Cấp thiết nhân giống, trồng cây dược liệu

Việt Nam có nguồn tài nguyên sinh học rất đa dạng và phong phú, được xếp thứ 16/25 quốc gia có mức độ đa dạng sinh học cao nhất thế giới. Trong đó, Việt Nam có hơn 5.000 loài cây thuốc quý không những có giá trị về y học mà còn đem lại giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, trải qua thời gian dài khai thác mà không chú trọng bảo vệ nguồn gien nên nguồn dược liệu của Việt Nam đã và đang bị cạn kiệt.

Nhiều cây thuốc quý mất dần

Nước ta có nhiều cây thuốc quý, xác định được tên thương hiệu như : sâm ngọc linh, đỉnh tùng, thông đỏ, thông đất … ở Tây Nguyên, nhất là Lâm Đồng ; tam thất, mật gấu, chè vằng, khôi nhung, xáo tam phân, nấm ngọc cẩu … ở miền núi phía Bắc và những tỉnh miền Trung .

Hầu hết các cây thuốc của Việt Nam đều được thương lái tìm mua với số lượng lớn. Do đó, người dân địa phương cứ thu hái theo kiểu tận diệt, bất chấp chúng còn nhiều hay ít. Nhiều người sống gần các khu rừng lớn vẫn lén lút vào truy tìm những cây có giá trị cao, làm suy giảm nghiêm trọng số lượng cây dược liệu hiện có trong rừng tự nhiên. Thậm chí, nhiều cây rơi vào tình trạng gần như tuyệt chủng như: hoàng liên, dâm dương hoắc,… Nguồn dược liệu quý trong tự nhiên này được thu hoạch chủ yếu bán cho thương lái Trung Quốc – ước tính mỗi năm có khoảng 500.000-600.000 tấn dược liệu được bán với giá chỉ bằng 1/10, thậm chí 1/100 giá trị thực tế.

Trước tình hình đó, 1 số ít địa phương đã và đang quy hoạch, bảo tồn, có chính sách lôi cuốn góp vốn đầu tư tăng trưởng nhiều loại cây xanh dược liệu. Hiện nay, gần 200 loài cây thuốc được xếp vào diện quý và hiếm cần bảo tồn khẩn cấp như : lan kim tuyến, ngũ gia bì, khôi nhung, chè vằng, đảng sâm …Ngoài những phương pháp bảo tồn và nhân giống bằng cách truyền thống cuội nguồn như gieo hạt, giâm hom, lai tạo giống mới và lan rộng ra những vùng quy hoạch trồng cây dược liệu phong phú theo vùng miền, việc vận dụng những giải pháp kỹ thuật công nghệ cao cũng là hướng đi đang được nhiều địa phương chú trọng góp vốn đầu tư. Việc này có thể nhân được nhiều giống khó và năng lực phân phối một lượng cây giống dồi dào trong một thời hạn ngắn .Cấp thiết nhân giống, trồng cây dược liệu - Ảnh 1.Hoạt động điều tra và nghiên cứu và chuyển giao công nghệ tiên tiến ứng dụng tại Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP TP HCM Ảnh : Tuấn Anh

Áp dụng kỹ thuật công nghệ cao

Rất nhiều viện điều tra và nghiên cứu, TT, doanh nghiệp đã và đang lan rộng ra, tăng trưởng hướng nghiên cứu và điều tra này từ việc nhân giống vô tính, cho ra một lượng lớn cây giống dược liệu đồng đều về số lượng lẫn chất lượng ; sản xuất những hợp chất thứ cấp qua nuôi cấy những bộ phận của cây hay tạo ra nhiều giống mới trải qua lai tạo, chuyển gien nhằm mục đích mang lại những giống cây có năng lực thích nghi, chống chịu với thời tiết, điều kiện kèm theo sống khắc nghiệt, sinh ra những hợp chất dược tính cao hơn khởi đầu …Theo ước tính của Bộ Y tế, hằng năm, nước ta tiêu thụ khoảng chừng 70.000 – 100.000 tấn dược liệu, trong đó số lượng nhập khẩu chiếm khoảng chừng 80 %, hầu hết từ Trung Quốc. Phần lớn những mẫu sản phẩm nhập khẩu từ quốc tế, nhất là từ Trung Quốc, được nhìn nhận không bảo vệ chất lượng, thậm chí còn có mặt hàng nhập về chỉ còn là xác bã thực vật ( rác dược liệu ). Do đó, cần nhập khẩu những giống cây dược liệu mới, có giá trị, đồng thời có kế hoạch và quy hoạch đơn cử nhằm mục đích tạo ra nguồn giống dồi dào .Những tân tiến của khoa học kỹ thuật đã góp thêm phần rất lớn trong việc bảo tồn, tăng trưởng nguồn dược liệu cũng như tăng trưởng kinh tế tài chính cho người trồng. Đã có rất nhiều thành quả từ việc ứng dụng công nghệ cao vào điều tra và nghiên cứu tạo ra những quy trình tiến độ nhân giống để bảo tồn và tăng trưởng cây dược liệu trong nước cũng như tăng trưởng những giống ngoại nhập ( cúc gai dài, la hán quả … ) ; tiến trình tạo loại sản phẩm sinh học thứ cấp ( từ rễ như sâm ngọc linh, từ mô sẹo của những loại cây quý như tam thất, bảy lá một hoa … ) hay những nghiên cứu và điều tra lai tạo một số ít giống mới mang đặc thù tốt hơn giống cũ .

Những quy trình này không những được thực hiện theo các bước cơ bản từ vô mẫu, nhân nhanh đến ra cây trong ống nghiệm mà còn được cải tiến trong các bước nhỏ, nhằm nâng cao hiệu suất cũng như chất lượng cây giống. Ngoài việc sử dụng các hoạt chất sinh học nhằm cải thiện năng suất, việc ứng dụng những phương pháp hiện đại trong quá trình sản xuất cây giống cũng được ưu tiên hàng đầu. Phương pháp sử dụng các hệ thống bioreactor, ngập chìm tạm thời, lỏng lắc… trong các bước nhân nhanh, nhân sinh khối tạo ra những chất thứ cấp đã được các cán bộ nghiên cứu ứng dụng hiệu quả trong việc nhân giống cây dược liệu hoặc tạo sinh khối cho các mục đích nghiên cứu khác, mang đến cho người trồng những hướng đi mới để đạt được hiệu quả như mong đợi. 

TP HCM chú trọng đầu tư phát triển cây dược liệu

Ủy Ban Nhân Dân TP Hồ Chí Minh đã có quyết định hành động về việc tăng trưởng nông nghiệp theo hướng công nghệ cao, ưu tiên góp vốn đầu tư tăng trưởng những vùng chuyên canh dược liệu cũng như điều tra và nghiên cứu về cây dược liệu từ khâu nhân giống đến tạo loại sản phẩm chất lượng cao, phân phối cho thị trường trong nước và hoàn toàn có thể xuất khẩu. Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP TP HCM là một trong những đơn vị chức năng đã và đang tham gia điều tra và nghiên cứu, bảo tồn và tăng trưởng những loài cây dược liệu quý đang bị suy giảm số lượng nghiêm trọng hoặc có rủi ro tiềm ẩn tuyệt chủng .Nhiều nghiên cứu và điều tra đã triển khai xong những quá trình công nghệ tiên tiến tương quan cây dược liệu. Trong đó, 1 số ít quá trình tạo cây giống vận dụng rất thành công xuất sắc như : sâm ngọc linh, sâm đá, sâm cau, lan một lá, thạch hộc tía, khôi nhung, cát cánh, huyền sâm, lan vani, gấc, hoài sơn, nần nghệ, cúc gai dài … Kết quả từ những nghiên cứu và điều tra này đã được tiến hành và mang lại hiệu suất cao .

Các bài viết liên quan

Viết một bình luận