Nhiều phát hiện khảo cổ học lớn tại Việt Nam được công bố

Sự kiện lớn nhất của giới khảo cổ học thế giới

Hội Tiền sử Ấn Độ – Thái Bình Dương ( IPPA ) là cơ quan cao nhất về di sản khảo cổ và khảo cổ học của khu vực. Hội hoạt động giải trí vì tiềm năng thôi thúc hợp tác trong điều tra và nghiên cứu về thời tiền sử Đông Á và khu vực Thái Bình Dương, duy trì trao đổi học thuật và duy trì những tiêu chuẩn đạo đức trong nghiên cứu và điều tra tiền sử. IPPA tổ chức triển khai hội nghị quốc tế 4 năm một lần. Mỗi kỳ đại hội được coi là hoạt động giải trí lớn nhất trên quốc tế dành riêng cho khảo cổ học ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương. Đồng thời, là forum khoa học lớn nhất và quan trọng nhất của giới khảo cổ học trên toàn quốc tế.

Đại hội lần thứ 21 lần này tập trung hơn 700 nhà nghiên cứu và sinh viên sau đại học từ hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự trong 50 tiểu ban khác nhau với trên 500 báo cáo. GS.TS. Ian Lilley, Tổng Thư ký IPPA nhấn mạnh sau gần 10 năm Đại hội lần thứ 2 tổ chức lại ở Việt Nam là điều rất hiếm có đối với nhiều quốc gia khác.

Khai mạc Đại hội lần thứ 21 Hội tiền sử Ấn Độ – Thái Bình Dương tại TP Huế sáng 23/9 Theo GS.TS. Phạm Văn Đức – Phó quản trị Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, ngoài những yếu tố khảo cổ học truyền thống lịch sử, Đại hội có sự tham gia của rất nhiều những nhà nghiên cứu trẻ với những báo cáo giải trình rất là đơn cử, hiệu quả của những nghiên cứu và điều tra từ những phòng thí nghiệm như thức ăn trong khảo cổ học, tôn giáo nguyên thủy, những yếu tố về AND cổ, ứng dụng viễn thám … Nhiều báo cáo giải trình tập trung chuyên sâu nghiên cứu và điều tra, diễn giải ý nghĩa từ những sưu tập tọa lạc, sự tương quan đến Bảo tàng. Đặc biệt, có nhiều tiểu ban chuyên về yếu tố khảo cổ học của từng vương quốc như Ấn Độ, Nga, Trung Quốc, Indonesia, Việt Nam …. Khảo cổ học dưới nước ngày càng được chăm sóc. GS.TS. Phạm Văn Đức – Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Khảo cổ học ngày này không riêng gì dừng lại ở những điều tra và nghiên cứu cơ bản mà ngày càng chăm sóc hơn đến những yếu tố xã hội khác, hướng đến ship hàng trực tiếp đời sống hội đồng. Di sản văn hóa truyền thống, cả trên mặt đất, trong lòng đất và dưới nước đang ngày càng có vai trò quan trọng hơn không riêng gì trong nghành văn hóa truyền thống giáo dục mà còn trong sự liên kết xã hội, link tự do. Trong đó, vai trò của những nhà khảo cổ học là rất quan trọng. TS. Phan Thanh Hải, Tân Chủ tịch IPPA cho biết thêm, Huế là vùng đất có sự giao thoa của những nền văn minh lớn trên quốc tế, trong đó có hai nền văn minh lớn là Ấn Độ và Trung Quốc. Hy vọng qua sự kiện quan trọng này, cố đô Huế sẽ lôi cuốn được sự chăm sóc của những nhà khoa học trên góc nhìn khảo cổ học. TS. Phan Thanh Hải, Tân Chủ tịch Hội tiền sử Ấn Độ – Thái Bình Dương (IPPA), Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho hay qua sự kiện quan trọng này cố đô Huế sẽ thu hút được sự quan tâm của các nhà khoa học trên góc độ khảo cổ học Hơn 700 đại biểu hơn 40 quốc gia, vùng lãnh thổ về tham dự Đại hội

Phát hiện có tiếng vang lớn về sơ kỳ thời đại đá cũ ở Nam Tây Nguyên

PGS.TS Nguyễn Giang Hải, Viện trưởng Viện Khảo cổ học tại Đại hội lần thứ 21 Hội Tiền sử Ấn Độ – Thái Bình Dương cho biết, vào năm năm trước, một chương trình điều tra và nghiên cứu về thời đại đá ở khu vực thượng du Sông Ba thuộc tỉnh Gia Lai được những nhà khảo cổ của Viện khảo cổ học thực thi. Kết quả đã phát hiện gần 30 di chỉ có niên đại từ đá cũ đến đá mới. Đặc biệt một nhóm di tích lịch sử được xác lập có niên đại đồ đá cũ sơ kỳ. Liên tục trong những năm từ năm ngoái – 2018, Viện Khảo cổ học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam phối hợp với Viện Khảo cổ – Dân tộc học Novosibirsk thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Liên bang Nga đã triển khai tìm hiểu, khai thác tại những khu vực Gò Đá, Rộc Tưng 1, Rộc Tưng 4,7 thuộc thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai. Về địa lý, đây là khu vực chuyển tiếp từ vùng núi cao xuống vùng đồng bằng Trung Bộ Việt Nam. Đây là vùng cư trú của nhóm dân tộc bản địa Ba Na với ngôn từ Mon-Khme. Hơn 20 khu vực sơ bộ được xác lập niên đại sơ kỳ đá cũ. Các nhà khảo cổ học Nga và Việt thuộc Viện Khảo cổ học Việt Nam và Viện Khảo cổ học – Dân tộc học Novosibirsk – Liên bang Nga nghiên cứu tại An Khê, Gia Lai (ảnh: Phương Thanh, Cổng UBND Thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai) Kết quả khai thác những khu vực Gò Đá, Rộc Tưng 1, 4 và 7 trong những năm năm nay, 2017 và 2018 đã cho thấy tầng văn hóa truyền thống không thay đổi tại những di tích lịch sử này. Các nhà Khảo cổ học đã phát hiện được rất nhiều công cụ như công cụ chặt ( chopper ) ; công cụ mũi nhọn tam diện ( triangle-shaped ) ; công cụ ghè một mặt ( uniface ) ; ghè hai mặt ( biface ), đặc biệt quan trọng đã phát hiện những công cụ rìu tay nổi bật ( hand-axe ) và rất nhiều mảnh thiên thạch ( tectite ) Các di vật tại An Khê (ảnh: Hà Tùng Long) Niên đại của những di tích lịch sử ở An Khê đã dần được khẳng định chắc chắn với những chứng cứ về địa tầng, mô hình di vật và hiệu quả nghiên cứu và phân tích bằng chiêu thức K / Ar những mảnh tectite cho thấy khoảng chừng xấp xỉ 80 vạn năm cách thời nay. PGS.TS Nguyễn Giang Hải, Viện trưởng Viện Khảo cổ học phát biểu

Kết quả khảo cổ mới ở Hang Con Moong, Mái đá Ngườm và Hoa Lộc

Di chỉ khảo cổ học hang Con Moong thuộc xã Thành Yên, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa được phát hiện từ năm 1974 và đã được khai thác điều tra và nghiên cứu nhiều lần nhưng nó chỉ thực sự lôi cuốn được sự chăm sóc của giới điều tra và nghiên cứu kể từ khi một chương trình hợp tác nghiên cứu và điều tra giữa những nhà khảo cổ học Việt Nam và Nga được mở màn từ năm 2010 và lê dài đến năm năm trước. Địa tầng hang Con Moong dày trung bình 9,5 m có cấu trúc trầm tích và tổng hợp di tích lịch sử, di vật khác nhau phản ánh những quy trình tiến độ tăng trưởng sớm muộn khác nhau. Giai đoạn sớm nhất có tuổi Dự kiến vào khoảng chừng 40.000 năm đến 70.000 năm. Giai đoạn muộn nhất vào khoảng chừng 13.000 năm – 7.000 năm. Những tư liệu khảo cổ học phát hiện được ở hang Con Moong đã nói câu truyện về truyền thống lịch sử cư trú hang động, sự đổi khác về mô hình và kỹ thuật chế tác công cụ, sự đổi khác về hành vi văn hóa truyền thống con người trước những dịch chuyển về cổ khí hậu và môi trường tự nhiên tự nhiên trong tiến trình từ cuối Cách Tân sang Toàn Tân.

Hang Con Moong (ảnh: Viện Khảo cổ học) Trong vùng phụ cận Hang Con Moong, nhiều hang động khác đã được phát hiện và nghiên cứu và điều tra như Hang Diêm, hang Mang Chiêng … đã góp thêm tài liệu quan trọng để tìm hiểu và khám phá phương pháp cư trú, kế hoạch kiếm sống, táng thức, và đời sống ý thức của dân cư cổ, góp thêm phần nâng tầm giá trị nghành nghề dịch vụ – văn hóa truyền thống của những di tích lịch sử hang động tiền sử trong khu vực. Hiện hang Con Moong đã được Nhà nước công nhận là Di sản văn hóa truyền thống cấp Quốc gia đặc biệt quan trọng. Các tầng văn hóa cổ được tìm thấy trong hang Xương hóa thạch được xác định hàng nghìn năm tại Hang Con Moong và các hang phụ cận (ảnh: Nguyễn Thùy) Ở Mái đá Ngườm ( Thái Nguyên ) và Hoa Lộc ( Thanh Hóa ), sau thời hạn tưởng như bị quên béng, thì gần đây, những nhà khảo cổ học đã trở lại nghiên cứu và điều tra những khu vực vốn rất được chú ý quan tâm này. Tại tỉnh Thái Nguyên, những nhà khảo cổ học từ Viện Khảo cổ học và Đại học Wollongong, nước Australia đã triển khai khai thác khu vực này vào năm 2017. Kết quả nghiên cứu và điều tra đã đưa ra được một mạng lưới hệ thống niên đại của di chỉ bằng những giải pháp mới như : OSL, .. Mái đá Ngườm (ảnh: Viện Khảo cổ học) Mảnh gốm thô và rìu đá phát hiện tại Mái đá Ngườm (ảnh: Viện Khảo cổ học) Tại tỉnh Thanh Hóa, cũng trong năm 2017, cuộc khai thác tại di chỉ Hoa Lộc cũng do những nhà khảo cổ học Việt Nam và Đại học vương quốc Úc phối hợp triển khai. Lần tiên phong ở Hoa Lộc, những nhà khảo cổ học đã phát hiện được mũi khoan đá, được chế tác từ nguồn nguyên vật liệu tại địa phương. Phát hiện mũi khoan đá đã làm biến hóa đặc thù của khu vực khảo cổ học này. Bên cạnh đó, việc vận dụng những chiêu thức nghiên cứu và phân tích mới cũng đưa ra được những niên đại có tính thuyết phục cao của di chỉ này. Địa điểm khảo cổ học Hoa Lộc trước kia vốn rất nổi tiếng với những hiện vật được gọi là “ dấu Hoa Lộc ”. Con dấu Hoa văn trên mảnh gốm thô ở Hoa Lộc (ảnh: Viện Khảo cổ học) Nghênh Môn thời Lý trên vùng đất thuộc nền văn hóa khảo cổ sơ kỳ thời đại đồng thau Hoa Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa được được chính quyền địa phương gìn giữ và bảo tồn (ảnh: Duy Tuyên)

Khảo cổ học dưới nước và nghiên cứu ADN trong khảo cổ học Việt Nam

Theo PGS.TS Nguyễn Giang Hải, ở nhiều vương quốc trên quốc tế, điều tra và nghiên cứu của Khảo cổ học dưới nước đã tăng trưởng rất mạnh nhưng ở Việt Nam, nghành nghề dịch vụ này mới chỉ khởi đầu. Trung tâm nghiên cứu và điều tra khảo cổ học Dưới nước được xây dựng năm năm nay và thường trực Viện Khảo cổ học. Trên trong thực tiễn, Khảo cổ học dưới nước ở Việt Nam mới chỉ tập trung chuyên sâu vào công tác làm việc giảng dạy tham gia những chương trình tập huấn do những chuyên viên quốc tế huấn luyện và đào tạo như những chương trình hợp tác với ICOMOS, SEMEO, SPAFA. .. Năm 2018, lần tiên phong Viện Khảo cổ học tiến hành một chương trình dài hạn : Xây dựng map Khảo cổ học Dưới nước ở Việt Nam tuy nhiên chương trình này mới chỉ mở màn trong quy trình tiến độ tranh luận và chiêu thức tiếp cận. Qua đây, ngành khảo cổ Việt Nam rất mong ước có sự hợp tác, san sẻ kinh nghiệm tay nghề của những đồng nghiệp trong khu vực. Khảo cổ học dưới nước Hiện Viện Khảo cổ học đang sở hữu nguồn tư liệu khá phong phú và đa dạng giúp cho việc nghiên cứu và điều tra ADN trong khảo cổ học. Tuy nhiên, thực tiễn là Viện thiếu cả chuyên viên, thiết bị nghiên cứu và điều tra và kinh phí đầu tư. Những điều tra và nghiên cứu trong bước đầu và ADN trong Khảo cổ học được thực thi với sự hợp tác với những chuyên viên từ Trung tâm điều tra và nghiên cứu địa di truyền Đại học Copenhagen, Đan Mạch. Nhiều mẫu điều tra và nghiên cứu đã được nghiên cứu và phân tích cho tác dụng. Vào tháng 7 năm 2018, Tạp chí Science là một tạp chí uy tín số 1 trong nghành khoa học đã cho công bố một bài báo quan trọng với những hiệu quả nghiên cứu và phân tích mẫu của nhiều vương quốc trong khu vực và Việt Nam là một trong số những vương quốc đó. Những tác dụng trong bước đầu với sự hợp tác ngặt nghèo đã giúp việc xác lập điều tra và nghiên cứu ADN là hướng điều tra và nghiên cứu quan trọng trong thời hạn tới của Khảo cổ học Việt Nam. Các nhà khảo cổ học và đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại sự kiện lớn nhất về ngành khảo cổ “ Có thể nói, việc tìm thấy những di tích lịch sử sơ kỳ Đá cũ ở thị xã An Khê là phát hiện được cả quốc tế trông mong. Việc này thực sự đã nâng tầm khảo cổ học Việt Nam lên một vị thế vô cùng quan trọng ở khu vực Khu vực Đông Nam Á.

Hơn 50 năm trước, có một phát hiện tương tự ở vùng Bách Sắc (Quảng Tây, Trung Quốc), đem lại niềm tự hào rất lớn cho các nhà khảo cổ học Trung Quốc. Ngoài ra, không một quốc gia nào ở châu Á phát hiện ra di tích thời đại này cho đến khi Việt Nam tìm thấy dấu vết ở An Khê” – PGS. TS. Nguyễn Giang Hải nói về thông tin thú vị từ Viện sĩ Annatoly Derevianko, nguyên Viện trưởng Viện Khảo cổ học – Dân tộc học Novosibirsk (Viện Hàn lâm khoa học Liên bang Nga).

Viện sĩ Annatoly hiện đã hơn 80 tuổi, là một trong những nhà khảo cổ học thời đại Đá cũ số 1 trên quốc tế còn lại. Cả cuộc sống, Viện sĩ dành để triển khai xong những map về sự tiến hóa của lịch sử dân tộc loài người. Đến khi phát hiện được những di tích lịch sử sơ kỳ Đá cũ An Khê, Gia Lai, ông bảo : ” Đến đây, tôi đã hoàn toàn có thể dừng sự nghiệp của mình được rồi “.

Đại Dương

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học