Dịch bệnh COVID-19 bùng phát toàn cầu đã khiến các chuyến bay thương mại quốc tế bị ngưng trệ. Việc nhập khẩu đồng vị phóng xạ phục vụ công tác khám, điều trị bệnh ung thư của các cơ sở y tế hạt nhân trong nước gặp vô vàn khó khăn.
Trong tình hình ấy, Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt đã trở thành nơi cứu cánh, cung cấp chất đồng vị phóng xạ, hoàn thành sứ mệnh phục vụ nền y học hạt nhân, kéo dài sự sống cho những người mắc bệnh hiểm nghèo.
Cách hồ Xuân Hương chỉ vài trăm mét nhưng lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt vẫn rất là lạ lẫm so với nhiều người. Sự đặc biệt quan trọng của lò phản ứng hạt nhân duy nhất Nước Ta đã biến nơi đây trở thành tiềm năng được bảo vệ khắt khe .
Hằng ngày, chỉ những người có thẩm quyền mới được vào khuôn viên Viện Nghiên cứu nhưng phải trải qua hai lớp cửa bảo vệ. Bởi vậy, ngay với dân cư sống xung quanh, hình ảnh lò phản ứng sừng sững rất quen thuộc nhưng cũng khá lạ lẫm, tò mò, không biết bên trong lò quản lý và vận hành, hoạt động giải trí thế nào và Giao hàng vào mục tiêu gì .
Thật ra, lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt bắt đầu có tên gọi là lò phản ứng TRIGA Mark II, được khai công thiết kế xây dựng năm 1960. Sau 3 năm, lò được đưa vào hoạt động giải trí và đạt trạng thái tới hạn lần đầu, tiếp đó đạt hiệu suất danh định 250 kWt. Thời điểm này, lò phản ứng được quản lý và vận hành với ba mục tiêu chính là đào tạo và giảng dạy, nghiên cứu và sản xuất đồng vị .
Trước ngày quốc gia thống nhất, toàn bộ những thanh nhiên liệu bị tháo dỡ và chuyển về Hoa Kỳ. Phải mất 4 năm sau Nước Ta mới đạt được thỏa thuận hợp tác với Liên Xô, triển khai Phục hồi và tăng cấp lò phản ứng, chính thức có tên gọi lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt, hiệu suất danh định 500 kWt .
Ngày 1/11/1983, lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt đạt trạng thái tới hạn lần đầu, sử dụng những bó nguyên vật liệu độ giàu cao, loại VVR-M2 do Liên Xô sản xuất. Từ năm 1984, lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt có thiên chức sản xuất đồng vị phóng xạ, nghiên cứu và phân tích mẫu bằng kích hoạt neutron, nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng để đưa những văn minh khoa học và công nghệ tiên tiến hạt nhân Giao hàng tăng trưởng kinh tế tài chính, xã hội, đồng thời huấn luyện và đào tạo, giảng dạy và tăng trưởng nguồn nhân lực công nghệ tiên tiến hạt nhân .
Ngày 30/11/2011 là một bước ngoặt mới, lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt đạt trạng thái tới hạn lần đầu với vùng hoạt sử dụng hàng loạt nguyên vật liệu độ giàu thấp. Cũng từ thời gian này, lò quản lý và vận hành với hiệu suất 500 kWt .
Nhưng, nhắc tới lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt phải kể đến thành tựu vượt bậc trong nghiên cứu, sản xuất chất đồng vị và dược chất phóng xạ Giao hàng những cơ sở y tế hạt nhân trong việc khám, điều trị bệnh ung thư .
Trước thời gian bùng phát dịch COVID-19, hằng năm Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt là nơi cung ứng 40 % chất đồng vị phóng xạ cho những cơ sở y tế hạt nhân trong nước, phần còn lại buộc phải nhập khẩu từ quốc tế. Dịch bệnh COVID-19 lây lan toàn thế giới đã khiến những chuyến bay thương mại quốc tế bị ngưng trệ .
Loại phương tiện đi lại tối ưu dùng để luân chuyển chất đồng vị phóng xạ bị gián đoạn không thời hạn. Đó là điều vô cùng tồi tệ so với người bệnh và những cơ sở y tế ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong việc khám, điều trị bệnh ung thư phụ thuộc vào vào việc nhập khẩu đồng vị phóng xạ .
Không phải ngẫu nhiên, trong hội nghị tổng kết hoạt động năm 2020 của Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, Giáo sư Mai Trọng Khoa, một chuyên gia hàng đầu về y học hạt nhân ở Việt Nam đã ngỏ lời cảm ơn tới Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, đơn vị cung cấp chất đồng vị phóng xạ cho Bệnh viện Bạch Mai phục vụ việc khám và điều trị bệnh ung thư trong bối cảnh khó khăn nhất do dịch bệnh COVID-19 gây ra.
“ Trong thời hạn đại dịch vừa qua, nếu không có đồng vị phóng xạ do Đà Lạt cung ứng thì có lẽ rằng hàng vạn bệnh nhân ung thư tuyến giáp ở khoa chúng tôi không có thời cơ được điều trị và nhiều bệnh nhân hoàn toàn có thể sẽ chết. Tôi đặt giả định là vì một nguyên do nào đó mà lò Đà Lạt không hoạt động giải trí thì sẽ vô phương cứu chữa hàng vạn bệnh nhân đó ! .. ”, Giáo sư Mai Trọng Khoa san sẻ .
Dịch bệnh COVID-19 bùng phát toàn thế giới đã khiến mọi thứ trộn lẫn, ngay cả công tác làm việc khám, chữa bệnh. Không thể ra quốc tế điều trị ung thư, những người mắc phải căn bệnh quái ác này đổ dồn về những cơ sở y tế lớn trong nước. Điều này đã khiến những bệnh viện chuyên điều trị ung thư số bệnh nhân tăng vọt nhưng chất đồng vị phóng xạ ship hàng khám, điều trị bệnh lại bị thiếu vắng nghiêm trọng .
Đúng lúc này thì Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt lại nằm trong trạng thái phải tăng cấp những dây chuyền sản xuất sản xuất thuốc phóng xạ theo nhu yếu của Bộ Y tế để đạt tiêu chuẩn Thực hành tốt sản xuất thuốc. Bên cạnh đó, lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt có hiệu suất khá nhỏ, trong thực tiễn loại lò này ở hầu hết những nước có nền công nghệ tiên tiến hạt nhân tăng trưởng đều đã vô hiệu từ lâu .
Trong khi đó, việc hành lò để sản xuất đồng vị phóng xạ đã đạt trạng thái tới hạn từ nhiều năm trước. Tức trong điều kiện kèm theo thông thường, lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt không hề nâng cao số lượng dược chất phóng xạ hơn nữa để bù đắp lượng thiếu vắng trong nước khi những cơ sở y tế không nhập khẩu được đồng vị phóng xạ do tác động ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 .
Dây chuyền sản xuất dược chất phóng xạ I-131 ở lò phản ứng Đà Lạt
Theo Tiến sĩ Phan Sơn Hải, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, để tăng số lượng dược chất phóng xạ ship hàng nhu yếu cấp bách của công tác làm việc khám, điều trị bệnh ung thư, đơn vị chức năng đã quản lý và vận hành lò hoạt động giải trí liên tục hàng tuần khoảng chừng 100 giờ .
Lò đã quản lý và vận hành khoảng chừng 4.300 giờ trong năm 2020, gấp gần ba lần trung bình những năm trước. Tuy nhiên, trong thực tiễn hiệu suất hoạt động giải trí của lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt đã đạt trạng thái tới hạn, việc nâng thời hạn quản lý và vận hành lò cũng không làm tăng đáng kể chất đồng vị phóng xạ .
“ Trong toàn cảnh ấy, chúng tôi đã nỗ lực nâng cấp cải tiến kỹ thuật chưa từng nghĩ tới trước kia như tăng hốc chiếu mẫu trong vùng hoạt lò để tăng khối lượng mẫu chiếu, nâng cấp cải tiến quy trình chiếu mẫu và quá trình sản xuất … ”, Tiến sĩ Phan Sơn Hải cho biết .
Để tăng sản lượng, Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt đã phong cách thiết kế thêm hai hốc chiếu trong vùng hoạt, giám sát lại động học neutron vật lý lò, bảo vệ những thông số kỹ thuật để lò hoạt động giải trí bảo đảm an toàn .
Trước đây, mẫu được nạp vào bẫy neutron và được chiếu xạ neutron khoảng chừng 140 – 150 giờ liên tục, sau đó lấy ra để sản xuất thuốc phóng xạ. Sau khi nâng cấp cải tiến, mẫu được đưa vào những hốc chiếu TT có thông lượng neutron cao nhất, đồng thời được nạp vào những hốc chiếu vòng ngoài biên vùng hoạt .
Với việc chiếu xạ luân phiên theo mốc thời hạn nhất định ở hốc TT và hốc ngoài biên, mỗi mẫu được chiếu xạ khoảng chừng 180 giờ mà lò chỉ cần hoạt động giải trí khoảng chừng 4 ngày liên tục thay vì hơn 7 ngày như trước kia .
Trong cái khó, sự cải tiến đột phá về kỹ thuật của những con người làm khoa học thầm lặng đã khiến lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt tăng vọt số lượng đồng vị phóng xạ, đáp ứng 90% nhu cầu của các cơ sở y tế hạt nhân trong nước. Thậm chí, có thời điểm, Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt đã cung cấp đạt 100% dược chất phóng xạ cho các cơ sở y tế.
Nhờ đó, không làm gián đoạn công tác làm việc khám, chữa bệnh ung thư trong toàn cảnh toàn quốc tế bị trộn lẫn vì đại dịch COVID-19. Giá đồng vị phóng xạ do Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt phân phối cũng chỉ bằng 50% so với nhập khẩu .
Chính sự nâng cấp cải tiến táo bạo trong thời gian quyết định hành động đầy khó khăn vất vả do dịch bệnh COVID-19 không chỉ làm tăng vọt lượng thuốc phóng xạ trong mỗi đợt sản xuất, triển khai xong thiên chức Giao hàng người bệnh mà Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt còn giảm thời hạn quản lý và vận hành lò trong mỗi đợt từ 150 giờ xuống 85 – 90 giờ .
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học