Đại học Việt Nam: Nên nhìn nhận thế nào?

Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hiện có khoảng chừng 190 nghìn du học sinh Việt Nam đang học tập tại quốc tế. Bộ cũng cho biết mỗi năm người Việt chi 3-4 tỉ USD cho du học – một số lượng rất lớn .
Những số lượng trên cho thấy việc du học luôn là một khuynh hướng. Trái lại, việc học trong nước lại mang những định kiến .
Đối với tôi, Việt Nam vừa là nơi tôi được sinh ra, vừa là thực tiễn duy nhất tôi có. Trong nỗ lực hiểu thấu nơi mình sống, tôi thấy những nền tảng tri thức ở đại học trong nước là vật liệu suy tư cực kỳ tốt, dù còn nhiều hạn chế .

Với những hiểu biết đó, ta nên nhìn nhận thế nào về những định kiến ở việc học trong nước? Việc học ở Việt Nam có những ưu điểm nào không?

Vì sao du học?

Lý do người trẻ đi tìm thời cơ du học nói lên nhiều điều về văn cảnh giáo dục Việt Nam .
Sau khi Open với quốc tế vào năm 1986, quốc gia ta bước vào thời kỳ toàn cầu hoá sâu rộng .
Bước ra khỏi “ đêm trường bao cấp ”, tất cả chúng ta nhìn quốc tế như đại diện thay mặt cho cái mới, sự văn minh và tân tiến. Lớp trẻ tất cả chúng ta hẳn đã quen thuộc với câu “ Việt Nam tất cả chúng ta đi chậm hơn so với quốc tế ” .
Giáo dục đào tạo Việt Nam không đứng ngoài sự so sánh này. Chúng ta đối lập với cơ sở vật chất nghèo nàn. Triết lý cốt lõi thì vẫn chịu ảnh hưởng tác động bởi mạng lưới hệ thống Xô Viết, vốn đã suy yếu và sụp đổ sau cuộc chiến tranh Lạnh. Giáo dục đào tạo phương Tây dần trở thành quy mô tăng trưởng đáng ao ước của những nhà hoạch định chủ trương .
Song song với toàn cầu hoá, quốc gia tất cả chúng ta hòa nhịp với nền kinh tế thị trường toàn thế giới. Khi khối tư nhân được công nhận quyền làm kinh tế tài chính, nhiều người làm giàu nhanh gọn .
Họ có đủ năng lực chi trả tiền học phí và sinh hoạt phí đắt đỏ ở Tây Âu và Bắc Mỹ. Trong khi trước đây, du học sinh những nước Đông Âu và Liên Xô phụ thuộc vào vào những khoản bao cấp chính phủ nước nhà .
Trong bức tranh giáo dục toàn thế giới đầy sôi động, giáo dục đại học công lập trong nước không nằm trong ưu tiên của những những tầng lớp khá giả .

Du học là mục tiêu của nhiều người trẻ.

Luôn có một con đường

Tôi từ bỏ dự tính du học cấp cử nhân vào lớp 12. Cùng năm đó, tình hình kinh tế tài chính mái ấm gia đình tôi chạm đáy. Nhìn một phần ba lớp chuyên của mình lúc đó cất cánh, tôi tuyệt vọng tràn ngập .
Song, tôi cũng tự nhủ rằng nỗi buồn không đổi khác được thực tiễn. Tôi lao đầu vào ôn thi tốt nghiệp trung học phổ thông vương quốc và đỗ một ngôi trường đại học khuynh hướng điều tra và nghiên cứu ở trong nước .
Tôi thấy mình là một đứa trẻ như mong muốn. Nỗi tuyệt vọng vì bỏ lỡ giấc mơ du học nhanh gọn mờ nhạt. Ngôi trường trong nước lấp đầy những khao khát học thuật trong tôi .
Được dẫn dắt bởi một nhà giáo tốt, tôi bước chân vào con đường nghiên cứu và điều tra từ sớm và gặt hái nhiều thành quả .
Trong quá khứ, khi nuôi quyết tâm bay đến vùng đất mới, tôi chỉ nghĩ đến hiệu quả đầu ra rằng mình sẽ có một tấm bằng có sức nặng và kiếm được việc làm lương cao để chăm nom mái ấm gia đình .
Năm tháng trôi qua, tôi nhận ra mục tiêu của sự học không chỉ là quản trị rủi ro đáng tiếc cho tương lai. Học còn là để hiểu bản thân và hiểu những gì xảy ra xung quanh mình, hiểu về quốc gia của mình .
Là một mảnh đất phì nhiêu, càng học về Việt Nam, tôi càng thấy mình chưa hiểu nhiều về Việt Nam .

Học còn là để hiểu bản thân và hiểu những gì xảy ra xung quanh mình, hiểu về đất nước của mình.

Tuy vậy, chuyện học ở Việt Nam vẫn mang định kiến. Sự trái chiều giữa giáo dục trong nước và giáo dục quốc tế như bị thổi phồng : Một bên thì bảo thủ và ngưng trệ, một bên thì bừng sáng trong văn minh và cởi mở .
Kết quả là dù mỗi năm có hàng ngàn cánh chim bay đi, rất nhiều trong số đó không quay trở về .

Định kiến về sinh viên “trong nước” và du học sinh

Người từng học ở quốc tế về có trình độ trình độ cao hơn người học trong nước hay không ?
Câu hỏi này vẫn còn gây nhiều tranh cãi và câu vấn đáp tuỳ thuộc vào từng trường hợp đơn cử. Song mỗi khi trường đại học của tôi tuyển giảng viên, chiếc bằng đại học hoặc thạc sĩ ở quốc tế tạo lợi thế cực lớn cho những ứng viên .
Đơn cử như trong thông tin tuyển dụng ngày 19/04/2021 của trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Thành Phố Hà Nội. Trong thông tin này, nhu yếu có văn bằng quốc tế được nhấn mạnh vấn đề :
“ Có bằng Thạc sĩ và đang học nghiên cứu sinh trở lên ; trong đó có tối thiểu một bậc học ( cử nhân / thạc sĩ / nghiên cứu sinh ) ở những nước tiên tiến và phát triển, học bằng Tiếng Anh. ”
Tôi không rõ những nước tiên tiến và phát triển được văn bản tuyển dụng nhắc đến gồm có những nước nào. Nhưng có một điều chắc như đinh là Việt Nam không nằm trong list đó .

Những “điểm trừ”

Quả thực, chất lượng huấn luyện và đào tạo đại học ở Việt Nam vẫn còn nhiều chưa ổn. Theo báo Nhân Dân, mạng lưới hệ thống đại học trong nước đang gặp phải ba yếu tố chính .

Thứ nhất, chưa có trường đại học Việt Nam nào có mặt trong top 500 trường đại học hàng đầu thế giới, theo tiêu chí của các bảng xếp hạng uy tín.

Thứ hai, với nhu cầu học đại học ngày càng cao, nhiều cơ sở giáo dục được thành lập ồ ạt. Song chất lượng cơ sở vật chất, giảng viên và bài giảng chưa đạt yêu cầu. 

Cuối cùng, các cơ sở giáo dục trong nước thường kém ở khâu định hướng nghề nghiệp cho sinh viên.

Cầm bằng trên tay, nhiều cử nhân vẫn lúng túng trong việc sử dụng những công cụ nghề nghiệp cơ bản nhất, như các phần mềm văn phòng hay kỹ năng mềm. Kết quả là trung bình mỗi năm có khoảng 72 nghìn sinh viên thất nghiệp. 

Những lập luận phía trên là vật chứng cho thấy những số lượng giới hạn của môi trường học tập trong nước. Điều đó không nói lên rằng năng lực của toàn bộ sinh viên trong nước đều không bằng sinh viên quốc tế .

Liệu có thể so sánh khả năng của sinh viên trong nước và sinh viên quốc tế?

Tuy vậy, ở bình diện vĩ mô, những nhà tuyển dụng sẽ địa thế căn cứ vào những hạn chế này để coi du học sinh là những lựa chọn “ bảo đảm an toàn ” hơn cho những vị trí nhân sự của mình .
Kéo theo đó, thị trường việc làm hoàn toàn có thể xoáy sâu vào những điểm trừ của sinh viên trong nước thay vì nhìn nhận công minh .

Câu chuyện của nền giáo dục

Mô-típ nhân tài ở Việt Nam 

” Cấp 1 học tại một trường điểm. Tham gia vào những kỳ thi học viên giỏi và học lò luyện cuối cấp để đỗ cấp 2, cấp 3 trường chuyên. Bắt đầu cày những văn bằng tiếng Anh và làm hồ sơ du học từ khoảng chừng lớp 11. Sau đó lên kế hoạch mới cho cuộc sống khi đã đặt chân tới những vương quốc xa xôi nằm phía bên kia đường chân trời. ”
Đó là đường học của nhiều đứa trẻ được sinh ra ở thành thị, mái ấm gia đình tạm gọi là có điều kiện kèm theo đổ lên. Tôi không phải trường hợp ngoại lệ. Từ bé, cha mẹ đã cho tôi những khuynh hướng cuộc sống rõ ràng theo mô-típ này .
Những đứa trẻ có điều kiện kèm theo mái ấm gia đình khá giả hơn tôi còn được học ngoại ngữ ở TT từ trước khi vào lớp 1. Bên cạnh đó, nhiều mái ấm gia đình còn góp vốn đầu tư cho con đi học những môn năng khiếu sở trường từ nhỏ, như âm nhạc và hội hoạ .

Bất bình đẳng trong giáo dục

Đây mới chỉ là một góc rất nhỏ trong bức tranh giáo dục Việt Nam. Theo thống kê năm 2019 của Vụ giáo dục đại học, Việt Nam là nước có người trong độ tuổi 18 – 29 tham gia học đại học thuộc hàng thấp nhất quốc tế, với chỉ 28.3 % .
Con số này ở Đất nước xinh đẹp Thái Lan và Malaysia lần lượt là 43 % và 48 %, và liên tục tăng khi khảo sát ở những nước tăng trưởng .
Trong nhóm tham gia học đại học rất ít này, chỉ có một thiểu số có đủ nguồn lực để bước chân vào những mạng lưới hệ thống giáo dục tinh hoa, và đi du học .
Câu chuyện của giáo dục nước ta và nhiều vương quốc thu nhập thấp khác vì vậy vẫn là câu truyện của bất bình đẳng xã hội .
Với số tiền trung bình để hoàn tất chương trình đại học ở phương Tây là 71.580 đô la Mỹ, không có nhiều thời cơ du học dành cho con em của mình thuộc những mái ấm gia đình thu nhập thấp. Đối với những hộ mái ấm gia đình nghèo, tiền học của những chương trình đại học công lập trong nước còn khó để cáng đáng .
Có thể thấy thực trạng bất bình đẳng trong giáo dục ở những nền kinh tế tài chính châu Á mới nổi chưa có xu thế hạ nhiệt. Có đến 53 % số du học sinh toàn thế giới đến từ lục địa này, theo báo cáo giải trình “ Không ngừng vươn cao ” của Tập đoàn HSBC .
Nâng cao chất lượng giáo dục và làm điển hình nổi bật những lợi thế của đại học trong nước, do đó là một trong những giải pháp giúp ngày càng tăng thời cơ vào đại học cho con trẻ của những mái ấm gia đình không khá giả .

Vậy những ưu điểm của đại học trong nước là gì?

Học phí rẻ hơn nhiều!

Ưu điểm tiên phong cần được nhắc tới là học phí. Đương nhiên, có sự chênh lệch về học phí giữa những trường công được nhận bao cấp nhà nước như mạng lưới hệ thống Đại học Quốc gia Việt Nam, và những trường thực thi chính sách tự chủ kinh tế tài chính .
Nhưng ngay cả ở những trường tự chủ, học phí cũng rẻ hơn rất nhiều so với du học. Như vậy, nói không ngoa thì ngân sách đào tạo và giảng dạy của những trường nhận bao cấp nhà nước là tương thích so với đại bộ phận sinh viên Việt Nam .

Nhưng chất lượng thì cũng không hề “rẻ” đâu

Ở Việt Nam hay bất kể đâu trên quốc tế, chất lượng những trường đại học chỉ là tương đối. Có những trường tốt, và có những trường kém hơn .
Sự thật là ngay cả khi chất lượng trường học tệ thì chất lượng của nhiều giảng viên vẫn tốt. Chúng ta cần nhìn nhận công minh rằng không hề đánh đồng giữa chất lượng của hàng loạt mạng lưới hệ thống giáo dục với chất lượng của từng giảng viên .
Không có công thức chung nào cho việc dạy kỹ năng và kiến thức và tiếp thu kiến thức và kỹ năng. Nếu bạn đủ cam kết với ngành học và sẵn sàng chuẩn bị tiếp cận những chuyên viên trong nghành nghề dịch vụ đó, bạn hoàn toàn có thể tìm thấy những người thầy tốt .

Ở Việt Nam hay bất kỳ đâu trên thế giới, chất lượng các trường đại học chỉ là tương đối.

Trường đại học trong nước đã trao cho tôi nhiều tri thức. Ngoài kiến thức và kỹ năng trên trường, tôi học từ những trao đổi cá thể với thầy cô, từ những email trao đổi học liệu và những bài báo học thuật. Tôi cũng học được nhiều từ những dự án Bất Động Sản nghiên cứu và điều tra được cùng tham gia .
Với đặc trưng của điều tra và nghiên cứu hàn lâm, tôi cho rằng nhà trường phải là một nơi hào phóng với tri thức. Sự hào phóng này hoàn toàn có thể được hiểu theo nghĩa, nhà nghiên cứu được chìm đắm trong quốc tế học thuật của riêng họ, thay vì chạy theo những nhu yếu cơm áo gạo tiền của thị trường .
Đối với người ngoài, một số ít đề tài hoặc ý tưởng sáng tạo nghiên cứu và điều tra hoàn toàn có thể điên rồ và phi thực tiễn, tuy nhiên chúng là những nền tảng kim chỉ nan quan trọng cho tương lai. Những trường đại học tốt nhận thức được điều này .

Học lý thuyết cũng có thể là một điểm tốt!

Nhiều người phê phán đại học Việt Nam thiên về triết lý hơn là thực hành thực tế. Đối với tôi, đó lại là một điểm tốt, đặc biệt quan trọng với khối ngành Xã hội và Nhân văn .
Lý thuyết không có trách nhiệm diễn đạt những quy luật tuyệt đối của quốc tế. Nó là lăng kính để ta nhìn cuộc sống với nhiều góc nhìn và sắc tố hơn. Ưu tiên huấn luyện và đào tạo về kim chỉ nan, tức là coi trọng việc giáo dục nên những thế hệ người học biết không tin và thận trọng trước khi hành vi .
Tôi trân trọng những điểm tốt của giáo dục Việt Nam. Tôi cũng nhận thức được rằng chúng không khoả lấp được những điểm yếu kém còn tồn dư .

Phát triển một nền giáo dục tốt hơn trong tương lai vừa có nghĩa là tạo ra những điểm cải tiến mới, vừa có nghĩa là bảo tồn và phát triển những điều chúng ta đã làm tốt trong quá khứ.

Kết

Tóm lại, dù có nhiều hạn chế, đại học Việt Nam vẫn cung ứng cho ta những vật liệu học thuật quý giá để hiểu hơn về chính mình và quốc tế quanh ta .
Hơn nữa, nếu như được nhìn nhận tráng lệ, chính những thưởng thức trong nước định hình nên con đường ta sẽ đi sau này, cũng như vị trí của ta trong khung cảnh toàn thế giới. Có điều, những nỗ lực tự thân là chưa đủ để triển khai xong hơn mạng lưới hệ thống giáo dục đại học Việt Nam .
Vì thế, hoàn toàn có thể tôi vẫn sẽ lựa chọn du học ở những bậc học cao hơn. Dẫu vậy, tôi trân trọng và ghi nhận công minh những thưởng thức và tri thức mà thiên nhiên và môi trường trong nước đã trao cho mình .

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Giáo dục