ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP LUẬT DÂN SỰ – GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/ Cơ sở 1: – StuDocu

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

BÀI 1 – KHÁI NIỆM LUẬT DÂN SỰ VIỆT NAM

I. ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU CHỈNH CỦA LUẬT DÂN SỰ

Luật dân sự điều chỉnh hai nhóm quan hệ cơ bản là quan hệ nhân thân và quan hệ tài
sản trong các quan hệ dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động
(Điều 1 BLDS 2015).
1. Nhóm quan hệ tài sản
Khái niệm
Quan hê tài sản là quan hệ giữa người và người thông qua một tài sản nhất định. Quan
hệ này bao giờ cũng gắn với một tài sản hoặc một quyền tài sản nhất định.
Tài sản theo quy định của Điều 105 BLDS 2015 bao gồm:

+ Vật: Bao gồm vật có thực và vật hình thành trong tương lai
Vật hình thành trong tương lai là quy định mới của BLDS 2015 so với BLDS năm 1995.
Đây là quy định hòan toàn phù hợp vì việc ghi nhận này hòan toàn thích hợp với nhu
cầu của xã hội. Hiện nay việc trao đổi, mua bán các vật hình thành trong tương lai này
tương đối phổ biến.
Ví dụ: Mua bán các hạt điều, c=> phê, gạo..ẫn được ký kết mặc dù có thể những sản phẩm
này còn chưa hình thành hoặc chưa đến mùa thu hoạch.
+ Tiền: là vật cùng loại, do ngân hàng nhà nước ban hành và có mệnh giá
Tiền và vật phải thỏa mãn các điều kiện:

▪ Là một bộ phận của quốc tế khách quan nằm trong sự trấn áp của con người. ▪ Mang lại quyền lợi cho con người .

+ Các giấy tờ có giá: Bao gồm cổ phiếu, trái phiếu…
Các giấy tờ có giá phải đáp ứng được điều kiện:

• Giá trị được bằng tiền:

Ví dụ : Mỗi CP có giá trị là 35 VNĐ hoặc trái phiếu giáo dục do nhà nước phát hành năm 2004 có những mệnh giá 50 VNĐ, 100 VNĐ, 150 VNĐ. ..

• Trao đổi được trong giao lưu dân sự: Tức là các giấy tờ có giá này hoàn toàn có thể
  dùng để trao đổi trong giao lưu dân sự như mua, bán, tặng cho, thừa kế…
• Các quyền về tài sản: Các quyền này bao gồm quyền sử dụng đất, quyền sở hữu trí
  tuệ, quyền đòi nợ..ác quyền này đều được coi là tài sản bởi bản thân các quyền này
  đều mang lại lợi ích cho chủ sở hữu và đều có thể trở thành đối tượng trong giao lưu
  dân sự như Mua bán quyền sử dụng đất, ủy quyền cho người khác đòi nợ. mua bán bản
  quyền tác phẩm văn học…
  Các quan hệ tài sản do Luật dân sự điều chỉnh: Thông qua các tài sản này, các chủ
  thể có yêu cầu có quyền xác lập các quan hệ tài sản và những quan hệ tài sản do Luật
  dân sự điều chỉnh bao gồm:
• Quan hệ về quyền sở hữu:

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

• Quan hệ về nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự và hợp đồng dân sự
• Quan hệ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng
• Quan hệ về thừa kế
• Quan hệ về chuyển quyền sử dụng đất
• Quan hệ về quyền sở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ tiên tiến

Đặc điểm

• Đặc điểm thứ nhất: quan hệ tài sản do Luật dân sự điều chỉnh rất đa dạng và phức
  tạp.

Sự phong phú và phức tạp này là vì :Đặc điểm thứ hai : Quan hệ gia tài do Luật dân sự kiểm soát và điều chỉnh luôn mang tính ý chí, phản ánh ý thức của những chủ thể tham gia. Những gia tài trong quan hệ này luôn biểu lộ được động cơ, mục tiêu của những chủ thể tham gia .

• Đặc điểm thứ ba của quan hệ tài sản là tính chất hàng hóa tiền tệ:

Xuất phát từ chính đặc thù của gia tài là giá trị và phải được tính bằng tiền. Hầu hết những gia tài theo như lao lý tại Điều 163 BLDS đều được biểu lộ dưới dạng sản phẩm & hàng hóa và có giá trị trao đổi. Điều này được bộc lộ thâm thúy trong thời đại cơ chế thị trường .

• Đặc điểm thứ tư: quan hệ tài sản mà pháp luật dân sự điều chỉnh thể hiện rõ tính chất
  đền bù tương đương trong trao đổi.

• Đổi tài sản lấy tài sản (thông thường thể hiện qua việc trao đổi)

Ví dụ : đổi 10 kg thóc lấy 8 kg gạo

• Đổi tài sản lấy một khoản tiền (thông thường là hoạt động mua bán

Ví dụ : mang tiền mua tivi, tủ lạnh …

• Đổi khoản tiền lấy dịch vụ hoặc tài sản

Ví dụ: Trả tiền phí dịch vụ cho các dịch vụ gửi giữ, thuê dịch vụ…
2. Nhóm quan hệ nhân thân
Khái niệm
Quan hệ nhân thân là quan hệ giữa người với người về các giá trị nhân thân của chủ
thể (có thể là cá nhân hay tổ chức) và luôn gắn liền với cá nhân và tổ chức khác.

• Cá nhân: Như tên gọi, hình ảnh, dân tộc, tôn giáo, danh dự, nhân phẩm, uy tín, kết
  hôn, ly hôn, tín ngưỡng…
• Tổ chức: Như tên gọi của tổ chức, về uy tín…

Luật dân sự sẽ kiểm soát và điều chỉnh những quan hệ nhân thân và bảo vệ những quyền lợi nhân thân gắn liền với những chủ thể. Những giá trị nhân thân này là cơ sở và nền tảng đã thiết lập nhiều quan hệ dân sự khác .

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

II. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHỈNH CỦA LUẬT DÂN SỰ

1. Khái niệm phương pháp điều chỉnh
Phương pháp điều chỉnh được hiểu là cách thức tác động lên các quan hệ xã hội
do ngành luật đó điều chỉnh. Cách thức tác động này nhằm hướng tới việc điều chỉnh
quan hệ xã hội phát sinh, thay đổi hay chấm dứt sao cho phù hợp với điều kiện chính
trị- kinh tế- xã hội cũng như đặc điểm của nhóm quan hệ xã hội đó.
2. Đặc điểm của các phương pháp điều chỉnh của Luật dân sự
Phương pháp điều chỉnh của Luật dân sự có đặc điểm đặc trưng là khi điều chỉnh các
quan hệ pháp luật dân sự thì luôn đảm bảo sự bình đẳng về địa vị pháp lý và độc lập về tổ
chức và tài sản.

• Bình đẳng về địa vị pháp lý: Tức là không có bất kỳ sự phân biệt nào về địa vị xã hội,
  tình trạng tài sản, giới tính, dân tộc..ữa các chủ thể.

Ví dụ : Sẽ không có sự phân biệt nào khi một người có chức vụ Tổng giám đốc của một công ty và bảo vệ công ty đó cùng đi mua xe máy tại một shop bán xe máy. Vị tổng giám đốc và người bảo vệ sẽ có quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm giống nhau ( quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của người mua hàng ) và shop bán xe máy sẽ không có sự phân biệt nào .

• Độc lập về tổ chức và tài sản:

▪ Tổ chức : không có sự phụ thuộc vào vào quan hệ cấp trên – cấp dưới, những quan hệ hành chính khác ▪ Tài sản : Khi tham gia vào quan hệ pháp luật dân sự, cá thể, tổ chức triển khai trọn vẹn độc lập với nhau, không có sự nhầm lẫn hay đánh đồng giữa gia tài của cá thể với gia tài của tổ chức triển khai …

• Các chủ thể trong quan hệ pháp luật dân sự có quyền tự định đoạt và pháp luật bảo
  đảm cho họ thực hiện quyền.
  Thế nào là tự định đoạt: Tự định đoạt có nghĩa tự do ý chí và thể hiện ý chí khi tham gia
  vào các quan hệ pháp luật dân sự.

Biểu hiện của quyền tự định đoạt trong quan hệ pháp luật dân sự là :▪ Thứ nhất, chủ thể tự lựa chọn quan hệ mà họ muốn tham gia : ▪ Thứ hai, chủ thể tự lựa chọn chủ thể tham gia quan hệ dân sự với mình ▪ Thứ ba, được tự do lựa chọn giải pháp, phương pháp để thực thi, quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm : Biện pháp và phương pháp là những phương pháp mà những bên sử dụng để triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm của mình cho bên có quyền. ▪ Thứ tư, những chủ thể tự lựa chọn và thỏa thuận hợp tác với nhau những giải pháp bảo vệ triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự, phương pháp xử lý tài sản khi có sự vi phạm .

• Trách nhiệm tài sản là điểm đặc trưng của phương pháp điều chỉnh của luật dân sự:
  Mặc dù pháp luật dân sự điều chỉnh cả quan hệ nhân thân với quan hệ tài sản nhưng
  các quan hệ tài sản chiếm phần lớn, đại đa số. Các quan hệ tài sản này mang tính chất

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

sản phẩm & hàng hóa tiền tệ nên sự vi phạm của một bên thường dẫn đến sự thiệt hại về gia tài của bên còn lại. Nên bên cạnh những loại nghĩa vụ và trách nhiệm khác như cải chính, xin lỗi công khai minh bạch .. ì nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài là loại nghĩa vụ và trách nhiệm phổ cập nhất trong giải pháp kiểm soát và điều chỉnh của luật dân sự. Bên vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm thường bị bên bị xâm phạm nhu yếu bồi thường thiệt hại để Phục hồi thực trạng gia tài như lúc chưa bị vi phạm và thường thì được hưởng một khoản tiền bồi thường, hoặc một gia tài cùng loại … ( dựa trên thỏa thuận hợp tác của những bên ) .

• Đặc trưng của phương pháp giải quyết các tranh chấp dân sự là tự thỏa thuận và hòa
  giải:
  Tự thỏa thuận và hòa giải được luật hóa tại Điều 4 của BLDS “Nguyên tắc tự do, tự
  nguyện cam kết, thỏa thuận” và Điều 12 của BLDS “Nguyên tắc hòa giải”.
  Đặc trưng của phương pháp giải quyết các tranh chấp này xuất phát từ chính tính chất
  của các quan hệ pháp luật dân sự. QHDS là sự bình đẳng và tự định đoạt nên các chủ
  thể thường lựa chọn phương pháp thỏa thuận để giải quyết tranh chấp. Hơn nữa, chỉ
  có phương pháp thỏa thuận và hòa giải giữa các bên tham gia QHDS mới đảm bảo một
  cách tối ưu nhất lợi ích giữa các bên. Với phương pháp này sẽ tạo điều kiện các bên
  dung hòa được lợi ích của mình với lợi ích của chủ thể kia. Khi lợi ích được dung hòa ở
  mức độ tối đa thì sẽ tạo điều kiện để các bên thực hiện nghĩa vụ của mình và chính vì
  thế mà đảm bảo cho lợi ích của bên kia.

III. NHỮNG NGUYÊN TẮC CỦA LUẬT DÂN SỰ

1. Khái niệm chung về nguyên tắc của luật dân sự
Theo lý luận chung về nhà nước và pháp luật thì những nguyên tắc chung chính là
khung pháp lý nói chung, những quy tắc chung được pháp luật ghi nhận có tác dụng
định hướng và chỉ đạo cho toàn bộ các QPPL của ngành luật đó => Ý nghĩa: Có ý
nghĩa rất lớn, đặc biệt đối với việc ADTTPL.

Những nguyên tắc của LDS được ghi nhận tại Điều 3 BLDS : “Những nguyên tắc cơ
bản”. Tuy nhiên, trong từng chế định riêng biệt thì cũng có những nguyên tắc riêng,
song trong phần này chúng ta chỉ đề cập đến những nguyên tắc cơ bản của BLDS.
2. Các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự
1. Mọi cá nhân, pháp nhân đều bình đẳng, không được lấy bất kỳ lý do nào để
phân biệt đối xử; được pháp luật bảo hộ như nhau về các quyền nhân thân và tài
sản.
2. Cá nhân, pháp nhân xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của
mình trên cơ sở tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận. Mọi cam kết, thỏa thuận
không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội có hiệu lực thực hiện
đối với các bên và phải được chủ thể khác tôn trọng.
3. Cá nhân, pháp nhân phải xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự
của mình một cách thiện chí, trung thực.

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

• Không được lừa dối, tận dụng lòng tin của người khác trong GDDS mà những bên đều phải có thiện chí mong ước sự tốt đẹp so với những chủ thể cùng tham gia trong GDDS .
• Không vụ lợi, không vì quyền lợi của người khác làm thiệt hại đến quyền lợi của người khác .
• Khi một bên cho rằng bên kia không trung thực thì phải chứng tỏ được điều này .

Nguyên tắc chịu trách nhiệm dân sự
Biểu hiện của việc chịu trách nhiệm dân sự:

• Các bên có nghĩa vụ và trách nhiệm thực thi đúng những lao lý do những bên thỏa thuận hợp tác. Các điều khỏan do những bên thỏa thuận hợp tác là nghĩa vụ và trách nhiệm buộc những bên phải thực thi .
• Các bên cũng phải tuân thủ việc thoả thuận, nếu một bên có nghĩa vụ và trách nhiệm không được thực thi một việc làm và lại thực thi việc làm đó thì phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm Phục hồi lại thực trạng khởi đầu và bồi thường thiệt hại .
• Nguyên tắc chịu TNDS được bộc lộ rõ ràng trong phần BTTH ngoài hợp đồng, tức là người gây ra thiệt hại phải bồi thường thiệt hại cho người bị thiệt hại .

Đặc điểm của nguyên tắc chịu TNDS mang tính đền bù bằng gia tài, biểu lộ giải pháp điểu chỉnh bằng gia tài. Đặc điểm này xuất phát vì hầu hết những QPLDS là quan hệ gia tài, hơn thế nữa những hành vi gây thiệt hại hầu hết trong quan hệ gia tài nên hầu hết đều gây thiệt hại về vật chất …Chịu TNDS luôn nhu yếu những bên cần tự nguyện thực thi nhưng khi những bên không tự nguyện triển khai thì sẽ bị cưỡng chế thực thi theo pháp luật của PL .

Nguyên tắc tôn trọng, bảo vệ quyền dân sự
Để thực hiện nguyên tắc này có hai cách thức:

• Các bên trong QHDS vận dụng những giải pháp tự bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của mình .
• Cơ quan NN có thẩm quyền bảo vệ quyền cho chủ thể quyền trogn QHDS theo đúng lao lý của PL .

Tự bảo vệ quyền : Bảo vệ quyền hạn những bên trong GDDS do cơ quan NN có thẩm quyền triển khai : Khi bên có quyền hạn bị vi phạm không hề hoặc không đủ năng lực bảo vệ quyền DS của mình trước hành vi vi phạm thì có quyền nhu yếu cơ quan NN có thẩm quyền triển khai những họat động để bảo vệ quyền hạn chính đáng cho mình. Cơ quan NN hoàn toàn có thể thực thi những hoạt động giải trí :

• Yêu cầu công nhận quyền công dân hợp pháp:

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

• Buộc chấm hết hành vi vi phạm : Biện pháp này được vận dụng phổ cập với mọi loại GDDS như bảo vệ quyền sở hữu, quyền nhân thân, quyền tác giả, quyền sở hữu CN hoặc quyền DS khác .
• Buộc xin lỗi, cải chính công khai minh bạch :
• Buộc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm DS :

+ Buộc bồi thường thiệt hại :

Phạt vi phạm thì chỉ áp dụng khi 2 bên có thỏa thuận hoặc PL quy định.
Nguyên tắc hòa giải
Đây là nguyên tắc đặc thù của PLDS Vnam. Nguyên tắc này xuất phát điểm từ chính
trong truyền thống, trong lễ giáo => được nâng lên thành nguyên tắc.

Nguyên tắc hòa giải biểu lộ trong những quá trình của việc triển khai quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự và đặc biệt quan trọng trong xử lý tranh chấp dân sự. Nguyên tắc này bộc lộ những bên không phép được dùng vũ lực, những giải pháp cưỡng ép buộc những bên phải thực thi những hành vi theo mong ước của mình .Khi có tranh chấp xảy ra, những bên phải ưu tiên việc liên tục tự thỏa thuận hợp tác để tìm ra giải pháp tối ưu nhất cho việc xử lý tranh chấp, để bảo vệ quyền lợi cho những bên cũng như thôi thúc tối đa việc những bên tự nguyện thực thi những nội dung do mình tự thỏa thuận hợp tác .Các tranh chấp khi không hề hòa giải thì những bên mới hoàn toàn có thể nhu yếu cơ quan NN có thẩm quyền xử lý. Nhưng kể cả trong tiến trình cơ quan NN xử lý những tranh chấp thì khi những bên tự hòa giải được thì vẫn được cquan nhà nước công nhận .

BÀI 2: QUAN HỆ PHÁP LUẬT DÂN SỰ

I. KHÁI NIỆM

1. Khái niệm
QHPLDS là quan hệ xã hội do các QPPL DS điều chỉnh, tức là QHXH phát sinh trong
lĩnh vực dân sự, các quan hệ liên quan đến yếu tố nhân thân và tài sản trong các lĩnh
vực dân sự, HN-GĐ, lao động, thương mại…=> Các QHXH này rất đa dạng và rất rộng.

2. Đặc điểm
2. Chủ thể tham gia QHPLDS rất đa dạng nhưng độc lập về tài sản và tổ chức:
Lý do tại sao lại đa dạng: Bởi vì QHPL DS là các quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản
phát sinh thường nhật đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, tiêu dùng, cho hoạt động sản xuất và
kinh doanh => Đây là những quan hệ xã hội phát sinh thường nhật trong một phạm vi
rất rộng, đáp ứng nhu cầu của bất cứ chủ thể nào trong xã hội.

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

• Các giải pháp mang đặc thù ý thức như xin lỗi, cải chính công khai minh bạch … => Chủ yếu nhằm mục đích mục tiêu khắc phục những yếu tố thuộc về đời sống ý thức, về những giá trị nhân thân .
• Các giải pháp mang đặc thù gia tài như : Bồi thường thiệt hại, phạt vi phạm hợp đồng … => Những giải pháp này lại nhằm mục đích vào mục tiêu vật chất, buộc những bên phải bồi thường những giá trị vật chất .

• Ngoài ra, các chủ thể có thể tự thỏa thuận các biện pháp khác để cưỡng chế việc
  thực hiện QHPLDS (phải đảm bảo không xâm phạm tới lợi ích của bên có nghĩa vụ
  cũng như đảm bảo việc thực hiện quyền cho bên có quyền).

* * II. CÁC THÀNH PHẦN QHPLDS

1. Chủ thể**
   Cũng giống như QHPL nói chung, chủ thể của QHPLDS là những người tham gia vào
   một QHPLDS và có quyền, nghĩa vụ phát sinh từ quan hệ ấy.

Chủ thể của QHPLDS gồm có :

• Cá nhân : là những người có đủ năng lượng pháp lý và năng lượng hành vi dân sự
• Pháp nhân : Pháp nhân là tổ chức triển khai thống nhất, độc lập, hợp pháp và có gia tài riêng và chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bằng gia tài của mình, nhân danh mình tham gia vào những quan hệ pháp lý một cách độc lập .
• Tổ hợp tác : là mô hình được xây dựng dựa trên hợp đồng hợp tác kinh doanh thương mại ( có xác nhận của Ủy Ban Nhân Dân cấp xã phường ) của từ 3 cá thể trở lên, cùng góp phần gia tài, công sức của con người để triển khai việc làm nhất định, cùng hưởng lợi và cùng chịu nghĩa vụ và trách nhiệm .
• Hộ mái ấm gia đình : Hộ gđ mà những thành viên có gia tài chung để hoạt động giải trí kinh tế tài chính chung trong quan hệ sử dụng đất, trong những hoạt động giải trí sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp và trong 1 số ít nghành nghề dịch vụ kinh doanh thương mại khác do pháp luât pháp luật là những chủ thể của quan hệ PLDS ( Đ106 BLDS ) .
• nhà nước : là một chủ thể đặc biệt quan trọng trong thanh toán giao dịch dân sự. nhà nước là chủ thể của một số ít quan hệ như quan hệ thừa kế, quan hệ về quyền sở hữu …

2. Khách thể
là cái mà các chủ thể hướng tới khi tham gia vào các giao dịch dân sự.

2 Tài sản : Theo Đ105 BLDS bao gồm: Vật, tiền, giấy tờ trị giá được bằng tiền và
các quyền tài sảnkhác.
▪ Vật: là phạm trù pháp lý, là một bộ phận của thế giới vật chất có thể đáp ứng nhu
cầu nào đó của con người.
▪ Tiền: Tiền là vật cùng loại đặc biệt có giá trị trao đổi với các hàng hóa, chỉ do NN
ban hành và mang mệnh giá (những đồng tiền có giá trị lưu hành thì mới được coi
là tiền).

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

▪ Giấy tờ có giá: là loại tài sản đặc biệt do NN hoặc các tổ chức phát hành theo
trình tự nhất định. Có rất nhiều loại giấy tờ có giá có hình thức khác nhau như:
Công trái, trái phiếu, kỳ phiếu, cổ phiếu, séc..ững giấy tờ có giá này là hàng
hóa trong một thị trường đặc biệt đó là thị trường chứng khóan.
▪ Quyền tài sản: là quyền trị giá được bằng tiền, có thể chuyển giao trong giao
dịch dân sự: Quyền sở hữu trí tuệ, quyền đòi nợ, quyền yêu cầu bồi thường thiệt
hại…
2 Hành vi và các dịch vụ:
Là khách thể chủ yếu trong các quan hệ về nghĩa vụ và hợp đồng.

Hành vi hoàn toàn có thể là hành vi ( làm một cái gì đó như trả tiền, giao vật, triển khai dịch vụ … ) nhưng hoàn toàn có thể cũng là không hành vi ( không làm cái gì đó như không được công bố thông tin, không được gây mất trật tự vào một thời gian nhất định … )Các dịch vụ : là một hay nhiều việc làm mà chủ thể phải làm để thỏa mãn nhu cầu quyền lợi của chủ thể phía bên kia như dịch vụ tư vấn pháp lý, gửi giữ, du lịch

3 Kết quả của hoạt động tinh thần, sáng tạo
Hoạt động tinh thần sáng tạo: Thông thường kết quả của hoạt động tinh thần sáng tạo
này là tạo ra các sản phẩm trí tuệ như các tác phẩm văn học nghệ thuật, khoa học hoặc
các đối tượng của quyền sở hữu công nghiệp (kiểu dáng công nghiệp…)

4 Các giá trị nhân thân
Các giá trị nhân thân là khách thể trong các quyền nhân thân của công dân hay tổ
chức. Các quyền nhân thân không phụ thuộc vào các quan hệ gia đình hay nghề
nghiệp mà nó được luật pháp quy định và ngày càng mở rộng (từ Điều 24 đến Điều 51
của BLDS 2015).
Các quyền nhân thân luôn gắn với chủ thể và không thể dịch chuyển được trừ trường
hợp pháp luật có quy định khác.

2 Quyền sử dụng đất:
là một loại khách thể đặc biệt trong các QHPL dân sự vì đất đai thuộc sở hữu của nhà
nước nhưng nhà nước giao cho các cá nhân, tổ chức và giao cho các chủ thể này có
quyền năng của chủ sở hữu (có thể là quyển chiếm hữu, sử dụng và định đoạt).
3. Nội dung
Khái niệm: là tổng hợp các quyền và nghĩa vụ dân sự của các bên tham gia và quan hệ
đó.

3 Quyền dân sự

• là mức độ được phép xử sự mà luật dân sự quy định cho người có quyền được thực
  hiện.

• Nội dung của quyền dân sự:

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

Dựa vào tính xác định của chủ thể quyền và chủ thể nghĩa vụ
Dựa vào tiêu chí này, QHPLDS được chia thành hai loại:

QHPLDS tuyệt đối: Trong QH này, chủ thể quyền được xác định, còn các chủ thể khác
đều là chủ thể nghĩa vụ. Nghĩa vụ của các chủ thể nghĩa vụ được biểu hiện là dạng
nghĩa vụ không hành động (tức là không thực hiện bất cứ hoạt động nào xâm phạm tới
quyền của chủ thể quyền). Thông thường, các loại quyền tuyệt đối được pháp luật ghi
nhận mà không phải do các bên thỏa thuận.
QHPLDS tương đối: là quan hệ pháp luật xác định cả chủ thể quyền và nghĩa vụ.
Trong loại quan hệ này, nội dung quyền và nghĩa vụ thông thường do các bên thỏa
thuận dựa trên các quy định của pháp luật. Nội dung các thỏa thuận này các nhà làm
luật không thể quy định chi tiết mà chỉ đưa ra các quy định khung để các chủ thể dựa
trên đó thỏa thuận.
Dựa vào nguồn gốc của quyền dân sự và cách thức thực hiện quyền dân sự
Dựa trên cơ sở này, QHPLDS được phân thành 2 loại:
▪ Quan hệ vật quyền:
▪ Quan hệ trái quyền:

• là những quan hệ mà trong đó quyền của chủ thể bên này có được thực hiện hay
  không hoàn toàn thông qua hành vi mang tính nghĩa vụ của chủ thể bên kia

* * IV. CĂN CỨ PHÁT SINH, THAY ĐỔI và CHẤM DỨT QHPLDS

1. Sự kiện pháp lý**
   Các sự kiện pháp lý là những sự kiện xảy ra trong đời sống thực tế mà đã được pháp
   luật dự liệu các hậu quả pháp lý nhất định (có thể làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt
   QHPLDS).

2. Phân loại
Các sự kiện pháp lý được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí.

▪ Thứ nhất, nếu dựa vào hậu quả pháp lý và những quy trình tiến độ dịch chuyển của QHPLDS thì hoàn toàn có thể phân sự kiện PLý thành sự kiện làm phát sinh, sự kiện làm biến hóa và sự kiện làm chấm hết QHPLDS. ▪ Thứ hai, cách phân loại dựa trên nguồn gốc phát sinh sự kiện pháp lý. Đây là cách phân loại được vận dụng phổ cập nhất. Dựa theo cách phân loại này thì sự kiện PLý được phân thành 4 loại : Hành vi pháp lý, xử sự pháp lý, sự biến pháp lý và thời hạn .

BÀI 3: CHỦ THỂ QUAN HỆ PHÁP LUẬT DÂN SỰ

A. CÁ NHÂN – CHỦ THỂ QHPLDS

Cá nhân – luôn được coi là chủ thể tiên phong và cơ bản của LDS .

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

* * I. Năng lực pháp lý dân sự của cá thể

1. Khái niệm**
   NLPL là khả năng được hưởng những quyền dân sự và khả năng gánh vác những
   nghĩa vụ dân sự do PL quy định (Khoản 1 Đ14 BLDS).

2. Đặc điểm của năng lực PLDS của cá nhân (4 đặc điểm)
▪ Mọi cá nhân đều bình đẳng về NLPL: “Mọi cá nhân đều có năng lực pháp luật
dân sự như nhau” (khoản 2 điều 14 BLDS). NLPLDS của cá nhân sẽ không bị hạn
chế bởi bất cứ yếu tố nào (giai cấp, trình độ, nghề nghiệp, dân tộc, tôn giáo…).
Mọi cá nhân có điều kiện như nhau đều có khả năng hưởng quyền như nhau và
gánh chịu nghĩa vụ như nhau.
▪ NLPLDS của cá nhân do NN quy định cho tất cả cá nhân nhưng NN không cho
phép cá nhân tự hạn chế NLPLDS của mình cũng như của cá nhân khác.
“NLPLDS của cá nhân không thể bị hạn chế, trừ trường hợp do PL quy định”
(Đ16)
▪ Khả năng có quyền và có nghĩa vụ dân sự chỉ tồn tại là quyền khách quan và do
PL quy định cho các chủ thể. Để biến nó thành những quyền dân sự cụ thể cần
phải có những điều kiện đảm bảo thực hiện.?
3. Nội dung NLPL dân sự của cá nhân
▪ Nội dung của NLPLDS của cá nhân là tổng hợp các quyền và nghĩa vụ mà pháp
luật quy định cho cá nhân.
▪ Nội dung của NLPLDS của cá nhân phụ thuộc vào điều kiện kinh tế xã hội, vào
đường lối chính sách của nhà nước…
4. Bắt đầu và chấm dứt NLPL dân sự của cá nhân
Theo quy định tại khoản 3 điều 14 của BLDS thì “NLPLDS của cá nhân bắt đầu khi
người đó sinh ra và chấm dứt khi người đó chết”

Ý nghĩa : Với pháp luật trên, pháp lý thừa nhận NLPLDS của cá thể gắn liền với cá thể đó suốt đời và không bị ảnh hưởng tác động bởi những yếu tố như tuổi tác, niềm tin, gia tài …

5. Tuyên bố mất tích, tuyên bố chết
Quy định về tuyên bố chết và tuyên bố mất tích với mục đích bảo vệ quyền, lợi ích có
liên quan đến cá nhân bị tuyên bố chết hoặc mất tích như quyền về tài sản, trách nhiệm
dân sự hay quan hệ hôn nhân gia đình…

Nội dung Tuyên bố mất tích Tuyên bố là đã chết

Khái niệmMất tích là sự thừa nhận của To => án về thực trạng biệt tích của một cá thể trên cơ sở có đơn nhu yếu của người có quyền và quyền lợi tương quan .Tuyên bố chết là sự thừa nhận của To => án về cái chết so với một cá thể khi cá thể đó đã biệt tích trong thời hạn theo luật định trên cơ sở đơn nhu yếu của người có quyền và quyền lợi tương quan .

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

Tài sản của cá thể bị công bố mất tích sẽ được chuyển sang quản lý tài sản của người vắng mặt, của người bị công bố mất tích ( Đ75, 76, 77 và 79 BLDS ) Riêng với quan hệ hôn nhân gia đình thì nếu vợ / chồng của người bị mất tích nhu yếu được ly hôn thì To => Án được cho phép họ được ly hôn .Tài sản của người bị công bố chết được xử lý theo pháp lý thừa kế .Hủy quyết định hành động và hậu quả của hủy qđịnhCó hai trường hợp xảy ra với người được công bố mất tích : được phục sinh năng lượng chủ thể hoặc bị công bố chết / hoặc họ đã chết .

• Phục hồi tư cách chủ thể của người
  bị tuyên bố mất tích khi người bị tuyên
  bố mất tích trở về hoặc có tin tức
  chứng tỏ người đó còn sống.
• Việc chấm dứt tư cách chủ thể khi họ
  đã chết hoặc bị tuyên bố là đã chết.

• Thủ tục: Người có quyền lợi nghĩa
  vụ liên quan hoặc chính người đó làm
  đơn yêu cầu To=> án huỷ bỏ quyết
  định tuyên bố mất tích.
• Hậu quả pháp lý:

• Nếu người đó trở về hoặc có tin tức
  chính xác thì sẽ được phục hồi tư
  cách chủ thể đối với các quan hệ do
  mình tham gia và được quyền yêu cầu
  người quản lý tài sản của mình trả lại
  các tài sản thuộc sở hữu của mình.
• Nếu bị chết hoặc bị tuyên bố là chết
  thì sẽ xử lý như với người chết.

Điều kiện : người bị công bố là đã chết quay trở lại hoặc có tin xác nhận là người đó còn sống. Theo nhu yếu của chính người đó hoặc người có quyền lợi và nghĩa vụ nghĩa vụ và trách nhiệm tương quan nhu yếu đến To => án để ra quyết định hành động huỷ bỏ công bố là đã chết. Hậu quả : Tư cách chủ thể của người bị công bố chết sẽ được Phục hồi lại. Tài sản nếu còn thì được trả lại cho người bị công bố là đã chết

II. Năng lực hành vi của cá nhân

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

Tư cách chủ thể của cá thể chỉ không thiếu, hoàn thành xong, độc lập khi họ có rất đầy đủ năng lượng hành vi dân sự bên cạnh năng lượng pháp lý vốn là thuộc tích đã được pháp lý ghi nhận .

1. **Khái niệm

-** Theo quy định tại điều 17 BLDS thì: “Năng lực hành vi dân sự của cá nhân là khả
năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự”
2. Mức độ NLHV của các nhân
Mặc dù pháp luật quy định NLPL là như nhau nhưng khi xác định NLHV thì lại không
như nhau.

▪ Năng lực hành vi đầy đủ
Người thành niên là người từ đủ 18t trở lên sẽ có năng lực hành vi dân sự đầy đủ (trừ
trường hợp bị tuyên bố mất năng lực hành vi hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự)

▪ Người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ có đầy đủ tư cách chủ thể, có quyền
tham gia vào các quan hệ PLDS với tư cách chủ thể độc lập, tự chịu trách nhiệm
về những hành vi do họ thực hiện.
▪ Người có NLHV đầy đủ (từ 18t trở lên) còn có quyền đăng ký kết hôn (đối với
nữ)
▪ Người từ 18t trở lên được suy đoán có đủ NLHV trừ trường hợp có quyết định
của TA về hạn chế hoặc mất NLHVDS.
o Năng lực hành vi một phần
KN: là những người chỉ có thể xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm trong
một giới hạn nhất định do PLDS quy định.

▪ Độ tuổi : Người từ đủ 6 t – dưới 18 t. ▪ Khi NLHV một phần tham gia vào những GDDS yên cầu nhu yếu phải được người đại diện thay mặt theo PL chấp thuận đồng ý, trừ GDDS ship hàng nhu yếu hàng ngày tương thích với lứa tuổi hoặc PL có lao lý khác. Chú ý : Người từ đủ 15 t đến dưới 18 t có gia tài riêng đủ để triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm được xác lập, thực thi thanh toán giao dịch và phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trong khoanh vùng phạm vi gia tài họ có, trừ trường hợp pháp lý có lao lý khác ” ( Đ20 BLDS ) .

▪ Không có năng lực hành vi
▪ Người chưa đủ 6t là người không có NLHV. Mọi giao dịch của người này đều
phải thông qua người đại diện xác lập và thực hiện.
▪ Lý do: tại bởi người ở độ tuổi dưới 6t chưa thể và chưa đủ khả năng để nhận
thức được hành vi của mình.
o Mất năng lực hành vi dân sự và hạn chế năng lực hành vi dân sự
▪ “Mất” NLHV được hiểu là đã có NLHV nhưng sau đó, sau một sự kiện nào đó
khiến cho người đó không còn có NLHV nữa.

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

▪ Người chưa thành niên không còn cha, mẹ, không xác định được cha mẹ hoặc
cha, mẹ đều mất NLHVDS, bị hạn chế NLHVDS, bị tòa án hạn chế quyền của
cha, mẹ hoặc cha mẹ không có điều kiện chăm sóc, giáo dục người chưa thành
niên đó và cha mẹ có yêu cầu;
3. Người giám hộ
giám hộ sẽ có hai hình thức:

▪ Giám hộ đương nhiên : là hình thức giám hộ do PL lao lý, người giám hộ đương nhiên chỉ hoàn toàn có thể là cá thể ( Đ61 và Đ62 BLDS ) ;

• Đối với người chưa thành niên thì gồm có : anh, chị ; ông b => nội, ngoại ; chú, cậu, cô, dì …
• Người mất NLHVDS : Vợ, chồng ; con cả hoặc con tiếp theo giám hộ cho cha mẹ mất NLHV ; so với người thành niên mất NLHVDS mà chưa có vợ / chồng thì cha, mẹ là người giám hộ đương nhiên .

▪ Giám hộ cử : là hình thức giám hộ theo trình tự do pháp lý pháp luật .

• Người giám hộ hoàn toàn có thể là cá thể, tổ chức triển khai ( Đ63, Đ64 )
• Thẩm quyền : Ủy Ban Nhân Dân cấp xã nơi người đó cư trú có nghĩa vụ và trách nhiệm cử hoặc ý kiến đề nghị một tổ chức triển khai đứng ra đảm nhiệm việc giám hộ theo thủ tục lao lý tại Đ64 BLDS

Người mất NLHVDS: Người chưa đủ 15t không còn cha, mẹ, không xác định được cha,
mẹ hoặc cha, mẹ đều mất NLHVDS, bị hạn chế NLHVDS, bị TA hạn chế quyền của
cha, mẹ hoặc cha mẹ không có điều kiện chăm sóc, giáo dục => người chưa thành niên
đó phải có người giám hộ.
4. Quyền và nghĩa vụ của người giám hộ
5. Được quy định tại Đ65, 66, 67 BLDS.
▪ Nghĩa vụ của người giám hộ:

• Nhìn chung là phải bảo vệ quyền, quyền lợi của người được giám hộ ( quản lý tài sản, giám sát hoặc tự mình thực thi những thanh toán giao dịch tương quan đến gia tài của người đc giám hộ … ) .
• Chăm sóc, giáo dục người được giám hộ nếu người đó là người có NLHV một phần ; chăm nom và bảo vệ việc điều trị bệnh cho người được giám hộ là người mất NLHVDS .
• Quản lý tài sản cho người được giám hộ
• Đại diện cho người được giám hộ trong những thanh toán giao dịch dân sự mà họ tham gia

1. Nơi cư trú của cá nhân:
   Quyền tự do đi lại và lựa chọn nơi cư trú trên lãnh thổ VN là một quyền quan trọng của
   cá nhân.

Cách xác lập :

GHI DANH: 0969.548 – 0972.090 – Page: facebook/cuccucenter/

Cơ sở 1: Đại Học Luật Bình Triệu ; Cơ sở 2: Đại Học Luật Quận 4 ; Cơ sở 3: Làng Đại Học Thủ Đức

Nguồn tham khảo: Hocluat

• Nơi người đó liên tục sinh sống ;
• nơi người đó đang sinh sống ( nếu không xác lập được nơi người đó tiếp tục sinh sống ) ;
• nơi cư trú của cha mẹ hoặc của người giám hộ nếu người đó là người chưa thành niên hoặc người được giám hộ ;
• là nơi cư trú của người cha / mẹ mà người đó liên tục chung sống nếu cha / mẹ có nơi cư trú khác nhau ;
• nơi cư trú khác nếu cha / mẹ hoặc người giám hộ đồng ý chấp thuận hoặc theo lao lý của pháp lý .

B. PHÁP NHÂN- CHỦ THỂ QHPLDS

* * I. Khái niệm

1. Khái niệm**
   Khái niệm PN ra đời với mục tiêu là để phân biệt với cá nhân (nó có ý nghĩa về mặt lý
   luận. Chính vì lẽ đó, khi tham gia vào QHPLDS, PN là chủ thể của quan hệ nhưng có
   tên gọi là PN.

Khái niệm : PN là một tổ chức triển khai thống nhất, độc lập, hợp pháp và có gia tài riêng và tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bằng gia tài của mình, nhân danh mình tham gia vào những QHPLDS một cách độc lập ( theo Đ84 BLDS ) .

2. Các điều kiện của pháp nhân
Các điều kiện của PN là các dấu hiệu mà khi các tổ chức đáp ứng đầy đủ thì được
công nhận là PN. Bao gồm:
2. Được thành lập một cách hợp pháp
Hợp pháp được hiểu là có mục đích, nhiệm vụ hợp pháp và được thành lập theo thủ
tục luật định.

Hình thức được cho là hợp pháp ( tức là được cơ quan NN có thẩm quyền được cho phép xây dựng ) gồm có :

• Cơ quan NN thành lập;

+Cơ quan NN cho phép thành lập;

• Cơ quan NN công nhận xây dựng ;
• Cơ quan NN ĐK xây dựng ;

2. Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Giáo dục