Bài 21
1. Tình hình và nhiệm vụ của cách mạng nước ta sau Hiệp định Giơnevơ 1954
Bạn đang đọc: “>Đề cương ôn tập học kỳ II môn Sử lớp 12>
– Chiến tranh chấm dứt, hoà bình được lập lại ở miền Bắc.
– Ngay sau Hiệp định Giơnevơ, Mĩ đưa Ngô Đình Diệm lên nắm chính quyền ở miền Nam, thực hiện âm mưu chia cắt nước ta, biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới và căn cứ quân sự của Mĩ.
– Nước ta tạm thời bị chia cắt làm hai miền, sự nghiệp cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trên cả nước chưa hoàn thành ; nhân dân ta vừa phải hàn gắn vết thương chiến tranh, khội phục kinh tế ở miền Bắc, đưa miền Bắc tiến lên chủ nghĩa xã hội, vừa phải tiếp tục cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam, thực hiện hoà bình, thống nhất nước nhà.
2. Phong trào Đồng Khởi (1959 – 1960)
a) Hoàn cảnh lịch sử:
– Trong những năm 1957 – 1959, cách mạng miền Nam gặp muôn vàn khó khăn, tổn thất.
– Tháng 5 – 1957, Ngô Đình Diệm ban hành đạo luật đặt cộng sản ngoài vòng pháp luật. Với Luật 10 – 59 (đề ra tháng 5 – 1959) lê máy chém đi khắp miền Nam, giết hại hàng vạn cán bộ, đảng viên, hàng chục vạn đồng bào yêu nước bị tù đày.
– Tháng 1 – 1959, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã quyết định để nhân dân miền Nam sử dụng bạo lực cách mạng đánh đổ chính quyền Mĩ – Diệm. Hội nghị nhấn mạnh: Ngoài con đường dùng bạo lực cách mạng, nhân dân miền Nam không có con đường nào khác. Phương hƣớng cơ bản của cách mạng miền Nam là khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân bằng con đường đấu tranh chính trị là chủ yếu, kết hợp với đấu tranh vũ trang đánh đổ ách thống trị của Mĩ – Diệm.
b) Diễn biến
– Phong trào nổi dậy từ chỗ lẻ tẻ ở từng địa phương như cuộc nổi dậy ở Vĩnh Thạnh – Tỉnh Bình Định, ở Bác Ái – Ninh Thuận ( 2 – 1959 ), ở Trà Bồng – Tỉnh Quảng Ngãi ( 8 – 1959 ), lan ra khắp miền Nam thành cao trào cách mạng, tiêu biểu vượt trội là cuộc “ Đồng khởi ” ở Bến Tre .
– Ngày 17-1-1960, cuộc “ Đồng khởi ” nổ ra ở ba xã điểm Định Thủy, Phước Hiệp, Bình Khánh thuộc huyện Mỏ Cày ( Bến Tre ), rồi nhanh gọn lan ra toàn huyện Mỏ Cày và những huyện Giồng Trôm, Thạnh Phú, Ba Tri, Châu Thành, Bình Đại .
– Quần chúng nổi dậy giải tán chính quyền sở tại địch, xây dựng Uỷ ban nhân dân tự quản, xây dựng lực lượng vũ trang, tịch thu ruộng đất của địa chủ, cường hào chia cho dân cày nghèo .
c) Kết quả
– Phong trào Đồng khởi lan ra những tỉnh Nam Bộ, Tây Nguyên và 1 số ít nơi ở miền Trung Trung Bộ. Tính đến cuối năm 1960, ta đã làm chủ 600 / 1298 xã ở Nam Bộ, 904 / 3829 thôn ở đồng bằng ven biển Trung Bộ, 3200 / 5721 thôn ở Tây Nguyên .
– Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Nước Ta sinh ra ( 20 – 12 – 1960 ). Mặt trận chủ trương đoàn kết toàn dân, đấu tranh chống đế quốc Mĩ xâm lược và chính quyền sở tại Ngô Đình Diệm, xây dựng chính quyền sở tại cách mạng dưới hình thức những Uỷ ban nhân dân tự quản .
d) Ý nghĩa
– Phong trào Đồng khởi giáng đòn nặng nề vào chủ trương thực dân mới của Mĩ, làm lung lay tận gốc chính quyền sở tại ta sai Ngô Đình Diệm .
– Đánh dấu bước tăng trưởng của cách mạng miền Nam chuyển từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến công .
3. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng (tháng 9/1960) tại Hà Nội.
a) Hoàn cảnh lịch sử:
– Giữa lúc cách mạng hai miền Nam – Bắc có những bước tiến quan trọng, miền Bắc thắng lợi trong việc tái tạo và Phục hồi kinh tế tài chính, cách mạng miền Nam nhảy vọt sau Đồng Khởi .
– Đảng Lao động Nước Ta tổ chức triển khai Đại hội đại biểu toàn nước lần thứ III từ ngày 5 đến 10/9/1960 tại Thành Phố Hà Nội .
b) Nội dung:
– Đề ra trách nhiệm kế hoạch cho cách mạng cả nước và từng miền
+ Miền Bắc: cách mạng XHCN có vai trò quyết định nhất.
+ Miền Nam: Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân có vai trò quyết định trực tiếp.
+ Cách mạng hai miền có quan hệ mật thiết, gắn bó nhau nhằm hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước, thực hiện hòa bình thống nhất nước nhà.
– Thảo luận Báo cáo chính trị, Báo cáo sửa đổi điều lệ Đảng .
– Thông qua kế họach 5 năm lần thứ nhất ( 1961 – 1965 ) kiến thiết xây dựng cơ sở vật chất – kỹ thuật của CNXH ở miền Bắc .
– Bầu BCH Trung ương Đảng do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch và Lê Duẩn làm Tổng Bí Thư.
* Ý nghĩa: là Đại hội xây dựng CNXH ở miền Bắc, thực hiện hòa bình thống nhất nước nhà.
4. Miền Bắc thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1961 – 1965)
– Nhiệm vụ: phát triển công nghiệp và nông nghiệp, cải tạo xã hội chủ nghĩa, củng cố các thành phần kinh tế quốc doanh, cải thiện đời sống văn hoá vật chất cho nhân dân, củng cố quốc phòng, tăng cƣờng trật tự và an ninh xã hội.
– Thành tựu: miền Bắc đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực công nông nghiệp, mậu dịch, giao thông, văn hoá, giáo dục, y tế,…
– Miền Bắc còn làm nghĩa vụ chi viện cho tiền tuyến miền Nam.
– Những thành tựu đạt được trong việc thực hiện kế hoạch 5 năm (1961 – 1965) và nói chung trong 10 năm (1954 – 1964) đã làm thay đổi bộ mặt xã hội miền Bắc.
5. Chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mĩ ở miền Nam.
a) Nội dung, âm mưu, thủ đoạn của Mĩ:
– Là hình thức chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới, được tiến hành bằng quân đội tay sai, dưới sự chỉ huy của hệ thống cố vấn Mĩ, dựa vào vũ khí, trang bị kỹ thuật, phương tiện chiến tranh của Mĩ, nhằm chống lại phong trào cách mạng của nhân dân ta.
– Âm mưu cơ bản: “dùng người Việt đánh người Việt”.
– Thủ đoạn:
+ Đề ra kế hoạch Staley – Taylor, bình định miền Nam trong 18 tháng. Tăng viện trợ quân sự chiến lược cho Diệm, tăng cường cố vấn Mỹ và lực lượng quân đội Hồ Chí Minh .
+ Tiến hành dồn dân lập “ Ấp chiến lược ”, trang bị tân tiến, sử dụng thông dụng những giải pháp mới như “ trực thăng vận ” và “ thiết xa vận ”. “ Ấp chiến lược ” được Mĩ và Ngụy coi như “ xương sống ” của “ cuộc chiến tranh đặc biệt quan trọng ” .
+ Thành lập Bộ chỉ huy quân sự chiến lược Mỹ ở miền Nam ( MACV ) .
+ Mở nhiều cuộc hành quân càn quét nhằm mục đích hủy hoại lực lượng cách mạng, thực thi nhiều hoạt động giải trí phá hoại miền Bắc, phong tỏa biên giới, vùng biển nhằm mục đích ngăn ngừa sự chi viện của miền Bắc cho miền Nam .
b) Miền Nam chiến đấu chống ”Chiến tranh đặc biệt ”của Mĩ:
* Thứ nhất, đánh bại kế hoạch Staley – Taylor (1961 – 1963): bình định miền Nam trong 18 tháng.
– 1961 – 1962 : quân giải phóng đẩy lùi nhiều cuộc tiến công của địch .
– Đấu tranh chống và phá “ Ấp chiến lược ” : diễn ra gay go kinh khủng giữa ta và địch. Ta phá “ ấp chiến lược ” song song với dựng làng chiến đấu. Cuối năm 1962, ta trấn áp trên nửa tổng số ấp với 70 % nông dân ở miền Nam .
– Trên mặt trận quân sự chiến lược : 02-01-1963, quân dân ta thắng lớn ở trận Ấp Bắc ( Mỹ Tho ), vượt mặt cuộc hành quân càn quét của 2000 lính Sài gòn có cố vấn Mỹ chỉ huy, với phương tiện đi lại cuộc chiến tranh văn minh .
– Đấu tranh chính trị :
+ Diễn ra can đảm và mạnh mẽ khắp những đô thị lớn, điển hình nổi bật là đấu tranh của “ đội quân tóc dài ”, của những Fan Hâm mộ Phật giáo … Góp phần đẩy nhanh quy trình suy sụp của chính quyền sở tại Ngô Đình Diệm .
+ Ngày 1-11-1963, Mỹ giật dây Dương văn Minh thay máu chính quyền lật đổ Ngô Đình Diệm. Chính quyền Hồ Chí Minh lâm vào thực trạng khủng hoảng cục bộ .
* Thứ hai, đánh bại kế hoạch Giôn xơn – Mác-na-ma-ra (Johnson – Mac Namara) 1964 – 1965:
– ND kế hoạch : tăng cường viện trợ quân sự chiến lược, không thay đổi chính quyền sở tại TP HCM, bình định có trọng điểm miền Nam trong hai năm ( 1964 – 1965 ) .
– Đánh phá “ Ấp chiến lược ” : từng mảng lớn “ Ấp chiến lược ” của địch bị phá vỡ, làm phá sản cơ bản “ xương sống ” của Chiến tranh đặc biệt quan trọng. Vùng giải phóng ngày càng lan rộng ra, chính quyền sở tại cách mạng những cấp xây dựng .
– Về quân sự chiến lược :
+ Đông – xuân 1964 – 1965, ta thắng lớn ở trận Bình Giã ( 02-12-1964 ), loại 1700 tên địch khỏi vòng chiến đấu, vượt mặt kế hoạch “ trực thăng vận ” và “ thiết xa vận ”. Sau đó, ta liên tục giành thắng lợi ở An Lão, Ba Gia, Đồng Xoài …
+ Đầu 1965, kế hoạch “ Chiến tranh đặc biệt quan trọng ” của Mỹ bị phá sản .
c) Ý nghĩa
– Cách mạng miền Nam liên tục giữ vững thế dữ thế chủ động tiến công .
– Mỹ đã thất bại trong việc sử dụng miền Nam Nước Ta làm thử nghiệm một mô hình cuộc chiến tranh để đàn áp trào lưu cách mạng trên quốc tế .
– Mỹ buộc phải chuyển sang kế hoạch “ Chiến tranh cục bộ ” ( tức thừa nhận sự thất bại của cuộc chiến tranh đặc biệt quan trọng ) .
– Chứng tỏ đường lối lãnh đạo của Đảng là đúng đắn và sự trưởng thành nhanh chóng của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam.
Bài 22
1. Chiến lược “Chiến tranh cục bộ” của Mĩ ở miền Nam
a) Nội dung, âm mưu, thủ đoạn:
– Là hình thức cuộc chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới, được triển khai bằng quân Mỹ, liên minh và quân đội TP HCM với phương tiện đi lại cuộc chiến tranh tân tiến .
– Mỹ nhanh gọn tạo ra lợi thế về chiến binh và hỏa lực hoàn toàn có thể áp đảo quân nòng cốt ta bằng kế hoạch : “ tìm diệt ”, giành thế dữ thế chủ động trên mặt trận, đẩy ta về phòng ngự, buộc ta phải phân tán nhỏ … làm cho cuộc chiến tranh tàn lụi dần .
– Với lợi thế về quân sự chiến lược, Mỹ cho mở cuộc hành quân “ tìm, diệt ” vào Vạn Tường và 2 cuộc phản công 2 mùa khô 1965 – 1966 và 1966 – 1967 nhằm mục đích “ tìm diệt ” và “ bình định ” vào vùng địa thế căn cứ kháng chiến ( vùng “ đất thánh Việt Cộng ” ) hòng hủy hoại cơ quan đầu não và lực lượng kháng chiến của ta .
b) Chiến đấu chống ”chiến tranh cục bộ ”của Mỹ
* Trên mặt trận quân sự:
– Liên tiếp giành những thắng lợi vang dội, khởi đầu là trận Núi Thành, tiếp sau là Vạn Tường. Trận Vạn Tường được coi là “ Ấp Bắc ” so với quân Mĩ và quân liên minh, mở màn cao trào “ Tìm Mĩ mà đánh, lùng nguỵ mà diệt ” trên khắp miền Nam .
– Tiếp đó là những thắng lợi đập tan hai cuộc phản công kế hoạch mùa khô ( đông xuân 1965 – 1966 và đông xuân 1966 – 1967 ). Đỉnh cao là cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 .
– Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 đã làm lung lay ý chí xâm lược của quân Mĩ, buộc Mĩ phải công bố “ phi Mĩ hoá ” cuộc chiến tranh Nước Ta ( tức thừa nhận thất bại của “ Chiến tranh cục bộ ” ), chấm hết không điều kiện kèm theo cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc, chịu đàm phán ở Pari để bàn về chấm hết cuộc chiến tranh. Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy đã mở ra bước ngoặt của cuộc kháng chiến .
* Trên mặt trận chính trị và chống phá “ấp chiến lược”:
– Ở hầu khắp những vùng nông thôn, quần chúng được sự tương hỗ của lực lượng vũ trang đã đứng lên đấu tranh chống chủ trương kìm kẹp của địch, phá “ ấp chiến lược ” .
– Ở những thành thị, công nhân, nhân dân lao động khác, học viên, sinh viên, Phật tử, binh sĩ Hồ Chí Minh, … đấu tranh đòi Mĩ rút về nước, đòi tự do dân chủ. Vùng giải phóng được lan rộng ra, uy tín của Mặt trận dân tộc bản địa giải phóng miền Nam được nâng cao trên trường quốc tế .
c) So sánh chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” và chiến lược “Chiến tranh cục bộ” của Mỹ
|
Chiến tranh đặc biệt 1961 – 1965 |
Chiến tranh cục bộ 1965 – 1968 |
|
|
Giống nhau |
Đều là mô hình cuộc chiến tranh xâm lược thực dân mới, nhằm mục đích biến miền Nam Nước Ta thành thuộc địa kiểu mới của Mĩ và đều thất bại . | |
|
Điểm khác nhau |
– Tiến hành bằng quân đội Hồ Chí Minh, dưới sự chỉ huy bằng cố vấn Mỹ, vũ khí, trang bị kỹ thuật, phương tiện đi lại của Mỹ . – Âm mưu cơ bản “ dùng người Việt đánh người Việt ” . – “ Ấp chiến lược ” là quốc sách . – Tiến hành chỉ ở miền Nam, quy mô tương đối nhỏ hơn . |
– Tiến hành bằng lực lượng quân Mỹ, quân Đồng minh, quân Sài Gòn, trong đó quân Mỹ giữ vai trò quan trọng. – Lộ rõ bộ mặt xâm lược trắng trợn của Mĩ . – Tiến hành ở hai miền: bằng các cuộc hành quân tìm diệt và bình định ở miền Nam, và mở rộng chiến tranh phá hoại miền Bắc. – Quy mô: lớn và ác liệt hơn nhiều. |
2. Miền Bắc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại lần thứ nhất (1965 – 1968) và lần thứ hai (1972) của Mĩ.
a) Chiến tranh phá hoại lần thứ nhất (1965 – 1968)
– Ngày 5/8/1964, Mỹ dựng lên “ sự kiện vịnh Bắc Bộ ” cho máy bay ném bom, bắn phá một số ít nơi ở miền Bắc ( cửa sông Gianh, Vinh – Bến Thủy ) …
– Ngày 7/2/1965, Mỹ ném bom thị xã Đồng Hới, hòn đảo Cồn Cỏ, … chính thức gây ra cuộc cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và thủy quân so với miền Bắc .
* Âm mưu của Mĩ:
– Phá tiềm lực kinh tế tài chính – quốc phòng, phá công cuộc thiết kế xây dựng CNXH ở miền Bắc .
– Ngăn chặn chi viện từ bên ngoài vào miền Bắc và từ miền Bắc vào miền Nam .
– Uy hiếp niềm tin, làm lung lay quyết tâm chống Mỹ của nhân dân Nước Ta .
=> Trong toàn cảnh đó, miền Bắc vừa chiến đấu chống cuộc chiến tranh phá hoại, vừa sản xuất vừa làm nghĩa vụ và trách nhiệm hậu phương đạt nhiều thành tựu và tác dụng lớn .
b) Chiến tranh phá hoại lần thứ hai (1972)
– Ngày 6/4/1972, Mỹ ném bom một số nơi thuộc khu IV cũ.
– Ngày 16/4, chính thức thực thi cuộc chiến tranh không quân phá hoại miền Bắc lần thứ hai, sau đó phong tỏa cảng TP. Hải Phòng, những cửa sông, luồng lạch, vùng biển miền Bắc .
* Âm mưu của Mĩ:
– Phá tiềm lực kinh tế tài chính – quốc phòng, phá công cuộc thiết kế xây dựng CNXH ở miền Bắc .
– Ngăn chặn chi viện từ bên ngoài vào miền Bắc và từ miền Bắc vào miền Nam .
– Uy hiếp ý thức, làm lung lay quyết tâm chống Mỹ của nhân dân Nước Ta .
– Cứu nguy cho kế hoạch “ Việt Nam hóa cuộc chiến tranh ” .
* Miền Bắc vừa chiến đấu chống chiến tranh phá hoại lần hai, vừa sản xuất và làm nghĩa vụ hậu phương:
– Nhờ được sẵn sàng chuẩn bị trước và với tư thế chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu, miền Bắc liên tục chuyển sang kinh tế tài chính thời chiến, bảo vệ liên tục sản xuất và giao thông vận tải thông suốt .
– Từ 14/12/1972, sau 2 tháng ngưng ném bom để hỗ trợ cho mưu đồ chính trị và ngoại giao mới, Nichxơn mở cuộc tập kích bắn phá dữ dội Hà Nội, Hải Phòng bằng B52 trong 12 ngày đêm (từ 18/12/1972 đến 29/12/1972) nhằm giành thắng lợi quân sự quyết định, buộc ta ký hiệp định có lợi cho Mỹ.
– Quân dân miền Bắc vượt mặt cuộc tập kích của Mỹ, làm ra trận : “ Điện Biên Phủ trên không ”. Ta hạ 81 máy bay ( 34 chiếc B52, 5 chiếc F111 ), bắt sống 43 phi công Mỹ .
– Tính chung trong cuộc chiến tranh phá hoại lần hai, ta hạ 735 máy bay ( 61 B52, 10 F111 ), 125 tàu chiến, loại khỏi vòng chiến hàng trăm phi công .
– Buộc Mỹ phải công bố ngưng những hoạt động giải trí chống phá miền Bắc ( 15-01-1973 ) và ký Hiệp định Pari về chấm hết cuộc chiến tranh, lập lại tự do ở Nước Ta .
3. Chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” và “Đông Dương hóa chiến tranh” của Mĩ
a) Nội dung, âm mưu, thủ đoạn của Mĩ:
– Sau thất bại của kế hoạch “ Chiến tranh cục bộ ”, Mỹ phải chuyển sang kế hoạch “ Việt Nam hóa cuộc chiến tranh ” và “ Đông Dương hóa cuộc chiến tranh ” .
– Đây là hình thức cuộc chiến tranh thực dân kiểu mới được thực thi bằng quân đội Hồ Chí Minh là hầu hết, có sự phối hợp của hỏa lực và không quân Mỹ, vẫn do cố vấn Mỹ chỉ huy .
– Thực chất là liên tục triển khai thủ đoạn “ Dùng người Việt đánh người Việt ”, để giảm xương máu người Mỹ trên mặt trận .
– Mở rộng xâm lược Lào và Campuchia, triển khai thủ đoạn “ Dùng người Đông Dương đánh người Đông Dương ” .
– Mỹ tăng viện trợ giúp quân số ngụy tăng lên 1 triệu người cùng với trang thiết bị hiện đại để quân ngụy tự gánh vác được cuộc chiến tranh .
– Lợi dụng xích míc Trung – Xô, thỏa hiệp với Trung Quốc, hòa hoãn với Liên Xô nhằm mục đích hạn chế sự giúp sức của những nước này so với cuộc kháng chiến của nhân dân ta .
b) Chiến đấu chống chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” và “Đông Dương hóa chiến tranh” của Mĩ
– Chiến đấu chống “ Việt Nam hóa cuộc chiến tranh ” là chống lại cuộc cuộc chiến tranh tổng lực được tăng cường và lan rộng ra ra toàn Đông Dương. Ta vừa chiến đấu trên mặt trận vừa đấu tranh trên bàn đàm phán với địch .
* Thắng lợi về chính trị:
– Ngày 6-6-1969, nhà nước cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Nước Ta xây dựng, được 23 nước công nhận, 21 nước đặt quan hệ ngoại giao .
– Ngày 24 đến 25-04-1970 : hội nghị cấp cao 3 nước Đông Dương quyết tâm đoàn kết chống Mĩ .
– Ở những nơi khác, trào lưu đấu tranh của những những tầng lớp nhân dân và sinh viên, học viên nổ ra liên tục .
– Quần chúng nổi dậy phá “ Ấp chiến lược ”, chống “ bình định ”. Đầu năm 1971, cách mạng làm chủ thêm 3600 ấp với 3 triệu dân .
* Thắng lợi quân sự:
– Ngày 30-04 đến 30-06-1970, quân dân Việt – Campuchia đập tan cuộc hành quân xâm lược Campuchia của 10 vạn quân Mĩ và quân TP HCM, loại khỏi vòng chiến 17.000 địch, giải phóng 5 tỉnh hướng đông bắc với 4,5 triệu dân .
– Từ 12-02 đến 23-03-1971, quân dân Việt – Lào đập tan cuộc hành quân “Lam Sơn-719” của Mỹ và quân Sài Gòn, loại khỏi vòng chiến 22.000 địch, giữ vững hành lang chiến lược của cách mạng Đông Dương.
– Cuộc Tiến công kế hoạch 1972 :
+ Ngày 30/3/1972, quân ta tiến công vào Quảng Trị, Từ đó lan rộng ra tiến công ra khắp mặt trận miền Nam và lê dài trong năm 1972 .
+ Trong năm 1972, quân ta đã tiến công địch trên quy mô lớn với cường độ mạnh và ở hầu hết những địa phận kế hoạch quan trọng của địch ; chọc thủng 3 tuyến phòng thủ mạnh nhất của địch ở Quảng Trị, Tây Nguyên và Đông Nam Bộ .
+ Sau đòn tiến công giật mình của ta, quân đội TP HCM được sự yểm trợ của không quân và thủy quân Mỹ đã phản công mạnh, gây cho ta nhiều thiệt hại. Đồng thời, Mỹ cũng thực thi ném bom và bắn phá miền Bắc trở lại .
=> Cuộc tiến công kế hoạch năm 1972 cho thấy, quân đội TP HCM với quân số hơn 1 triệu được trang bị văn minh vẫn không đủ năng lực để “ tự đứng vững ” và “ tự gánh vác lấy cuộc chiến tranh ” khi quân viễn chinh Mỹ rút lui. Trước tình thế đó, Mỹ đã công bố “ Mỹ hóa ” trở lại cuộc cuộc chiến tranh – tức là thừa nhận sự thất bại của Việt Nam hóa cuộc chiến tranh .
4. So sánh chiến lược “Chiến tranh cục bộ” và “Việt Nam hóa chiến tranh”
|
Chiến tranh cục bộ 1965 – 1968 |
Việt Nam hóa chiến tranh 1969 – 1973 |
|
|
Điểm khác nhau |
– Tiến hành bằng lực lượng quân Mỹ, quân Đồng minh, quân Sai Gòn. Quân Mỹ giữ vai trò quan trọng . – Để rõ bộ mặt xâm lược trắng trợn – Tiến hành ở hai miền: bằng các cuộc hành quân tìm diệt và bình định ở miền Nam, và mở rộng chiến tranh phá hoại miền Bắc. – Quy mô : lớn và ác liệt . |
– Tiến hành bằng quân đội Sài Gòn là chủ yếu, có sự phối hợp của hỏa lực và không quân Mỹ, vẫn do cố vấn Mỹ chỉ huy. Tiếp tục quốc sách “bình định ” – Thực chất là liên tục triển khai thủ đoạn “ dùng người Việt đánh người Việt ”, để giảm xương máu người Mỹ trên mặt trận . – Qui mô lan rộng ra cả Đông Dương. |
5. Hiệp định Pari về chấm dứt chiến tranh lập lại hòa bình ở Việt Nam
a) Hoàn cảnh
– Tháng 12/1972, Mỹ mở cuộc tập kích bằng máy bay kế hoạch B52 vào TP. Hà Nội và Hải Phòng Đất Cảng trong 12 ngày đêm. Ta đã đập tan cuộc tập kích bằng không quân của Mỹ, tạo ra sự trận “ Điện Biên Phủ trên không ”, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Pari .
– Ngày 27/1/1973, Hiệp định Pari về chấm hết cuộc chiến tranh ở Nước Ta được ký kết giữa 4 Bộ trưởng đại diện thay mặt những nhà nước tham gia hội nghị .
b) Nội dung
– Hoa Kỳ và những nước cam kết tôn trọng độc lập, chủ quyền lãnh thổ thống nhất và toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ của Nước Ta .
– Hai bên ngừng bắn ở miền Nam lúc 24 giờ ngày 27/01/1973 và Hoa Kì cam kết chấm hết mọi hoạt động giải trí chống phá miền Bắc Nước Ta .
– Hoa Kỳ rút hết quân viễn chinh và quân chư hầu, phá hết những địa thế căn cứ quân sự chiến lược Mỹ, cam kết không liên tục can thiệp vào nội bộ của miền Nam Nước Ta .
– Nhân dân miền Nam tự quyết định hành động tương lai chính trị trải qua tổng tuyển cử tự do .
– Các bên công nhận trong thực tiễn miền Nam Nước Ta có 2 chính quyền sở tại, 2 quân đội, 2 vùng trấn áp và 3 lực lượng chính trị .
– Hai bên ngừng bắn, trao trả cho nhau tù binh và dân thường bị bắt .
– Hoa Kỳ cam kết góp thêm phần vào việc hàn gắn vết thương cuộc chiến tranh ở Nước Ta và Đông Dương, thiết lập quan hệ thông thường cùng có lợi với Nước Ta .
– Ngày 02/3/1973, Hội nghị quốc tế về Nước Ta ( gồm 12 nước ) đã kí định ước ghi nhận và bảo vệ việc thi hành Hiệp định Pari .
c) Ý nghĩa
– Là thắng lợi của sự tích hợp giữa đấu tranh chính trị, quân sự chiến lược, ngoại giao, là tác dụng của cuộc đấu tranh kiên cường, quật cường của quân dân ta trên cả 2 miền quốc gia .
– Mở ra bước ngoặt mới cho cách mạng Nước Ta, tạo thời cơ thuận tiện để nhân dân ta tiến lên giải phóng trọn vẹn miền Nam.
Bài 23
1. Miền Nam chiến đấu chống địch “bình định – lấn chiếm”, tạo thế và lực tiến tới giải phóng hoàn toàn
– Ngày 29-3-1973, Mỹ rút quân về nước, nhưng vẫn lập Bộ chỉ huy quân sự chiến lược, vẫn liên tục viện trợ quân sự chiến lược, kinh tế tài chính cho chính quyền sở tại TP HCM .
– Chính quyền TP HCM ngang nhiên phá hoại Hiệp định Paris, thực thi chiến dịch “ tràn ngập chủ quyền lãnh thổ ”, mở những cuộc hành quân “ bình định – lấn chiếm ” vùng giải phóng của ta, liên tục kế hoạch “ Việt Nam hóa cuộc chiến tranh ” .
– Sự biến hóa trong so sánh lực lượng giữa cách mạng và phản cách mạng, có lợi cho cuộc đấu tranh của nhân dân miền Nam, chống thủ đoạn, hành vi mới của Mỹ và chính quyền sở tại TP HCM, đạt một số ít tác dụng nhất định. Nhưng do không nhìn nhận hết thủ đoạn của địch, do quá nhấn mạnh vấn đề đến tự do, hòa hợp dân tộc bản địa, … nên tại một số ít địa phận quan trọng, ta bị mất đất, mất dân .
– Tháng 7/1973, Hội nghị Trung ương lần thứ 21 nêu rõ trách nhiệm cơ bản của cách mạng miền Nam trong tiến trình hiện tại là liên tục cách mạng dân tộc bản địa, dân chủ nhân dân bằng con đường cách mạng đấm đá bạo lực, phải nắm vững kế hoạch tiến công, nhất quyết đấu tranh trên cả ba mặt trận : quân sự chiến lược, chính trị, ngoại giao .
– Thực hiện nghị quyết 21, quân dân miền Nam nhất quyết đánh trả địch, bảo vệ và lan rộng ra vùng giải phóng .
– Cuối năm 1974 đầu năm 1975, ta mở đợt hoạt động quân sự đông – xuân vào hướng Nam Bộ, trọng tâm là đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ, giành thắng lợi lớn trong chiến dịch đánh Đường 14 – Phước Long, diệt 3000 địch, giải phóng Đường 14, thị xã và toàn tỉnh Phước Long.
– Chính quyền Hồ Chí Minh phản ứng mạnh, đưa quân chiếm lại nhưng thất bại, còn Mĩ chỉ phản ứng yếu ớt, dùng áp lực đè nén từ xa .
– Nhân dân miền Nam tăng cường đấu tranh chính trị, ngoại giao, tố cáo Mĩ và chính quyền sở tại Hồ Chí Minh vi phạm Hiệp định Pari, nêu cao tính chính nghĩa cuộc chiến đấu của nhân dân ta, đòi lật đổ chính quyền sở tại Nguyễn Văn Thiệu, triển khai những quyền tự do, dân chủ .
– Tại vùng giải phóng, nhân dân ta ra sức Phục hồi và tăng cường sản xuất, tăng nguồn dự trữ kế hoạch cho cuộc chiến đấu triển khai xong giải phóng miền Nam. Các ngành sản xuất công nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp, văn hóa truyền thống, xã hội, giáo dục y tế, … được tăng cường .
2. Giải phóng hoàn toàn miền Nam giành toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc
a) Chủ trương, kế hoạch giải phóng miền Nam
Cuối năm 1974 đầu năm 1975, trong tình hình so sánh lực lượng ở miền Nam đổi khác có lợi cho cách mạng, Bộ chính trị Trung ương Đảng đề ra kế hoạch giải phóng miền Nam trong hai năm 1975 – 1976, nhưng nhấn mạnh vấn đề “ cả năm 1975 là thời cơ ” và “ nếu thời cơ đến vào đầu hoặc cuối năm 1975 thì lập tức giải phóng miền Nam trong năm 1975 ”, để bớt thiệt hại về người và của .
b) Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975
* Chiến dịch Tây Nguyên (4/3 đến 24/3/1975)
– Tây Nguyên là địa phận kế hoạch quan trọng mà ta và địch cố nắm giữ. Nhưng do đánh giá và nhận định sai hướng tiến công của ta, địch chốt giữ ở đây một lực lượng mỏng dính. Bộ Chính trị quyết định hành động chọn Tây Nguyên làm hướng tiến công hầu hết trong năm 1975 .
– Sau khi đánh nghi binh ở Pleiku, Kon Tum, 10/3/1975, ta tiến công và giải phóng buôn Mê Thuột. Ngày 12-03, địch phản công chiếm lại nhưng không thành .
– Ngày 14/3/1975, Nguyễn Văn Thiệu ra lệnh rút quân khỏi Tây Nguyên về giữ vùng duyên hải miền Trung. Trên đường tháo chạy, chúng bị quân ta truy kích tàn phá .
– Ngày 24/03/1975, ta giải phóng Tây Nguyên với 60 vạn dân .
* Ý nghĩa : Chiến dịch Tây Nguyên thắng lợi đã chuyển cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước sang quy trình tiến độ mới : từ tiến công kế hoạch ở Tây Nguyên tăng trưởng thành Tổng tiến công kế hoạch trên toàn mặt trận miền Nam .
* Chiến dịch Huế – Đà Nẵng (21/3 đến 29/03/1975)
– Trong khi chiến dịch Tây Nguyên tiếp nối, Bộ chính trị quyết định hành động giải phóng trọn vẹn miền Nam, trước hết là chiến dịch giải phóng Huế – TP. Đà Nẵng .
– Phát hiện địch co cụm ở Huế, ngày 21/03 quân ta đánh thẳng vào địa thế căn cứ, chặn đường tháo chạy và vây hãm địch trong thành phố .
– Ngày 25/03, ta tiến công vào Huế. Ngày 26/03, giải phóng Huế và toàn tỉnh Thừa Thiên .
– Cùng thời hạn, ta giải phóng thị xã Tam Kỳ, Tỉnh Quảng Ngãi, Chu Lai, uy hiếp TP. Đà Nẵng từ phía Nam. Đà Nẵng rơi vào thế cô lập, hơn 10 vạn quân địch bị dồn ứ về đây trở nên hỗn loạn, mất hết năng lực chiến đấu .
– Sáng 29/3 quân ta tiến công Thành Phố Đà Nẵng, đến 3 giờ chiều ta chiếm hàng loạt thành phố .
– Cùng thời hạn này, những tỉnh còn lại ven biển miền Trung, Nam Tây Nguyên, một số ít tỉnh ở Nam Bộ lần lượt được giải phóng .
* Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử (26/4 đến 30/4/1975):
– Sau hai chiến dịch, Bộ chính trị đánh giá và nhận định : “ Thời cơ kế hoạch mới đã đến, ta có điều kiện kèm theo triển khai xong sớm quyết tâm giải phóng miền Nam … trước tháng 5/1975 ” với mục tiêu “ thần tốc, táo bạo, giật mình, chắc thắng ”. Chiến dịch giải phóng Hồ Chí Minh được mang tên “ Chiến dịch Hồ Chí Minh ” .
– Trước khi mở chiến dịch Hồ Chí Minh, quân ta đánh Xuân Lôc, Phan Rang – những căn cứ phòng thủ trọng yếu của địch để bảo vệ phía đông Sài Gòn.
– Quân ta phá tan tuyến phòng thủ của địch ở Phan Rang ( 16-4-1975 ), Xuân Lộc ( 21-4 ) … làm Mỹ và Quân đội TP HCM bồn chồn .
– 17 giờ ngày 26/4, quân ta mở đầu chiến dịch, 5 cánh quân tiến vào trung tâm Sài Gòn, đánh chiếm các cơ quan đầu não của địch.
– 10 giờ 45 phút ngày 30/4, xe tăng của ta tiến vào Dinh Độc Lập, bắt sống tòan bộ Chính phủ Trung ương Sài Gòn. Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng không điều kiện.
– 11 giờ 30 phút cùng ngày, lá cờ cách mạng tung bay trên tòa nhà Phủ tổng thống, chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng .
– Các tỉnh còn lại của Nam Bộ, nhân dân đã nhất tề nổi dậy và tiến công theo phương pháp xã giải phóng xã, huyện giải phóng huyện, tỉnh giải phóng tỉnh .
– Ngày 2/5/1975, miền Nam trọn vẹn giải phóng .
3. Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954 – 1975)
a) Nguyên nhân thắng lợi:
– Nguyên nhân chính là do có sự chỉ huy sáng suốt của Đảng đứng đầu là quản trị Hồ Chí Minh với đường lối chính trị, quân sự chiến lược độc lập, tự chủ, đường lối cách mạng đúng đắn, phát minh sáng tạo, giải pháp đấu tranh linh động, phối hợp đấu tranh quân sự chiến lược, chính trị, ngoại giao .
– Nhân dân ta giàu lòng yêu nước, đoàn kết nhất trí, lao động chịu khó, chiến đấu quả cảm vì sự nghiệp cách mạng .
– Hậu phương miền Bắc phân phối kịp thời những nhu yếu của cuộc chiến đấu ở hai miền .
– Sự phối hợp chiến đấu và đoàn kết giúp sức của ba dân tộc bản địa ở Đông Dương .
– Sự đống ý ủng hộ, giúp sức của những lực lượng cách mạng, độc lập, dân chủ trên quốc tế, nhất là của Liên Xô, Trung Quốc và những nước XHCN khác .
– Nhân dân Mỹ và nhân dân quốc tế phản đối cuộc cuộc chiến tranh xâm lược Nước Ta của Mỹ .
b) Ý nghĩa lịch sử:
– Kết thúc 21 năm chiến đấu chống Mỹ và 30 năm chiến tranh giải phóng dân tộc bản địa, bảo vệ Tổ quốc từ sau Cách mạng tháng Tám 1945, chấm hết ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc và chính sách phong kiến ở nước ta, triển khai xong cách mạng dân tộc bản địa dân chủ nhân dân, thống nhất quốc gia .
– Mở ra một kỷ nguyên mới của lịch sử dân tộc bản địa : quốc gia độc lập, thống nhất, đi lên CNXH .
– Tác động mạnh đến tình hình nước Mỹ và quốc tế, cổ vũ trào lưu cách mạng quốc tế, nhất là trào lưu giải phóng dân tộc bản địa .
– Cùng với thắng lợi Bạch Đằng, Chi Lăng, Q. Đống Đa, Điện Biên Phủ, đại thắng mùa xuân 1975 đã cắm thêm một mốc vinh quang chói lọi trong quy trình đi lên của lịch sử Nước Ta. Có tầm quan trọng quốc tế, có tính thời đại thâm thúy.
Chương V
Chương V. VIỆT NAM TỪ NĂM 1975 ĐẾN NĂM 2000
1. Việt Nam trong năm đầu sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước (1975)
a) Bối cảnh nước ta sau đại thắng Xuân 1975:
* Miền Bắc: qua hơn 20 năm (1954 –1975) tiến hành cách mạng XHCN, miền Bắc đạt được những thành tựu to lớn và toàn diện, đã xây dựng được những cơ sở vật chất – kĩ thuật ban đầu của chủ nghĩa xã hội. Nhưng cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của Mĩ hết sức ác liệt, đã tàn phá nặng nề, gây hậu quả lâu dài đối với miền Bắc.
* Miền Nam:
– Đã trọn vẹn giải phóng, nhưng cuộc cuộc chiến tranh của Mĩ đã gây ra hậu quả nặng nề. Nhiều làng mạc, đồng ruộng bị tàn phá, bỏ phí, chất độc hóa học và bom mìn còn bị vùi lấp nhiều nơi, số người thất nghiệp lên tới hàng triệu người …
– Miền Nam có nền kinh tế tài chính trong chừng mực nhất định tăng trưởng theo hướng tư bản, tuy nhiên về cơ bản vẫn mang đặc thù của nền kinh tế tài chính nông nghiệp lỗi thời, sản xuất nhỏ và phân tán, tăng trưởng mất cân đối, phụ thuộc nặng nề vào viện trợ từ bên ngoài .
b) Hoàn thành thống nhất đất nước về mặt nhà nước (1975 – 1976)
– Sau thắng lợi 1975, nguyện vọng của nhân dân cả nước là triển khai xong thống nhất quốc gia về mặt nhà nước .
– Tháng 9-1975, Hội nghị Trung ương Đảng lần 24 đề ra trách nhiệm hoàn thành xong thống nhất quốc gia về mặt nhà nước .
– Hội nghị hiệp thương Bắc – Nam ( từ 15 đến 21/11/1975 ) tại TP HCM, nhất trí thống nhất trọn vẹn hai miền trong một Nhà nước chung .
– Tổng tuyển cử bầu Quốc hội chung ( 25/4/1976 ), bầu ra 492 đại biểu .
– Quốc hội thống nhất họp ở Thành Phố Hà Nội cuối tháng 6 đầu tháng 7/1976. Ngày 2/7/1976 đã quyết định hành động :
+ Lấy tên nước : Cộng hòa XHCN Nước Ta ; thủ đô hà nội là TP. Hà Nội ; Quốc huy mang dòng chữ Cộng hòa XHCN Nước Ta ; Quốc kỳ là lá cờ đỏ sao vàng ; Quốc ca là bài Tiến quân ca .
+ Đổi tên Thành phố TP HCM – Gia Định thành Thành phố Hồ Chí Minh .
+ Bầu những cơ quan, chức vụ chỉ huy cao nhất của Nước Ta thống nhất .
– Ngày 31/7/1977, Đại hội đại biểu những mặt trận ở hai miền Nam – Bắc họp tại thành phố Hồ Chí Minh quyết định hành động thống nhất thành Mặt trận Tổ quốc Nước Ta .
– Ngày 18/12/1980, Quốc hội trải qua Hiến pháp nước Cộng hoà XHCN Nước Ta .
– Ngày 20/9/1977, Nước Ta là thành viên thứ 149 của Liên Hiệp Quốc .
* Ý nghĩa:
– Là nhu yếu tất yếu, khách quan của sự tăng trưởng cách mạng Nước Ta .
– Thống nhất quốc gia về mặt nhà nước đã thể chế hóa thống nhất chủ quyền lãnh thổ .
– Tạo cơ sở pháp lý để triển khai xong thống nhất quốc gia trên những lãnh vực chính trị, tư tưởng, văn hóa truyền thống .
– Tạo điều kiện kèm theo chính trị cơ bản để phát huy sức mạnh toàn dân và cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội và lan rộng ra quan hệ với những nước trên quốc tế .
2. Đường lối đổi mới đất nước của Đảng
a) Hoàn cảnh lịch sử
– Chủ quan :
+ Trong thời hạn thực thi hai kế hoạch Nhà nước 5 năm ( 1976 – 1985 ), cách mạng XHCN ở nước ta đạt nhiều thành tựu và ưu điểm đáng kể, tuy nhiên cũng gặp không ít khó khăn vất vả, khiến quốc gia lâm vào thực trạng khủng hoảng cục bộ, trước kết là về kinh tế tài chính – xã hội .
+ Nguyên nhân cơ bản : do ta mắc phải “ sai lầm đáng tiếc nghiêm trọng và lê dài về chủ trương, chủ trương lớn, sai lầm đáng tiếc về chỉ huy kế hoạch và tổ chức triển khai thực thi ” .
=> Để khắc phục sai lầm đáng tiếc, đưa đất nướcvượt qua khủng hoảng cục bộ, Đảng và nhà nước ta phải thực thi thay đổi .
– Khách quan :
+ Những biến hóa của tình hình quốc tế và quan hệ giữa những nước do tác động ảnh hưởng của cách mạng khoa học – kỹ thuật .
– Cuộc khủng hoảng cục bộ tổng lực, trầm trọng của Liên Xô và những nước XHCN khác, nên Đảng và Nhà nước ta phải thay đổi .
b) Nội dung đường lối đổi mới
– Đường lối thay đổi đề ra lần tiên phong tại Đại hội VI ( 12-1986 ), được kiểm soát và điều chỉnh, bổ trợ và tăng trưởng tại Đại hội VII ( 1991 ), VIII ( 1996 ), IX ( 2001 ) .
– Đổi mới không phải là biến hóa tiềm năng của CNXH, mà làm cho những tiềm năng ấy được triển khai có hiệu suất cao bằng những quan điểm đúng đắn về CNXH, những hình thức, bước tiến và giải pháp thích hợp .
– Đổi mới phải tổng lực và đồng nhất, từ kinh tế tài chính và chính trị đến tổ chức triển khai, tư tưởng, văn hóa truyền thống. Đổi mới kinh tế tài chính và chính trị gắn bó mật thiết, nhưng trọng tâm là thay đổi kinh tế tài chính .
* Về kinh tế:
– Xóa bỏ chính sách quản lí kinh tế tài chính tập trung chuyên sâu, bao cấp, hình thành cơ chế thị trường
– Xây dựng nền kinh tế tài chính quốc dân với cơ cấu tổ chức nhiều ngành, nghề, nhiều quy mô, trình độ công nghệ tiên tiến .
– Phát triển kinh tế tài chính sản phẩm & hàng hóa nhiều thành phần theo xu thế XHCN, lan rộng ra quan hệ kinh tế tài chính đối ngoại .
* Về chính trị:
– Xây dựng Nhà nước XHCN, Nhà nước của dân, do dân và vì dân .
– Xây dựng nền dân chủ XHCN, bảo vệ quyền lực tối cao thuộc về nhân dân .
– Sự nghiệp văn hóa truyền thống có những mặt liên tục xuống cấp trầm trọng, tệ nạn tham nhũng, hối lộ … chưa được khắc phục
c) Ưu điểm và hạn chế của công cuộc đổi mới ở nước ta
* Ưu điểm:
– Tăng cường sức mạnh tổng hợp, làm biến hóa bộ mặt quốc gia và đời sống nhân dân .
– Củng cố vững chãi độc lập dân tộc bản địa và chính sách XHCN .
– Nâng cao vị thế nước ta trên trường quốc tế .
* Khó khăn và hạn chế:
– Kinh tế tăng trưởng chưa vững chãi, hiệu suất, chất lượng thấp, giá cao. Hiệu quả sức cạnh tranh đối đầu thấp .
– Kinh tế Nhà nước chưa tương ứng với vai trò chủ yếu, kinh tế tài chính tập thế chưa mạnh .
– Hoạt động khoa học công nghệ tiên tiến chưa cung ứng nhu yếu thay đổi .
– Tỉ lệ thất nghiệp cao, đời sống nhân dân, nhất là nông dân, ở một số ít vùng còn thấp .
– Đảng và nhân dân ta phải liên tục phấn đấu vươn tới đỉnh điểm mới theo con đường XHCN vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công minh, dân chủ, văn minh .
3. Các thời kỳ phát triển của lịch sử dân tộc. Nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm
a) Các thời kì phát triển của lịch sử dân tộc:
* Giai đoạn 1919 – 1930: từ sau Chiến tranh thế giới thứ nhất đến khi Đảng ra đời năm 1930.
– Sau CTTG I, Pháp làm chuyển biến kinh tế tài chính – xã hội Nước Ta, tạo điều kiện kèm theo cho trào lưu yêu nước tiếp thu luồng tư tưởng cách mạng vô sản .
– Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc đã làm chuyển biến trào lưu yêu nước chống Pháp .
– Đảng cộng sản Nước Ta sinh ra chấm hết sự khủng hoảng cục bộ về đường lối chỉ huy trào lưu cách mạng Nước Ta .
* Giai đoạn 1930 – 1945: từ sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đến ngày 2-9-1945
– Tác động của khủng hoảng kinh tế quốc tế và “ khủng bố trắng ” của Pháp đã làm bùng nổ trào lưu cách mạng dưới sự chỉ huy của Đảng. Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930 – 1931 .
– Cuộc hoạt động dân chủ 1936 – 1939 .
– Cách mạng tháng Tám 1945 thắng lợi là tác dụng của quy trình tập dượt trong 15 năm từ khi Đảng sinh ra .
* Giai đoạn 1945 – 1954: từ sau cách mạng tháng Tám năm 1945 đến ngày 21-7-1954.
– Sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được xây dựng, nước ta gặp muôn vàn khó khăn vất vả .
– Cuộc kháng chiến chống Pháp ( 1945 – 1954 ) triển khai trong điều kiện kèm theo đã độc lập và có chính quyền sở tại ; kháng chiến chống Pháp xâm lược .
– Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954, Hiệp định Giơnevơ được kí kết, Pháp rút khỏi nước ta .
* Giai đoạn 1954 – 1975: từ sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp năm 1954 đến ngày 30-4-1975.
– Nhiệm vụ cách mạng từng miền và trách nhiệm chung của cả nước là “ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước ” .
– Miền Nam đấu tranh chính trị tăng trưởng lên “ Đồng khởi ”, rồi cuộc chiến tranh giải phóng .
– Đánh bại kế hoạch thống trị và xâm lược thực dân mới của Mỹ : vượt mặt kế hoạch “ Chiến tranh đơn phương ” ; “ Chiến tranh đặc biệt quan trọng ” ; “ Chiến tranh cục bộ ” ; “ Việt Nam hóa cuộc chiến tranh ” và “ Đông Dương hóa cuộc chiến tranh ” .
– Hiệp định Pari kí kết tạo điều kiện kèm theo thắng lợi cho ta tiến tới thắng lợi lịch sử 1975 .
– Miền Bắc : quá độ lên chủ nghĩa xã hội, chống cuộc chiến tranh phá hoại của Mỹ, làm nghĩa vụ và trách nhiệm hậu phương cho miền Nam .
* Giai đoạn 1975 – 2000: từ sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước năm 1975 đến năm 2000.
– Cách mạng Việt nam chuyển sang thời kỳ cách mạng XHCN .
– Trong 10 năm đầu ( 1976 – 1986 ) đi lên chủ nghĩa xã hội, bên cạnh thành tựu và ưu điểm, cách mạng nước ta gặp không ít khó khăn vất vả, yếu kém, sai lầm đáng tiếc, khuyết điểm yên cầu phải thay đổi .
– Từ Đại Hội VI ( 12-1986 ) của Đảng, nước ta bước vào thời kỳ thay đổi, tăng cường sự nghiệp cách mạng XHCN tiến lên .
– Đến 2000, đã triển khai được ba kế hoạch Nhà nước 5 năm .
– Công cuộc thay đổi đã giành thắng lợi, từng bước đưa quốc gia ta lên CNXH, chứng minh và khẳng định đường lối thay đổi của Đảng là đúng, bước tiến của công cuộc thay đổi là tương thích .
b) Nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm
* Nguyên nhân thắng lợi:
– Nhân dân giàu lòng yêu nước, lao động siêng năng phát minh sáng tạo, chiến đấu kiên cường, quả cảm vì độc lập tự do .
– Đảng ta đứng đầu là Bác Hồ, chỉ huy cách mạng với đường lối đúng đắn, phát minh sáng tạo, độc lập, tự chủ, Đảng chỉ huy là tác nhân quyết định hành động nhất .
* Bài học kinh nghiệm:
– Nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc bản địa và chủ nghĩa xã hội .
– Sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do dân và vì dân, nhân dân là người làm ra thắng lợi lịch sử .
– Không ngừng củng cố, tăng cường đoàn kết .
– Kết hợp sức mạnh dân tộc bản địa với sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước và sức mạnh quốc tế .
– Sự chỉ huy đúng đắn của Đảng là tác nhân số 1 bảo vệ thắng lợi của cách mạng Nước Ta.
ND chính
1. Phạm vi: các kiến thức cơ bản ở chương trình học kì II gồm: chương IV và chương V.
2. Nội dung chính:
|
Giai đoạn |
Nội dung chính |
|
Việt Nam từ năm 1954 – 1975 |
Bài 21. – Tình hình, trách nhiệm cách mạng nước ta sau Hiệp định Giơnevơ 1954 . |
|
Bài 22. – Chiến lược “ Chiến tranh cục bộ ” ( 1965 – 1968 ) của Mĩ ở miền Nam : |
|
|
Bài 23. – Miền Nam chiến đấu chống địch “ bình định – lấn chiếm ”, tạo thế và lực tiến tới giải phóng trọn vẹn . |
|
|
Việt Nam từ năm 1975 – 2000 |
Chương V (Bài 24+25+26+27): – Nước Ta trong năm đầu sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước ( 1975 ) : – Đường lối đổi mới của Đảng: hoàn cảnh, nội dung cơ bản, ưu điểm và hạn chế của công cuộc đổi mới ở nước ta. – Các thời kì tăng trưởng của lịch sử dân tộc bản địa. Nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm kinh nghiệm tay nghề . |
Loigiaihay.com
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Giáo dục