Xem Tóm Tắt Bài Viết Này
Tâm lý là gì ?
Thực tế, tâm lý đâu chỉ là ý muốn, nhu cầu, thị hiếu và cách cư xử của con người, mà nó còn bao hàm vô vàn các hiện tượng khác nữa. Tâm lý con người luôn luôn gắn với hoạt động của họ. Bất cứ một hoạt động nào của con người, từ đơn giản đến phức tạp nhất, cũng đều có tâm lý cả. Tâm lý của con người rất đa dạng, nó tồn tại ở con người cả khi thức lẫn khi ngủ. Ví dụ: mơ, mộng du cũng là những hiện tượng tâm lý.
Bạn đang đọc: Tâm lý là gì? Phân loại các hiện tượng tâm lý
Hằng ngày, để sống và thao tác, để sống sót và tăng trưởng, tất cả chúng ta phải nghe, phải nhìn, quan sát những sự vật và hiện tượng xung quanh mình. Khi nhìn thấy hay nghe thấy một điều gì đó tất cả chúng ta phải tâm lý, nghiên cứu và phân tích, nhìn nhận xem điều đó có ý nghĩa gì, tại sao lại xảy ra hiện tượng đó, nó có ảnh hưởng tác động quan hệ gì đến ta … Để nhận ra một cách vừa đủ hơn về sự vật, hiện tượng, để xử lý trường hợp trong điều kiện kèm theo thiếu thông tin, nhiều lúc tất cả chúng ta phải tưởng tượng thêm những điều mà tất cả chúng ta không hề trực tiếp nhìn thấy, nghe thấy hoặc chưa khi nào gặp phải. Nhận biết, tâm lý, nhìn nhận về sự vật rồi, tất cả chúng ta phải ghi nhớ những điều đã biết để trau dồi kinh nghiệm tay nghề, tích luỹ kỹ năng và kiến thức. Tất cả những hiện tượng nhìn, nghe, quan sát, tâm lý, tưởng tượng, ghi nhớ đều là những hiện tượng tâm lý. Chúng hợp thành nghành nghề dịch vụ hoạt động giải trí nhận thức của con người .
Khi đã nhận thức được sự vật, hiện tượng xung quanh mình, tất cả chúng ta thường tỏ thái độ với chúng. Hiện tượng này làm cho ta buồn rầu, hiện tượng kia làm ta sung sướng, có lúc lại làm tất cả chúng ta đau khổ, tức giận … Đó chính là đời sống tình cảm của con người .
Trong quy trình hoạt động giải trí, tất cả chúng ta thường gặp phải những khó khăn vất vả trở ngại làm hao tổn công sức của con người, thậm chí còn hoàn toàn có thể bị đau khổ hoặc nguy khốn đến tính mạng con người. Lúc đó một hiện tượng tâm lý khác Open. Đó là hoạt động giải trí ý chí, nó giúp tất cả chúng ta vượt qua những khó khăn vất vả, trở ngại để đạt đến mục tiêu của hoạt động giải trí .
Có một loại hiện tượng tâm lý hạng sang khác giúp con người không những phản ánh quốc tế bên ngoài mà còn phản ánh được chính mình giúp cho tất cả chúng ta nhận biết mình, nhìn nhận được hành vi, thái độ, nhìn nhận được tình cảm, đạo đức, kĩ năng cũng như vị trí, vai trò, nghĩa vụ và trách nhiệm của mình. Đó là ý thức và tự ý thức .
Như vậy, thuật ngữ “ tâm lý ” trong khoa học là rất rộng, đó là tổng thể những hiện tượng niềm tin xảy ra trong đầu óc con người, gắn liền và quản lý và điều hành mọi hoạt động giải trí, hành vi của con người. Theo cách hiểu này thì tâm lý của con người là nhận thức, trí tuệ, cảm hứng, tình cảm, ý chí đến tính cách, ý thức và tự ý thức, là nhu yếu, năng lượng của con người, đến các động cơ hành vi, đến các hứng thú và năng lực phát minh sáng tạo, năng lực lao động và sức thao tác đến các tâm thế xã hội và những xu thế giá trị của họ .
Chức năng của hiện tượng tâm lý
Mọi hành vi, hoạt động giải trí của con người đều do tâm lý quản lý. Sự điều hành quản lý ấy biểu lộ qua những công dụng sau đây :
Trước hết tâm lý giúp con người phân biệt được quốc tế khách quan, giúp con người nghiên cứu và phân tích, nhìn nhận các sự vật, hiện tượng xảy ra xung quanh họ – đó là tính năng nhận thức của tâm lý. Không có tâm lý thì con người không hề nhận ra được bất kể điều gì và do đó không hề sống sót được .
Tâm lý con người giúp xu thế khi khởi đầu hoạt động giải trí : trước hết ở con người Open các nhu yếu và nảy sinh động cơ và mục tiêu hoạt động giải trí. Động cơ, mục tiêu đó hoàn toàn có thể là một lý tưởng, niềm tin, cũng hoàn toàn có thể là lương tâm, danh dự, danh vọng, tiền tài … mà cũng hoàn toàn có thể là một tình cảm, tư tưởng, khái niệm, hình tượng … hoặc một kỷ niệm, thậm chí còn một ảo tưởng .
Tâm lý thực thi tính năng là động lực thôi thúc hành vi hoạt động giải trí : thường thì thì động lực của hoạt động giải trí là những tình cảm nhất định ( mê hồn, tình yêu, căm thù … ) trong nhiều trường hợp khác cũng hoàn toàn có thể là những hiện tượng tâm lý khác có kèm theo xúc cảm như hình tượng của tưởng tượng, ám thị, sự hụt hẫng, ấm ức …
Tâm lý điều khiển và tinh chỉnh, trấn áp quy trình hoạt động giải trí bằng những mẫu hình, chương trình, kế hoạch, phương pháp hay một phương pháp, thao tác .
Tâm lý giúp con người kiểm soát và điều chỉnh hoạt động giải trí của mình. Để thực thi công dụng này con người có trí nhớ và năng lực nghiên cứu và phân tích, so sánh .
Tâm lý có nhiều chức năng quan trọng như vậy cho nên để giao tiếp với con người, tác động đến con người cần phải nắm vững tâm lý con người, tác động phù hợp với quy luật tâm lý của họ mới có thể đạt hiệu quả cao trong sản xuất, trong hoạt động.
Đặc điểm chung của các hiện tượng tâm lý
Các hiện tượng tâm lý có một số ít đặc thù cơ bản chung sau đây :
Các hiện tượng tâm lý vô cùng đa dạng và phong phú, phức tạp và đầy huyền bí. Phong phú và phức tạp đến mức, đã có thời hạn người ta qui các hiện tượng tâm lý là hiện tượng thần linh, không lý giải nổi. Chúng huyền bí không phải vì tất cả chúng ta khó khám phá nó, như tục ngữ đã nói : “ Dò sông, dò bể dễ dò, lòng người trắc ẩn ai đo cho tường ”
Mà sự huyền bí của các hiện tượng tâm lý còn biểu lộ ở tính tiềm tàng của chúng. Càng ngày người ta càng phát hiện ra càng nhiều những hiện tượng tâm lý ngoại cảm đặc biệt quan trọng. Các nhà tâm lý đã chứng tỏ được sự sống sót của nhiều hiện tượng siêu tâm lý ( như thần giao cách cảm, thấu thị … ) nhưng chưa thể lý giải được chính sách của các hiện tượng đó .
Các hiện tượng tâm lý quan hệ với nhau rất ngặt nghèo. Các hiện tượng tâm lý tuy đa dạng và phong phú, phong phú nhưng chúng không tách rời nhau, mà chúng ảnh hưởng tác động, ảnh hưởng tác động chi phối lẫn nhau. Hiện tượng này hoàn toàn có thể làm xuất hiện tượng kia, làm biến hóa hiện tượng kia .
Tâm lý là những hiện tượng ý thức, nó sống sót trong đầu óc tất cả chúng ta, sống sót trong chủ quan tất cả chúng ta. Chúng ta không hề nhìn thấy nó, không hề sờ thấy, không hề cân, đo, đong, đếm một cách trực tiếp như những hiện tượng vật chất khác. Tuy nhiên tâm lý lại biểu lộ ra bên ngoài trải qua hoạt động giải trí, hành vi, hành vi, cử chỉ, nét mặt. Chính cho nên vì thế mà tất cả chúng ta hoàn toàn có thể điều tra và nghiên cứu được các hiện tượng tâm lý bằng cách quan sát những biểu lộ ra bên ngoài của tâm lý bên trong, điều tra và nghiên cứu tâm lý con người trải qua các mẫu sản phẩm hoạt động giải trí .
Tâm lý là những hiện tượng rất quen thuộc, thân mật, gắn bó với con người. Trong trạng thái thức tỉnh, phần nhiều ở bất kể người nào và ở bất kể thời gian nào, đều diễn ra một hiện tượng tâm lý nào đó. Kể cả trong giấc ngủ, ở con người vẫn hoàn toàn có thể diễn ra những hiện tượng tâm lý, như hiện tượng mơ, mộng du …
Các hiện tượng tâm lý có sức mạnh vô cùng to lớn trong đời sống con người. Tâm lý hoàn toàn có thể làm tăng hoặc giảm sức mạnh niềm tin và cả sức mạnh vật chất của con người. Nó hoàn toàn có thể giúp con người trở nên khoẻ mạnh, tỉnh táo, tươi tắn, đầy sức sống, cũng hoàn toàn có thể làm cho con người mất hết sức lực, trở nên yếu ớt, bạc nhược và con người cũng hoàn toàn có thể chết vì ảnh hưởng tác động ý thức, ảnh hưởng tác động tâm lý .
Phân loại các hiện tượng tâm lý
Thế giới nội tâm của con người vô cùng đa dạng chủng loại. Để thuận tiện cho việc nghiên cứu và điều tra, học tập, các nhà tâm lý học thường chia các hiện tượng tâm lý ở con người ra làm ba loại, hay ba phạm trù chính. Đó là các quy trình tâm lý, các trạng thái tâm lý và các thuộc tính tâm lý .
Quá trình tâm lý
Quá trình tâm lý là những hiện tượng tâm lý có khởi đầu, diễn biến và kết thúc, nhằm mục đích biến những ảnh hưởng tác động bên ngoài thành hình ảnh tâm lý. Quá trình tâm lý là nguồn gốc của hàng loạt đời sống ý thức. Nó Open như thể một yếu tố kiểm soát và điều chỉnh bắt đầu so với hành vi của con người. Có quy trình tâm lý mới có trạng thái và thuộc tính tâm lý. Các quy trình tâm lý gồm có : quy trình nhận thức, quy trình xúc cảm và quy trình ý chí .
Nhận thức, tình cảm, ý chí luôn luôn tác động qua lại lẫn nhau, có khi xung đột nhau nhưng lại thống nhất với nhau, tạo nên đời sống tâm lý toàn vẹn của cá nhân. Sự cân bằng cả 3 mặt nhận thức, tình cảm, ý chí của con người là rất quan trọng. Quá thiên về lý trí thì tâm hồn sẽ khô khan, thiếu sức mạnh thúc đẩy của tình cảm. Chỉ nặng về tình cảm thì dễ mất sáng suốt, dễ hành động theo những cảm xúc chủ quan. Thiếu ý chí thì nhận thức và tình cảm không biến thành hành động được.
Trạng thái tâm lý
Trạng thái tâm lý là những hiện tượng tâm lý luôn luôn đi kèm theo các quy trình tâm lý và giữ vai trò như một cái “ phông ”, cái nền cho các quy trình tâm lý đó. Trạng thái tâm lý không phải là một hiện tượng tâm lý độc lập, nó Open và sống sót theo các quy trình tâm lý. Có những trạng thái tâm lý đi kèm theo quy trình nhận thức ( như trạng thái chú ý quan tâm ), có trạng thái tâm lý đi kèm theo quy trình cảm hứng ( như những tâm trạng, trạng thái căng thẳng mệt mỏi, stress … ), có trạng thái đi kèm theo quy trình ý chí ( như trạng thái chần chừ, quả quyết … ). Trạng thái tâm lý có tác động ảnh hưởng đến các quy trình tâm lý mà nó kèm theo, đồng thời trạng thái tâm lý lại chịu tác động ảnh hưởng của các hoạt động giải trí tâm lý khác. Trạng thái tâm lý luôn luôn được diễn lại thì lâu ngày sẽ trở thành nét tâm lý nổi bật của cá thể .
Thuộc tính tâm lý
Thuộc tính tâm lý là những hiện tượng tâm lý được thường xuyên lặp đi lặp lại trong những điều kiện sống và hoạt động nhất định của con người và trở thành những đặc điểm tâm lý bền vững, ổn định của nhân cách, cuối cùng trở thành những thuộc tính phức hợp của nhân cách. Thuộc tính tâm lý là những hiện tượng tâm lý đặc trưng, ổn định, làm cho cá nhân này khác với cá nhân kia. Các thuộc tính tâm lý phức hợp của cá nhân gồm có: xu hướng, tính cách, năng lực và khí chất; chúng tạo thành hai mặt đức và tài của mỗi một con người cụ thể. Thuộc tính tâm lý không trực tiếp phản ánh các tác động bên ngoài như các quá trình tâm lý, mà là kết quả của sự thống nhất và khái quát các quá trình và trạng thái tâm lý. Xuất hiện trên cơ sở các quá trình và trạng thái tâm lý, các thuộc tính tâm lý lại có ảnh hưởng sâu sắc đối với các quá trình và trạng thái tâm lý.
Sự phân loại trên đây chỉ là tương đối nhằm mục đích mục tiêu làm cho việc học tập và nghiên cứu và điều tra được thuận tiện. Trong trong thực tiễn đời sống, các loại hiện tượng tâm lý trên ( quy trình, trạng thái, thuộc tính ) luôn luôn quyện chặt vào nhau, chi phối lẫn nhau, biểu lộ đời sống tâm lý toàn vẹn của một con người. Chúng ta cần quan tâm điều đó, nếu không tất cả chúng ta sẽ không lý giải được đời sống tâm lý phức tạp của con người, hoặc lý giải nó một cách phiến diện, máy móc .
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học