KỸ THUẬT NUÔI DÚI LÀM GIÀU BÀI BẢN NHẤT CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
kỹ thuật nuôi dúi" height="400" src="http://khomay3a.com/userfiles/image/tin-tuc/ky-thuat-nuoi-dui-001.jpg" width="600"/>
1. Đặc tính sinh học
Dúi là động vật hoang dã nhưng lại cho thịt thơm ngon, đặc sản nên được thuần hóa, nhân giống và nuôi dưỡng. Trước khi bước vào kỹ thuật nuôi bài bản, bà con phải hiểu được một số đặc tính sinh học quan trọng của chúng để có phương án chăn nuôi phù hợp, giảm thiểu rủi ro.
Dúi là một loài động vật hoang dã gặm nhấm có tên khoa học là Rhyzomys pruinosus thuộc chi Rhyzomys. Chúng phân bổ ở nhiều vùng của nước ta và được sắp xếp thành 4 loại : Dúi má vàng, Dúi mốc lớn, Dúi mốc nhỏ và Dúi nâu .
Đặc tính sinh học:
-
Sống thành bầy đàn từ 3 – 5 con và mỗi đàn đều có một con đực làm đầu đàn
-
Bản tính nhút nhát, tự đào hang và sống trong đó, phần đông không ra khỏi hang, chỉ ra vào đêm hôm để tìm thức ăn .
-
Nguồn thức ăn đa dạng chủng loại tùy thuộc vào môi trường tự nhiên sống
-
Dúi ăn ít, trong thực tiễn có nhiều chủ trang trại chăn nuôi thành công xuất sắc đã san sẻ : “ một tuần chỉ cần chăn một vài lần ” ( Dư Văn Hai, thôn Bản Long, xã Minh Quang, huyện Tam Đảo )
-
Song lại mắn đẻ đẻ nhiều, mỗi năm một con cháu hoàn toàn có thể đẻ được từ 3 – 4 lứa, mỗi lứa khoảng chừng 2 – 5 con .
-
Dúi không có năng lực chịu lạnh, dưới 10 – 12 độ C chúng sẽ bỏ ăn, không hoạt động giải trí và chết .
Hiệu quả kinh tế:
Tuy nhiên đây vẫn là một loại động vật hoang dã dễ nuôi, ít công chăm nom, tiêu tốn ít thức ăn nhưng lại cho hiệu suất cao kinh tế tài chính cao .
2. Yêu cầu chọn giống
Với những người nuôi dúi lần tiên phong thì nên chọn mua dúi nhỏ về nuôi. Bởi dúi nhỏ dễ thích nghi với điều kiện kèm theo thời tiết, thuận tiện cho bà con trong việc chăm nom. Ngoài ra còn giảm thiểu được rủi ro đáng tiếc ( vì dúi to khó thích nghi, đặc biệt quan trọng là dúi rừng, giá tiền lại đắt ) .
Lựa chọn địa chỉ uy tín mua giống, cần có giấy ghi nhận kiểm lâm vừa đủ .
Nên chọn những con giống có size tương đương thuận tiện cho việc chăm nom .
Con giống phải khỏe mạnh, lông mượt, không bị dị tật, ăn khỏe, ăn nhiều, mưu trí, chạy nhảy khỏe trong chuồng nhốt .
Ngoài ra, để chọn đực – cái, bà con quan sát bộ phận sinh dục :
-
Nếu là dúi đực : sẽ có 2 tinh hoàn tựa như như tinh hoàn của chó, không có vú .
-
Nếu là dúi cái : sẽ có 2 hàng vú ở 2 bên sườn giống của của lợn .
Dúi đực phải có kích thước tương đương hoặc to hơn dúi cái.
3. Thiết kế chuồng nuôi
Yêu cầu chung về chuồng nuôi dúi
-
Chuồng nuôi nhím phải vững chắc và vững chãi hạn chế ánh sáng chiếu trong ngày vì chúng không thích ánh sáng và thường hoạt động giải trí nhiều về đêm. Bà con hoàn toàn có thể làm chuồng nuôi kiểu nửa sáng nửa tối .
-
Chuồng phải thật sạch, khô ráo, thoáng mát, không bị mưa tạt
-
Thiết kế chuồng nuôi dúi cần chọn vị trí yên tĩnh, không bị những loài động vật hoang dã khác ( chó, mèo, chuột, rắn … ) gây hại
-
Nền chuồng láng xi-măng thuận tiện cho việc vệ sinh. Nền có độ dốc 1 – 2 %, dày từ 8 – 10 cm để chúng không đào hang .
-
Mái chuồng lợp bằng lá thì sẽ mát hơn cho đàn dúi
-
Ngoài ra, xung quanh chuồng nuôi nên quây lưới thép B40 để bảo vệ dúi, đề phòng trộm cắp .
Ngoài ra, bà con cũng hoàn toàn có thể làm hang tự tạo cho dúi .
Làm chuồng nuôi dúi sinh sản
Bà con chia chuồng nuôi thành từng ô 50cm chiều ngang, 80 – 100cm chiều dài, 70cm chiều cao cho 1 con dúi sinh sản. Chuồng nuôi phải có nắp đậy, bên trong chuồng có ống cống đường kính 20cm, số ống tương đương với số dúi.
Làm chuồng nuôi dúi thương phẩm
Xây chuồng nuôi thành từng ô có nắp đậy, diện tích mỗi ô (ngang x dài x cao): 1 x 2 x 7 (m) đảm bảo nuôi được từ 15 – 20 con
Ngoài ra bà con cũng hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm làm chuồng kiểu giống tủ thuốc bắc. Có thể sử dụng gỗ hoặc viên gạch vuông để xây .
Kiểu chuồng này thích hợp với khoảng trống diện tích quy hoạnh nhỏ hẹp. Nhiều người khi mới khởi đầu cũng làm kiểu chuồng này để nuôi thử, sau khi thấy tương thích thì mới xây chuồng nuôi quy mô lớn .
Ưu điểm của kiểu chuồng tủ thuốc bắc là dễ dọn dẹp vệ sinh. Tuy nhiên nhược điểm là đòi hỏi kỹ thuật làm chuồng tỉ mỉ, khá tốn thời gian.
4. Thức ăn và khẩu phần ăn
Thức ăn chủ yếu của dúi
Dúi là động vật hoang dã gặm nhấm, chúng ăn được nhiều loại thức ăn khác nhau, nhưng hầu hết là rễ, củ ( măng ) của những loại cây họ tre, nứa, trúc, mía, cỏ voi, củ quả của những loại cây ngũ cốc, sắn, khoai chúng cũng ăn 1 số ít loại rau xanh như rau muống, rau cần, cây bụi .
Nuôi dúi thương phẩm còn hoàn toàn có thể bổ trợ thêm những loại thức ăn tinh hỗn hợp, thức ăn động vật hoang dã như côn trùng nhỏ, ốc, giun đất, thức ăn bổ trợ chất khoáng .
Tuy nhiên thức ăn cứng vẫn phải bắt buộc có trong khẩu phần ăn của dúi, lượng thức ăn mềm chiếm ít hơn vì theo một số nghiên cứu, nếu cho ăn quá nhiều thức ăn mềm sẽ làm dúi bị tiêu chảy.
Khẩu phần
Khẩu phần thức ăn của dúi được phân loại theo quá trình sinh trưởng và theo quy mô chăn nuôi mà mái ấm gia đình đang hướng tới .
Cụ thể bà con hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm bảng phân loại khẩu phần thức ăn cho 1 con dúi / ngày dưới đây với 3 nhóm thức ăn chính : măng tre, cây họ mía, ngô / khoai / sắn ( chỉ dùng một trong 3 loại ). Trình tự sắp xếp theo tên gọi :
Tháng tuổi
Nuôi sinh sản
Nuôi thương phẩm
1 – 3
– 4 – 5 cm
– 5 cm
– Ngô từ 10 – 15 hạt ; còn khoai hoặc sắn thì chọn củ nhỏ, thái lát
– Bổ sung tiếp tục
– 7 cm
– Tăng thêm 50 % so với quy mô nuôi sinh sản
3 – 5
– 6 – 7 cm
– 6 – 8 cm
– Ngô : 20 – 25 hạt ; Còn khoai hoặc sắn thì chọn củ nhỏ, thái lát
– Bổ sung tiếp tục
– 10 cm
– Tăng thêm 50 % so với quy mô nuôi sinh sản
5 – Trưởng thành
– 7 – 8 cm
– 8 – 10 cm
– Ngô : 25 – 30 hạt ; Còn khoai hoặc sắn thì dùng củ nhỏ, thái lát
– Bổ sung liên tục
– 12 cm
– Tăng thêm 50 % so với quy mô nuôi sinh sản
Ngoài ra, khi nuôi thương phẩm làm giàu bà con cũng hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm cách phân loại khẩu phần thức ăn trung bình cho 1 con / ngày như sau :
2 – 3 tháng tuổi
3 – 6 tháng tuổi
6 – 9 tháng tuổi
Rau, củ quả ( g )
50 – 100
100 – 250
250 – 350
Thức ăn hỗn hợp bổ trợ ( g )
5 – 10
10 – 15
15 – 30
Hạt ngũ cốc ( thóc, đậu, ngô … ) ( g )
5 – 10
5 – 10
15 – 30
Khô dầu lạc, khô dầu dừa ( g )
3 – 10
10 – 20
Với công thức ăn nuôi trên, bà con lưu ý:
-
Nguồn thức ăn hỗn hợp bổ trợ hoàn toàn có thể dùng cám viên cho gà con, vịt con 1 tháng tuổi cho dúi ăn. Nhiều trường hợp bà con tự sản xuất thức ăn dạng viên cho dúi trải qua việc tận dụng những loại phụ phẩm, bột nghiền, chế phẩm sinh học trộn đều sau đó cho vào máy ép cám viên .
Máy ép cám chim 3A650 W – hiệu suất 7 – 8 kg / giờ
Nguồn cám viên tự làm này có giá tiền rẻ lại bảo vệ bảo đảm an toàn chất lượng. Đặc biệt với nguồn thức ăn này, dù dúi mập mạp nhưng thịt vẫn nạc, thơm ngon, không bị mỡ, cân nặng cũng tăng từ đó cho hiệu suất cao kinh tế tài chính cao .
-
Đối với nguồn thức ăn là khô dầu lạc, khô dầu dừa, trường hợp không có, bà con hoàn toàn có thể thay thế sửa chữa bằng kiến, mối, sâu, bọ, giun đất. giun quế …
Khi cho ăn, bà con nên quan sát trong khoảng chừng 12 tiếng nếu chúng bỏ thừa thì lần sau sẽ giảm bớt thức ăn, còn nếu chúng ăn hết thì lần sau hoàn toàn có thể bổ trợ thêm cho nhanh lớn .
Nếu quá 12 tiếng mà còn thừa lại thức ăn thì bà con nên bỏ đi vì không bảo vệ, dễ sinh ẩm mốc khiến dúi bị tiêu chảy hoặc bị bệnh …
Nếu cho dúi ăn thức ăn nhiều nước như củ quả tươi thì chúng phần nhiều không phải uống thêm nước hoặc sẽ uống rất ít nước .
5. Chăm sóc và nuôi dưỡng
Dúi sinh sản
Một con dúi đực khỏe mạnh hoàn toàn có thể phối giống cho 4 con dúi cái trong chu kỳ luân hồi sinh sản .
Khi nuôi dúi sinh sản, bà con nên nhốt riêng dúi đực và dúi cái, đồng thời xây chuồng phối rộng để thả dúi đực vào đó để triển khai phối giống với dúi cái sau này .
-
Quan sát thời kỳ động dục :
Dúi cái được chăm nom tốt hoàn toàn có thể khởi đầu động dục lúc 6 tháng tuổi .
Biểu hiện động dục của dúi cái thường không quá rõ ràng. bà con cần quan sát nếu thấy chúng ăn ít đi, bộ phận sinh dục có màu hồng đỏ, đi lại trong chuồng tìm con đực thì đem nhốt sang bên chuồng phối. Ngoài ra, dúi cái thường sẽ phát ra tín hiệu đặc trưng để tìm con đực .
Đối với bà con mới khởi đầu chăn nuôi dúi, khi bắt dúi cái nhốt chung thì bộc lộ động dục rõ ràng nhất là dúi cái tiến lên trước và nùi đít vào mặt con đực để được giao phối .
-
Ghép đôi :
Nên thả từ từ dúi cái vào chuồng, ở góc phía xa để tránh cắn nhau. Trường hợp xảy ra cắn nhau thì phải chuyển sang con đực khác .
-
Kỹ thuật phối giống :
Để 2 con giống phối ghép tự nhiên. Chúng hoàn toàn có thể giao phối với cường độ liên tục từ 1,5 – 2 phút / lần .
Sau khi giao phối xong nếu cả 2 con đều cúi xuống làm sạch bộ phận sinh dục thì quy trình phối giống đã thành công xuất sắc. Và ngược lại .
Đến ngày thứ 2 – 3 sau khi phối giống thành công xuất sắc, bà con triển khai tách dúi cái, đưa chúng lên ổ đẻ chăm nom. Đồng thời, cho dúi đực nghỉ ngơi khoản 10 ngày sau đó liên tục cho phối với con cái khác .
-
Biểu hiện dúi chửa
Sau khi giao phối đến ngày thứ 2 – 3 khi chưa tách, nếu thấy dúi đực tiến lại gần con cháu đòi giao phối mà con cháu đẩy ra xa hoặc quay lại cắn thì chứng tỏ chúng đã được giao phối, chuẩn bị sẵn sàng chửa .
Dúi chửa trung bình 45 ngày thì đẻ. Đây là một loại khá mắn, đẻ tốt .
-
Trường hợp không thấy biểu lộ động dục ở dúi cái
Đối với những người mới khởi đầu chăn nuôi, bà con thường khó phân biệt thời kỳ động dục vì biểu lộ không rõ ràng. Nếu gặp phải trường hợp này thì đến tháng đến tuổi cứ bắt lần lượt từng con nhốt chung với con đực. Nếu không xảy ra giao phối thì bắt trở lại .
-
Chăm sóc khi mang thai và sinh sản
Thời gian này bà con phải bảo vệ khoảng trống yên tĩnh, cung ứng khá đầy đủ thức ăn và dinh dưỡng. Đặc biệt, bà con tăng khẩu phần măng, tre, mía, những loại ngô, khoai, sắn .
Dùng giấy, lá khô hoặc lá chuối để lót ổ sẵn sàng chuẩn bị cho dúi đẻ .
Chúng đẻ tự nhiên, thường không cần đến sự tương hỗ của con người. Do đó khi chúng đẻ, người nuôi không nên xem, sờ hoặc bắt dúi con. Lúc dọn chuồng phải dọn thật nhẹ nhàng, khôn khéo .
Dúi con từ khi sinh đến 45 ngày tuổi
Dúi con sinh ra thường không có lông, sau 10 ngày thì khởi đầu mọc lông. Chúng cũng mở mắt chậm nhưng đã biết ăn ngay từ khi chưa mở mắt .
Sau khoảng chừng 10 ngày thì bà con hoàn toàn có thể tiếp cận chúng để thuận tiện cho việc chăm nom .
Đến khi chúng được khoảng chừng 20 ngày tuổi, bà con nên mở màn cho chúng tập ăn măng, mía. Sau 45 ngày thì tách mẹ để nuôi thương phẩm hoặc liên tục nuôi lấy giống. nếu như không tách thì dúi mẹ sẽ cứ liên tục nuôi con, không có biểu lộ động dục .
Tuy nhiên dúi cái mắn đẻ nên bà con cũng cần kiểm soát không cho chúng đẻ quá nhiều, chỉ nên đẻ từ 2 – 3 lứa/ năm
Nuôi vỗ béo thương phẩm
Nuôi vỗ béo từ sau 45 ngày bà con cần bổ trợ vừa đủ thức ăn, nhất là khi mới tách chuồng .
Ngoài ra khi cung ứng khá đầy đủ thức ăn, những con dúi sẽ không cắn chết nhau .
Các loại thức ăn cứng cần được bổ trợ ngay khi hết nếu không răng dúi dài ra và thiếu nước chết .
6. Phòng và biện pháp điều trị một số bệnh thường gặp ở dúi
Dúi có sức đề kháng tốt nên ít bị bệnh. Tuy nhiên trong quy trình nuôi, bà con phải chú ý quan tâm 1 số ít giải pháp phòng bệnh sau :
-
Dọn dẹp vệ sinh chuồng trại, dọn nước tiểu để tránh bệnh ghẻ lở .
-
Chuồng nuôi phải bảo vệ thoáng mát, không quá nóng mà cũng không quá lạnh, khí ẩm .
-
Nguồn thức ăn phải có nguồn gốc rõ ràng, không chứa chất ô nhiễm. Thức ăn tươi mới, được dữ gìn và bảo vệ tốt nhất .
Một số bệnh thường gặp và cách điều trị:
-
Bệnh tiêu chảy :
Nguyên nhân hoàn toàn có thể do dúi ăn phải thức ăn ôi thiu, ẩm mốc còn dư lại trong chuồng nuôi làm rối loạn hệ tiêu hóa .
Ngoài việc dọn hết thức ăn thừa, bà con hoàn toàn có thể pha thuốc Sulfatrim, Ganidan vào nước cho chúng uống hoặc bơm trực tiếp vào miệng chúng .
-
Bệnh về mắt :
Nguyên nhân hoàn toàn có thể do đàn dúi tranh giành thức ăn, cắn nhau gây sây sát hoặc làm thức ăn rơi vào mắt khiến cho mắt bị viêm kết mạc, giác mạc .
Bà con dùng thuốc nhỏ mắt Chloramphenicol 1 % để nhỏ cho dúi bị bệnh, trung bình 2 lần / ngày cho đến khi khỏi hẳn .
-
Bệnh ký sinh ngoài da:
Nguyên nhân do chuồng trại không thật sạch khiến nhiều côn trùng nhỏ, bọ, muỗi, ruồi, ve … Open. Chúng sẽ bám và hút máu khiến da của dúi bị ghẻ lở gây nên những bệnh truyền nhiễm khác .
Biện pháp là quét dọn vệ sinh, sát chuồng chuồng trại, sử dụng đèn bắt côn trùng nhỏ … Ngoài ra phải tiếp tục kiểm tra nếu phát hiện ve, bọ chét bám thì dùng thuốc diệt như : Ivermectin loại chích hay cho uống, liều lượng sử dụng tương đương gia súc .
Hi vọng những kỹ thuật nuôi dúi cơ bản trên đây sẽ là tư liệu có ích giúp bà con chăn nuôi hiệu quả. Chúc bà con thành công!
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học