Các phương pháp nghiên cứu khoa học – Ứng dụng tiện ích trong mọi lĩnh vực

Phương pháp nghiên cứu chính là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến kết quả và chất lượng của bài nghiên cứu khoa học. Hành trình khám phá đối tượng nghiên cứu sẽ không thể thành công nếu thiếu đi những phương pháp nghiên cứu phù hợp. Trong bài viết này, hãy cùng Tino Group tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học hữu ích được sử dụng phổ biến hiện nay nhé!

Đôi nét về nghiên cứu khoa học

Nghiên cứu khoa học là gì?

Nghiên cứu khoa học (Scientific Research) được biết đến là quá trình áp dụng linh hoạt những phương pháp nghiên cứu từ những người nghiên cứu có trình độ chuyên môn cao nhằm tìm kiếm những tri thức mới, những ứng dụng kỹ thuật hữu ích hay những mô hình có ý nghĩa trong thực tiễn.

Hiểu đơn thuần, hoạt động giải trí nghiên cứu khoa học là hành trình dài tổng hợp một chuỗi các phương pháp tương thích, tương hỗ cho nghiên cứu, tìm ra các quy luật, khái niệm hay hiện tượng kỳ lạ mới, … Những mẫu sản phẩm này đều đã được chứng tỏ trong quy trình nghiên cứu trải qua khảo sát thực tiễn từ những số liệu, tài liệu tích lũy được .

Phương pháp nghiên cứu khoa học là gì?

Phương pháp nghiên cứu khoa học là hệ thống công cụ hỗ trợ cho quá trình nghiên cứu khoa học, giúp thu thập số liệu, dữ liệu, thông tin, kiến thức để phục vụ cho việc tìm ra những điều mới mẻ cho thực tiễn cuộc sống.

Những phương pháp nghiên cứu khoa học mang tính mạng lưới hệ thống. Có nghĩa là : phương pháp này phải đi liền với phương pháp khác theo một chuỗi nhất định, bảo vệ sự thống nhất và dễ sử dụng. Chính vì vậy, người nghiên cứu nên xem xét trong việc lựa chọn và phối hợp các phương pháp khoa học trong nghiên cứu để bảo vệ hiệu quả tối ưu, đúng chuẩn .

Các phương pháp nghiên cứu khoa học phổ biến

Phương pháp nghiên cứu khoa học theo dạng thu thập, phân tích

#1. Phương pháp thu thập số liệu

Thu thập số liệu là việc làm rất quan trọng và thiết yếu trong nghiên cứu khoa học ( NCKH ). Mục đích của việc tích lũy dữ từ những tài liệu nghiên cứu trước đó, quan sát và triển khai thí nghiệm nhằm mục đích làm cơ sở lý luận khoa học hay luận cứ để chứng tỏ giả thuyết và các yếu tố mà nghiên cứu đã đặt ra .

Phân loại:

• Thu thập số liệu, thông tin từ tài liệu tham khảo.
• Thu thập số liệu từ những thực nghiệm (kết quả lâm sàng, cận lâm sàng,…).
• Thu thập số liệu phi thực nghiệm (lập bảng hỏi điều tra, phỏng vấn, thảo luận nhóm,…).

Những yếu tố quyết định phương pháp thu thập số liệu:

• Mục tiêu nghiên cứu và những biến số sẽ quyết định các chỉ số cần thu thập.
• Đối tượng nghiên cứu.
• Loại hình nghiên cứu (định tính, định lượng, phối hợp, mô tả, phân tích,…)
• Nguồn thông tin thu thập: có sẵn hay phải khảo sát, điều tra.

Ví dụ: Để chứng minh giả thuyết đặt ra trong NCKH “bệnh tăng huyết áp chiếm tỷ lệ cao nhất trong số các bệnh tim mạch điều trị tại bệnh viện”, người nghiên cứu sẽ dựa vào những nghiên cứu đã có trước đó như:

• Tỷ lệ bệnh tăng huyết áp điều trị tại bệnh viện.
• Tỷ lệ các bệnh tim mạch điều trị tại bệnh viện.
• Những thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, Bộ Y tế, Bệnh viện về bệnh tim mạch.

#2. Phương pháp thực nghiệm

Đây là phương pháp tích lũy thông tin được triển khai trải qua những quan sát trong điều kiện kèm theo gây biến hóa đối tượng người dùng khảo sát và môi trường tự nhiên xung quanh có chủ định. Nghĩa là người thực thi dữ thế chủ động tiếp cận đối tượng người dùng nghiên cứu, can thiệp có ý thức vào quy trình diễn biến tự nhiên để điều hướng chúng theo mong của mình .
Phương pháp thực nghiệm được vận dụng thông dụng trong các nghiên cứu tự nhiên, kỹ thuật, y học và xã hội .

Phân loại:

1.Theo địa điểm thực nghiệm

• Thực nghiệm trong phòng thí nghiệm: người thực hiện chủ động tạo dựng mô hình thực nghiệm và khống chế tham số.
• Thực nghiệm tại hiện trường: người thực hiện tiếp cận những điều kiện hoàn toàn thực nhưng bị giới hạn về khả năng khống chế tham số và điều kiện nghiên cứu.

Thực nghiệm quần thể xã hội : triển khai trên một hội đồng người, trong những điều kiện kèm theo sống của họ. Người nghiên cứu sẽ đổi khác các điều kiện kèm theo hoạt động và sinh hoạt của họ, ảnh hưởng tác động vào đó những yếu tố cần kiểm chứng .

2.Theo mục đích quan sát

• Thực nghiệm thăm dò: sử dụng để nhận diện các vấn đề và xây dựng giải thuyết.
• Thực nghiệm kiểm tra: tiến hành để kiểm chứng các giả thuyết.
• Thực nghiệm song hành: tiến hành trên những đối tượng khác nhau trong những điều kiện được khống chế giống nhau để rút ra kết luận về những ảnh hưởng của thực nghiệm trên từng đối tượng.
• Thực nghiệm đối nghịch: dựa trên hai đối tượng giống nhau với các điều kiện trái ngược nhau.
• Thực nghiệm so sánh (đối chứng): tiến hành trên hai đối tượng khác nhau, trong đó sẽ chọn một đối tượng được chọn làm đối chứng.

Ví dụ: Nhóm nghiên cứu tổ chức thực nghiệm dựa trên hai nhóm sinh viên cùng áp dụng một phương pháp đọc sách, nghiên cứu cùng một tài liệu. Một nhóm đọc trong thư viện với các điều kiện tốt nhất còn nhóm kia đọc tại sân trường vào giờ ra chơi. Kết quả thu được của mỗi nhóm sẽ đánh giá hiệu quả của phương pháp, đồng thời cho thấy tác động của điều kiện môi trường đối với đọc sách.

#3. Phương pháp nghiên cứu khoa học về định tính

Đây là phương pháp tích lũy thông tin và tài liệu ở dạng “ phi số ” để có được các thông tin cụ thể về một đối tượng người dùng nghiên cứu. Nghiên cứu định tính thường sử dụng trong trường hợp mẫu nghiên cứu nhỏ, có tính tập trung chuyên sâu .
Phương pháp nghiên cứu định tính giúp cho người thực thi hiểu rõ hơn về hành vi của con người và tổng quan nguyên do tác động ảnh hưởng đến sự ảnh hưởng tác động này. Các thông tin được tích lũy từ phỏng vấn, quan sát trực tiếp hay đàm đạo nhóm tập trung chuyên sâu với câu hỏi mở .

Các phương pháp nghiên cứu định tính cơ bản:

• Phỏng vấn sâu.
• Thảo luận nhóm.
• Nghiên cứu tình huống.
• Nghiên cứu “thay đổi đáng kể nhất”.

Ví dụ

• Nghiên cứu hành vi tiêu dùng về dịch vụ giá trị gia tăng trên mạng di động băng rộng 3G và một số giải pháp hoàn thiện chiến lược Marketing của công ty Vinaphone.
• Dự án tăng cường khả năng sẵn sàng đi học cho trẻ mầm non sử dụng phương pháp định tính và các kỹ thuật sử dụng trong kiểm định chất lượng giáo dục.

#4. Phương pháp nghiên cứu khoa học về định lượng

Đây là phương pháp tích lũy, nghiên cứu và phân tích thông tin dựa trên cơ sở các số liệu thu được từ thị trường. Mục đích của nghiên cứu định lượng nhằm mục đích đưa ra Tóm lại thị trường trải qua việc sử dụng phương pháp thống kê, xử lý số liệu .
Trong khoa học xã hội, Phương pháp nghiên cứu định lượng thường ứng dụng trong tâm lý học, kinh tế học, xã hội học, tiếp thị, y tế, .. nghiên cứu về thái độ, quan điểm, hành vi của con người .

Ví dụ: Đo lường mức độ hài lòng của khách hàng đối với chất lượng dịch vụ, đo lường mức độ trung thành của người lao động.

Các phương pháp nghiên cứu khoa học thực tiễn

#1. Phương pháp quan sát khoa học

Quan sát là phương pháp sử dụng các giác quan cùng với chữ viết, ký hiệu và phương tiện kỹ thuật ( máy ảnh, máy ghi âm, máy quay, .. ) một cách chủ đích, có kế hoạch để ghi nhận, tích lũy thông tin Giao hàng cho mục tiêu nghiên cứu .
Phương pháp quan sát có ưu điểm là dễ thực thi, hoàn toàn có thể nghiên cứu một cách tổng lực và đúng chuẩn về đối tượng người tiêu dùng nếu bạn biết cách phối hợp tốt nhiều phương pháp quan sát khác nhau .

Ứng dụng của phương pháp quan sát khoa học:

Phương pháp quan sát khoa học được sử dụng trong phong phú các nghành nghề dịch vụ nghiên cứu của khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, kỹ thuật, …

• Khoa học xã hội: Quan sát các tác động đến quá trình làm việc của người lao động, quan sát không khí học tập, quan sát tiếp thị, quan sát các nút giao thông,…
• Khoa học tự nhiên: quan sát sự phát triển của một loại cây, quan sát diễn biến và kết quả thí nghiệm,…
• Khoa học kỹ thuật: quan sát kết quả xử lý ở các ruộng lúa, quan sát vận hành máy móc.

#2. Phương pháp điều tra

Phương pháp điều tra được tiến hành bằng cách sử dụng bảng hỏi khảo sát đối tượng hoặc phỏng vấn trực tiếp nhằm thu thập được thông tin về đặc điểm, nhu cầu, tính chất của đối tượng. Trên cơ sở đó, người nghiên cứu có thể rút ra các vấn đề cần nghiên cứu.

#3. Phương pháp phân tích tổng hợp

Đây là phương pháp nghiên cứu và xem lại các thành quả thực tiễn trong quá khứ để rút ra Kết luận hữu dụng cho thực tiễn và khoa học .

#5. Phương pháp chuyên gia

Phương pháp chuyên viên được triển khai thông qua việc sử dụng trí tuệ của đội ngũ chuyên viên có trình độ tương thích với nghiên cứu sâu rộng. Từ đó, tích lũy thông tin khoa học, ghi chép lại các đánh giá và nhận định nhìn nhận về một loại sản phẩm khoa học làm cơ sở để bổ trợ, chỉnh sửa cho yếu tố nghiên cứu .
Ở mỗi nghành, người nghiên cứu phải xem xét để lựa chọn đúng chuyên viên có năng lượng tương thích với trình độ nghiên cứu, có phẩm chất của người nghiên cứu khoa học .

Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết

#1. Phương pháp nghiên cứu phân tích và tổng hợp lý thuyết

Phương pháp này sẽ triển khai nghiên cứu và phân tích thành từng bộ phận các tài liệu, tìm hiểu và khám phá thâm thúy về đối tượng người tiêu dùng. Sau đó, tổng hợp những trang thông tin đã được nghiên cứu và phân tích thành một hệ thống lý thuyết mới, rất đầy đủ và bám sát vào đối tượng người dùng nghiên cứu .

#2. Phương pháp phân loại và hệ thống hóa lý thuyết

Khi có quá nhiều tài liệu tương quan cần phải khám phá, phương pháp phân loại và hệ thống hóa lý thuyết sẽ giúp bạn phân chúng thành những chủ đề tương quan với nhau, cùng một hướng trong đề tài .

#3. Phương pháp cách thức hóa

Đây là phương pháp nghiên cứu được thiết kế xây dựng với quy mô tương tự như như đối tượng người dùng nghiên cứu. Thông qua quy mô thiết kế xây dựng đơn cử, người nghiên cứu thuận tiện khai thác đặc thù của yếu tố cùng với những chủ đề nghiên cứu có đối tượng người tiêu dùng tiếp cận ngoài trong thực tiễn .

#4. Phương pháp lịch sử

Phương pháp nghiên cứu lịch sử vẻ vang sẽ vận dụng trong việc đi tìm nguồn gốc phát sinh, quy trình tăng trưởng, hình thành đối tượng người dùng nghiên cứu dựa trên những tài liệu đã được ghi chép, từ đó rút ra Tóm lại tổng quát .
Trên đây là thông tin về các phương pháp nghiên cứu khoa học thông dụng mà Tino Group đã tổng hợp để gửi đến cho bạn. Bài nghiên cứu khoa học được xem là thước đo nhìn nhận trình độ hiểu biết, kiến thức và kỹ năng trình độ của người thực thi. Do đó, để có được một bài nghiên cứu chất lượng, giá trị cả về hình thức lẫn nội dung, việc lựa chọn phương pháp nghiên cứu khoa học là rất quan trọng .

FAQs về các phương pháp nghiên cứu khoa học

Nên chọn nghiên cứu khoa học theo nhóm hay cá nhân?

Dù nghiên cứu theo nhóm hay cá thể, việc làm nghiên cứu vẫn cần được tiến hành khá đầy đủ các bước theo quy chuẩn, đúng phương pháp. Nếu bạn là sinh viên chưa có nhiều kinh nghiệm tay nghề thì nên chọn nghiên cứu theo nhóm để mỗi cá thể hoàn toàn có thể tương hỗ, học hỏi lẫn nhau .

Có những loại hình thức tổ chức nghiên cứu nào?

• Các đề tài, đề án nghiên cứu khoa học
• Dự án khoa học nghiên cứu.
• Chương trình nghiên cứu khoa học.

Năm mấy Đại học là thích hợp để nghiên cứu khoa học?

Năm thứ hai Đại học chính là thời gian lý tưởng để tham gia nghiên cứu khoa học. Bởi vì thời gian này bạn đã phần nào làm quen được với môi trường tự nhiên Đại học, tiếp cận nền tảng kiến thức và kỹ năng cơ bản của ngành học, số môn học ở trường ít hơn. Đồng thời, nghiên cứu khoa học ngay từ năm hai sẽ cho bạn thêm nhiều thời hạn học hỏi, trau dồi thêm kiến thức và kỹ năng cho thời cơ sau này .

Ai có thể thực hiện nghiên cứu khoa học?

• Học sinh trung học phổ thông, sinh viên tại các trường Đại Học – Cao Đẳng có tổ chức nghiên cứu.
• Các giáo sư, Tiến sĩ, Thạc sĩ, giảng viên tại các trường Đại Học – Cao Đẳng.
• Công ty, Viện nghiên cứu tư nhân.
• Chuyên gia nghiên cứu ở mọi lĩnh vực làm việc tại các Viện, Trung tâm nghiên cứu.

CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN TINO

• Trụ sở chính: L17-11, Tầng 17, Tòa nhà Vincom Center, Số 72 Lê Thánh Tôn, Phường Bến Nghé, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh
  Văn phòng đại diện: 42 Trần Phú, Phường 4, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh
• Điện thoại: 0364 333 333
  Tổng đài miễn phí: 1800 6734
• Email: [email protected]
• Website: www.tino.org

5

/

5
(
1
bầu chọn
)

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học