| Hoạt động của GV và HS | Kiến thức cần đạt |
|---|---|
| TIẾT 51 | |
|
Hoạt động 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới HS đọc tiểu dẫn SGK . |
Phần hai : TÁC PHẨM CHÍ PHÈO |
| – Em hiểu tên của 3 nhan đề tác phẩm như thế nào ? |
I. Tìm hiểu chung – Đầu tiên tác phẩm được đặt tên là Cái lò gạch cũ → sự quẩn quanh bế tắc . – Lúc in nhà xuất bản tự ý đổi tên là Đôi lứa xứng đôi. → nhấn mạnh vấn đề mối tình Chí Phèo – Thị Nở . – Sau cách mạng tác phẩm được tái bản và được đổi tên một lần nữa Chí Phèo. → nhấn mạnh vấn đề nhân vật Chí Phèo . |
|
GV gọi HS tóm tắt truyện. HS khác bổ trợ. GV nhận xét chuẩn xác . Hướng dẫn khám phá nội dung của truyên . |
II. Đọc – hiểu văn bản 1. Nội dung |
| – Hình ảnh làng Vũ Đại được tác tác giả miêu tả như thế nào ? Em có nhận xét như gì ? |
1.1. Làng Vũ Đại – hình ảnh thu nhỏ của xã hội nông thôn Nước Ta trước Cách mạnh tháng Tám . – Toàn bộ truyện Chí Phèo diễn ra ở làng Vũ Đại. Đây chính là khoảng trống nghệ thuật và thẩm mỹ của truyện . – Làng này dân “ không quá hai nghìn người, xa phủ, xa tỉnh ” nằm trong thế “ quần ngư tranh thực ” – Có tôn ti trật tự khắt khe – Mâu thuẫn giai cấp gây gắt, bí mật mà kinh khủng, không khí tối tăm, ngột ngạt . – Đời sống của người nông dân vô cùng khổ cực bị đẩy vào đường cùng không lối thoát, bị tha hóa . |
|
– Nhân vật nào đại diện thay mặt cho giai cấp thống trị ? Nhân vật nào đại diện thay mặt cho giai cấp bị trị ? Trao đổi cặp ( theo bàn ) . Đại diện cặp vấn đáp. GV chuẩn xác kỹ năng và kiến thức. Cho điểm . – Đọc và tìm những cụ thể miêu tả chân dung bá Kiến : Về ngoại hình, tính cách thực chất … ? ( Chú ý cái cười, giọng nói … ) |
1.2. Nhân vật Bá Kiến – Bốn đời làm tổng lí “ Uy thế nghiêng trời ” – Giọng nói, cái cười mang tính nổi bật cao : tiếng quát “ rất sang ”, “ cái cười Tào Tháo ” – Thao túng mọi người bằng cách đối nhân xử thế và thủ đoạn mềm nắn rắn buông . – Khôn róc đời, biết dìm người ta xuống sông, nhưng rồi lại biết dắt người ta lên để phải đền ơn. Biết đập bàn đòi lại 5 đồng nhưng rồi cũng biết trả lại 5 hào vì thương anh túng quá . – Bá dựng lên quanh mình một thế lực vững trãi để quản lý và bóc lột, giẫm lên vai người khác một cách thật phức tạp . |
| Nét nổi bật trong tính cách của Bá là gì ? Bá Kiến là con người như thế nào ? |
– Bá có đủ thói xấu xa : Háo sắc, ghen tuông, sợ vợ, hám quyền lực tối cao. Lão làm tha hoá và làm tan nát bao nhiêu cuộc sống con người lương thiện . ⇒ Bá Kiến tiêu biểu vượt trội cho giai cấp thống trị : có quyền lực tối cao, gian hùng, nham hiểm . |
| HẾT TIẾT 51, CHUYỂN SANG TIẾT 52 . | 1.3. Hình tượng nhân vật Chí Phèo |
|
Trao đổi bàn luận nhóm . Đại diện nhóm trình diễn . GV chuẩn xác kiến thức và kỹ năng . |
|
|
– Cách vào truyện của Nam Cao có gì độc lạ ? → Tiếng chửi : Là phản ứng của chí so với cuộc sống, thể hiện tâm trạng bất mãn cao độ khi bị làng xóm, xã hội gạt bỏ . Bộc lộ sự bất lực, bế tắc, đơn độc tột độ của Chí giữa làng vũ Đại . |
|
|
– Trước khi đi tù, Chí Phèo là người như thế nào ? Chi tiết nào biểu lộ điều đó ? Câu hỏi trao đổi đàm đạo nhóm . |
a. Trước khi ở tù – Hoàn cảnh xuất thân : không cha, không mẹ, không nhà, không cửa, không một tấc đất cắm dùi cũng không có, đi ở hết nhà này đến nhà khác. Cày thuê cuốc mướn để kiếm sống . – Từng mơ ước : có một ngôi nhà nho nhỏ, chồn cày thuê cuốc mướn … → Chí Phèo là một người lương thiện . – Năm 20 tuổi : đi ở cho nhà cụ Bá Kiến. Bị bà ba Bá Kiến gọi lên đấm lưng, bóp chân … Chí cảm thấy nhục chứ yêu đương gì → biết phân biệt tình yêu chân chính và thói dâm dục xấu xa. Là người có ý thức về nhân phẩm . ⇒ Chí Phèo có đủ điều kiện kèm theo để sống đời sống yên bình như bao người khác . |
|
Nhóm 1 : – Vì sao Chí Phèo đi tù ? Sau khi ra tù Chí Phèo là người như thế nào ? |
b Sau khi ở tù
– Nguyên nhân: vì Bá Kiến ghen với vợ hắn. – Chế độ nhà tù thực dân đã biến Chí trở thành lưu manh, có tính cách méo mó và lạ lùng. Chí trở thành con quỉ dữ của làng Vũ Đại . |
| – Em hãy phác hoạ chân dung nhân vật Chí sau khi ở tù về ? |
– Hậu quả của những ngày ở tù : + Hình dạng : đổi khác thành con quỷ dữ “ Cái đầu trọc lốc, hàm răng cạo trắng hớn, cái mặt thì câng câng đầy những vết sứt sẹo, hai con mắt gườm gườm .. ” |
| – Em có nhận xét như thế nào về sự đổi khác của Chí Phèo ? |
→ Chí Phèo đã đánh mất nhân hình . + Nhân tính : du côn, du đãng, triền miên trong cơn say, đập đầu, chửi bới, phá phách và làm công cụ cho Bá Kiến . |
| – Ý nghĩa tố cáo từ cuộc đòi của Chí Phèo tha hóa của Chí Phèo ? | ⇒ Chí đã bị cướp đi cả nhân hình lẫn nhân tính. Bị biến chất từ một người lương thiện thành con quỉ dữ. Chí nổi bật cho hình ảnh người nông dân lao động bị đè nén đến cùng cực, và cũng là một nhân chứng tố cáo chính sách thực dân phong kiến đã cướp đi quyền làm người của Chí . |
| Nhóm 2 .Những gì diễn ra trong tâm hồn Chí sau cuộc gặp gỡ với Thị Nở ? |
c. Cuộc gặp gỡ giữa Chí Phèo và Thị Nở : – Tình yêu thương mộc mạc, chân thành của Thị Nở – người đàn bà xấu như ma chê quỷ hờn, lại dở hơi ấy đã thức tỉnh thực chất lương thiện của Chí Phèo . – Chí Phèo đã thức tỉnh . + Về nhận thức : Nhận biết được mọi âm thanh trong đời sống . + Nhận ra thảm kịch trong cuộc sống của mình và sợ đơn độc, cô độc so với Chí Phèo “ cô độc còn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau ” . + Về ý thức : Chí Phèo thèm lương thiện và muốn làm hòa với mọi người . |
|
– Hình ảnh bát cháo hành có ý nghĩa như thế nào ? + Đối với Chí Phèo ? |
– Hình ảnh bát cháo hành là hình ảnh độc lạ, chân thực và giàu ý nghĩa : + Lần tiên phong và cũng là lần ở đầu cuối Chí được ăn trong tình yêu thương và niềm hạnh phúc . |
|
+ Tình cảm của tác giả ? Gv giảng : Lần tiên phong được một người khác cho. Lần tiên phong Chí được hưởng sự chăm nom bởi bàn tay của một người đàn bà. Ngoài 40 tuổi đầu mà đây là lần tiên phong Chí được ăn cháo hành. Hương vị cháo hành hay mùi vị tình yêu thương mộc mạc chân thành đã làm cho hắn cảm động : Hai con mắt ươn ướt … → Thị Nở chính là thiên sứ dẫn đường cho Chí đến với đời sống con người, giúp Chí có sức mạnh hoàn lương, thức tỉnh phần sâu kín nhất tâm hồn Chí cái thực chất đẹp tươi của người nông dân lao động bị che lấp, vùi dập bấy lâu nay mà không tắt . Tình yêu hé mở con đường thành người. Chí bồn chồn hy vọng. Nhưng bị chặt đứng. Bà cô Thị không được cho phép Thị lấy hắn. Chí rơi vào thảm kịch tâm hồn đau đớn bị cự tuyệt quyền làm người, Chí liên tục bị xã hội vứt bỏ . |
⇒ Chí Phèo đã trọn vẹn thức tỉnh, Chí đang đứng trước trường hợp có lối thoát là con đường trở lại với đời sống của một con người. Cái nhìn đầy chiều sâu nhân đạo của nhà văn . |
|
Nhóm 3 . Nguyên nhân nào Chí bị cự tuyệt ? |
d. Bi kịch bị cự tuyệt : – Nguyên nhân : do bà cô Thị Nở không cho Thị lấy Chí Phèo → định kiến của xã hội . |
| Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo sau khi bị Thị Nở phủ nhận ? Vì sao Chí Phèo lại có hành vi như vậy ? |
– Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo : + Lúc đầu : Chí kinh ngạc trước thái độ của Thị Nở + Sau Chí hiểu ra mọi việc : ngẩn người, nắm lấy tay Thị Nở, bị xô ngã, Chí thấy hơi cháo hành nhưng lại vô vọng Chí uống rượu và khóc “ rưng rức ”, xách dao đên nhà Bá Kiến đâm chết Bá Kiến và tự sát . |
| – Ý nghĩa hành vi đâm chết Bá Kiến và tự xác của Chí Phèo ? |
– Ý nghĩa hành vi đâm chết Bá Kiến và tự sát của Chí : + Đâm chết Bá Kiến là hành vi lấy máu rửa thù của người nông dân thức tỉnh về quyền sống . + Cái chết của Chí Phèo là cái chết của con người trong thảm kịch đau đớn trên ngưỡng cửa quay trở lại đời sống làm người . |
|
– Nhóm 4. Hãy nêu ý nghĩa 3 câu nói của Chí phèo khi đứng trước Bá Kiến ? – Tao muốn làm người lương thiện ! Tiếng kêu vô vọng của người cùng đường, đó cũng là lời cầu cứu của con người bị cự tuyệt quyền làm người . – Ai cho tao lương thiện ? Một thực sự phũ phàng và vô cùng đớn đau của một Con Người mà lại không được làm người . – Tao không hề là người lương thiện nữa. Lời xác nhận thực sự . |
|
| – Nêu những thẩm mỹ và nghệ thuật rực rỡ của tác phẩm ? |
2. Nghệ thuật – Xây dựng nhân vật nổi bật trong thực trạng nổi bật. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế . – Ngôn ngữ giản dị và đơn giản, diễn đạt độc lạ . – Kết cấu truyện mới lạ, tưởng như tự do nhưng lại rất ngặt nghèo, lôgic . – Cốt truyện và những diễn biến mê hoặc, biến hóa giàu kịch tính . |
| Qua bài học kinh nghiệm, em hãy rút ra ý nghĩa của tác phẩm ? |
3. Ý nghĩa văn bản “ Chí Phèo ” tố cáo can đảm và mạnh mẽ xã hội thuộc địa phong kiến tàn khốc đã cướp đi nhân hình lẫn nhân tính của người nông dan lương thiện đồng thời nhà văn phát hiện và chứng minh và khẳng định thực chất tốt đẹp của con người ngay cả khi học đã biến thành quỷ dữ . |
|
Gv hướng dẫn học viên tổng kết . Đọc phần ghi nhớ SGK . |
III. Tổng kết Ghi nhớ : SGK . |
|
Hoạt động thực hành thực tế . GV hướng dẫn HS làm bài tập phần rèn luyện . |
IV. Luyện tập Câu 1 ( trang 156 SGK ) : + Quan điểm nghệ thuật và thẩm mỹ của Nam Cao rất là đúng đắn, nó bộc lộ không chỉ kĩ năng mà còn là phẩm chất của người nghệ sĩ chân chính trong tác giả . + Quan điểm này chứng minh và khẳng định : Văn chương là địa hạt của sự phát minh sáng tạo, văn chương không được cho phép sự tái diễn, bắt chước giản đơn . Câu 2 ( trang 156 SGK ) : Chí Phèo được coi là siêu phẩm văn xuôi Nước Ta vì : + Nội dung đặc biệt quan trọng, khai thác hình tượng người nông dân dưới góc nhìn riêng, mởi mẻ mà chưa một nhà văn nào trước và sau Nam Cao làm được . → Khẳng định bản tính lương thiện của người nông dân ngay trong khi họ bị vùi dập đến tha hóa cả nhân hình lẫn nhân tính . + Nghệ thuật bộc lộ độc lạ, mang đậm dấu ấn của phong thái nhà văn . – Xây dựng nhân vật nổi bật . – Nghệ thuật trần thuật. Ý nghĩa Chí Phèo là một siêu phẩm của nền văn xuôi Nước Ta văn minh. Qua truyện ngắn này, Nam Cao khái quát một hiện tượng kỳ lạ xã hội ở nông thôn Nước Ta trước Cách mạng. Qua đó, nhà văn phán quyết đanh thép xã hội tàn khốc ấy, đồng thời bộc lộ niềm thương cảm, lòng nhân đạo so với số phận những người nông dân . |
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Giáo dục