một số giá trị văn hóa tổ chức phổ cập

Theo quan điểm của Cameron và Quinn ( 2006 ) đã phân loại văn hóa tổ chức thành 4 nhóm, gồm có : Văn hóa mái ấm gia đình ( Clans ), văn hóa phát minh sáng tạo ( Adhocracy ), văn hóa thị trường ( Market ) và văn hóa cấp bậc ( Hierarchy ), đơn cử :

Văn hóa mái ấm gia đình ( Clan culture )

Loại văn hóa này đề cập đến mỗi tổ chức giống như một mái ấm gia đình lớn, nơi mà trong môi trường tự nhiên thao tác những thành viên luôn đoàn kết và tương hỗ lẫn nhau, san sẻ những giá trị và tiềm năng chung. Các nhà chỉ huy và giám đốc quản lý và điều hành được xem là những người cố vấn, là người thầy uyên bác hay chính là người cha trong mái ấm gia đình. Các nhân viên cấp dưới trong tổ chức trung thành với chủ và có tính đồng đội cao. Người chỉ huy chú trọng việc trao quyền và khuyến khích thao tác nhóm, sự chủ đồng và tính đồng thuận được tôn vinh. Loại hình này có những điểm đáng quan tâm sau :

  • Đặc tính điển hình nổi bật của tổ chức là luôn hướng đến con người và cõi môi trường tự nhiên thao tác như một mái ấm gia đình .
  • Người chỉ huy của tổ chức có trách nhiệm ủng hộ, tạo mọi điều kiện kèm theo tu dưỡng nhân viên cấp dưới, là người cố vấn dày dạn kinh nghiệm tay nghề .
  • Nhân viên trong tổ chức thao tác dựa trên sự cam kết, dữ thế chủ động tham gia, tăng trưởng năng lượng bản thân .
  • Đặc điểm kết nối mọi người trong tổ chức với nhau là sự trung thành với chủ và tin yêu lẫn nhau .
  • Chiến lược của tổ chức : trao quyền, thao tác nhóm, tăng trưởng nguồn nhân lực và môi trường tự nhiên thao tác mở .
  • Tiêu chí thành công xuất sắc của tổ chức : sự tăng trưởng của đội ngũ cán bộ công nhân viên, sự tham gia của họ tạo nên hiệu suất cao hoạt động giải trí .

van_hoa_gia_dinh_luanvan99
Văn hóa gia đình (Clan culture)

Văn hóa phát minh sáng tạo ( Adhocracy Culture )

Văn hóa phát minh sáng tạo tương thích cho những thiên nhiên và môi trường thiên về thao tác năng động và phát minh sáng tạo, nơi mà nhân viên cấp dưới gật đầu những thử thách và tạo sự độc lạ, năng nổ và mong ước đứng vị trí số 1. Các nhà chỉ huy được coi là những người thay đổi, phát minh sáng tạo và gật đầu rủi ro đáng tiếc. Những thử nghiệm và thay đổi phát minh sáng tạo là chất link trong tổ chức và tôn vinh những kỹ năng và kiến thức, loại sản phẩm cũng như dịch vụ mới. Các thành viên luôn sẵn sàng chuẩn bị tiếp đón thử thách, thời cơ và sự biến hóa. Các tổ chức thuộc nhóm văn hóa này hướng đến sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ và luôn tìm kiếm những nguồn tài nguyên mới, tập trung chuyên sâu khuyến khích phát huy sự phát minh sáng tạo và tự do cá thể. Đặc điểm :

  • Đặc tính điển hình nổi bật của tổ chức là luôn gật đầu rủi ro đáng tiếc, hiệu quả phát minh sáng tạo và thích ứng nhanh gọn với những dịch chuyển của thị trường .
  • Người chỉ huy của tổ chức luôn phát minh sáng tạo, mạo hiểm và nhìn xa trông rộng .

  • Nhân viên trong tổ chức là những cá nhân chấp nhận rủi ro, đổi mới, tự do và độc đáo.

  • Đặc điểm kết nối mọi người là sự cam kết và sự thay đổi, tăng trưởng .
  • Chiến lược tập trung chuyên sâu của tổ chức là sự phát minh sáng tạo, tiếp thu những nguồn lực mới và tạo ra những thử thách mới .
  • Tiêu chí thành công xuất sắc của tổ chức : những loại sản phẩm và dịch vụ độc lạ, mới lạ mang đến sự kinh ngạc và thú vị cho người mua, những giải pháp phát minh sáng tạo và luôn nâng cấp cải tiến không ngừng .

Văn hóa thị trường ( Marketing thị trường )

Công ty có văn hóa thị trường có môi trường tự nhiên thao tác luôn hướng tới hiệu quả, trong đó những chỉ huy có tính cạnh tranh đối đầu và nhân viên cấp dưới cạnh tranh đối đầu mạnh và tập trung chuyên sâu vào tiềm năng. Chiến thắng và hoàn thành xong tiềm năng chính là chất link tổ chức với nhau. Mục tiêu dài hạn của tổ chức là tập trung chuyên sâu vào những hoạt động giải trí cạnh tranh đối đầu để đạt tiềm năng đã đề ra nhằm mục đích đứng vị trí số 1 thị trường. Đạt được vị thế đứng vị trí số 1 trên thị trường là quan trọng trong quy trình thiết kế xây dựng nổi tiếng và chứng minh và khẳng định sự thành công xuất sắc. Phong cách tổ chức tập trung chuyên sâu vào lợi thế cạnh tranh đối đầu và thống kê giám sát hiệu quả .

  • Đặc tính điển hình nổi bật của tổ chức : cạnh tranh đối đầu theo hướng thành tích, hướng đến tiềm năng doanh thu và thị trường trên thị trường .
  • Người chỉ huy cần tích cực, phong thái quản trị xu thế theo hiệu quả, cạnh tranh đối đầu .
  • Nhân viên trong tổ chức được nhìn nhận dựa trên năng lượng thành công xuất sắc và thành tích .
  • Đặc điểm kết nối mọi người với nhau là sự tập trung chuyên sâu vào thành quả, tiềm năng hoàn thành xong .
  • Chiến lược tập trung chuyên sâu của tổ chức là hướng đến người mua, nhà phân phối và nâng cao chất lượng, hiệu suất lao động .
  • Tiêu chí thành công xuất sắc của tổ chức là thắng lợi trên thị trường, tăng khoảng cách với những đối thủ cạnh tranh cạnh tranh đối đầu .

van_hoa_thi_truong_luanvan99
Văn hóa thị trường (Marketing thị trường)

Văn hóa thứ bậc ( Hierarchy Culture )

Đây là môi trường tự nhiên thao tác tráng lệ và có tổ chức, những nhân viên cấp dưới có ý thức cao, luôn tuân thủ những nguyên tắc và quy trình tiến độ, người chỉ huy tự hào về nền tảng tổ chức và sự phối hợp có hiệu suất cao của tổ chức. Tiêu chí hoạt động giải trí là bảo vệ sự quản lý và vận hành thông suốt và đồng nhất, trong đó những quy tắc và chủ trương và chất link toàn tổ chức với nhau với mục tiêu là sự tăng trưởng không thay đổi, hiệu suất cao và trấn áp .

  • Đặc tính điển hình nổi bật của tổ chức là cấu trúc và sự trấn áp .
  • Người chỉ huy của tổ chức có trách nhiệm thực thi những công tác làm việc điều phối, giám sát và tổ chức .
  • Nhân viên trong tổ chức cần bảo mật thông tin, tuân thủ những pháp luật, nội quy của tổ chức và quản trị của ban chỉ huy .
  • Đặc điểm kết nối mọi người là những chủ trương và quy tắc, tính đồng điệu và giống hệt .
  • Chiến lược tập trung chuyên sâu của tổ chức là hạn chế lỗi và rủi ro đáng tiếc, đo lường và thống kê và quản trị chất lượng, quy chuẩn quy trình tiến độ thao tác .
  • Tiêu chí thành công xuất sắc của tổ chức là sự đáng tin cậy, hiệu suất cao, không thay đổi, ngân sách thấp và quy trình tiến độ sản xuất tương thích .

Ba Lever của văn hóa tổ chức

Schein vào năm 2004 đã chia văn hóa tổ chức thành 3 Lever khác nhau dựa theo mức độ cảm nhận những giá trị văn hóa tổ chức, đơn cử :

Mức độ thứ nhất ( Artifacts )

Mức độ thứ nhất đề cập đến những quy trình và cấu trúc hữu hình của tổ chức với những hiện tượng kỳ lạ và sự vật mà một người hoàn toàn có thể nhìn, nghe và cảm nhận ngay khi tiếp xúc với một tổ chức có nền văn hóa mới như :

  • Kiến trúc, cách bài trí, công nghệ tiên tiến và mẫu sản phẩm .
  • Cơ cấu của tổ chức, cách phân loại những phòng ban trong doanh nghiệp .
  • Các văn bản lao lý nguyên tắc, nội quy hoạt động giải trí của doanh nghiệp .
  • Lễ nghi và những liên hoan hằng năm .
  • Các hình tượng, logo, slogan và tài liệu quảng cáo của doanh nghiệp .
  • Ngôn ngữ, phục trang, chức vụ, hành vi ứng xử của những thành viên và nhóm thao tác trong doanh nghiệp .
  • Những câu truyện và lịch sử một thời về tổ chức .
  • Hình thức mẫu mã của loại sản phẩm mà doanh nghiệp sản xuất .

Với Lever này, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thuận tiện nhận ra ngay lần tiếp xúc tiên phong, nhất là những yếu tố tương quan đến vật chất như kiến trúc, cách bài trí hay phục trang, …Cấp độ này ảnh hưởng tác động nhiều đến đặc thù việc làm kinh doanh thương mại của công ty và quan điểm của người đứng đầu, … Tuy nhiên, Lever này cũng dễ biến hóa và không biểu lộ rõ những giá trị thực sự trong văn hóa doanh nghiệp .

muc_do_van_hoa_to_chuc_luanvan99
Cấp độ của văn hóa tổ chức

Mức độ thứ hai ( Espoused Values )

Mức độ thứ hai là những giá trị được doanh nghiệp công bố như : những kế hoạch, tiềm năng, triết lý của doanh nghiệp. Những giá trị này là những pháp luật, nguyên tắc, triết lý, kế hoạch và tiềm năng riêng được doanh nghiệp đặt ra để làm kim chỉ nan hoạt động giải trí của hàng loạt cán bộ, công nhân viên và thường được công bố thoáng đãng ra công chúng .

Những giá trị được công bố cũng có tính hữu hình vì người ta có thể nhận biết và diễn đạt chúng một cách rõ ràng và chính xác. Chúng có chức năng hướng dẫn cho các thành viên trong doanh nghiệp cách thức đối phó với một số tình thế cơ bản và rèn luyện cách ứng xử cho các thành viên mới trong môi trường tổ chức.

Mức độ thứ ba ( Basic underlying Assumptions )

Cấp độ thứ ba liên quan đến những quan niệm chung như ý nghĩa, niềm tin, nhận thức, suy nghĩ và tình cảm mặc nhiên được công nhận trong doanh nghiệp. Trong bất cứ cấp độ văn hóa nào gồm văn hóa, văn hóa kinh doanh và văn hóa tổ chức… cũng tồn tại những quan niệm chung, được hình thành và tồn tại trong một thời gian dài, ăn sâu vào tâm thức của hầu hết các thành viên trong nền văn hóa đó và trở thành điều mặc nhiên được công nhận.

Để hình thành được những ý niệm chung, một cộng đồng văn hóa phải trải qua quy trình hoạt động giải trí lâu bền hơn, va chạm và giải quyết và xử lý những trường hợp thực tiễn. Cũng thế cho nên, một khi đã hình thành thì những ý niệm chung sẽ rất khó bị đổi khác. Khi tổ chức đã hình thành ý niệm chung thì những thành viên cùng nhau san sẻ và hoạt động giải trí theo đúng ý niệm chung đó và khó gật đầu những hành vi ngược lại .

Văn hóa tổ chức sẽ tạo nên một môi trường làm việc đồng nhất giữa các cấp lãnh đạo và nhân viên. Chúng ta đã tìm hiểu về văn hóa tổ chức là gì cũng như các khía cạnh về văn hóa tổ chức trong một công ty hay doanh nghiệp. Chúng tôi hy vọng những kiến thức này đã mang đến cho bạn những kiến thức hữu ích phù hợp cho việc học tập nghiên cứu và ứng dụng khi xây dựng văn hóa cho công ty hay doanh nghiệp của bạn.

Các bài viết liên quan

Viết một bình luận