1. Chủ nghĩa Mác – Lênin là học thuyết khoa học và cách mạng trong thời đại ngày này
1.1. Sự ra đời, phát triển và các bộ phận cấu thành của chủ nghĩa Mác – Lênin
Bạn đang đọc: BÀI 1: CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH - NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG, KIM CHỈ NAM CHO HÀNH ĐỘNG CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM">BÀI 1: CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH – NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG, KIM CHỈ NAM CHO HÀNH ĐỘNG CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
1.1.1. Sự ra đời của chủ nghĩa Mác – Lênin
Chủ nghĩa Mác sinh ra vào những năm 40 của thế kỷ XIX, khi mà chủ nghĩa tư bản ở châu Âu đang trên đà tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ đã tạo ra những điều kiện kèm theo kinh tế tài chính – chính trị – xã hội thuận tiện cho sự sinh ra của chủ nghĩa Mác. Đặc biệt, sự Open giai cấp vô sản trên vũ đài lịch sử dân tộc và cuộc đấu tranh can đảm và mạnh mẽ của giai cấp này là một trong những điều kiện kèm theo chính trị – xã hội quan trọng nhất cho sự sinh ra của chủ nghĩa Mác. Trong thời kỳ này, nhiều ý tưởng khoa học mang tính vạch thời đại Open. Những ý tưởng khoa học này không chỉ làm thể hiện rõ tính hạn chế của chiêu thức tư duy siêu hình mà còn tạo ra cơ sở khoa học để khắc phục chiêu thức tư duy siêu hình này. Đồng thời, chúng cũng phân phối những cơ sở khoa học cho sự sinh ra của chủ nghĩa Mác. Chủ nghĩa Mác sinh ra còn là tác dụng của sự thừa kế có tinh lọc, tiếp thu có phê phán hàng loạt những tinh hoa trong lịch sử vẻ vang tư tưởng của quả đât từ cổ đại đến thời đại của C.Mác ( 1818 – 1883 ) và Ph. Ăngghen ( 1820 – 1895 ), nhưng trực tiếp nhất là triết học cổ xưa Đức, kinh tế tài chính chính trị cổ xưa Anh, chủ nghĩa xã hội ngoạn mục Pháp. Sự sinh ra của chủ nghĩa Mác còn là tác dụng của những yếu tố chủ quan của C.Mác và Ph. Ăngghen, như : tình yêu thương những người lao động, niềm tin quyết tử không stress vì sự nghiệp giải phóng họ, niềm tin thâm thúy vào lý tưởng cách mạng của giai cấp công nhân, cùng sự mưu trí …
Vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, chủ nghĩa Mác được V.I.Lênin bổ trợ, tăng trưởng trong điều kiện kèm theo chủ nghĩa tư bản chuyển sang tiến trình đế quốc chủ nghĩa, khoa học về quốc tế vi mô tăng trưởng và chủ nghĩa xã hội hiện thực được kiến thiết xây dựng ở nước Nga Xô viết, mở ra tiến trình tăng trưởng mới của chủ nghĩa Mác – Lênin. Chủ nghĩa Mác – Lênin là một học thuyết khoa học và cách mạng, bởi nó phản ánh đúng quy luật khách quan hoạt động của lịch sử dân tộc và đấu tranh xóa bỏ mọi hình thức nô dịch người, thiết kế xây dựng một xã hội mà ở đó không còn người bóc lột người, người đàn áp người, người nô dịch người và sự tự do của mỗi người là điều kiện kèm theo cho sự tự do của tổng thể mọi người .
1.1.2. Các bộ phận cấu thành của chủ nghĩa Mác – Lênin
Chủ nghĩa Mác – Lênin là học thuyết khoa học gồm ba bộ phận thống nhất hữu cơ không hề tách rời nhau :
– Triết học Mác – Lênin là khoa học về những quy luật phổ cập chung nhất của sự hoạt động, tăng trưởng của tự nhiên, xã hội và tư duy con người ; trang bị cho con người thế giới quan duy vật biện chứng và giải pháp biện chứng duy vật đúng đắn để nhận thức và tái tạo quốc tế .
– Kinh tế chính trị học Mác – Lênin điều tra và nghiên cứu quan hệ giữa người với người trong quy trình sản xuất ( tức là điều tra và nghiên cứu quan hệ sản xuất ) và trong trao đổi, tiêu dùng ; nghiên cứu và điều tra phương pháp sản xuất tư bản chủ nghĩa với quy luật giá trị thặng dư, chỉ rõ thực chất, những quy luật kinh tế tài chính hầu hết của sự hình thành, tăng trưởng và đưa phương pháp sản xuất tư bản chủ nghĩa tới chỗ diệt vong ; chỉ ra những quy luật tăng trưởng của quan hệ sản xuất mới, con đường kiến thiết xây dựng một xã hội không có áp bức bất công, vì tự do, ấm no, niềm hạnh phúc cho mọi người – xã hội cộng sản chủ nghĩa, quá trình đầu là chủ nghĩa xã hội .
– Chủ nghĩa xã hội khoa học điều tra và nghiên cứu những quy luật chuyển biến xã hội tư bản chủ nghĩa lên xã hội xã hội chủ nghĩa và phương hướng thiết kế xây dựng xã hội mới ; chứng tỏ rằng, chủ nghĩa tư bản càng tăng trưởng càng tạo ra những tiền đề vật chất rất đầy đủ cho sự sinh ra xã hội mới – xã hội cộng sản chủ nghĩa. Lực lượng xã hội triển khai sự chuyển biến đó chính là giai cấp vô sản và nhân dân lao động ; chỉ ra thiên chức lịch sử vẻ vang toàn quốc tế của giai cấp công nhân là lật đổ chủ nghĩa tư bản thiết kế xây dựng xã hội mới – xã hội chủ nghĩa – không còn người áp bức người, không còn người nô dịch người ; điều tra và nghiên cứu những yếu tố chính trị – xã hội có tính quy luật trong tiến trình cách mạng xã hội chủ nghĩa như yếu tố tôn giáo và chủ trương tôn giáo trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ; yếu tố dân tộc bản địa và chủ trương dân tộc bản địa trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội …
1.1.3. Sự vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác – Lênin trong các giai đoạn lịch sử
Thời kỳ trước “ thay đổi, cải cách, cải tổ ”
Các nhà lý luận của chủ nghĩa xã hội, đứng đầu là những nhà lý luận Xô Viết đã có những góp phần quan trọng trong việc tăng trưởng chủ nghĩa Mác – Lênin trên toàn bộ ba bộ phận triết học ; kinh tế tài chính – chính trị và chủ nghĩa xã hội khoa học. Họ đã cụ thể hóa và làm giàu thêm những nguyên tắc của chủ nghĩa Mác – Lênin bằng thực tiễn đấu tranh giải phóng giành độc lập dân tộc bản địa và kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện thực ở một loạt nước xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, họ cũng đã nhất quyết đấu tranh bác bỏ những sự xuyên tạc, vu oan giáng họa ác ý so với chủ nghĩa Mác – Lênin. Tuy nhiên, sự vận dụng và tăng trưởng chủ nghĩa Mác – Lênin ở những nước xã hội chủ nghĩa nói chung, ở Liên Xô nói riêng trước thay đổi, cải cách, cải tổ không ít đã bị giáo điều. Chính thế cho nên, quy mô chủ nghĩa xã hội hiện thực trước thay đổi, cải cách, cải tổ có những biểu lộ giáo điều, xơ cứng, bảo thủ, chậm thay đổi .
Thời kỳ “ thay đổi, cải cách, Open ”
Trong thời kỳ thay đổi, cải cách, Open, Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng Cộng sản Trung Quốc, cùng một số ít Đảng Cộng sản khác đã vận dụng, bổ trợ, tăng trưởng phát minh sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện kèm theo thực tiễn mỗi nước. Trên cơ sở nền tảng chủ nghĩa Mác – Lênin, Nước Ta kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội Nước Ta với 8 đặc trưng, trong đó đặc trưng “ Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công minh, văn minh ” vừa là đặc trưng thứ nhất vừa là tiềm năng của sự nghiệp kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội Nước Ta. Trung Quốc đã kiến thiết xây dựng quy mô chủ nghĩa xã hội rực rỡ Trung Quốc. Chủ nghĩa xã hội vẫn liên tục được thiết kế xây dựng ở Cu Ba, Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào … Vì vậy, chủ nghĩa Mác – Lênin vẫn sống sót và tăng trưởng, vẫn là thế giới quan, phương pháp luận khoa học của hàng triệu triệu con người văn minh trên toàn cầu .
1.2. Những nội dung đa phần bộc lộ thực chất khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác – Lênin
1.2.1. Chủ nghĩa Mác – Lênin là một hệ thống lý luận khoa học
Chủ nghĩa Mác – Lênin là một mạng lưới hệ thống lý luận khoa học thống nhất của ba bộ phận cấu thành không hề tách rời là Triết học Mác – Lênin ; Kinh tế chính trị học Mác – Lênin và Chủ nghĩa xã hội khoa học .
Học thuyết hình thái kinh tế tài chính – xã hội của Triết học Mác – Lênin chỉ ra rằng, lực lượng sản xuất theo quy luật khách quan tự thân luôn hoạt động tăng trưởng và đến một tiến trình nhất định sẽ xích míc nóng bức với quan hệ sản xuất hiện có, xích míc này được xử lý sẽ làm cho phương pháp sản xuất mới sinh ra, kéo theo nó là một xã hội mới, một hình thái kinh tế tài chính – xã hội mới được sinh ra từ trong lòng xã hội cũ, hình thái kinh tế tài chính – xã hội cũ. Quá trình này diễn ra một cách lịch sử dân tộc – tự nhiên. Từ trong lòng chính sách tư bản chủ nghĩa sẽ hình thành những điều kiện kèm theo, tiền đề vật chất cho sự sinh ra của chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản .
Học thuyết giá trị thặng dư của Kinh tế chính trị học Mác – Lênin chỉ rõ sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối là mục tiêu và quy luật hoạt động của phương pháp sản xuất tư bản chủ nghĩa. Chính xích míc giữa tính xã hội hóa cao của lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa xích míc với đặc thù tư bản tư nhân chủ nghĩa của sự chiếm hữu tư liệu sản xuất là nguyên do của mọi xích míc trong lòng phương pháp sản xuất tư bản chủ nghĩa. Mâu thuẫn này biểu lộ về mặt xã hội thành xích míc giữa giai cấp công nhân – giai cấp văn minh, đại diện thay mặt cho lực lượng sản xuất văn minh với giai cấp tư sản – giai cấp đại diện thay mặt cho giai cấp bảo thủ, phản tiến bộ. Mâu thuẫn này chỉ được xử lý trải qua cách mạng xã hội do giai cấp công nhân triển khai. Giai cấp công nhân có vai trò hấp dẫn những những tầng lớp lao động khác vào cuộc đấu tranh đập tan xã hội cũ, thiết kế xây dựng xã hội mới không còn người bóc lột người mà Chủ nghĩa xã hội khoa học đã nghiên cứu và phân tích chỉ ra .
Chủ nghĩa Mác – Lênin là một mạng lưới hệ thống lý luận khoa học là còn bởi lẽ, những nhà sáng lập chủ nghĩa Mác – Lênin đã thừa kế hàng loạt tinh hoa trong lịch sử dân tộc tư duy của quả đât. Chủ nghĩa Mác – Lênin còn có địa thế căn cứ cơ sở, tiền đề khoa học ; có giai cấp vô sản và thực tiễn đấu tranh cách mạng của giai cấp này và những chiêu thức khoa học, khách quan trong nhận thức tự nhiên, xã hội và tư duy của con người .
1.2.2. Chủ nghĩa Mác – Lênin là sự thống nhất hữu cơ giữa thế giới quan khoa học và phương pháp luận mácxít
Trước khi chủ nghĩa Mác – Lênin sinh ra, thế giới quan khoa học và phương pháp luận biện chứng khoa học luôn tách rời nhau. Trong lịch sử dân tộc tư tưởng của trái đất cũng có 1 số ít nhà tư tưởng có sự thống nhất giữa thế giới quan khoa học và phương pháp luận biện chứng khoa học. Tuy nhiên, sự thống nhất này còn ở trình độ thấp. Hơn nữa, cả thế giới quan khoa học, cả phương pháp luận biện chứng khoa học đều còn ở trình độ thô sơ .
Trong chủ nghĩa Mác – Lênin, chủ nghĩa duy vật thống nhất hữu cơ với phép biện chứng. Đồng thời, chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng đều được C.Mác và Ph. Ăngghen tăng trưởng lên một trình độ mới về chất hơn hẳn so với trước đó. Do đó, sự thống nhất thế giới quan khoa học và phương pháp luận biện chứng khoa học mácxít là một đặc trưng không hề thiếu của chủ nghĩa Mác – Lênin .
1.2.3. Chủ nghĩa Mác – Lênin là học thuyết giải phóng xã hội, giải phóng giai cấp, giải phóng con người với việc xác định rõ con đường, lực lượng, phương thức để đạt mục tiêu đó
Chủ nghĩa Mác – Lênin xuất phát từ con người hiện thực và cũng nhằm mục đích mục tiêu giải phóng con người. Chủ nghĩa Mác – Lênin không có tiềm năng nào khác là giải phóng con người khỏi mọi hình thức nô dịch, áp bức, bóc lột. Nhưng để giải phóng con người, trước hết phải giải phóng giai cấp công nhân rồi tiến tới giải phóng trái đất, giải phóng xã hội. Con đường giải phóng này là con đường đấu tranh cách mạng đập tan nhà nước tư sản bóc lột, kiến thiết xây dựng một nhà nước mới – nhà nước xã hội chủ nghĩa và sau này là cộng sản chủ nghĩa – mà ở đó không còn bất kể sự nô dịch, áp bức, bóc lột con người nào. Muốn vậy, giai cấp công nhân phải đoàn kết, tập hợp giai cấp nông dân và những người lao động khác dưới sự chỉ huy của Đảng Cộng sản để thực thi cuộc đấu tranh cách mạng này .
Thực tiễn lịch sử dân tộc tăng trưởng của quả đât đã chứng tỏ ý nghĩa nhân văn to lớn của tiềm năng giải phóng xã hội, giải phóng giai cấp, giải phóng con người của chủ nghĩa Mác – Lênin. Cả về phương diện lý luận, cả về phương diện thực tiễn đều chứng tỏ, chủ nghĩa Mác – Lênin là chủ nghĩa nhân đạo nhất .
1.2.4. Chủ nghĩa Mác – Lênin là một học thuyết mở, không ngừng được đổi mới, được phát triển trong dòng trí tuệ của nhân loại
Về thực chất, chủ nghĩa Mác – Lênin là một học thuyết tăng trưởng, là mạng lưới hệ thống mở, luôn được bổ trợ, tăng trưởng. Ngay từ năm 1887, Ph. Ăngghen đã chỉ rõ : “ Lý luận của chúng tôi không phải là một giáo điều, mà là sự lý giải quy trình tăng trưởng, quy trình này bao hàm trong bản thân nó một loạt những tiến trình sau đó nhau ” [ 1 ]. V.I.Lênin sau này cũng đã không ít lần nhắc lại lời Ph. Ăngghen và khẳng định chắc chắn lại vấn đề tầm cỡ ấy của chủ nghĩa Mác [ 2 ]
C.Mác, Ph. Ăngghen, V.I.Lênin không khi nào tự coi lý luận của những ông là “ bất khả xâm phạm ”, là mạng lưới hệ thống khép kín, là chân lý tuyệt đích ở đầu cuối. Trái lại, những ông luôn yên cầu những người cộng sản phải biết vận dụng phát minh sáng tạo những nguyên tắc cơ bản sao cho tương thích với điều kiện kèm theo, thực trạng lịch sử dân tộc, truyền thống lịch sử văn hóa truyền thống … của mỗi nước. Sự vận dụng phát minh sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện kèm theo, thực trạng của cách mạng Nước Ta bởi quản trị Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam cũng như những Đảng cộng sản và trào lưu công nhân quốc tế cũng cho thấy thực chất vốn có của chủ nghĩa Mác – Lênin là phát minh sáng tạo và tăng trưởng. Chính nhờ có phát minh sáng tạo mà chủ nghĩa Mác – Lênin được tăng trưởng, chính tăng trưởng lại là điều kiện kèm theo cho những người mác-xít vận dụng phát minh sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin .
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh – mạng lưới hệ thống những quan điểm tổng lực và thâm thúy về những yếu tố cơ bản của cách mạng Nước Ta
2.1. Khái niệm và nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh
2.1.1. Khái niệm
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX chỉ rõ “ Tư tưởng Hồ Chí Minh là một mạng lưới hệ thống quan điểm tổng lực và thâm thúy về những yếu tố của cách mạng Nước Ta, là tác dụng của sự vận dụng và tăng trưởng phát minh sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện kèm theo đơn cử của nước ta. Đó là tư tưởng về giải phóng dân tộc bản địa, giải phóng giai cấp, giải phóng con người ; về độc lập dân tộc bản địa gắn liền với chủ nghĩa xã hội, tích hợp sức mạnh dân tộc bản địa với sức mạnh thời đại ; về sức mạnh của Nhân dân, của khối đại đoàn kết toàn dân tộc bản địa ; về quyền làm chủ của Nhân dân, kiến thiết xây dựng Nhà nước thực sự của dân, do dân, vì dân ; về quốc phòng toàn dân, thiết kế xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân ; về tăng trưởng kinh tế tài chính và văn hóa truyền thống, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và niềm tin của Nhân dân ; về đạo đức cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư ; về chăm sóc tu dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau ; về kiến thiết xây dựng Đảng trong sáng, vững mạnh, cán bộ, đảng viên vừa là người chỉ huy, vừa là người nô lệ thật trung thành với chủ của Nhân dân … ” [ 3 ]
Đến Đại hội XI, Đảng ta khẳng định chắc chắn “ Tư tưởng Hồ Chí Minh là một mạng lưới hệ thống quan điểm tổng lực và thâm thúy về những yếu tố cơ bản của cách mạng Nước Ta, tác dụng của sự vận dụng và tăng trưởng phát minh sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện kèm theo đơn cử của nước ta, thừa kế và tăng trưởng những giá trị truyền thống cuội nguồn tốt đẹp của dân tộc bản địa, tiếp thu tinh hoa văn hóa trái đất ; là gia tài niềm tin vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và của dân tộc bản địa ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của Nhân dân ta giành thắng lợi ” [ 4 ]
Nội dung của tư tưởng Hồ Chí Minh với tư cách là một mạng lưới hệ thống quan điểm, tư tưởng gồm có những nội dung cốt lõi :
Thứ nhất, về giải phóng dân tộc bản địa, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội và con người. Thứ hai, về độc lập dân tộc bản địa gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Thứ ba, về phối hợp sức mạnh dân tộc bản địa với sức mạnh thời đại. Thứ tư, về sức mạnh của nhân dân, về khối đại đoàn kết toàn dân tộc bản địa. Thứ năm, về quyền làm chủ của nhân dân, kiến thiết xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân. Thứ sáu, về quốc phòng toàn dân, bảo mật an ninh nhân dân, thiết kế xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân. Thứ bảy, về kiến thiết xây dựng, tăng trưởng kinh tế tài chính và văn hóa truyền thống, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, niềm tin của nhân dân. Thứ tám, về đạo đức cách mạng. Thứ chín, về chăm sóc, tu dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau. Thứ mười, về kiến thiết xây dựng Đảng trong sáng, vững mạnh .
Đảng ta coi tư tưởng Hồ Chí Minh là gia tài ý thức vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc bản địa ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của Nhân dân ta giành thắng lợi .
2.1.2. Nguồn gốc hình thành
Thứ nhất, tư tưởng Hồ Chí Minh là tác dụng của sự vận dụng và tăng trưởng phát minh sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện kèm theo đơn cử của Nước Ta. Chủ nghĩa Mác – Lênin là nguồn gốc lý luận trực tiếp, quyết định hành động thực chất của khoa học và cách mạng của tư tưởng Hồ Chí Minh. Hồ Chí Minh đã vận dụng phát minh sáng tạo, bổ trợ, tăng trưởng chủ nghĩa Mác – Lênin ở nhiều yếu tố lý luận quan trọng, nhất là lý luận về giai cấp – dân tộc bản địa và lý luận về chủ nghĩa xã hội .
Thứ hai, tư tưởng Hồ Chí Minh là tác dụng của sự thừa kế những giá trị truyền thống cuội nguồn tốt đẹp của dân tộc bản địa. Hồ Chí Minh là một trong những người con xuất sắc ưu tú của dân tộc bản địa. Người đã thừa kế và tăng trưởng những giá trị truyền thống lịch sử tốt đẹp của dân tộc bản địa. Trong đó giá trị tiêu biểu vượt trội là chủ nghĩa yêu nước ; ý chí tự lực, tự cường ; tinh thần nhân nghĩa ; truyền thống cuội nguồn đoàn kết tương thân tương ái, truyền thống cuội nguồn chịu khó, dũng mãnh, mưu trí, phát minh sáng tạo …
Thứ ba, tư tưởng Hồ Chí Minh là tác dụng tiếp thu tinh hoa văn hóa quả đât. Hồ Chí Minh đã tiếp thu tinh hoa văn hóa truyền thống phương Đông, nhất là những tư tưởng tân tiến trong Nho giáo, Phật giáo và tư tưởng tân tiến của Tôn Trung Sơn. Ở đó, Người tìm thấy những yếu tố tương thích với điều kiện kèm theo của cách mạng nước ta. Hồ Chí Minh cũng chịu tác động ảnh hưởng thâm thúy bởi tư tưởng dân chủ, tự do, bình đẳng, bác ái và cách mạng phương Tây. Từ đó, Người hướng cách mạng Nước Ta theo những giá trị của nền văn hóa truyền thống ấy .
Thứ tư, tư tưởng Hồ Chí Minh được hình thành trên cơ sở tác nhân chủ quan của Hồ Chí Minh. Hồ Chí Minh là người có tâm hồn của một người yêu nước vĩ đại, một chiến sỹ cộng sản nhiệt thành cách mạng, một trái tim yêu thương Nhân dân vô hạn, một nhân cách lớn. Hồ Chí Minh cũng là người có tư duy độc lập, tự chủ và phát minh sáng tạo, không ngừng học tập để tiếp thu tinh hoa văn hóa trái đất, kinh nghiệm tay nghề đấu tranh của những trào lưu giải phóng dân tộc bản địa .
Nhân cách, phẩm chất, kĩ năng và trí tuệ của Hồ Chí Minh đã giúp Người đến với chủ nghĩa Mác – Lênin, tiếp thu được những giá trị văn hóa truyền thống trái đất và vận dụng phát minh sáng tạo vào điều kiện kèm theo Nước Ta, là tiền đề cho những thắng lợi của sự nghiệp cách mạng .
2.2. Những nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh
2.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về giải phóng dân tộc bản địa, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội và con người
Hồ Chí Minh cho rằng, con đường của cách mạng Nước Ta là con đường cách mạng vô sản, nhằm mục đích giải phóng dân tộc bản địa, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội và con người. Trong đó, giải phóng dân tộc bản địa để dân tộc bản địa ta thoát khỏi cảnh lầm than, nô lệ, áp bức, nô dịch bởi thực dân, đế quốc ; giải phóng giai cấp để xóa bỏ áp bức giai cấp, bóc lột giai cấp, đem lại niềm hạnh phúc cho Nhân dân. Giải phóng xã hội để thực thi công minh xã hội. Giải phóng con người để mỗi người ai cũng có đời sống ấm no, tự do, niềm hạnh phúc, được tăng trưởng tổng lực. Tư tưởng xuyên thấu của Hồ quản trị là dân tộc bản địa thì độc lập, dân quyền thì tự do, dân số thì niềm hạnh phúc. Chính vì thế, với Người không có gì quý hơn độc lập, tự do. Nhưng giành được độc lập, tự do rồi mà dân vẫn đói, vẫn rét thì độc lập, tự do cũng không có ý nghĩa .
Theo Hồ Chí Minh, cách mạng giải phóng dân tộc bản địa, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội và con người gắn bó ngặt nghèo với nhau. Bởi lẽ, giải phóng dân tộc bản địa tạo tiền đề, điều kiện kèm theo để giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội và con người. Tuy nhiên, giải phóng giai cấp và giải phóng xã hội và con người sẽ củng cố, khẳng định chắc chắn, bảo vệ giải phóng dân tộc bản địa. Trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc bản địa, những nước thuộc địa và nhờ vào phải triển khai dữ thế chủ động, phát minh sáng tạo cuộc cách mạng giải phóng dân tộc bản địa và cách mạng giải phóng dân tộc bản địa có năng lực giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc. Trong những cuộc cách mạng giải phóng ấy thì giải phóng con người là tiềm năng cao nhất của cách mạng, thôi thúc cách mạng giải phóng dân tộc bản địa và giải phóng giai cấp .
2.2.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc bản địa gắn liền với chủ nghĩa xã hội
Hồ Chí Minh nhận thức thâm thúy rằng, độc lập dân tộc bản địa phải gắn liền với chủ nghĩa xã hội thì độc lập dân tộc bản địa mới vững chắc. Nói khác đi, chỉ có lựa chọn con đường tăng trưởng xã hội chủ nghĩa mới là con đường bảo vệ và tăng trưởng vững chãi nhất thành quả của độc lập dân tộc bản địa, mới bảo vệ cho Nhân dân thực sự được niềm hạnh phúc, đồng bào ta thực sự được ấm no. Tất nhiên, độc lập dân tộc bản địa cũng là điều kiện kèm theo, tiền đề, cơ sở để thiết kế xây dựng thành công xuất sắc chủ nghĩa xã hội. Hồ Chí Minh chỉ rõ tăng trưởng lên chủ nghĩa xã hội là con đường tăng trưởng đúng đắn và hợp quy luật khách quan của Nước Ta. Điều này có những luận cứ :
Thứ nhất, đây là quy luật tăng trưởng khách quan của lịch sử vẻ vang không ai hoàn toàn có thể ngăn cản được. Người chứng minh và khẳng định : “ Chế độ xã hội cũng tăng trưởng từ cộng sản nguyên thủy đến chính sách nô lệ, đến chính sách phong kiến, đến chính sách tư bản chủ nghĩa và thời nay gần 50% loài người đang tiến lên chính sách xã hội chủ nghĩa … Sự tăng trưởng và tân tiến đó không ai ngăn cản được ” [ 5 ]
Thứ hai, Hồ Chí Minh không nói nhiều về khái niệm chủ nghĩa xã hội, nhưng chủ nghĩa xã hội mà Người hiểu là quy mô xã hội duy nhất thực thi được ham muốn của Người là dân tộc bản địa được độc lập, Nhân dân được niềm hạnh phúc, đồng bào được tự do, ấm no, niềm hạnh phúc. Chủ nghĩa xã hội, theo Hồ Chí Minh chính là “ làm cho dân có ăn, làm cho dân có mặc, làm cho dân có chỗ ở, làm cho dân có học tập ” [ 6 ]. “ Chủ nghĩa xã hội là làm thế nào cho Nhân dân đủ ăn, đủ mặc, ngày càng sung sướng, ai nấy được đi học, ốm đau có thuốc, già không lao động thì được nghỉ, những phong tục tập quán không tốt từ từ được xóa bỏ ” [ 7 ]. “ Chủ nghĩa xã hội là nhằm mục đích nâng cao đời sống vật chất và văn hóa truyền thống của Nhân dân và do Nhân dân tự kiến thiết xây dựng lấy ” [ 8 ]
Có thể nói, chủ nghĩa xã hội theo Hồ Chí Minh là làm cho dân giàu, nước mạnh, mọi người ai cũng có việc làm, ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học tập ; những dân tộc bản địa trong nước đoàn kết, bình đẳng, tương hỗ, trợ giúp lẫn nhau. Chủ nghĩa xã hội có quan hệ tự do, hữu nghị với tổng thể những nước, những dân tộc bản địa. Rõ ràng, chủ nghĩa xã hội như vậy sẽ không chỉ bảo vệ vững chãi thành quả của độc lập dân tộc bản địa mà còn làm cho Nhân dân được niềm hạnh phúc, đồng bào được ấm no, tạo điều kiện kèm theo tăng trưởng mới cho dân tộc bản địa, cho mọi người dân. Do vậy, mà Hồ Chí Minh đã gắn độc lập dân tộc bản địa với chủ nghĩa xã hội và đây là một giá trị vững chắc trong tư tưởng của Người .
2.2.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại
Sức mạnh dân tộc bản địa theo Hồ Chí Minh, đó là sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước, của ý chí đấu tranh can đảm, quật cường cho độc lập, tự do, ý thức tự lực, tự cường dân tộc bản địa, ý thức đoàn kết. Sức mạnh của thời đại được Hồ Chí Minh đúc rút từ chính thực tiễn hoạt động giải trí cách mạng của Người. Trải qua nhiều nước trên quốc tế, Người hiểu rằng, “ dù màu da có khác nhau, trên đời này chỉ có hai giống người : giống người bóc lột và giống người bị bóc lột ” [ 9 ]. Hơn nữa, những nước đế quốc đã không đơn độc trong hành vi áp bức, bóc lột ở những nước thuộc địa, chúng còn tuyển những người lính ở những nước thuộc địa sang đàn áp ở chính quốc. Chính vì vậy, Nhân dân và những nước thuộc địa bị áp bức cần đoàn kết với nhau trong cuộc đấu tranh chống quân địch chung .
Hồ Chí Minh cho rằng sức mạnh thời đại gồm có sức mạnh của trào lưu đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa ; trào lưu cách mạng của công nhân và Nhân dân lao động những nước chính quốc và tư bản chủ nghĩa nói chung ; trào lưu xã hội chủ nghĩa ; trào lưu vì tự do, độc lập dân tộc bản địa, dân chủ và tân tiến xã hội ; trào lưu cách mạng của Nhân dân Đông Dương … Biết tranh thủ sự trợ giúp quốc tế là yếu tố quan trọng góp thêm phần vào thành công xuất sắc của cách mạng. Đồng thời, Nước Ta luôn kết nối cuộc đấu tranh của mình với trào lưu giải phóng dân tộc bản địa, với Nhân dân những nước mới giành độc lập hoặc đang đấu tranh vì nền độc lập, tự do .
Chính thế cho nên, phối hợp sức mạnh dân tộc bản địa với sức mạnh thời đại là tích hợp chủ nghĩa yêu nước chân chính với chủ nghĩa quốc tế vô sản trong sáng ; là thiết kế xây dựng được khối liên minh đoàn kết chiến đấu giữa giai cấp vô sản và Nhân dân thuộc địa với giai cấp vô sản và Nhân dân lao động ở những nước chính quốc ; là phát huy sức mạnh của những dòng thác cách mạng trên quốc tế Giao hàng cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc bản địa .
2.2.4. Tư tưởng Hồ Chí Minh về sức mạnh của nhân dân, về khối đại đoàn kết toàn dân tộc
Hồ chí Minh có quan điểm đúng đắn về quần chúng nhân dân. Quần chúng nhân dân là những người lao động, “ Lực lượng dân chúng nhiều vô cùng … dân chúng biết xử lý nhiều yếu tố một cách đơn thuần, mau chóng, khá đầy đủ, mà những người tài năng, những đoàn thể to lớn, nghĩ mãi không ra ” [ 10 ]. Quần chúng nhân dân có vai trò rất là to lớn so với sự nghiệp cách mạng. Chính quần chúng nhân dân là chủ thể của lịch sử vẻ vang, chủ thể của mọi phát minh sáng tạo, chủ thể của mọi trào lưu cách mạng. Trong một vương quốc, quần chúng nhân dân là gốc của nước. Với Hồ Chí Minh “ nước lấy dân làm gốc ” [ 11 ], cách mạng là sự nghiệp của dân, do dân và vì dân và Người chứng minh và khẳng định :
“ Gốc có vững cây mới bền
Xây lầu thắng lợi trên nền Nhân dân ” [ 12 ]
Với Hồ Chí Minh, quần chúng nhân dân còn là người quyết định hành động lịch sử dân tộc. Người thường hay trích dẫn câu ca của người dân vùng Quảng Bình, Vĩnh Linh “ Dễ mười lần không dân cũng chịu, khó trăm lần dân liệu cũng xong ” để nói lên vai trò to lớn của quần chúng nhân dân. Vai trò của Nhân dân còn được Người chứng minh và khẳng định rõ : “ Ở đâu có dân là có núi, có sông, có biển. Dân có sức mạnh hơn cả sông núi. Nếu ta biết dựa vào dân thì sẽ thành công xuất sắc ” [ 13 ]
Hồ Chí Minh khẳng định chắc chắn, đại đoàn kết dân tộc bản địa là một kế hoạch cơ bản, đồng điệu, lâu bền hơn, là yếu tố sống còn, quyết định hành động thành công xuất sắc của cách mạng. Đó là kế hoạch tập hợp mọi lực lượng nhằm mục đích hình thành và tăng trưởng sức mạnh to lớn của toàn dân trong cuộc đấu tranh chống quân địch của dân tộc bản địa, của nhân dân. Theo Người, đoàn kết làm ra sức mạnh và là cội nguồn của mọi thành công xuất sắc .
Trong quan điểm của Hồ Chí Minh, đại đoàn kết dân tộc bản địa được xác lập là tiềm năng, trách nhiệm số 1 của Đảng, phải được không cho trong tổng thể những nghành nghề dịch vụ, từ đường lối, chủ trương, chủ trương đến hoạt động giải trí thực tiễn .
Theo Hồ Chí Minh, đại đoàn kết dân tộc bản địa là đại đoàn kết toàn dân. Vì, cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, không phải là việc một hai người hoàn toàn có thể làm được. Đại đoàn kết toàn dân có nghĩa là phải tập hợp được toàn bộ mọi người dân vào một khối trong cuộc đấu tranh chung. Nguyên tắc cơ bản để thiết kế xây dựng khối đại đoàn kết là bảo vệ quyền lợi tối cao của dân tộc bản địa và quyền lợi và nghĩa vụ cơ bản của những những tầng lớp nhân dân .
2.2.5. Tư tưởng Hồ Chí Minh về quyền làm chủ của nhân dân, thiết kế xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân
Theo Hồ Chí Minh, dân chủ có nghĩa “ dân là chủ ”. Người nhấn mạnh vấn đề : “ Nước ta là nước dân chủ, nghĩa là nước nhà do Nhân dân làm chủ ”, “ Chế độ ta là chính sách dân chủ, tức là Nhân dân là người chủ ”, “ Nước ta là nước dân chủ, vị thế cao nhất là dân, vì dân là chủ ”. Theo Người :
“ Nước ta là nước dân chủ
Bao nhiêu quyền lợi đều vì dân
Bao nhiêu quyền hạn đều của dân ”
… Quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân ” [ 14 ]. Hồ Chí Minh coi dân chủ bộc lộ ở việc bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Dân chủ không dừng lại với tư cách như thể một thiết chế xã hội của một vương quốc, mà còn có ý nghĩa biểu lộ mối quan hệ quốc tế, độc lập giữa những dân tộc bản địa. Đó là dân chủ, bình đẳng trong mọi tổ chức triển khai quốc tế, là nguyên tắc ứng xử trong những quan hệ quốc tế. Vì vậy, Người yêu cầu phải thực thi được một nền dân chủ chân chính. Không được cho phép ai tận dụng và lạm quyền “ dân chủ ” để xâm phạm quyền lợi của Nhà nước và Nhân dân .
Nội dung quan trọng của Nhà nước pháp quyền theo tư tưởng Hồ Chí Minh là chứng minh và khẳng định cội nguồn quyền lực tối cao nhà nước ta là ở Nhân dân. “ Nhà nước của ta là nhà nước dân chủ của Nhân dân, dựa trên nền tảng liên minh công nông, do giai cấp công nhân chỉ huy ” [ 15 ]. Hồ Chí Minh đã chỉ rõ thực chất giai cấp công nhân của nhà nước ta và thực chất này được biểu lộ ở chỗ : trước hết, nhà nước ấy do Đảng của giai cấp công nhân chỉ huy. Hai là, nhà nước này bảo vệ, chăm sóc quyền lợi cho nhân dân lao động. Ba là, nhà nước này có trách nhiệm điều hành quản lý, “ tăng trưởng và tái tạo nền kinh tế tài chính quốc dân theo chủ nghĩa xã hội, biến nền kinh tế tài chính lỗi thời thành nền kinh tế tài chính xã hội chủ nghĩa với công nghiệp và nông nghiệp tân tiến, khoa học và kỹ thuật tiên tiến và phát triển ” [ 16 ]. Bốn là, nguyên tắc cơ bản trong tổ chức triển khai và hoạt động giải trí của nhà nước này là nguyên tắc tập trung chuyên sâu dân chủ .
Nhà nước pháp quyền của dân, do dân và vì dân theo quản trị Hồ Chí Minh là Nhà nước thực thi quyền lực tối cao của Nhân dân, dựa vào sức mạnh của Nhân dân, trước hết là Nhân dân lao động .
Nhà nước của dân là : toàn bộ quyền bính đều thuộc về Nhân dân, những yếu tố quan hệ đến vận mệnh vương quốc do Nhân dân phán quyết ; tức là Nhân dân phải là người triển khai quyền lực tối cao, hoặc trực tiếp, hoặc gián tiếp trải qua những đại biểu của mình “ Chính quyền từ xã đến chính phủ nước nhà TW do dân cử ra. Đoàn thể từ TW đến xã do dân tổ chức triển khai nên ” .
Nhà nước do dân vì “ lực lượng bao nhiêu là nhờ dân hết ”. Nhà nước muốn điều hành quản lý quản trị xã hội có hiệu suất cao thì phải dựa vào dân, quản trị Hồ Chí Minh nói : “ dân như nước mình như cá ” ; phải “ đem tài dân, sức dân, của dân làm lợi cho dân … nhà nước chỉ giúp kế hoạch cổ động ”. Vì vậy, Đảng ta luôn chủ trương dựa vào dân, tạo điều kiện kèm theo để nhân dân phát huy cao nhất quyền làm chủ, tham gia tích cực vào việc quản trị nhà nước .
Nhà nước vì dân nghĩa là mọi hoạt động giải trí của Nhà nước đều phải xuất phát và vì quyền lợi của Nhân dân ; việc gì có lợi cho dân thì phải làm cho kỳ được ; việc gì có hại cho dân thì phải rất là tránh .
2.2.6. Tư tưởng Hồ Chí Minh về quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân
Hồ Chí Minh sớm nhận ra rằng, muốn giải phóng dân tộc bản địa thì phải có lực lượng quân sự chiến lược và lực lượng này phải có tổ chức triển khai, phải đặt dưới sự chỉ huy của Đảng [ 17 ]. Xây dựng lực lượng vũ trang phải nắm vững quan điểm : sự nghiệp cách mạng là sự nghiệp của quần chúng ; đấm đá bạo lực vũ trang khởi nghĩa đa phần cũng là đấm đá bạo lực của quần chúng ; cuộc chiến tranh nhân dân ; quốc phòng toàn dân ; bảo mật an ninh nhân dân. Lực lượng vũ trang cách mạng từ Nhân dân mà ra, vì Nhân dân mà chiến đấu và Giao hàng, được Nhân dân nuôi dưỡng, đùm bọc, che chở. Người luôn căn dặn những cán bộ, chiến sỹ quân đội nhân dân “ Mình đánh giặc là vì dân. Nhưng mình không phải là “ cứu tinh ” của Nhân dân. Tất cả quân nhân phải làm cho dân tin, dân phục, dân yêu. Phải làm thế nào để khi mình chưa đến, thì dân trông mong, khi mình đến thì dân trợ giúp, khi mình đi nơi khác thì dân luyến tiếc. Muốn vậy, bộ đội phải giúp sức dân, thương mến dân. Mỗi quân nhân phải là một cán bộ tuyên truyền bằng việc làm của quân đội … Dân như nước, quân như cá. Phải làm cho dân rất là trợ giúp mình thì mình mới đánh thắng giặc ” [ 18 ]
Để kiến thiết xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng cần tích hợp giáo dục quân sự chiến lược với chính trị. Bởi lẽ, “ Quân sự mà không có chính trị như cây không có gốc, vô dụng lại có hại ” [ 19 ]. Xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng phải tổng lực về những mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức triển khai và quân sự chiến lược. Hồ Chí Minh có quan điểm rất đúng về quan hệ giữa con người và vũ khí, theo Người “ con người là quyết định hành động, vũ khí là quan trọng ”, “ người trước, súng sau ” .
Đồng thời, Người đề ra tư tưởng tổ chức triển khai lực lượng vũ trang ba thứ quân – bộ đội nòng cốt, bộ đội địa phương và dân quân, du kích. Đó là cách tổ chức triển khai độc lạ, hiệu suất cao trong tổ chức triển khai, thiết kế xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng Nước Ta của Hồ Chí Minh. Phương châm thiết kế xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân của Hồ Chí Minh là tự lực cánh sinh .
2.2.7. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng, phát triển kinh tế và văn hóa, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân
Hồ Chí Minh luôn luôn đặt những yếu tố kinh tế tài chính trong mối quan hệ ngặt nghèo với những yếu tố chính trị – xã hội : “ Chúng ta giành được tự do, độc lập rồi mà dân cứ chết đói, chết rét, thì tự do, độc lập cũng không làm gì. Dân chỉ biết rõ giá trị của tự do, của độc lập khi mà dân được ăn no, mặc đủ ” [ 20 ]. Do vậy, ngay sau khi giành chính quyền sở tại về tay nhân dân, Người đã lôi kéo nhân dân cả nước tích cực tăng gia sản xuất, quyết tâm diệt giặc dốt và chỉ rõ nghĩa vụ và trách nhiệm “ Nếu dân đói, Đảng và nhà nước có lỗi ”. Với một nước nông nghiệp, Người đưa ra cơ cấu tổ chức kinh tế nông – công nghiệp ; xem nông nghiệp là mặt trận số 1 bảo vệ bảo mật an ninh lương thực để công nghiệp hoá và là hậu phương vững chãi cho sự nghiệp cách mạng. Nền kinh tế tài chính xã hội chủ nghĩa phải được tạo lập trên cơ sở chính sách chiếm hữu công cộng về tư liệu sản xuất. Hồ Chí Minh là người sớm đưa ra chủ trương tăng trưởng cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính nhiều thành phần trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. quản trị Hồ Chí Minh rất chú trọng đến công tác làm việc điều tra và nghiên cứu và phổ cập khoa học kỹ thuật ship hàng sản xuất. Người coi trọng yếu tố quản trị, hạch toán kinh tế tài chính, cho đó là chìa khoá tăng trưởng kinh tế tài chính quốc dân. Người đề xuất kiến nghị chủ trương Open và hợp tác với những nước để lôi cuốn ngoại lực và phát huy nội lực. Người cũng đã bước đầu đề cập đến yếu tố khoán trong sản xuất .
Hồ Chí Minh đã đưa ra một định nghĩa về văn hoá với nghĩa rộng : “ Vì lẽ sống sót cũng như mục tiêu của đời sống, loài người mới phát minh sáng tạo và tăng trưởng ra những ngôn từ, chữ viết, đạo đức, pháp lý, khoa học, tôn giáo, văn học, thẩm mỹ và nghệ thuật, những công cụ hoạt động và sinh hoạt hàng ngày về mặc, ăn, ở và những phương tiện đi lại sử dụng. Toàn bộ những phát minh sáng tạo và ý tưởng đó tức là văn hoá. Văn hoá là sự tổng hợp của mọi phương pháp hoạt động và sinh hoạt cùng với biểu lộ của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm mục đích thích ứng nhu yếu đời sống và yên cầu của sự sống sót ” [ 21 ]. Theo Hồ Chí Minh, văn hoá có trách nhiệm hầu hết là tu dưỡng con người có tư tưởng đúng và tình cảm cao đẹp ; nâng cao dân trí, nghĩa là đề cập tới công dụng giáo dục của văn hoá ; tu dưỡng những phẩm chất tốt đẹp, những phong thái lành mạnh, luôn hướng con người tới chân, thiện, mỹ để không ngừng hoàn thành xong bản thân. Hồ Chí Minh xác định rõ văn hoá là động lực, là tiềm năng của sự nghiệp những mạng. Văn hoá là một mặt trận, nghệ sĩ là người chiến sỹ, tác phẩm văn nghệ là vũ khí sắc bén trong đấu tranh cách mạng. Văn hoá phải Giao hàng quần chúng nhân dân, đó là quan điểm xuyên thấu trong tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa truyền thống. Hồ Chí Minh rất chú ý quan tâm đến kiến thiết xây dựng đời sống văn hoá và nếp sống văn hoá .
Hồ Chí Minh nhu yếu “ Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để tăng trưởng kinh tế tài chính và văn hóa truyền thống, nhằm mục đích không ngừng nâng cao đời sống của Nhân dân ” [ 22 ]. Nâng cao đời sống vật chất và niềm tin của nhân dân, nghĩa là phải nâng cao ý thức giác ngộ cách mạng, độc lập dân tộc bản địa, kiên trì phấn đấu lý tưởng xã hội chủ nghĩa, phát huy niềm tin yêu nước, truyền thống cuội nguồn đoàn kết dân tộc bản địa, ý thức tự lực tự cường, không có gì quý hơn độc lập tự do của nhân dân. Phải triển khai công minh xã hội. Phải tăng trưởng dân trí, coi giáo dục là quốc sách .
2.2.8. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng
Đạo đức cách mạng của người cán bộ, đảng viên theo Hồ Chí Minh có tầm quan trọng đặc biệt quan trọng – là gốc, là nền tảng cách mạng : “ Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù có tài năng mấy cũng không chỉ huy được Nhân dân. Vì muốn giải phóng cho dân tộc bản địa, giải phóng cho loài người là một việc làm to tát mà tự mình không có đạo đức, không có cơ bản, tự mình đã hủ hóa, xấu xa thì còn làm nổi việc gì ? ” [ 23 ]
Về thực chất, đạo đức cách mạng “ không phải là đạo đức thủ cựu. Nó là đạo đức mới, đạo đức vĩ đại, nó không phải vì danh vọng của cá thể, mà vì quyền lợi chung của Đảng, của dân tộc bản địa, của loài người ” [ 24 ]. Đạo đức cách mạng là đạo đức mới, trong đạo đức này có sự thống nhất quyền lợi của Đảng với quyền lợi của dân tộc bản địa và quyền lợi của trái đất tân tiến. Đạo đức cách mạng không trái chiều với đạo đức chân chính của dân tộc bản địa và đạo đức của quả đât tân tiến. Nó chỉ trái chiều, lạ lẫm với đạo đức cũ, đạo đức thủ cựu của giai cấp bóc lột, thống trị. “ Đạo đức cũ như người đầu ngược xuống đất chân chổng lên trời. Đạo đức mới như người hai chân đứng vững được dưới đất, đầu ngửng lên trời ” [ 25 ]
2.2.9. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chăm lo, bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau
Hồ Chí Minh luôn nhìn nhận cao vai trò của thế hệ trẻ – những người mang trong mình bầu nhiệt huyết, sức sống tràn ngập, năng lượng phát minh sáng tạo … so với sự vĩnh cửu của quốc gia. Theo Người, “ Một năm khởi đầu từ mùa Xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội ”, vận mệnh của vương quốc, dân tộc bản địa thịnh hay suy, yếu hay mạnh một hầu hết là do người trẻ tuổi. “ Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh, một phần đông là do người trẻ tuổi ” [ 26 ]. Vì vậy, xuyên thấu, đồng nhất trong tư tưởng và hành vi, Hồ Chí Minh luôn lôi kéo, thức tỉnh, giác ngộ và cổ vũ họ tham gia cách mạng ; chú trọng huấn luyện và đào tạo, tu dưỡng, sẵn sàng chuẩn bị giao trách nhiệm và tạo điều kiện kèm theo để họ được học tập, lao động, góp sức …
Để hoàn thành xong thiên chức đó, thế hệ trẻ luôn phải tự giác rèn luyện niềm tin và lực lượng của mình, phải tích cực thao tác để chuẩn bị sẵn sàng cho tương lai. Đó là, phải ra sức học tập, trau dồi tri thức, đặc biệt quan trọng là rèn luyện đạo đức cách mạng. Thế hệ trẻ phải xung phong trong công tác làm việc, đi trước, làm trước, phải có niềm tin sẵn sàng chuẩn bị lao vào “ đâu Đảng cần thì người trẻ tuổi có, việc gì khó thì người trẻ tuổi làm. Việc giáo dục người trẻ tuổi không hề tách rời mà phải liên hệ ngặt nghèo với những cuộc đấu tranh của xã hội, nhằm mục đích giúp họ tránh những cái ô nhiễm, xấu đi và tiếp thu, học hỏi những cái hay, văn minh trong đời sống. Nói về những nhu yếu đạo đức cách mạng của người trẻ tuổi, của thế hệ trẻ, quản trị Hồ Chí Minh viết : “ Thanh niên cần phải chống tâm ý tự tư, tự lợi, chỉ lo quyền lợi riêng và hoạt động và sinh hoạt riêng của mình. Chống tâm ý ham sung sướng và tránh khó nhọc. Chống thói xem khinh lao động, nhất là lao động chân tay. Chống lười biếng, xa xỉ. Chống cách hoạt động và sinh hoạt uỷ mị. Chống kiêu ngạo, giả dối, khoe khoang ” [ 27 ]. Những nhu yếu về phẩm chất đạo đức đó cũng là biểu lộ khác của cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư – những phẩm chất đạo đức chân chính trong mỗi con người .
Hồ Chí Minh cho rằng cần phải tin cậy ở thế hệ trẻ, phát huy vai trò của thế hệ trẻ trong kiến thiết xây dựng và thiết kế quốc gia. Muốn phát huy được thế hệ trẻ phải thực sự hiểu thế hệ trẻ ; phải chăm sóc tới những nguyện vọng, những quyền lợi chính đáng của thế hệ trẻ ; kiến thiết xây dựng tổ chức triển khai Đoàn vững mạnh ; nâng cao nghĩa vụ và trách nhiệm của những tổ chức triển khai đảng, chính quyền sở tại và những tổ chức triển khai chính trị – xã hội so với việc tu dưỡng, giáo dục thế hệ trẻ .
2.2.10. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh
Đảng Cộng sản Việt Nam theo Hồ Chí Minh là lực lượng chỉ huy Nhà nước và toàn xã hội. Nhưng Đảng không phải là “ quan nhân dân ”, mà là “ công bộc ”, “ nô lệ thật trung thành với chủ của Nhân dân ”. Hồ Chí Minh viết : “ Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sáng. Phải xứng danh là người chỉ huy, là người nô lệ thật trung thành với chủ của Nhân dân ” [ 28 ]. Theo Hồ Chí Minh, sự chỉ huy đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam là tác nhân quyết định hành động thắng lợi của cách mạng Nước Ta .
Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng của giai cấp công nhân, đội tiên phong của giai cấp công nhân, mang thực chất giai cấp công nhân, Đảng của Nhân dân lao động và của dân tộc bản địa .
Đảng chân chính cách mạng phải là Đảng tiên phong về lý luận, khoa học, lại còn phải tiêu biểu vượt trội cho đạo đức cách mạng trong sáng, chí công vô tư, toàn tâm toàn ý vì Nhân dân và dân tộc bản địa .
– Nội dung công tác làm việc thiết kế xây dựng Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh :
Xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức triển khai nhằm mục đích kiến thiết xây dựng đường lối chính trị, thiết kế xây dựng và tăng trưởng hệ tư tưởng chính trị, củng cố lập trường chính trị, nâng cao bản lĩnh chính trị, kiến thiết xây dựng tổ chức triển khai đoàn kết, thống nhất ngặt nghèo .
Xây dựng Đảng về đạo đức để mỗi cán bộ, đảng viên tự rèn luyện, giáo dục và tu dưỡng tốt hơn, triển khai xong những trách nhiệm mà Đảng và Nhân dân phó thác, đặc biệt quan trọng là giữ gìn phẩm chất đạo đức cách mạng. Đảng hoạt động giải trí trên nguyên tắc tập trung chuyên sâu dân chủ ; tập thể chỉ huy, cá thể đảm nhiệm ; tự phê bình và phê bình ; kỷ luật nghiêm minh, tự giác ; đoàn kết thống nhất trong Ðảng .
3. Giá trị, ý nghĩa thời đại của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trên cơ sở vạch ra được những quy luật hoạt động, tăng trưởng của xã hội loài người giúp tất cả chúng ta lựa chọn đúng đắn con đường tăng trưởng của dân tộc bản địa – độc lập dân tộc bản địa gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Lần tiên phong trong lịch sử dân tộc quả đât, chủ nghĩa Mác – Lênin đã lý giải được quy luật tăng trưởng của xã hội loài người một cách khoa học, khách quan, tổng lực, lịch sử dân tộc – đơn cử. Chủ nghĩa Mác – Lênin đã chứng tỏ một cách khoa học rằng, từ trong lòng của chủ nghĩa tư bản sẽ sinh ra phương pháp sản xuất mới, một xã hội mới, một hình thái kinh tế tài chính – xã hội mới là chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản. Quá trình này diễn ra một cách lịch sử vẻ vang – tự nhiên. Do vậy, sự sinh ra cũng như diệt vong của chủ nghĩa tư bản là một tất yếu khách quan như nhau và đều do tất yếu kinh tế tài chính pháp luật. Cùng với chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đã chỉ ra cho Đảng ta, dân tộc bản địa ta : “ Độc lập dân tộc bản địa gắn liền với chủ nghĩa xã hội ” – là sự lựa chọn đúng đắn con đường tăng trưởng của Nước Ta. Bởi lẽ, độc lập dân tộc bản địa là cơ sở, điều kiện kèm theo, tiền đề cho chủ nghĩa xã hội, còn chủ nghĩa xã hội mới bảo vệ cho độc lập dân tộc bản địa thực sự toàn vẹn, bền vững và kiên cố .
Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với việc nhận thức chủ nghĩa tư bản văn minh. Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với thế giới quan duy vật biện chứng và phương pháp luận biện chứng duy vật chỉ ra rằng, chủ nghĩa tư bản nhất định bị thay thế sửa chữa bởi chủ nghĩa xã hội. Chính chủ nghĩa tư bản tạo ra những điều kiện kèm theo, tiền đề cho chủ nghĩa xã hội sinh ra. Mặc dù lúc bấy giờ, chủ nghĩa tư bản đã đạt được những thành tựu nhất định về 1 số ít nghành nghề dịch vụ : kinh tế tài chính, khoa học, công nghệ tiên tiến … Nhưng chính chủ nghĩa tư bản cũng là kẻ đã gây ra không ít tai ương cho con người như cuộc chiến tranh, nghèo khó, bất công xã hội, sự nô dịch áp bức … Những tiềm năng ship hàng con người, về hình thức và so với trước đây, có vẻ như được chăm sóc, nhưng thực ra ngày càng bị xa rời. Tiền lương trong thực tiễn của hầu hết công nhân Mỹ phần đông không tăng trong nhiều thập kỷ [ 29 ]. Chủ nghĩa tư bản về thực chất không hề xử lý được yếu tố công minh xã hội nhất là trong nghành nghề dịch vụ phân phối nguồn của cải xã hội. Xu hướng giàu nghèo và phân tầng xã hội ngày càng diễn ra trầm trọng. Về thực chất, chủ nghĩa tư bản không thích hợp với dân chủ [ 30 ]. Đúng như Đảng ta đã đánh giá và nhận định : “ Hiện tại, chủ nghĩa tư bản còn tiềm năng tăng trưởng, nhưng về thực chất vẫn là một chính sách áp bức, bóc lột và bất công. Những xích míc cơ bản vốn có của chủ nghĩa tư bản, nhất là xích míc giữa đặc thù xã hội hóa ngày càng cao của lực lượng sản xuất với chính sách chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa, chẳng những không được xử lý mà ngày càng trở nên thâm thúy. Khủng hoảng kinh tế tài chính, chính trị, xã hội vẫn liên tục xảy ra ” [ 31 ]. Đây là một yếu tố quan trọng góp thêm phần đẩy nhanh chủ nghĩa tư bản đến số lượng giới hạn sau cuối của nó. Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cũng chỉ ra rằng quy trình toàn thế giới hóa kinh tế tài chính cũng là quy trình làm cho xích míc giữa đặc thù xã hội hóa của lực lượng sản xuất với đặc thù tư nhân tư bản chủ nghĩa mang tính toàn thế giới. Quá trình này nhất định sẽ làm thâm thúy hơn xích míc cơ bản nội tại của chủ nghĩa tư bản, đẩy nhanh chủ nghĩa tư bản đến số lượng giới hạn sau cuối của nó .
Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với việc xử lý quan hệ giữa tính thông dụng và tính đặc trưng đi lên chủ nghĩa xã hội. Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho tất cả chúng ta giải pháp nhận thức khoa học, đúng đắn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là mang tính phổ cập. Nhưng, mỗi dân tộc bản địa, vương quốc địa thế căn cứ vào tình hình thực tiễn của dân tộc bản địa, vương quốc mình mà lựa chọn hình thức quá độ trực tiếp hay gián tiếp lên chủ nghĩa xã hội. Đó là tính đặc trưng và quan trọng là, không được vận dụng giáo điều những nguyên tắc lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đồng thời phải chống việc tuyệt đối hóa những điều kiện kèm theo đơn cử của dân tộc bản địa, vương quốc và hạ thấp những nguyên tắc chung của chủ nghĩa Mác – Lênin, của chủ nghĩa xã hội. Bởi lẽ, khi ấy sẽ rơi vào dân tộc bản địa cực đoan, xét lại .
Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với công cuộc thay đổi ở Nước Ta lúc bấy giờ. Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho tất cả chúng ta chiêu thức nhận thức điều kiện kèm theo đơn cử để triển khai công cuộc thay đổi ở Nước Ta lúc bấy giờ. Dựa trên nền tảng chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước ta có cơ sở lý luận để triển khai thay đổi kinh tế tài chính – xã hội là trọng tâm, thiết kế xây dựng Đảng là then chốt, thiết kế xây dựng văn hóa truyền thống, con người làm nền tảng ý thức ; tăng cường quốc phòng, bảo mật an ninh là trọng điểm, tiếp tục [ 32 ]. Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh còn phân phối cho tất cả chúng ta cơ sở lý luận để tổng kết rút kinh nghiệm tay nghề thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội trước đây, trên cơ sở đó đưa ra được tám đặc trưng thực chất của chủ nghĩa xã hội ; tám phương hướng kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội và chín mối quan hệ lớn cần xử lý [ 33 ]. Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cũng cung ứng cho tất cả chúng ta phương pháp luận để xử lý tốt quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế tài chính với triển khai văn minh và công minh xã hội ; tăng trưởng kinh tế thị trường với giữ vững xu thế xã hội chủ nghĩa ; giữa thiết kế xây dựng nền kinh tế tài chính độc lập, tự chủ với dữ thế chủ động hội nhập quốc tế … Nói tóm lại, chính chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là thế giới quan, phương pháp luận cho tất cả chúng ta triển khai công cuộc thay đổi thành công xuất sắc .
Tất cả những điểm trên cho thấy, tại sao Đảng ta lại lấy chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng thế giới quan, mục tiêu cho hành vi cách mạng .
PHẦN II. ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI – SỰ VẬN DỤNG SÁNG TẠO CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀO ĐIỀU KIỆN VIỆT NAM
1. Đi lên chủ nghĩa xã hội – sự lựa chọn phù hợp với khát vọng của nhân dân, yêu cầu giải phóng dân tộc của Việt Nam và quy luật, xu thế khách quan của lịch sử
1.1. Đi lên chủ nghĩa xã hội đáp ứng khát vọng của Nhân dân và yêu cầu giải phóng dân tộc của Việt Nam
Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là đường lối cơ bản, xuyên suốt cách mạng Việt Nam và cũng là điểm cốt yếu trong di sản tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ khi ra đời cho tới nay, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn khẳng định chủ nghĩa xã hội là mục tiêu, lý tưởng của Đảng ta, Nhân dân ta; đi lên chủ nghĩa xã hội là đáp ứng khát vọng của Nhân dân và yêu cầu giải phóng dân tộc. Trong Cương lĩnh đầu tiên được thông qua tại Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (ngày 03-02-1930) Đảng ta đã chủ trương: tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, tiến lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa. Đến Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), Đảng ta một lần nữa khẳng định: “Đi lên chủ nghĩa xã hội là khát vọng của Nhân dân ta, là sự lựa chọn đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử”
Thực tiễn lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc Việt Nam cho thấy, phong trào Cần Vương – đại diện cho giai cấp phong kiến; phong trào Đông Du – đại diện cho nho sỹ, trí thức; phong trào của Đội Cấn – đại diện cho binh sỹ; phong trào của Hoàng Hoa Thám – đại diện cho nông dân Việt Nam; phong trào của Nguyễn Thái Học – đại diện cho tầng lớp doanh nhân, tư sản dân tộc đều thất bại. Chỉ đến Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam với chủ nghĩa Mác – Lênin mới lãnh đạo Nhân dân giải phóng được dân tộc khỏi ách nô dịch, áp bức ngoại xâm đi lên chủ nghĩa xã hội. Điều đó chứng tỏ chỉ có đi lên chủ nghĩa xã hội mới giải phóng được dân tộc.
1.2. Đi lên chủ nghĩa xã hội – sự lựa chọn phù hợp với quy luật và xu thế khách quan của lịch sử
Thời đại ngày nay đang có nhiều biến động sâu sắc, song vẫn là thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Tại Đại hội XI, Đảng ta đã khẳng định: “Đặc điểm nổi bật trong giai đoạn hiện nay của thời đại là các nước với chế độ xã hội và trình độ phát triển khác nhau cùng tồn tại, vừa hợp tác vừa đấu tranh, cạnh tranh gay gắt vì lợi ích quốc gia, dân tộc. Cuộc đấu tranh của Nhân dân các nước vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, phát triển và tiến bộ xã hội dù gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhưng sẽ có những bước tiến mới. Theo quy luật tiến hóa của lịch sử, loài người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội”
Lịch sử đã cho chúng ta thấy, chế độ chiếm hữu nô lệ đã từng tồn tại đến giữa thế kỷ XIX ở châu Mỹ La tinh nhưng rồi cũng bị thay thế. Chế độ phong kiến cũng tồn tại hơn nghìn năm nhưng rồi cũng bị thay thế bởi chủ nghĩa tư bản. Chủ nghĩa tư bản đã trải qua hơn 300 năm thì chưa phải là nhiều so với lịch sử của nhân loại. Hơn nữa, chủ nghĩa tư bản ngày nay đã có những thay đổi so với chính chủ nghĩa tư bản nguyên thủy. Trong lòng của chủ nghĩa tư bản hiện đại đang có những điều kiện, tiền đề cho triển vọng của chủ nghĩa xã hội. Hơn nữa, sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Liên Xô và Đông Âu chỉ là sự sụp đổ của một mô hình chủ nghĩa xã hội cụ thể. Đó là chủ nghĩa xã hội giáo điều, cứng nhắc, ít đổi mới.
Sự tồn tại chủ nghĩa xã hội cả với tư cách là một lý tưởng, cả với tư cách là một phong trào hiện thực, cả với tư cách là một chế độ chính trị ở Cu Ba, Lào, Trung Quốc, Việt Nam vẫn chứng tỏ lựa chọn con đường chủ nghĩa xã hội là phù hợp xu thế khách quan của lịch sử.
2. Vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào việc lựa chọn mô hình chủ nghĩa xã hội mà Nhân dân ta xây dựng trong giai đoạn hiện nay
2.1. Về mô hình chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
Vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về bản chất đặc trưng của chủ nghĩa xã hội, tổng kết hơn 25 năm đổi mới, tại Đại hội lần thứ XI, Đảng ta đã đưa ra một quan niệm mới về mô hình chủ nghĩa xã hội Việt Nam: “Xã hội xã hội chủ nghĩa mà Nhân dân ta xây dựng là xã hội: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do Nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển; có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo; có quan hệ hữu nghị và hợp tác với Nhân dân các nước trên thế giới”
Tám đặc trưng trên đây đã phản ánh một cách toàn diện, bao quát những đặc trưng bản chất của chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Nhân dân ta xây dựng. Trong đó, đặc trưng “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” vừa là đặc trưng vừa là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội Việt Nam. Đây là mô hình tổng quát của chủ nghĩa xã hội Việt Nam.
2.2. Về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta
Vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và tổng kết 25 năm đổi mới, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển 2011) đã đưa ra 08 phương hướng lớn xây dựng chủ nghĩa xã hội:
“Một là, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước gắn với phát triển kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên môi trường.
Hai là, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Ba là, xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng con người, nâng cao đời
sống Nhân dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.
Bốn là, bảo đảm vững chắc quốc phòng và an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.
Năm là, thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế.
Sáu là, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường và mở rộng mặt trận dân tộc thống nhất.
Bảy là, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.
Tám là, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh”
Trong tám phương hướng trên thì hai phương hướng đầu là nhằm xây dựng cơ sở kinh tế của chủ nghĩa xã hội. Phương hướng ba, bốn, năm là nhằm xây dựng cơ sở văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại của chủ nghĩa xã hội Việt Nam. Phương hướng sáu là xây dựng và thực hiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Phương hướng bảy, tám là xây dựng Đảng và Nhà nước như là những chủ thể lãnh đạo, quản lý sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Các phương hướng này quan hệ mật thiết với nhau, bổ sung cho nhau và cùng nhau góp phần thực hiện mục tiêu xã hội chủ nghĩa. Những phương hướng xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam này đã thể hiện việc vận dụng hết sức sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh của Ðảng ta vào điều kiện đổi mới.
2.3. Về các mối quan hệ lớn cần giải quyết trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
Đồng thời với thực hiện 08 phương hướng mà Cương lĩnh 2011 đề ra, Đại hội XI của Đảng yêu cầu giải quyết tốt 08 quan hệ lớn: “quan hệ giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hoá, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; giữa xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ…”
Tổng kết 05 năm thực hiện nghị quyết Đại hội XI, Đại hội XII đề ra nhiệm vụ tiếp tục quán triệt và xử lý tốt các quan hệ lớn. Đồng thời, Đại hội XII đã hoàn thiện quan hệ “giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa “thành quan hệ “giữa tuân theo các quy luật thị trường và bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa” và nêu ra thêm quan hệ thứ chín là quan hệ giữa “Nhà nước và thị trường”. Cụ thể là chín quan hệ sau: “Quan hệ giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa tuân theo các quy luật của kinh tế thị trường và bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa; giữa Nhà nước và thị trường; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hoá, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; giữa xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ”
Những thành tựu mà chúng ta đạt được từ việc nhận thức và giải quyết chín mối quan hệ trên không phải biệt lập, mà luôn nằm trong mối quan hệ biện chứng giữa chúng. Kết quả giải quyết của mối quan hệ này cũng chính là cơ sở, nền tảng, tiền đề cho việc giải quyết có hiệu quả các mối quan hệ khác. Ngược lại, giải quyết tốt các mối quan hệ khác sẽ góp phần giải quyết tốt quan hệ này. Tính tổng thể trong việc giải quyết các mối quan hệ đó đã tạo dựng toàn bộ diện mạo những vấn đề lớn cơ bản cần giải quyết trong suốt quá trình đổi mới vì chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Do vậy, chín mối quan hệ lớn mà Đảng nêu ra được nhận thức và giải quyết trong mối quan hệ hữu cơ chặt chẽ giữa những đặc trưng và phương hướng xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta.Độc lập dân tộc bản địa gắn liền với chủ nghĩa xã hội là đường lối cơ bản, xuyên suốt cách mạng Nước Ta và cũng là điểm cốt yếu trong di sản tư tưởng quản trị Hồ Chí Minh. Từ khi sinh ra cho tới nay, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn chứng minh và khẳng định chủ nghĩa xã hội là tiềm năng, lý tưởng của Đảng ta, Nhân dân ta ; đi lên chủ nghĩa xã hội là cung ứng khát vọng của Nhân dân và nhu yếu giải phóng dân tộc bản địa. Trong Cương lĩnh tiên phong được trải qua tại Hội nghị xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam ( ngày 03-02-1930 ) Đảng ta đã chủ trương : thực thi cách mạng dân tộc bản địa dân chủ nhân dân, tiến lên chủ nghĩa xã hội, bỏ lỡ chính sách tư bản chủ nghĩa. Đến Cương lĩnh kiến thiết xây dựng quốc gia trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ( bổ trợ, tăng trưởng năm 2011 ), Đảng ta một lần nữa chứng minh và khẳng định : “ Đi lên chủ nghĩa xã hội là khát vọng của Nhân dân ta, là sự lựa chọn đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam và quản trị Hồ Chí Minh, tương thích với xu thế tăng trưởng của lịch sử dân tộc ” [ 1 ] Thực tiễn lịch sử dân tộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa Nước Ta cho thấy, trào lưu Cần Vương – đại diện thay mặt cho giai cấp phong kiến ; trào lưu Đông Du – đại diện thay mặt cho nho sỹ, tri thức ; trào lưu của Đội Cấn – đại diện thay mặt cho binh sỹ ; trào lưu của Hoàng Hoa Thám – đại diện thay mặt cho nông dân Nước Ta ; trào lưu của Nguyễn Thái Học – đại diện thay mặt cho những tầng lớp người kinh doanh, tư sản dân tộc bản địa đều thất bại. Chỉ đến Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam với chủ nghĩa Mác – Lênin mới lãnh đạo Nhân dân giải phóng được dân tộc bản địa khỏi ách nô dịch, áp bức ngoại xâm đi lên chủ nghĩa xã hội. Điều đó chứng tỏ chỉ có đi lên chủ nghĩa xã hội mới giải phóng được dân tộc bản địa. Thời đại ngày này đang có nhiều dịch chuyển thâm thúy, tuy nhiên vẫn là thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên khoanh vùng phạm vi toàn quốc tế. Tại Đại hội XI, Đảng ta đã khẳng định chắc chắn : “ Đặc điểm điển hình nổi bật trong tiến trình lúc bấy giờ của thời đại là những nước với chính sách xã hội và trình độ tăng trưởng khác nhau cùng sống sót, vừa hợp tác vừa đấu tranh, cạnh tranh đối đầu nóng bức vì quyền lợi vương quốc, dân tộc bản địa. Cuộc đấu tranh của Nhân dân những nước vì độc lập, độc lập dân tộc bản địa, dân chủ, tăng trưởng và tân tiến xã hội dù gặp nhiều khó khăn vất vả, thử thách, nhưng sẽ có những bước tiến mới. Theo quy luật tiến hóa của lịch sử dân tộc, loài người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội ” [ 2 ]. Do vậy, sự lựa chọn con đường xã hội chủ nghĩa là sự lựa chọn tương thích với quy luật tiến hóa của lịch sử vẻ vang và tương thích với xu thế khách quan của lịch sử vẻ vang. Lịch sử đã cho tất cả chúng ta thấy, chính sách chiếm hữu nô lệ đã từng sống sót đến giữa thế kỷ XIX ở châu Mỹ La tinh nhưng rồi cũng bị sửa chữa thay thế. Chế độ phong kiến cũng sống sót hơn nghìn năm nhưng rồi cũng bị thay thế sửa chữa bởi chủ nghĩa tư bản. Chủ nghĩa tư bản đã trải qua hơn 300 năm thì chưa phải là nhiều so với lịch sử vẻ vang của quả đât. Hơn nữa, chủ nghĩa tư bản thời nay đã có những biến hóa so với chính chủ nghĩa tư bản nguyên thủy. Trong lòng của chủ nghĩa tư bản tân tiến đang có những điều kiện kèm theo, tiền đề cho triển vọng của chủ nghĩa xã hội. Hơn nữa, sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Liên Xô và Đông Âu chỉ là sự sụp đổ của một quy mô chủ nghĩa xã hội đơn cử. Đó là chủ nghĩa xã hội giáo điều, cứng ngắc, ít thay đổi. Sự sống sót chủ nghĩa xã hội cả với tư cách là một lý tưởng, cả với tư cách là một trào lưu hiện thực, cả với tư cách là một chính sách chính trị ở Cu Ba, Lào, Trung Quốc, Nước Ta vẫn chứng tỏ lựa chọn con đường chủ nghĩa xã hội là tương thích xu thế khách quan của lịch sử vẻ vang. Vận dụng phát minh sáng tạo những nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về thực chất đặc trưng của chủ nghĩa xã hội, tổng kết hơn 25 năm thay đổi, tại Đại hội lần thứ XI, Đảng ta đã đưa ra một ý niệm mới về quy mô chủ nghĩa xã hội Nước Ta : “ Xã hội xã hội chủ nghĩa mà Nhân dân ta thiết kế xây dựng là xã hội : dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công minh, văn minh ; do Nhân dân làm chủ ; có nền kinh tế tài chính tăng trưởng cao dựa trên lực lượng sản xuất văn minh và quan hệ sản xuất tân tiến tương thích ; có nền văn hóa truyền thống tiên tiến và phát triển, đậm đà truyền thống dân tộc bản địa ; con người có đời sống ấm no, tự do, niềm hạnh phúc, có điều kiện kèm theo tăng trưởng tổng lực ; những dân tộc bản địa trong hội đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng tăng trưởng ; có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân do Đảng Cộng sản chỉ huy ; có quan hệ hữu nghị và hợp tác với Nhân dân những nước trên quốc tế ” [ 3 ] Tám đặc trưng trên đây đã phản ánh một cách tổng lực, bao quát những đặc trưng thực chất của chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Nhân dân ta thiết kế xây dựng. Trong đó, đặc trưng “ dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công minh, văn minh ” vừa là đặc trưng vừa là tiềm năng của chủ nghĩa xã hội Nước Ta. Đây là quy mô tổng quát của chủ nghĩa xã hội Nước Ta. Vận dụng phát minh sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và tổng kết 25 năm thay đổi, Cương lĩnh thiết kế xây dựng quốc gia trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ( bổ trợ, tăng trưởng 2011 ) đã đưa ra 08 phương hướng lớn thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội : “ Một là, tăng nhanh công nghiệp hóa, tân tiến hóa quốc gia gắn với tăng trưởng kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường. Hai là, tăng trưởng nền kinh tế thị trường xu thế xã hội chủ nghĩa. Ba là, thiết kế xây dựng nền văn hóa truyền thống tiên tiến và phát triển đậm đà truyền thống dân tộc bản địa ; kiến thiết xây dựng con người, nâng cao đờisống Nhân dân, thực thi văn minh và công minh xã hội. Bốn là, bảo vệ vững chãi quốc phòng và bảo mật an ninh vương quốc, trật tự bảo đảm an toàn xã hội. Năm là, thực thi đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, độc lập, hữu nghị, hợp tác và tăng trưởng ; dữ thế chủ động và tích cực hội nhập quốc tế. Sáu là, thiết kế xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực thi đại đoàn kết toàn dân tộc bản địa, tăng cường và lan rộng ra mặt trận dân tộc bản địa thống nhất. Bảy là, thiết kế xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Tám là, thiết kế xây dựng Đảng trong sáng, vững mạnh ” [ 4 ] Trong tám phương hướng trên thì hai phương hướng đầu là nhằm mục đích thiết kế xây dựng cơ sở kinh tế tài chính của chủ nghĩa xã hội. Phương hướng ba, bốn, năm là nhằm mục đích kiến thiết xây dựng cơ sở văn hóa truyền thống, xã hội, bảo mật an ninh, quốc phòng, đối ngoại của chủ nghĩa xã hội Nước Ta. Phương hướng sáu là thiết kế xây dựng và triển khai nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Phương hướng bảy, tám là kiến thiết xây dựng Đảng và Nhà nước như thể những chủ thể chỉ huy, quản lý sự nghiệp kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội. Các phương hướng này quan hệ mật thiết với nhau, bổ trợ cho nhau và cùng nhau góp thêm phần thực thi tiềm năng xã hội chủ nghĩa. Những phương hướng thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Nước Ta này đã biểu lộ việc vận dụng rất là phát minh sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh của Ðảng ta vào điều kiện kèm theo thay đổi. Đồng thời với thực thi 08 phương hướng mà Cương lĩnh 2011 đề ra, Đại hội XI của Đảng nhu yếu xử lý tốt 08 quan hệ lớn : “ quan hệ giữa thay đổi, không thay đổi và tăng trưởng ; giữa thay đổi kinh tế tài chính và thay đổi chính trị ; giữa kinh tế thị trường và khuynh hướng xã hội chủ nghĩa ; giữa tăng trưởng lực lượng sản xuất và thiết kế xây dựng, triển khai xong từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa ; giữa tăng trưởng kinh tế tài chính và tăng trưởng văn hoá, triển khai văn minh và công minh xã hội ; giữa kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa ; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế ; giữa Đảng chỉ huy, Nhà nước quản trị, Nhân dân làm chủ … ” [ 5 ] Tổng kết 05 năm triển khai nghị quyết Đại hội XI, Đại hội XII đề ra trách nhiệm liên tục không cho và giải quyết và xử lý tốt những quan hệ lớn. Đồng thời, Đại hội XII đã triển khai xong quan hệ “ giữa kinh tế thị trường và khuynh hướng xã hội chủ nghĩa “ thành quan hệ “ giữa tuân theo những quy luật thị trường và bảo vệ xu thế xã hội chủ nghĩa ” và nêu ra thêm quan hệ thứ chín là quan hệ giữa “ Nhà nước và thị trường ”. Cụ thể là chín quan hệ sau : “ Quan hệ giữa thay đổi, không thay đổi và tăng trưởng ; giữa thay đổi kinh tế tài chính và thay đổi chính trị ; giữa tuân theo những quy luật của kinh tế thị trường và bảo vệ khuynh hướng xã hội chủ nghĩa ; giữa tăng trưởng lực lượng sản xuất và kiến thiết xây dựng, hoàn thành xong từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa ; giữa Nhà nước và thị trường ; giữa tăng trưởng kinh tế tài chính và tăng trưởng văn hoá, triển khai tân tiến và công minh xã hội ; giữa kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa ; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế ; giữa Đảng chỉ huy, Nhà nước quản trị, Nhân dân làm chủ ” [ 6 ] Những thành tựu mà tất cả chúng ta đạt được từ việc nhận thức và xử lý chín mối quan hệ trên không phải khác biệt, mà luôn nằm trong mối quan hệ biện chứng giữa chúng. Kết quả xử lý của mối quan hệ này cũng chính là cơ sở, nền tảng, tiền đề cho việc xử lý có hiệu suất cao những mối quan hệ khác. Ngược lại, xử lý tốt những mối quan hệ khác sẽ góp thêm phần xử lý tốt quan hệ này. Tính tổng thể và toàn diện trong việc xử lý những mối quan hệ đó đã tạo dựng hàng loạt diện mạo những yếu tố lớn cơ bản cần xử lý trong suốt quy trình thay đổi vì chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Do vậy, chín mối quan hệ lớn mà Đảng nêu ra được nhận thức và xử lý trong mối quan hệ hữu cơ ngặt nghèo giữa những đặc trưng và phương hướng thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta .
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Giáo dục