Để nắm được các kiến thức cơ bản về bài thơ Ánh trăng, mời các em tham khảo hệ thống kiến thức và sơ đồ tư duy Ánh trăng của Nguyễn Duy do Đọc Tài Liệu biên soạn. Hy vọng rằng tài liệu này giúp các em nắm nội dung bài học một cách khoa học và đầy đủ nhất.
**********
Bạn đang đọc: Sơ đồ tư duy Ánh trăng – Nguyễn Duy
Xem Tóm Tắt Bài Viết Này
Sơ đồ tư duy Ánh trăng của Nguyễn Duy
Cùng Đọc tài liệu đi vào từng sơ đồ theo từng đề tài dưới đây :
Sơ đồ tư duy nghiên cứu và phân tích bài thơ Ánh trăng
Luận điểm 1: Vầng trăng trong quá khứ
Luận điểm 2: Vầng trăng của hiện tại
Luận điểm 3: Cảm xúc của tác giả về trăng với con người
Nếu như ở tuổi thơ của mình tác giả sống thân thiện với vạn vật thiên nhiên, với sông, với bể, với rừng thì giờ đây thiên nhiên và môi trường sống của nhà thơ đã biến hóa rồi. Ông sống ở thành phố, nơi có những ánh đèn chiếu sáng được mọi ngõ ngách, mọi khoảng trống. Chính vì ánh sáng của đèn điện, của cửa gương mà người ta không còn nhớ đến ánh sáng của vầng trăng nữa. Dần dần, vầng trăng tình nghĩa ngày nào bị đẩy lùi vào quên lãng. Vầng trăng tượng trưng cho kỉ niệm, cho kí ức về những năm tháng đấu tranh khó khăn, cho những người bạn của tuổi thơ, cho những người đồng đội đã từng cùng nhau vào sinh ra tử. Vậy mà giờ đây, trăng trở thành người dưng qua đường. Khi đời sống biến hóa, nó kéo theo sự biến hóa trong tâm lý của con người. Vầng trăng có lẽ rằng sẽ cứ trôi vào trong dĩ vãng như vậy nếu như không có chuyện thành phố bị mất điện :Phòng buyn đinh tối omVội bật tung hành lang cửa sốĐột ngột vầng trăng trònTrong khoảnh khắc đèn điện vụt tắt ấy, ánh sáng của vầng trăng hiện lên thật giật mình. Hình như cùng với ánh trăng, mọi kí ức năm xưa ùa về trong lòng tác giả. Đó là sông, là bể, là rừng, là những năm tháng nghèo khó, thiếu thốn nhưng vẫn luôn đong đầy niềm hạnh phúc .Xem dàn ý chi tiết cụ thể và những bài văn mẫu : Phân tích bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy
Sơ đồ tư duy cảm nhận bài thơ Ánh trăng
Luận điểm 1: Suy nghĩ và cảm nhận về vầng trăng trong quá khứ.
Luận điểm 2: Cảm nghĩ về vầng trăng của hiện tại.
Luận điểm 3: Cảm xúc của tác giả trước vầng trăng.
Trăng còn là tri âm, tri kỉ, là người bạn gắn bó thở ấu thơ, là nỗi niềm gợi nhớ quê nhà như trong chủ đề ” Nguyệt vọng hoài hương ” của thơ văn cổ. Và Nguyễn Duy đã đem lại cho ta một góc nhìn, một cách nhìn mới về trăng qua tác phẩm của ông. Trăng trong ” Ánh trăng ” mang đậm dấu ấn của tình cảm qua từng chặng đường khác nhau của thời hạn, là hình ảnh sôi động của quá khứ, là những gì tốt đẹp của một thời đã qua : tình cảm bè bạn, lý tưởng chiến đấu, … và là hình tượng của nghĩa tình. Tác phẩm được sáng tác sau khi quốc gia thống nhất, tác giả giã từ cuộc sống người lính đến sống tại thành phố Hồ Chí Minh để rồi từ đây, bao xúc cảm chân thành trào dâng đã cô đọng thành bài thơ có lối viết đặc biệt quan trọng : chữ đầu mỗi câu thơ không viết hoa. Chính nét phát minh sáng tạo đặc biệt quan trọng đó đã làm ” Ánh trăng ” trở nên độc lạ : vừa như một bài thơ với những vần, những âm điệu uyển chuyển, đều đặn, vừa như một câu truyện với mạch xúc cảm tuôn dâng, hiện lên từ từ theo trình tự thời hạn .>> > Xem thêm dàn ý cảm nhận bài Ánh trăng và những bài văn mẫu hay cảm nhận bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy
Tìm hiểu về Nguyễn Duy và bài thơ Ánh trăng
I. Tác giả Nguyễn Duy
Với nội dung tổng hợp dưới đây những em trọn vẹn hoàn toàn có thể tự lập cho mình một sơ đồ tư duy Ánh trăng phần tác giả và tác phẩm :- Nguyễn Duy ( 1948 ) tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ- Quê quán : Xã Đông Vệ huyện Đông Sơn ( nay là phường Đông Vệ-Thanh Hóa )- Sự nghiệp sáng tác :+ Nguyễn Duy làm thơ từ rất sớm, từ khi học cấp ba+ Năm 1973, ông đã đoạt giải nhất cuộc thi thơ tuần báo văn nghệ với chùm thơ vô cùng xuất sắc .+ Ngoài việc sáng tác thơ ông còn viết tiểu thuyết và bút kí+ Năm 2007, Nguyễn Duy đã được Trao Giải Nhà nước Gianh Giá về Văn học Nghệ thuật+ Những tác phẩm tiểu biểu : “ Đãi cát tìm vàng ”, “ Bụi ”, “ Mẹ và em ” …- Phong cách sáng tác : Thơ Nuyễn Duy giàu chất triết lí, thiên về chiều sâu nội tâm với những trăn trở, day dứt và suy tư .
II.Bài thơ Ánh trăng
A. Tìm hiểu chung
1. Hoàn cảnh sáng tác
“ Ánh trăng ” là một bài thơ hay viết vào năm 1978, 3 năm sau ngày giải phóng trọn vẹn miền Nam, được nhà thơ viết tại Thành phố Hồ Chí Minh. In trong tập “ Ánh trăng ” .
2. Bố cục (3 phần)
– Đoạn 1 ( 3 khổ thơ đầu ) : Kí ức về vầng trăng trong quá khứ của tác giả và vầng trăng trong hiện tại- Đoạn 2 ( Khổ 4 ) : Tình huống giật mình khiến kí ức ùa về
– Đoạn 3 (2 khổ cuối): Sự hối hận của tác giả vì đã lãng quên vầng trăng
3. Giá trị nội dung
Bài thơ Ánh trăng là sự nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước rất bình dị, hiền hậu. Qua đó nhắc nhở người đọc phải có một thái độ sống “ Uống nước nhớ nguồn”, thủy chung ân tình với quá khứ, nhớ quên là lẽ thường tình, quan trọng là biết thức tỉnh lương.
4. Giá trị nghệ thuật
Bài thơ viết theo thể thơ năm chữ bố cục rõ ràng, mạch lạc. “Ánh trăng” có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa trữ tình và tự sự, hình ảnh thơ vừa cụ thể, vừa sinh động vừa khát, giàu tính biểu cảm, giọng điệu tâm tình tự nhiên như lời tâm sự của nhân vật trữ tình.
B. Tìm hiểu chi tiết
Với nội dung tổng hợp dưới đây những em trọn vẹn hoàn toàn có thể tự lập cho mình một sơ đồ tư duy Ánh trăng phần nghiên cứu và phân tích tác phẩm :
1. Vầng trăng trong quá khứ (khổ 1+2) của tác giả và vầng trăng trong hiện tại (khổ 3)
– Khổ 1 : Dòng hoài niệm mở ra+ “ Hồi nhỏ … hồi cuộc chiến tranh ” : lưu lại mốc thời hạn+ Phép liệt kê tăng cấp “ đồng, sông, bể ” : Tuổi thơ gắn bó với sông nước, trăng sao đầy ắp kỉ niệm. ⇒ Chỉ thứ tự từ hẹp đến rộng, từ quê nhà đến quốc gia, lan rộng ra hơn là sự gắn bó giữa những con người ở quê nhà đến đồng đội nhân dân⇒ Như vậy khi còn nhỏ nhân vật trữ tình sống chan hòa với vạn vật thiên nhiên+ “ vầng trăng thành tri kỉ ” : quốc gia có cuộc chiến tranh, con người lên đường tham gia chiến đấu, ở rừng là những năm tháng khó khăn vất vả khó khăn, trăng được nhân hóa trở thành người bạn tri kỉ không thể nào quên .- Khổ 2 :+ Phép so sánh sánh “ trần trụi, hồn nhiên ” phối hợp với phép liệt kê “ vạn vật thiên nhiên, cây cối ” : lối sống đơn thuần, mộc mạc mọi buồn vui sướng khổ đều gắn bó với trăng .+ Ngỡ : nghĩ là, tưởng là, vậy mà tác dụng lại ngược lại+ Nhân hóa “ cái vầng trăng tình nghĩa ” : khẳng định chắc chắn mối quan hệ giữa người và trăng là bền vững và kiên cố mãi mãi⇒ Mạch thơ biến hóa ghi lại một sự biến hóa lẽ ra phải trân trọng .- Khổ 3 : Vầng trăng trong hiện tại+ Khi cuộc chiến tranh kết thúc, người lính từ giã núi rừng trở lại với thành phố nơi đô thị tân tiến .+ Nhân hóa liệt kê “ ánh điện cửa gương ” – đời sống rất đầy đủ tiện lợi. Mặc dù vậy trăng vẫn tròn đầy lặng lẽ đi qua thành phố nhưng người bạn năm xưa chỉ coi trăng như một vật chiếu sáng+ Hình ảnh so sánh “ vầng trăng đi qua ngõ – như người dưng qua đường ” : bộc lộ một sự tệ bạc vẫn thường xảy ra trong đời sống hằng ngày : có mới nới cũ⇒ Hoàn cảnh sông biến hóa kéo con người thay đổi, quên đi ân tình trong quá khứ
2. Tình huống bất ngờ xuất hiện (khổ 4)
– Phép hòn đảo ngữ từ láy “ thình lình ”, “ bất ngờ đột ngột “ được đưa lên đầu câu : nhấn mạnh vấn đề vấn đề giật mình là mất điện- Ba động từ “ vội, bật, tung ” đặt liền nhau : diễn đạt sự không dễ chịu và hành vi khẩn trương của nhân vật trữ tình đi tìm nguồn sáng- Ngay lúc đó trăng hiện ra “ bất thần ” khiến con người bàng hoàng xúc động .⇒ Vầng trăng đến giật mình làm sáng lên những góc tối trong tâm hồn, thức tỉnh sự ngủ quên trong diều kiện sống đã trọn vẹn đổi khác .
3. Vầng trăng thức tỉnh con người và sự hối hận của tác giả (khổ 5+6)
– Khổ 5 : Tâm trạng, cử chỉ của con người khi đối lập với vầng trăng+ Tư thế “ ngửa mặt lên nhìn mặt ” : là tư thế trực tiếp đương đầu+ Phép nhân hóa, từ mặt thứ hai chỉ vầng trăng tròn, đó là vạn vật thiên nhiên hồn nhiên tươi mát, đó còn là quá khứ bạn hữu tươi đẹp .+ So sánh, liệt kê, điệp ngữ, lặp cấu tứ “ như là đồng là bể – như là sông là rừng ” : miêu tả dòng hoài niệm ùa về và con người thấy trăng là thấy người bạn tri kỉ ngày nào .⇒ Cảm xúc chừng như nén lại nhưng cứ trào ra thổn thức- Khổ 6 : Bài thơ khép lại ở hình ảnh sâu lắng+ Trăng tròn đầy vành vạnh có hai lớp nghĩa : nghĩa tả thực về sự tròn đầy lộng lẫy của trăng, vạn vật thiên nhiên thiên hà vĩnh hằng, gợi quá khứ bè bạn tươi đẹp chẳng thể phai mờ+ Trăng còn được nhân hóa “ kể chi người vô tình – ánh trăng im phăng phắc ” gợi thái độ bao dung, nhân hậu+ Trăng tròn vành vạnh-con người vô tình, trăng im phăng phắc – con người vô tình .
⇒ Câu thơ cuối mang ý nghĩa nhân văn, cái giật mình thức tỉnh của con người từng bội bạc trở nên đáng trân trọng bởi nhớ quên là lẽ thường tình, quan trọng là biết thức tỉnh lương tâm.
Xem thêm 1 số ít tài liệu tìm hiểu thêm về bài Ánh trăng:
* * * * * * * * * * *
Trên đây là sơ đồ tư duy Ánh trăng của Nguyễn Duy do Đọc tài liệu biên soạn. Hy vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em học và ôn tập môn Văn tốt hơn. Đừng quên tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu 9 được cập nhật đầy đủ tại doctailieu.com em nhé. Chúc các em luôn học tốt.
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học