Chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử>

a) Chủ nghĩa duy vật biện chứng, phép biện chứng duy vật và lý luận nhận thức duy vật biện chứng

* Chủ nghĩa duy vật biện chứng :
Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm là hai phe phái triết học lớn trong lịch sử dân tộc triết học, giữa chúng có sự trái chiều cơ bản trong ý niệm về nguồn gốc, thực chất và tính thống nhất của quốc tế. Theo quan điểm duy vật : nguồn gốc, thực chất và tính thống nhất của quốc tế là vật chất, còn theo quan điểm duy tâm thì đó là ý thức ( hay niềm tin ) .

Chủ nghĩa duy vật đã trải qua hàng nghìn năm phát triển, từ chủ nghĩa duy vật chất phác thời cổ đại đến chủ nghĩa duy vật siêu hình thời cận đại (các nước Tây Âu thế kỷ XVII – XVIII) và sự ra đời của chủ nghĩa duy vật biện chứng do C.Mác và Ph.Ăngghen sáng lập.

Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, mọi sự vật, hiện tượng kỳ lạ trong quốc tế bộc lộ rất phong phú, đa dạng chủng loại nhưng đều có chung thực chất vật chất. Vậy, vật chất là gì ? V.I. Lênin định nghĩa : ” Vật chất là một phạm trù triết học, dùng để chỉ trong thực tiễn khách quan, được đem lại cho con người trong cảm xúc, được cảm xúc của tất cả chúng ta chép lại, chụp lại phản ánh và sống sót không phụ thuộc vào cảm xúc ” ‘ .
Định nghĩa trên có hai nội dung cơ bản :
Thứ nhất, với tư cách là “ phạm trù triết học ” ( phân biệt với những khái niệm hay phạm trù “ vật chất ” được sử dụng trong những ngành khoa học cụ thể như vật lý học, hóa học, sinh vật học, … ) dùng để chỉ ” thực tại khách quan ”
– Tức là chỉ tất thảy mọi sống sót khách quan, độc lập, không phụ thuộc vào vào ý thức của con người. Thực tại đó bộc lộ qua những hình thức đơn cử của nó – đó là những sự vật, hiện tượng kỳ lạ sống sót khách quan, độc lập với ý thức của con người, không phụ thuộc vào vào ý thức của con người .
Thứ hai, những sống sót đơn cử của vật chất khi tác động ảnh hưởng vào giác quan của con người thì hoàn toàn có thể tạo ra những cảm xúc ; chúng được cảm xúc của con người chép lại, chụp lại, phản ánh và trải qua sự phản ánh ấy con người hoàn toàn có thể nhận thức được sự sống sót của vật chất. Như vậy, vật chất nhất định phải là cái có trước ; còn cảm xúc, ý thức của con người là cái có sau, là cái nhờ vào vào vật chất, chỉ là sự phản ánh so với vật chất, có nguồn gốc từ vật chất .
Với định nghĩa trên đã cho thấy, cái địa thế căn cứ cơ bản nhất để phân biệt những hiện tượng kỳ lạ vật chất với hiện tượng kỳ lạ ý thức chính là ở thuộc tính sống sót khách quan của vật chất, còn ý thức chí là sự phản ánh so với vật chất, nó phụ thuộc vào vào vật chất. Với ý niệm đó về vật chất thì khái niệm vật chất trong chủ nghĩa duy vật biện chứng không chỉ gồm có những sự vật, hiện tượng kỳ lạ vật lý như điện, từ trường, nguyên tử, vật thể, v.v… mà còn gồm có cả những sống sót khách quan của đời sống xã hội – đó là những quan hệ kinh tế tài chính trong đời sống xã hội loài người, những quan hệ này cũng sống sót khách quan, độc lập với ý chí của con người … Cũng do vậy, với ý niệm về vật chất của chủ nghĩa duy vật biện chứng đã xác lập cơ sở lý luận triết học để nghiên cứu và điều tra trên lập trường duy vật không riêng gì về giới tự nhiên mà còn là về đời sống xã hội loài người .
– Phương thức và hình thức sống sót cơ bản của vật chất :
+ Vận động của vật chất :
Theo chủ nghĩa duy vật biện chứng, “ hoạt động là một phương pháp sống sót của vật chất, gồm có tổng thể mọi sự biến hóa và mọi quy trình diễn ra trong thiên hà kể từ sự đổi khác vị trí đơn thuần cho đến tư duy “. Vận động là thuộc tính cố hữu của vật chất nên hoạt động và vật chất không tách rời nhau. Sự hoạt động của vật chất là vĩnh viễn. Nguồn gốc hoạt động của vật chất là sự hoạt động tự thân, do xích míc bên trong quyết định hành động ; do ảnh hưởng tác động qua lại giữa những yếu tố trong cùng một sự vật hay giữa những sự vật với nhau .

Ph. Ăngghen đã chia hoạt động thành năm hình thức cơ bản là hoạt động cơ học, lý học, hoá học, sinh học và hoạt động xã hội. Các hình thức hoạt động đó khác nhau về chất. Không được quy gộp hay so sánh hình thức hoạt động này với hình thức hoạt động khác. Các hình thức hoạt động có mối liên hệ nhất định, hoàn toàn có thể chuyển hoá cho nhau và luôn được bảo toàn. Hình thức hoạt động cao sinh ra từ hình thức hoạt động thấp. Vận động xã hội là hình thức hoạt động cao nhất, vì nó là sự hoạt động những chính sách xã hội trải qua con người. Vận động xã hội bao hàm mọi hình thức hoạt động khác .
Vận động là tuyệt đối, đứng im là tương đối là một trong những nguyên tắc cơ bản của phép biện chứng duy vật. Vận động là tuyệt đối vì hoạt động là phương pháp sống sót của vật chất, là thuộc tính cố hữu của vật chất. Không ở đâu, không khi nào có vật chất mà lại không có sự hoạt động .
Đứng im là tương đối vì nó chỉ xảy ra với một hình thức hoạt động, có đặc thù riêng biệt, chỉ xảy ra trong một quan hệ nhất định. Không có đứng im tương đối thì không hề có những sự vật đơn cử, xác lập và con người không hề nhận thức được bất kể cái gì. Trong đứng im vẫn có hoạt động, nên đứng im là tương đối .
Ý nghĩa phương pháp luận : cho ta cách nhìn sự vật, hiện tượng kỳ lạ trong trạng thái động ; không cứng ngắc, cố định và thắt chặt khi tình hình đã biến hóa .
+ Không gian và thời hạn :
Khái niệm khoảng trống dùng để chỉ vị trí sống sót của sự vật, hiện tượng kỳ lạ và cấu trúc hình dạng của chúng ; còn khái niệm thời hạn dùng để chỉ quy trình hoạt động, biến hóa của những sự vật, hiện tượng kỳ lạ .
Không gian, thời hạn là thuộc tính cố hữu của vật chất nên nó gắn liền với vật chất hoạt động. Vật chất hoạt động là hoạt động trong khoảng trống và thời hạn. ” Các hình thức sống sót cơ bản của vật chất là khoảng trống và thời hạn. Và vật chất sống sót ngoài thời hạn cũng trọn vẹn vô lý như sống sót ngoài khoảng trống ” Không gian, thời hạn sống sót khách quan và vô cùng, vô tận. Tính vô tận của khoảng trống được xác lập từ sự hạn chế của những sự vật riêng không liên quan gì đến nhau. Tính vô hạn của thời hạn được xác lập từ sự hạn chế của những quy trình riêng không liên quan gì đến nhau. Không gian xã hội là hoạt động giải trí sống của con người trong những chính sách xã hội. Thời gian xã hội là thước đo về sự đổi khác của quy trình xã hội, có đặc thù là trải qua không đều vì tuỳ thuộc vào đặc thù tân tiến hay lỗi thời của chính sách xã hội .

Ý nghĩa phương pháp luận : Muốn nhận thức đúng sự vật, hiện tượng kỳ lạ, nhất thiết phải có quan điểm lịch sử dân tộc đơn cử, xem xét nó trong khoảng trống, thời hạn nhất định, đồng thời phải dự báo Dự kiến sự hoạt động của sự vật, hiện tượng kỳ lạ trong tương lai .
– Tính thống nhất của quốc tế :
Tính thống nhất của quốc tế là ở tính vật chất của nó. Tính chất ấy sống sót khách quan, độc lập với ý thức. Thế giới vật chất là vô tận, hoạt động, chuyển hoá lẫn nhau. Tất cả đều là nguyên do, đều là tác dụng của nhau, đều có nguồn gốc vật chất. Mỗi nghành nghề dịch vụ của giới tự nhiên hay xã hội dù hình thức bộc lộ ở những dạng đơn cử khác nhau chúng đều là vật chất, có nguồn gốc vật chất ; đều có liên hệ, cấu trúc và đều chịu chi phối bởi những quy luật chung, khách quan của quốc tế vật chất .
Các học thuyết về khoa học tự nhiên như thuyết tiến hóa của những loài, học thuyết về tế bào, học thuyết tiến hóa và bảo toàn nguồn năng lượng … đã chứng tỏ quốc tế có những mối liên hệ với nhau và thống nhất với nhau ở tính vật chất. Sự sinh ra chủ nghĩa duy vật biện chứng ; phép biện chứng duy vật, đặc biệt quan trọng là chủ nghĩa duy vật lịch sử vẻ vang chứng tỏ xã hội loài người sinh ra từ tự nhiên, là sự tăng trưởng liên tục của tự nhiên đã khẳng định tính thống nhất của quốc tế ở tính vật chất của nó không chỉ trong tự nhiên, mà cả trong xã hội .

Ý nghĩa phương pháp luận : trong hoạt động giải trí nhận thức và thực tiễn, mỗi người phải từ bản thân sự vật, hiện thực khách quan mà nghiên cứu và phân tích, xem xét nó đồng thời để hiểu thâm thúy hơn về sự vật, hiện tượng kỳ lạ ta phải đặt nó trong mối quan hệ với những sự vật, hiện tượng kỳ lạ có tương quan kể cả trực tiếp và gián tiếp, không được chủ quan Kết luận .- Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng về ý thức :
+ Nguồn gốc và thực chất của ý thức :
Với nghĩa bao quát nhất, khái niệm ý thức dùng để chỉ hàng loạt đời sống niềm tin, là sự phản ánh năng động phát minh sáng tạo hiện thực khách quan của con người, trong đó gồm ba yếu tố cơ bản nhất là tri thức, tình cảm và ý chí của con người .
Ý thức sinh ra từ hai nguồn gốc : nguồn gốc tự nhiên và nguồn gốc xã hội :
Nguồn gốc tự nhiên của ý thức từ hai yếu tố là bộ óc người và quốc tế khách quan. Khoa học tự nhiên đã chứng tỏ con người là hiệu quả của quy trình tăng trưởng vĩnh viễn của giới tự nhiên, là loại sản phẩm cao nhất của giới tự nhiên, con người với bộ não tăng trưởng cao, từ đó sinh ra ý thức. Ý thức là thuộc tính của vật chất, nhưng không phải là thuộc tính của mọi dạng vật chất, mà chỉ là thuộc tính của một dạng vật chất đặc biệt quan trọng, được tổ chức triển khai cao là bộ óc người. Thế giới khách quan ( tự nhiên, xã hội ) sống sót bên ngoài con người là đối tượng người tiêu dùng phản ánh, là nguồn gốc tự nhiên của ý thức .
Nguồn gốc xã hội của ý thức do hai yếu tố là lao động và ngôn từ. Bộ não người càng tăng trưởng, năng lực phát minh sáng tạo và chinh phục tự nhiên ngày càng cao hơn. Nguồn gốc xã hội có ý nghĩa quyết định hành động sự sinh ra của ý thức. Nguồn gốc trực tiếp cho sự sinh ra của ý thức là thực tiễn hoạt động giải trí sản xuất, hoạt động giải trí xã hội và thực nghiệm khoa học .
Bản chất của ý thức là sự phản ánh quốc tế khách quan vào óc người và cải biến đi ; là hình ảnh chủ quan của quốc tế khách quan. Do tâm, sinh lý, mục tiêu, nhu yếu, động cơ và điều kiện kèm theo thực trạng chủ quan của con người khác nhau nên dù cùng hiện thực khách quan nhưng ý thức con người hoàn toàn có thể khác nhau .
Ý nghĩa phương pháp luận : không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tạo điều kiện kèm theo phân phối những dưỡng chất thiết yếu cho bộ não hoạt động giải trí, đồng thời trong hoạt động giải trí nhận thức và thực tiễn phải ghi nhận phát huy tính năng động phát minh sáng tạo của ý thức để cải biến hiện thực khách quan hiện có, bằng cách không ngừng rèn luyện, nâng cao trình độ trải qua tích góp kinh nghiệm tay nghề trong lao động sản xuất và trong đời sống .
+ Quan hệ giữa vật chất và ý thức :
Vật chất quyết định hành động ý thức : Ý thức dù có năng động, có vai trò to lớn đến đâu, xét đến cùng khi nào cũng do vật chất quyết định hành động. Vật chất là tiền đề, là cơ sở và nguồn gốc cho sự sinh ra, sống sót và tăng trưởng của ý thức. Điều kiện vật chất thế nào thì ý thức như thế đó. Khi cơ sở, điều kiện kèm theo vật chất đổi khác thì ý thức cũng biến hóa theo. Vật chất quyết định hành động ý thức là quyết định hành động cá nội dung, thực chất và khuynh hướng hoạt động, tăng trưởng của ý thức .
Ý thức ảnh hưởng tác động trở lại vật chất : Ý thức do vật chất sinh ra và quyết định hành động nhưng ý thức có ảnh hưởng tác động to lớn so với vật chất. Ý thức giúp con người hiểu được thực chất, quy luật hoạt động tăng trưởng của sự vật, hiện tượng kỳ lạ để hình thành phương hướng, tiềm năng và những giải pháp, phương pháp triển khai phương hướng, tiềm năng đó. Nhờ có ý thức, con người biết lựa chọn những năng lực tương thích thôi thúc sự vật tăng trưởng. Vai trò của ý thức so với vật chất, thực ra là vai trò hoạt động giải trí thực tiễn của con người .
Sự ảnh hưởng tác động trở lại của ý thức so với vật chất được bộc lộ qua sự xu thế của ý thức so với hoạt động giải trí thực tiễn tái tạo tự nhiên và xã hội. Đồng thời, từ ý thức, con người kiến thiết xây dựng nên những giải pháp cho hoạt động giải trí thực tiễn để tái tạo thực trạng khách quan. Có thể khẳng định chắc chắn ý thức, đặc biệt quan trọng là yếu tố tri thức có vai trò quyết định hành động sự thành công xuất sắc hay thất bại của một hoạt động giải trí thực tiễn .
Ý nghĩa phương pháp luận : Để bảo vệ sự thành công xuất sắc của hoạt động giải trí nhận thức hay thực tiễn, con người phải luôn xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng quy luật khách quan. Không được lấy mong ước chủ quan của mình để hành vi, dễ dẫn đến sai lầm đáng tiếc và thất bại. Mặt khác, cần phải phát huy : năng động chủ quan, tính phát minh sáng tạo của con người, phát huy ảnh hưởng tác động tích cực của ý thức, không trông chờ, ỷ lại trong nhận thức và hành vi tái tạo quốc tế .
* Phép biện chứng duy vật :
Phép biện chứng duy vật là lý luận khoa học về những mối liên hệ thông dụng về sự hoạt động, tăng trưởng của mọi sự vật, hiện tượng kỳ lạ, là những quy luật chung nhất, phổ cập nhất của mọi quy trình hoạt động, tăng trưởng trong tự nhiên, xã hội và tư duy. Phép biện chứng duy vật gồm có hai nguyên tắc cơ bản ; sáu cặp phạm trù và ba quy luật cơ bản .
– Hai nguyên tắc cơ bản :
+ Nguyên lý về mối liên hệ phổ cập :
Thế giới có vô vàn những sự vật, hiện tượng kỳ lạ nhưng chúng sống sót trong mối liên hệ trực tiếp hay gián tiếp với nhau ; tức là chúng luôn luôn sống sót trong sự pháp luật lẫn nhau, ảnh hưởng tác động lẫn nhau và làm biến hóa lẫn nhau. Mặt khác, mỗi sự vật hay hiện tượng kỳ lạ của quốc tế cũng là một mạng lưới hệ thống, được cấu thành từ nhiều yếu tố, nhiều mặt … sống sót trong mối liên hệ ràng buộc lẫn nhau, chi phối và làm đổi khác lẫn nhau .
Mối liên hệ giữa những sự vật, hiện tượng kỳ lạ rất phong phú, muôn hình, muôn vẻ. Có mối liên hệ bên trong là mối liên hệ giữa những mặt, những yếu tố trong một sự vật hay một mạng lưới hệ thống. Có mối liên hệ bên ngoài là mối liên hệ giữa vật này với vật kia, mạng lưới hệ thống này với mạng lưới hệ thống kia. Có mối liên hệ chung, lại có mối liên hệ riêng. Có mối liên hệ trực tiếp không trải qua trung gian lại có mối liên hệ gián tiếp, trải qua trung gian. Có mối liên hệ tất yếu và ngẫu nhiên ; mối liên hệ cơ bản và không cơ bản. v.v…
Ý nghĩa phương pháp luận : phải có quan điểm tổng lực và quan điểm lịch sử vẻ vang – đơn cử, phải xem xét kỹ những mối liên hệ thực chất, bên trong sự vật, hiện tượng kỳ lạ ; cần tránh cách nhìn phiến diện, một chiều, chung chung trong việc nhận thức, xử lý mọi yếu tố trong thực tiễn đời sống và việc làm .
+ Nguyên lý về sự tăng trưởng :
Mọi sự vật, hiện tượng kỳ lạ luôn luôn hoạt động và tăng trưởng không ngừng. Vận động và tăng trưởng không đồng nghĩa tương quan như nhau. Có những hoạt động diễn ra theo khuynh hướng đi lên, từ thấp đến cao, từ đơn thuần đến phức tạp, từ kém hoàn thành xong đến triển khai xong. Có khuynh hướng hoạt động thụt lùi, đi xuống nhưng nó là tiền đề, là điều kiện kèm theo cho sự hoạt động đi lên. Có khuynh hướng hoạt động theo vòng tròn, tái diễn như cũ .
Phát triển là khuynh hướng hoạt động từ thấp lên cao, từ đơn thuần đến phức tạp, từ kém hoàn thành xong đến triển khai xong theo khunh hướng đi lên của sự vật, hiện tượng kỳ lạ ; là quy trình triển khai xong về chất và nâng cao trình độ của chúng. Phát triển là khuynh hướng chung của quốc tế và nó có tính thông dụng, được bộc lộ trên mọi nghành nghề dịch vụ tự nhiên, xã hội và tư duy .
Trong tự nhiên có tăng trưởng của giới vô sinh và hữu sinh. Trong xã hội, có tăng trưởng của tiến trình lịch sử vẻ vang xã hội loài người. Xã hội loài người ở thời đại sau khi nào cũng tăng trưởng cao hơn, tân tiến hơn xã hội thời đại trước về mọi mặt kinh tế tài chính, chính trị, văn hoá …
Phát triển trong tư duy là nhận thức con người ngày càng rõ hơn, tò mò ra những điều huyền bí của quốc tế vô cùng, vô tận. Nhận thức của từng người là hạn chế, nhận thức của con người là vô hạn. Nhận thức của thế hệ sau, khi nào cũng thừa kế, tăng trưởng và có những bộc lộ cao hơn thế hệ trước .
Nguyên nhân của sự tăng trưởng là do sự liên hệ và ảnh hưởng tác động qua lại giữa những mặt, những yếu tố bên trong của sự vật, hiện tượng kỳ lạ, không phải do bên ngoài áp đặt, càng không phải do ý muốn chủ quan của con người lao lý. Con người chỉ hoàn toàn có thể nhận thức và thôi thúc hiện thực tăng trưởng nhanh, hoặc chậm lại mà thôi .
Ý nghĩa phương pháp luận : Nguyên lý về sự tăng trưởng giúp tất cả chúng ta nhận thức sự vật, hiện tượng kỳ lạ theo khuynh hướng hoạt động tăng trưởng, tránh được cách nhìn phiến diện với tư tưởng định kiến, bảo thủ. Là cơ sở khoa học để hình thành tư tưởng sáng sủa trước những khó khăn vất vả, thất bại trong việc làm và đời sống, vững tin vào tương lai .

– Những quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật :+ về nhận thức quy luật :
Quy luật là những mối liên hệ thực chất, tất yếu, bên trong, có tính thông dụng và được lặp đi, lặp lại giữa những mặt, những yếu tố trong cùng một sự vật, hiện tượng kỳ lạ, hay giữa những sự vật hiện tượng kỳ lạ .
Trong quốc tế khách quan có nhiều quy luật khác nhau. Có những quy luật chung, phổ cập tác động ảnh hưởng trong mọi nghành tự nhiên, xã hội và tư duy. Có những quy luật riêng, quy luật đặc trưng chỉ ảnh hưởng tác động một hay một số ít mặt trong một nghành nào đó. Dù là quy luật tự nhiên hay quy luật xã hội đều có tính khách quan .
Quy luật tự nhiên diễn ra một cách tự phát, trải qua tác động ảnh hưởng của lực lượng tự nhiên. Quy luật xã hội, được hình thành và ảnh hưởng tác động trải qua hoạt động giải trí của con người. Quy luật xã hội thường biểu lộ ra như một khuynh hướng, không biểu lộ theo quan hệ trực tiếp, có tính xác lập với từng việc, từng người. Các sự kiện trong đời sống xã hội nếu xảy ra trong thời hạn càng dài, khoảng trống càng rộng, lặp đi, lặp lại thì tính quy luật của nó bộc lộ càng rõ .
Tác động của quy luật xã hội nhờ vào vào nhận thức và vận dụng của con người. Con người là chủ thể của xã hội và của lịch sử vẻ vang. Không có con người thì không có xã hội và do đó cũng không có quy luật của xã hội, Quy luật của xã hội vừa là tiền đề, vừa là tác dụng hoạt động giải trí của con người. Con người không hề phát minh sáng tạo ra quy luật hay xoá bỏ quy luật theo ý muốn chủ quan của mình .
Ý nghĩa phương pháp luận : con người nhận thức được quy luật sẽ hoàn toàn có thể dữ thế chủ động vận dụng quy luật, tạo ra những điều kiện kèm theo thuận tiện, hoặc hạn chế tác hại của quy luật để ship hàng nhu yếu quyền lợi của mình .
+ Quy luật thống nhất và đấu tranh của những mặt đổi lập :
“ Quy luật thống nhất và đấu tranh của những mặt trái chiều ” là quy luật về nguồn gốc, động lực cơ bản của mọi sự hoạt động, tăng trưởng và là hạt nhân của phép biện chứng duy vật .
Mặt trái chiều là những mặt có đặc thù trái ngược nhau nhưng chúng sống sót trong sự pháp luật lẫn nhau như cực âm và cực dương của mỗi dòng điện, đồng nhất và dị hóa trong mỗi khung hình sống, cung và cầu những sản phẩm & hàng hóa trên thị trường .
Sự vật, hiện tượng kỳ lạ nào cũng là thể thống nhất của những mặt trái chiều. Từ mặt trái chiều mà hình thành xích míc biện chứng – xích míc bao hàm sự thống nhất và đấu tranh của những mặt trái chiều. Các mặt trái chiều liên hệ với nhau, xâm nhập vào nhau, tác động ảnh hưởng qua lại lẫn nhau, làm tiền đề sống sót cho nhau, tiêu diệt, phủ định lẫn nhau .
Các mặt trái chiều trong mỗi sự vật vừa thống nhất lại vừa đấu tranh ảnh hưởng tác động, diệt trừ phủ định nhau. Sự đấu tranh đó đưa đến sự chuyển hoá làm đổi khác mỗi mặt trái chiều, hoặc cả hai mặt trái chiều, chuyển lên trình độ cao hơn hoặc cả hai mặt trái chiều cũ mất đi, hình thành hai mặt trái chiều mới. Do đó, hoàn toàn có thể nói : sự thống nhất và đấu tranh của những mặt trái chiều là nguồn gốc và động lực cơ bản của mọi sự hoạt động và tăng trưởng .
Sự thống nhất những mặt trái chiều là tương đối. Bất cứ sự thống nhất nào cũng là sự thống nhất có điều kiện kèm theo, trong thời điểm tạm thời, thoáng qua, gắn với đứng im tương đối của sự vật. Đứng im là thời gian những mặt trái chiều có sự tương thích, giống hệt, công dụng ngang nhau. Đây là trạng thái cân đối giữa những mặt trái chiều .
Đấu tranh giữa những mặt trái chiều là tuyệt đối vì là những mặt trái chiều nó hoạt động trái chiều nhau, không ngừng tác động ảnh hưởng, tác động ảnh hưởng đến nhau, làm sự vật, hiện tượng kỳ lạ biến hóa, hoạt động. Kết quả của quy trình đấu tranh giữa những mặt trái chiều, mặt trái chiều tiềm ẩn những yếu tố tích cực, tân tiến nhất định thắng lợi và trở thành nguyên do, nguồn gốc của sự tăng trưởng .
Ý nghĩa của quy luật : Trong nhận thức và thực tiễn phải phát hiện được những xích míc của sự vật hiện tượng kỳ lạ, biết phân loại xích míc, có những giải pháp để xử lý xích míc thích hợp. Phải có quan điểm lịch sử dân tộc đơn cử khi xử lý xích míc .
– Quy luật chuyển hoá từ những sự biến hóa về lượng thành những sự
thay đôi về chất và ngược lại :
“ Quy luật chuyển hóa từ những sự đổi khác về lượng thành những biến hóa về chất và ngược lại ” là quy luật về phương pháp cơ bản của mọi sự hoạt động, tăng trưởng .
Mỗi sự vật, hiện tượng kỳ lạ đều gồm hai mặt trái chiều chất và lượng. Chất là chỉ những thuộc tính khách quan, vốn có của những sự vật, hiện tượng kỳ lạ ; còn lượng là chỉ số lượng những yếu tố cấu thành, quy mô sống sót và vận tốc, nhịp điệu biến hóa của chúng .
Trong mỗi sự vật, hiện tượng kỳ lạ, chất và lượng sống sót trong tính lao lý lẫn nhau, không có chất hay lượng sống sót tách rời nhau. Tương ứng với một lượng ( hay một loại lượng ) thì cũng có một chất ( hay loại chất ) nhất định và ngược lại. Vì vậy, những sự đổi khác về lượng đều có năng lực dẫn tới những sự đổi khác về chất tương ứng và ngược lại, những sự đổi khác về chất của sự vật lại hoàn toàn có thể tạo ra những năng lực dẫn tới những biến đổi mới về lượng của nó. Sự ảnh hưởng tác động qua lại ấy tạo ra phương pháp cơ bản của những quy trình hoạt động, tăng trưởng của những sự vật, hiện tượng kỳ lạ .
Sự thống nhất giữa lượng và chất, được biểu lộ trong số lượng giới hạn nhất định gọi là độ. Độ là số lượng giới hạn trong đó có sự thống nhất giữa lượng và chất mà ở đó đã có sự biến hóa về lượng nhưng chưa có sự biến hóa về chất ; sự vật khi đó còn là nó, chưa là cái khác. Đến điểm nút, qua bước nhảy mở màn có sự đổi khác về chất. Sự vật đổi khác trọn vẹn về chất thành sự vật khác .
Chất là mặt tương đối không thay đổi, lượng là mặt tiếp tục biến hóa. Lượng đổi khác xích míc, phá vỡ chất cũ, chất mới sinh ra với lượng mới. Lượng mới lại liên tục đổi khác đến số lượng giới hạn nào đó lại phá vỡ chất cũ trải qua bước nhảy. Quá trình cứ thế tiếp nối tạo nên phương pháp hoạt động tăng trưởng thống nhất giữa tính liên tục và tính đứt đoạn trong sự hoạt động tăng trưởng của sự vật .
ý nghĩa cùa quy luật : Con người nhận thức và hoạt động giải trí thực tiễn phải tích góp lượng để thực thi đổi khác về chất ( “ tích tiểu thành đại ”, “ góp gió thành bão ” ) của những sự vật hiện tượng kỳ lạ, khắc phục được khuynh hướng chủ quan, duy ý chí, muốn những bước nhảy liên tục. Mặt khác, cần khắc phục tư tưởng hữu khuynh, ngại khó khăn, lo ngại không dám triển khai những bước nhảy vọt khi có đủ điều kiện kèm theo. Trong hoạt động giải trí thực tiễn, cần tích cực sẵn sàng chuẩn bị kỹ mọi điều kiện kèm theo chủ quan. Khi có tình thế, thời cơ khách quan thì nhất quyết tổ chức triển khai triển khai bước nhảy để giành thắng lợi quyết định hành động .

+ Quy luật phủ định của phủ định :
“ Quy luật phủ định của phủ định ” là quy luật về khuynh hướng chung của mọi sự hoạt động, tăng trưởng .
Thế giới vật chất sống sót, hoạt động tăng trưởng không ngừng. Sự vật hiện tượng kỳ lạ nào đó Open, mất đi, thay thế sửa chữa bằng sự vật, hiện tượng kỳ lạ khác. Sự sửa chữa thay thế đó gọi là phủ định .

Phủ định biện chứng có đặc trưng cơ bản là sự tự phủ định do mâu thuẫn bên trong, vốn có của sự vật; là phủ định gắn liền với sự vận động phát triển. Phủ định biện chứng là phủ định có sự kế thừa yếu tố tích cực của sự vật cũ và được cải biến đi cho phù hợp với cái mới. Không có kế thừa thì không có phát triển nhưng là kế thừa có chọn lọc. Phủ định biện chứng là sự phủ định vô tận. Cái mới phủ định cái cũ, nhưng cái mới không phải là mới mãi, nó sẽ cũ đi và bị cái mới khác phủ định; không có lần phủ định nào là phủ định cuối cùng. Phủ định biện chứng gắn với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể; mỗi loại sự vật có phương thức phủ định riêng. Phủ định trong tự nhiên khác với phủ định trong xã hội và cũng khác với phủ định trong tư duy.

Sự vật nào hoạt động tăng trưởng cũng có tính chu kỳ luân hồi. Sự vật khác nhau thì chu kỳ luân hồi, nhịp điệu hoạt động tăng trưởng dài, ngắn khác nhau. Tính chu kỳ luân hồi của sự tăng trưởng là từ một điểm xuất phát, trải qua một số ít lần phủ định, sự vật có vẻ như quay trở lại điểm xuất phát nhưng cao hơn. Mỗi lần phủ định là tác dụng của sự đấu tranh và chuyển hoá những mặt trái chiều. Phủ định lần thứ nhất làm cho sự vật trở thành cái trái chiều với chính nó. Phủ định lần thứ hai sự vật mới sinh ra, trái chiều với cái trái chiều, nên sự vật có vẻ như quay lại cái cũ, nhưng trên cơ sở cao hơn .
Phép biện chứng duy vật chứng minh và khẳng định hoạt động tăng trưởng đi lên, là khuynh hướng chung của quốc tế, nhưng không diễn ra theo đường thẳng, mà diễn ra theo đường xoáy ốc quanh co phức tạp. Trong điều kiện kèm theo nhất định, cái cũ tuy đã cũ, nhưng còn có những yếu tố vẫn mạnh hơn cái mới. Cái mới còn non nớt chưa có năng lực thắng ngay cái cũ. Có thể có lúc, có nơi, cái mới hợp với quy luật của sự tăng trưởng, nhưng vẫn bị cái cũ gây khó khăn vất vả, cản bước tăng trưởng .

Ý nghĩa của quy luật : Khi xem xét sự hoạt động tăng trưởng của sự vật, phải xem xét nó trong quan hệ cái mới sinh ra từ cái cũ, cái tân tiến sinh ra từ cái lỗi thời, con người phải tôn trọng tính khách quan, chống phủ định sạch trơn, hoặc thừa kế không có tinh lọc. Mỗi người cần bênh vực, ủng hộ cái mới, tin cậy vào cái mới văn minh. Khi có những bước thoái trào cần xem xét kỹ lưỡng, nghiên cứu và phân tích nguyên do, tìm cách khắc phục để từ đó có niềm tin cậy vào thắng lợi .
* Lý luận nhận thức :
– Bản chất của nhận thức :
Nhận thức là một loại hoạt động giải trí của con người, là quy trình phản ánh dữ thế chủ động, tích cực, phát minh sáng tạo quốc tế khách quan vào trong đầu óc người. Hoạt động đó được triển khai trải qua hoạt động giải trí thực tiễn ; lấy thực tiễn làm cơ sở, làm mục tiêu, làm động lực và làm tiêu chuẩn xác lập tính đúng đắn của những tri thức ấy .
Chủ thể nhận thức là con người với thực chất xã hội nên quy trình nhận thức thường bị chi phối bởi điều kiện kèm theo lịch sử vẻ vang, về kinh tế tài chính, chính trị – xã hội, truyền thống lịch sử văn hoá ; đặc điểm tâm sinh lý, đặc biệt quan trọng là năng lượng nhận thức, tư duy của chủ thể .
Khách thế nhận thức là hiện thực khách quan trong khoanh vùng phạm vi hoạt động giải trí của con người. Nhận thức là sự phản ánh của chủ thể so với khách thể. Không có sự vật, hiện tượng kỳ lạ nào trong quốc tế khách quan mà con người không hề biết được. Những tri thức của con người về quốc tế được thực tiễn kiểm nghiệm là tri thức xác nhận, an toàn và đáng tin cậy .
Nhận thức là quy trình phản ánh hiện thực khách quan, nhưng đó không phải là quy trình phản ánh thụ động, tức thì mà là quy trình phản ánh dữ thế chủ động, tích cực, có phát minh sáng tạo ; từ chưa biết đến biết, từ biết ít đến biết nhiều, từ nông đến sâu, từ hiện tượng kỳ lạ đến thực chất .
Ý nghĩa phương pháp luận : Nhận thức là quy trình phản ánh những cái đã và đang sống sót mà còn phản ánh những cái sẽ sống sót, tác dụng của nó là tri thức, hiểu biết về sự vật, hiện tượng kỳ lạ hoàn toàn có thể giúp con người triển khai có hiệu suất cao tiềm năng, kế hoạch của mình. Điều này yên cầu niềm tin không ngừng học hỏi, tích góp kỹ năng và kiến thức trong suốt cuộc sống, như ông cha ta đã đúc rút : ‘ Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh ” .

– Các quá trình của nhận thức :
Nhận thức là quy trình biện chứng từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng và đến thực tiễn …
+ Trực quan sinh động ( hay nhận thức cảm tính ) là quá trình đầu của quy trình nhận thức, phản ánh trực tiếp hiện thực khách quan bằng những giác quan, qua những hình thức cơ bản là cảm xúc, tri giác và hình tượng .
Cảm giác là hình thức tiên phong của phản ánh hiện thực, là hiệu quả ảnh hưởng tác động của sự vật vào giác quan con người. Nó chỉ phản ánh được những mặt, những thuộc tính riêng không liên quan gì đến nhau của sự vật như nóng, lạnh, sắc tố, mùi vị .. Cảm giác có vai trò to lớn trong quy trình nhận thức và đổi khác khi được rèn luyện .
Tri giác là sự phản ánh đối tượng người tiêu dùng trong tính toàn vẹn, trực tiếp tổng hợp nhiều thuộc tính khác nhau của sự vật do cảm xúc đem lại. Từ tri giác, nhận thức cảm tính chuyển lên hình thức cao hơn là hình tượng .
Biểu tượng là hình ảnh về sự vật được tái hiện trong đầu một cách khái quát, khi không còn tri giác trực tiếp với sự vật. Nó chỉ giữ lại những nét chung về hình thức bề ngoài của sự vật. Biểu tượng cũng như cảm xúc, tri giác, đều là hình ảnh chủ quan của quốc tế khách quan, nhưng hình tượng phản ánh sự vật một cách gián tiếp và hoàn toàn có thể phát minh sáng tạo ra một hình tượng khác tựa như .
Đặc điểm chung của quy trình tiến độ nhận thức cảm tính là phản ánh có đặc thù hiện thực, trực tiếp, không trải qua khâu trung gian. Sự phản ánh đó tuy đa dạng chủng loại, sinh động, nhưng chỉ là phản ánh vẻ bên ngoài, hiện tượng kỳ lạ của sự vật .
+ Tư duy trừu tượng ( hay nhận thức lý tính ) là quy trình tiến độ cao của quy trình nhận thức, dựa trên cơ sở tài liệu do trực quan sinh động đưa lại. Chỉ qua quá trình này, nhận thức mới nắm được thực chất, quy luật của hiện thực. Tư duy trừu tượng được biểu lộ dưới những hình thức cơ bản : khái niệm, phán đoán, suy lý .
Khái niệm là hình thức cơ bản của tư duy trừu tượng phản ánh cái chung, thực chất, tất yếu của sự vật. Khái niệm được hình thành là từ hoạt động giải trí thực tiễn và hoạt động giải trí nhận thức của con người. Khái niệm được diễn đạt bằng ngôn từ là từ ngữ, đó là vật tư tiên phong để thiết kế xây dựng nên những tri thức khoa học. Khi vận dụng, phải linh động, mềm dẻo cho tương thích .
Phán đoán là một hình thức của tư duy trừu tượng, dựa trên sự link, vận dụng những khái niệm đã có, nhằm mục đích chứng minh và khẳng định hay phủ định, một hay nhiều thuộc tính sự vật. Mỗi phán đoán được miêu tả bằng một “ mệnh đề ” nhất định .
Phán đoán cũng không ngừng hoạt động, tăng trưởng từ đơn thuần đến phức tạp, gắn liền với quy trình tăng trưởng của thực tiễn, nhận thức, nên nó là hình thức để miêu tả quy luật khách quan của sự vật, hiện tượng kỳ lạ. Phán đoán có nhiều loại như phán đoán khẳng định chắc chắn, phủ định, đơn nhất, đặc trưng …
Suy lý là hình thức cơ bản của tư duy trừu tượng. Nếu như phán đoán dựa trên sự link những khái niệm, thì suy lý dựa trên cơ sở những phán đoán đã được xác lập và những mối liên hệ có tính quy luật của những phán đoán đó, để đi đến những phán đoán mới có đặc thù Tóm lại .
Suy lý không chỉ được cho phép ta biết được những cái đã, đang xảy ra, mà còn cho biết cả những cái sẽ xảy ra. Nếu có sự nghiên cứu và phân tích thâm thúy, tổng lực, nắm chắc được quy luật hoạt động, tăng trưởng của sự vật, hiện tượng kỳ lạ thì hoàn toàn có thể dự báo được tương lai của chúng .
Giai đoạn nhận thức lý tính tuy không phản ánh trực tiếp hiện thực khách quan, nhưng phản ánh trừu tượng, khái quát, vạch ra thực chất, quy luật của sự vật, hiện tượng kỳ lạ. Đó là nhận thức đáng đáng tin cậy, gần với chân lý khách quan, phân phối được mục tiêu của nhận thức .
Nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính là hai quá trình của một quy trình nhận thức. Tuy chúng có sự khác nhau về vị trí, mức độ và khoanh vùng phạm vi phản ánh, nhưng có liên hệ mật thiết, tác động ảnh hưởng qua lại lẫn nhau. Mỗi tiến trình đều có mặt tích cực và mặt hạn chế. Giai đoạn nhận thức cảm tính, tuy nhận thức hiện thực trực tiếp quốc tế khách quan, nhưng đó chỉ là nhận thức những hiện tượng kỳ lạ vẻ bên ngoài, giản đơn, nông cạn. Còn nhận thức lý tính, tuy không phản ánh trực tiếp sự vật, hiện tượng kỳ lạ, nhưng vạch ra những mối liên hệ thực chất, tất yếu bên trong, vạch ra quy luật hoạt động tăng trưởng của sự vật, hiện tượng kỳ lạ. Nhận thức cảm tính là tiền đề, điều kiện kèm theo của nhận thức lý tính. Nhận thức lý tính không hề thực thi gì hết nếu thiếu tài liệu của nhận thức cảm tính đưa lại. trái lại, nhận thức lý tính sau khi đã hình thành thì tác động ảnh hưởng trở lại nhận thức cảm tính làm cho nó nhận thức nhạy bén hơn, đúng mực hơn trong quy trình phản ánh hiện thực. Tư duy trừu tượng phản ánh gián tiếp hiện thực nên dễ có rủi ro tiềm ẩn phản ánh sai lầm. Do vậy, nhận thức của tư duy trừu tượng phải quay về thực tiễn, để thực tiễn kiểm nghiệm, từ đó mà phân biệt giữa nhận thức đúng với nhận thức sai .
Như vậy, từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng quay trở lại thực tiễn, là con đường biện chứng của sự nhận thức chân lý khách quan. Trong đó, thực tiễn vừa là tiền đề xuất phát, vừa là điểm kết thúc của một vòng khâu, một quy trình nhận thức. Kết thúc vòng khâu này lại là điểm khởi đầu của vòng khâu khác cao hơn. Đó là quy trình vô tận, liên tục của sự nhận thức chân lý khách quan .
– Thực tiễn và vai trò của nó đổi với nhận thức :
+ Thực tiễn là hàng loạt hoạt động giải trí vật chất, cảm tính, có đặc thù lịch sử vẻ vang
– xã hội của con người nhằm mục đích tái tạo quốc tế khách quan để ship hàng nhu yếu của con người. Hoạt động thực tiễn rất phong phú và đa dạng nhưng có ba hình thức cơ bản là hoạt động giải trí sản xuất vật chất ; hoạt động giải trí chính trị – xã hội và hoạt động giải trí thực nghiệm khoa học. Trong đó, hoạt động giải trí sản xuất ra của cải vật chất là hoạt động giải trí cơ bản nhất vì nó quyết định hành động sự sống sót và tăng trưởng xã hội .
+ Vai trò của thực tiễn :
Thực tiễn là cơ sở, nguồn gốc của nhận thức. Thực tiễn cung ứng những tài liệu hiện thực, khách quan, làm cơ sở để con người nhận thức ; trực tiếp ảnh hưởng tác động vào quốc tế khách quan, qua đó đối tượng người dùng thể hiện ra những đặc trưng, thuộc tính, những quy luật hoạt động để con người nhận thức được .

Thực tiễn là động lực và mục tiêu của nhận thức. Thực tiễn tiếp tục hoạt động, tăng trưởng nên nó luôn luôn đặt ra những nhu yếu, trách nhiệm, phương hướng mới cho nhận thức. Hoạt động của con người, khi nào cũng có mục tiêu, nhu yếu và tổ chức triển khai thực thi mà không phải khi nào cũng có sẵn trong đầu óc. Nếu mục tiêu, nhu yếu, phương pháp triển khai đúng thì hoạt động giải trí thực tiễn thành công xuất sắc. Nhận thức của con người không riêng gì để lý giải quốc tế mà là để tái tạo quốc tế theo nhu yếu, quyền lợi cùa mình. Thực tiễn là động lực và mục tiêu của nhận thức .Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý. Thực tiễn cao hơn nhận thức vì nó vừa là hiện thực nhiều mẫu mã, vừa có tính phổ cập là hoạt động giải trí vật chất khách quan, vừa mang tính lịch sử dân tộc – xã hội, vì thế hoàn toàn có thể chứng tỏ tính đúng, sai của nhận thức con người .
+ Ý nghĩa phương pháp luận : Phải bảo vệ sự “ thống nhất lý luận và thực tiễn ”, lý luận phải xuất phát từ thực tiễn, luôn có ý thức tự giác kiểm tra mọi nhận thức của mình trải qua thực tiễn, không được cho phép con người biến một hiểu biết bất kể nào đó thành chân lý vĩnh viễn, không bao giờ thay đổi cho mọi lúc, mọi nơi, đồng thời phải chống mọi biểu lộ của bệnh kinh nghiệm tay nghề và bệnh giáo điều trong nhận thức và hoạt động giải trí thực tiễn .

b)       Chủ nghĩa duy vật lịch sử

Chủ nghĩa duy vật lịch sử vẻ vang là một nội dung lý luận triết học đặc biệt quan trọng quan trọng trong chủ nghĩa Mác – Lênin, đó là phần lý luận triết học về xã hội và lịch sử vẻ vang quả đât nhằm mục đích chỉ rõ cơ sở vật chất của đời sống xã hội và những quy luật cơ bản của quy trình hoạt động, tăng trưởng của xã hội .
* Vai trò của sản xuất và phương pháp sản xuất trong đời sống xã hội :
– Vai trò của sản xuất :
Theo quan điểm duy vật lịch sử vẻ vang, con người phát minh sáng tạo ra lịch sử vẻ vang và là chủ thể cùa lịch sử vẻ vang. Con người có ba hoạt động giải trí sản xuất cơ bản : sản xuất ra của cải vật chất, sản xuất niềm tin và sản xuất ra chính bản thân con người. Để sống sót và tăng trưởng, thứ nhất con người phải ăn, uống, ở và mặc trước khi hoàn toàn có thể lo chuyện làm chính trị, khoa học, thẩm mỹ và nghệ thuật, tôn giáo ( sản xuất niềm tin ), sinh con đẻ cái … Muốn vậy, họ phải lao động sản xuất ra của cải vật chất .

Sản xuất vật chất là nhu yếu khách quan, là cơ sở của sự sống sót, hoạt động và tăng trưởng của xã hội ; từ đó mới hình thành những quan điểm tư tưởng, quan hệ xã hội và những thiết chế xã hội khác nhau .Sản xuất vật chất là cơ sở của mọi sự văn minh xã hội. Trong những quá trình lịch sử dân tộc khác nhau, con người triển khai sản xuất vật chất với phương pháp khác nhau. Yếu tố để xem xét sản xuất vật chất ở một quá trình nhất định của lịch sử vẻ vang xã hội là phương pháp sản xuất .
– Vai trò của phương pháp sản xuất :
Phương thức sản xuất là phương pháp thực thi sản xuất vật chất trong một quy trình tiến độ nhất định của lịch sử vẻ vang. Mỗi phương pháp sản xuất gồm hai mặt cấu thành là lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất .
Lực lượng sản xuất là mối quan hệ giữa con người với giới tự nhiên, là trình độ chinh phục tự nhiên của con người, là mặt tự nhiên của phương pháp sản xuất. Lực lượng sản xuất gồm có tư liệu sản xuất và người lao động. Người lao động với thể lực và trí lực của mình tích cực tham gia vào quy trình sản xuất, đóng vai trò quyết định hành động trong lực lượng sản xuất. Tư liệu sản xuất gồm có đối tượng người tiêu dùng lao động và công cụ lao động, trong đó công cụ lao động là yếu tố động nhất, luôn thay đổi theo tiến trình tăng trưởng khách quan của sản xuất vật chất .
Ý nghĩa phương pháp luận để phát huy hiệu quả của phương pháp sản xuất mới, bên cạnh việc góp vốn đầu tư, trang bị máy móc công cụ văn minh, phải không ngừng nâng cao trình độ kinh nghiệm tay nghề, ý thức tổ chức triển khai kỷ luật của người lao động tương thích với nhu yếu ngày càng cao của quy trình sản xuất lúc bấy giờ .
Quan hệ sản xuất là mối quan hệ giữa người với người trong quy trình sản xuất, là mặt xã hội của phương pháp sản xuất. Quan hệ sản xuất gồm có quan hệ chiếm hữu so với tư liệu sản xuất, quan hệ trong quy trình tổ chức triển khai, quản trị và phân công lao động ; quan hệ trong phân phối loại sản phẩm lao động. Ba mặt đó có quan hệ hữu cơ với nhau, trong đó quan hệ chiếm hữu so với tư liệu sản xuất đóng vai trò quyết định hành động những mối quan hệ khác .
Ý nghĩa phương pháp luận : quy trình sản xuất lúc bấy giờ đang biến hóa nhanh gọn, vì thế cần quan tâm thay đổi quy trình tổ chức triển khai, quản trị, phân công lao động tương thích, công khai minh bạch minh bạch trong phân phối là những động lực thôi thúc sản xuất tăng trưởng .
Phương thức sản xuất quyết định hành động đặc thù của xã hội. Xã hội là do những con người với những hoạt động giải trí của mình tạo ra. Nhưng con người không hề tuỳ ý lựa chọn chính sách xã hội cho mình. Những vĩ nhân hay nhà nuớc, những tư tưởng, học thuyết khoa học không hề áp đặt được chính sách xã hội. Sự sinh ra một chính sách xã hội trong lịch sử dân tộc do yếu tố trọn vẹn khách quan là phương pháp sản xuất quyết định hành động. Phương thức sản xuất phong kiến quyết định hành động đặc thù của xã hội phong kiến. Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa quyết định hành động đặc thù của chính sách xã hội tư bản chủ nghĩa … vv .
Phương thức sản xuất quyết định hành động tổ chức triển khai cấu trúc của xã hội. Tổ chức cấu trúc của xã hội gồm có những tổ chức triển khai kinh tế tài chính, quan điểm tư tưởng, giai cấp, đảng phái, nhà nước, thiết chế xã hội và những tổ chức triển khai chính trị – xã hội khác. Tổ chức cấu trúc ấy không phụ thuộc vào vào ý muốn chủ quan của con người mà do phương pháp sản xuất quyết định hành động. Mỗi phương pháp sản xuất khác nhau sinh ra một kiểu tổ chức triển khai cấu trúc xã hội khác nhau .
Phương thức sản xuất quyết định hành động sự chuyển hoá của xã hội loài người qua những quy trình tiến độ lịch sử dân tộc khác nhau. Lịch sử xã hội loài người là lịch sử vẻ vang tăng trưởng của sản xuất, thực ra là sự tăng trưởng của những phương pháp sản xuất .
Khi phương pháp sản xuất cũ mất đi, phương pháp sản xuất mới sinh ra thì chính sách xã hội cũ mất theo và chính sách xã hội mới sẽ sinh ra. Loài người đã trải qua năm phương pháp sản xuất, tương ứng với nó là năm chính sách xã hội là chính sách cộng sản nguyên thuỷ, chính sách chiếm hữu nô lệ, chính sách phong kiến, chính sách tư bản chủ nghĩa và ở đầu cuối là chính sách cộng sản chủ nghĩa ( tiến trình thấp của nó là xã hội chủ nghĩa ) .
Ý nghĩa phương pháp luận : Khi điều tra và nghiên cứu mọi hiện tượng kỳ lạ xã hội phải đi tìm nguồn gốc phát sinh từ phương pháp sản xuất, từ tất yếu kinh tế tài chính. Nhận thức đúng vai trò của phương pháp sản xuất trong thời kỳ thay đổi, Đảng ta chủ trương tăng trưởng kinh tế tài chính là trách nhiệm trọng tâm, tăng nhanh công nghiệp hoá, hiện đại hoá quốc gia gắn với kinh tế tri thức .

Những quy luật cơ bản của sự hoạt động và tăng trưởng xã hội :- Quy luật về sự tương thích của quan hệ sản xuất với trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất :Lực lượng sản xuất là nội dung vật chất của mỗi quy trình sản xuất, gồm có những yếu tố tư liệu sản xuất và người lao động, trong đó người lao động là yếu tố cơ bản nhất, giữ vai trò quyết định hành động trong lực lượng sản xuất ; còn quan hệ sản xuất là mối quan hệ xã hội giữa con người với nhau trong quy trình sản xuất, đóng vai trò là hình thức kinh tế tài chính của quy trình ấy, gồm có những quan hệ chiếm hữu về tư liệu sản xuất, quan hệ tổ chức triển khai – quản trị quy trình sản xuất và quan hệ phân phối hiệu quả của quy trình sản xuất đó .Lực lượng sản xuất quyết định hành động quan hệ sản xuất :Trong mỗi phương pháp sản xuất, lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất gắn bó hữu cơ với nhau. Lực lượng sản xuất là nội dung vật chất, quan hệ sản xuất là hình thức xã hội của phương pháp sản xuất. Mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là mối quan hệ nội dung và hình thức của quy trình sản xuất. Lực lượng sản xuất như thế nào về trình độ thì quan hệ sản xuất tương thích như thế ấy. Trình độ lực lượng sản xuất bằng tay thủ công, với công cụ thô sơ có đặc thù cá thể thì tương thích với nó là quan hệ sản xuất thành viên. Khi trình độ lực lượng sản xuất biến hóa thì quan hệ sản xuất cũng biến hóa theo. Do con người luôn tích luỹ ý tưởng sáng tạo và kinh nghiệm tay nghề, luôn nâng cấp cải tiến công cụ và giải pháp sản xuất nên lực lượng sản xuất luôn tăng trưởng .

Ngày nay, khoa học và công nghệ tiên tiến, kinh tế tri thức tăng trưởng đã trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp. Lực lượng sản xuất tăng trưởng đến mức độ nào đó mà quan hệ sản xuất cũ không còn tương thích nữa nó sẽ cản trở, hoặc xích míc nóng bức với lực lượng sản xuất. Để liên tục tăng trưởng, lực lượng sản xuất phải phá vỡ quan hệ sản xuất cũ, thiết lập quan hệ sản xuất mới, tương thích với trình độ mới của lực lượng sản xuất .Vai trò tác động ảnh hưởng trở lại cùa quan hệ sản xuất so với lực lượng sản xuất :Nếu quan hệ sản xuất tương thích với trình độ của lực lượng sản xuất thì nó thôi thúc lực lượng sản xuất tăng trưởng. Quan hệ sản xuất không tương thích thì nó ngưng trệ, thậm chí còn phá vỡ lực lượng sản xuất. Quan hệ sản xuất là tương thích với trình độ của lực lượng sản xuất khi nó tạo ra những tiền đề, những điều kiện kèm theo cho những yếu tố của lực lượng sản xuất ( người lao động, công cụ, đối tượng người dùng lao động ) phối hợp với nhau một cách hài hoà để sản xuất tăng trưởng và đưa lại hiệu suất lao động cao .Sự tương thích giữa quan hệ sản xuất với lực lượng sản xuất không phải chỉ triển khai một lần là xong mà diễn ra cả một quy trình. Mỗi khi sự tương thích giữa quan hệ sản xuất và lực lượng sản xuất bị phá vỡ là mỗi lần kiểm soát và điều chỉnh, thay bằng sự tương thích khác cao hơn .

Ý nghĩa phương pháp luận : Muốn xã hội tăng trưởng, tân tiến phải tăng trưởng sản xuất ra của cải vật chất. Để tăng trưởng sản xuất phải thôi thúc lực lượng sản xuất tăng trưởng. Phải ứng dụng những công cụ lao động tiên tiến vào sản xuất, không ngừng nâng cao trình độ, kỹ năng và kiến thức của người lao động. Phải làm rõ những quan hệ chiếm hữu, phương pháp tổ chức triển khai quản trị quy trình sản xuất và những hình thức phân phối tương thích thôi thúc lực lượng sản xuất tăng trưởng không ngừng .- Quy luật về mối quan hệ biện chứng giữa hạ tầng và kiến trúc thượng tầng :Cơ sở hạ tầng là hàng loạt những quan hệ sản xuất hợp thành cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính của một hình thái kinh tế tài chính – xã hội nhất định, gồm có quan hệ sản xuất thống trị, quan hệ sản xuất còn lại của hình thái kinh tế tài chính – xã hội trước và quan hệ sản xuất của hình thái kinh tế tài chính – xã hội tương lai. Trong ba loại quan hệ sản xuất đó thì quan hệ sản xuất thống trị là chủ yếu, chi phối những quan hệ sản xuất khác và là đặc trưng của hạ tầng đó. Cơ sở hạ tầng có tính giai cấp .Kiến trúc thượng tầng là hàng loạt những quan điểm tư tưởng chính trị, pháp quyền, đạo đức, thẩm mỹ và nghệ thuật, tôn giáo, triết học … và những thiết chế tương ứng như Nhà nước, đảng phái, giáo hội, những tổ chức triển khai quần chúng …, được hình thành trên hạ tầng nhất định và phản ánh hạ tầng đó .

Mỗi bộ phận của kiến trúc thượng tầng có đặc trưng, quy luật hoạt động và mối liên hệ riêng với hạ tầng và liên hệ tác động ảnh hưởng lẫn nhau. Trong xã hội có giai cấp, kiến trúc thượng tầng có đặc thù giai cấp .Quan hệ biện chứng giữa hạ tầng và kiến trúc thượng tầng :Cơ sở hạ tầng thế nào thì kiến trúc thượng tầng được xác lập tương ứng như thế. Quan hệ sản xuất nào thống trị thì cũng tạo ra kiến trúc thượng tầng chính trị tương ứng như vậy. Khi hạ tầng đổi khác, kiến trúc thượng tầng biến hóa theo. Biến đổi hạ tầng, sớm hay muộn cùng dẫn tới sự biến hóa của kiến trúc thượng tầng. Cơ sở hạ tầng cũ mất đi, hạ tầng mới sinh ra, sớm hay muộn kiến trúc thượng tầng cũ cũng mất đi và kiến trúc thượng tầng mới sinh ra. Kiến trúc thượng tầng có tính độc lập tương đối. Khi hạ tầng mất đi nhưng những bộ phận của kiến trúc thượng tầng mất theo không đều, có bộ phận vẫn sống sót, thậm chí còn nó còn được sử dụng .Kiến trúc thượng tầng ảnh hưởng tác động trở lại, bảo vệ hạ tầng đã sinh ra nó. Kiến trúc thượng tầng là tiên tiến và phát triển khi nó bảo vệ hạ tầng tân tiến và tác động ảnh hưởng thôi thúc hạ tầng tăng trưởng. Kiến trúc thượng tầng bảo thủ, lỗi thời sẽ ảnh hưởng tác động ngưng trệ nhất thời sự tăng trưởng hạ tầng .

Mỗi bộ phận của kiến trúc thượng tầng ảnh hưởng tác động trở lại hạ tầng theo hình thức và mức độ khác nhau, trong đó Nhà nước có vai trò quan trọng và có hiệu lực hiện hành mạnh nhất vì Nhà nước là công cụ đấm đá bạo lực, hiệu suất cao của giai cấp thống trị xã hội .Ý nghĩa phương pháp luận : Vì kinh tế tài chính quyết định hành động chính trị, do vậy muốn hiểu đúng những hiện tượng kỳ lạ chính trị, văn hóa truyền thống, xã hội thì phải xem xét chúng từ cơ sở kinh tế tài chính đã làm này sinh những hiện tượng kỳ lạ đó ; nhưng chính trị, văn hóa truyền thống, xã hội lại có năng lực tác động ảnh hưởng trở lại kinh tế tài chính, vì thế cần phải phát huy vai trò tác động ảnh hưởng tích cực và hạn chế những ảnh hưởng tác động xấu đi của chúng tới cơ sở kinh tế tài chính .

Loigiaihay.com

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học