Vạn Lý Trường Thành (giản thể: 万里长城; phồn thể: phồn thể: 萬里長城; bính âm: Wànlĭ Chángchéng; nghĩa đen: “Thành dài mười nghìn dặm”), gọi tắt là Trường Thành, là tên gọi chung cho nhiều thành lũy kéo dài hàng ngàn cây số từ Đông sang Tây, được xây dựng bằng đất và đá từ thế kỷ 5 TCN cho tới thế kỷ 16, để bảo vệ Trung Hoa khỏi những cuộc tấn công của người Hung Nô, Mông Cổ, Đột Quyết, và những bộ tộc du mục khác đến từ những vùng hiện thuộc Mông Cổ và Mãn Châu. Một số đoạn tường thành được xây dựng từ thế kỷ thứ 5 TCN, sau đó được Hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc là Tần Thủy Hoàng ra lệnh nối lại và xây thêm từ năm 220 TCN và 200 TCN và hiện chỉ còn sót lại ít di tích. Vạn Lý Trường Thành nổi tiếng được tham quan nhiều hiện nay được xây dưới thời nhà Minh (1368-1644).
Các mục đích khác của Vạn Lý Trường Thành bao gồm kiểm soát biên giới, cho phép áp đặt thuế đối với hàng hóa vận chuyển theo con đường tơ lụa, quy định hoặc khuyến khích thương mại và kiểm soát xuất nhập cảnh. Hơn nữa, đặc điểm phòng thủ của Vạn Lý Trường Thành đã được tăng cường bằng việc xây dựng các tháp canh, doanh trại quân đội, trạm đóng quân, báo hiệu có giặc thông qua các phương tiện khói hoặc lửa, và thực tế là con đường của Vạn Lý Trường Thành cũng phục vụ như là một hành lang giao thông vận tải.
Bạn đang đọc: Vạn Lý Trường Thành – Wikipedia tiếng Việt
Một điều tra và nghiên cứu khảo cổ cụ thể, sử dụng những công nghệ tiên tiến tân tiến, được công bố vào năm 2009 Kết luận rằng Vạn Lý Trường Thành do nhà Minh kiến thiết xây dựng có chiều dài 8.850 km. [ 2 ] Nó gồm có phần bức tường dài 6.259 km, phần hào dài 359 km, và phần lá chắn tự nhiên như đồi, sông dài 2.232 km. [ 2 ] Một nghiên cứu và điều tra khảo cổ cụ thể khác vào năm 2012 Tóm lại Vạn Lý Trường Thành có chiều dài 21.196 km. [ 3 ] Chiều cao trung bình tường thành là 7 m so với mặt đất, mặt trên của trường thành rộng trung bình 5-6 m. Vạn Lý Trường Thành mở màn từ Sơn Hải quan trên bờ Biển Bột Hải ở phía đông, tại số lượng giới hạn giữa Trung Quốc bản thổ ( ” đất Trung Quốc gốc ” ) và Mãn Châu đến Lop Nur ở phần phía đông nam Khu tự trị người Duy Ngô Nhĩ tại Tân Cương. [ 4 ]
Dãy những bức tường thời nay có tên Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc đã được gọi bằng một số ít tên khác nhau. Tên tiếng Anh hiện tại đã hình thành từ những tường thuật nhiệt tình về ” bức tường Trung Quốc ” của khách du lịch châu Âu thời đó ; vào cuối thế kỷ 19 ” Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc ” đã trở thành tên của những bức tường này. Trong tiếng Trung Quốc, dãy tường thành này được gọi là ” Cháng chéng ” ( 長城 ), có nghĩa là ” bức tường dài “. Thuật ngữ này hoàn toàn có thể được tìm thấy trong sách sử ( thế kỷ thứ 1 TCN ), ghi nhận những bức tường được thiết kế xây dựng thời Chiến Quốc, và đa phần những bức tường của Tần Thủy Hoàng kiến thiết xây dựng. Nghĩa của nó là dài ” vạn lý ” ( nghĩa bóng là ” vô tận ” ), phản ánh với tên rất đầy đủ của nó trong thời văn minh ( 萬里長城 Vạn Lý Trường Thành ), cũng xuất phát từ sách sử, mặc dầu dòng chữ ” Vạn Lý Trường Thành ” hiếm khi được sử dụng cho đến thời văn minh. Một ví dụ khan hiếm được Đường sử viết năm 493, khi sách trích dẫn tướng ở biên giới Tan Daoji .
Trường thành dưới thời nhà Tần. Đỏ : thành, Cam : ranh giới vương quốc của Trung Quốc ngày này .
Vạn Lý Trường Thành vào mùa đông, đoạn gần Bắc KinhBan đầu trong thời Xuân Thu và Chiến Quốc, những nước nhỏ đã độc lập thiết kế xây dựng những tường thành ở phương bắc nhằm mục đích tránh giặc Hung nô tràn xuống. Cho đến khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc thì ông cũng đã link những tuyến phòng thủ rời rạc của những nước thành Vạn lý trường thành .
Tranh vẽ Vạn Lý Trường Thành vào năm 1900
Lý do để Tần Thủy Hoàng xây Vạn Lý Trường Thành bắt nguồn từ một câu “sấm”: “Vong Tần giả, Hồ dã” (Tần mất là do Hồ). Tần Thủy Hoàng tưởng chữ “Hồ” là chỉ giặc Hồ phương Bắc. Dù người làm mất nhà Tần hóa ra là Thái tử “Hồ” Hợi, di sản mà hoàng đế thống nhất Trung Quốc để lại cũng đã đặt nền móng cho Vạn Lý Trường Thành sau này.[8]
Một tường thành có đặc thù phòng thủ biên giới phía bắc được thiết kế xây dựng và duy trì bởi nhiều triều đại trong nhiều khoảng chừng thời hạn trong lịch sử dân tộc Trung Quốc. Mục đích chính của nó là bảo vệ người Trung Quốc khỏi sự di cư của người Mông Cổ và người Thổ Nhĩ Kỳ. Có năm quy trình tiến độ hình thành chính :
Đoạn tường thành chính tiên phong được kiến thiết xây dựng dưới thời quản lý của Tần Thuỷ Hoàng, vị Hoàng đế tiên phong của nhà Tần với thời hạn sống sót ngắn ngủi. Bức tường này không được thiết kế xây dựng bằng việc kiến thiết xây dựng và ghép nối nhiều đoạn tường thành của những vùng thời Chiến Quốc. Bức tường được nối vào nhau ở thời hạn đó làm bằng đất nện với những tháp canh được xây ở những khoảng cách đều nhau. Nó nằm xa hơn về phía bắc so với Vạn lý trường thành hiện tại với điểm cực đông nằm ở Bắc Triều Tiên lúc bấy giờ. Chỉ còn ít phần của nó còn sót lại – những bức ảnh cho thấy những ụ đất thấp, dài .
Mutianyu), núi Quân Đô (Jundu) trong địa phận quận Vạn Lý Trường Thành, đoạn Mộ Điền Dục ), núi Quân Đô ( ) trong địa phận Q. Hoài Nhu, khởi xây từ thế kỷ thứ 6. Là một trong những phần được bảo tồn tốt nhất của Vạn Lý Trường Thành, Mutianyu từng là bức tường phòng thủ phía bắc của TP. hà Nội và lăng mộ của hoàng gia .Triều đình bắt người dân phải thao tác để đắp thành, và những công nhân luôn bị nguy hại vì hoàn toàn có thể bị bọn cướp tiến công. Bởi vì có nhiều người đã chết khi thiết kế xây dựng thành, nó được đặt cho cái tên kinh khủng, ” Nghĩa địa dài nhất Trái Đất “. Uớc tính có đến hàng trăm ngàn người, [ 9 ] thậm chí còn hoàn toàn có thể lên tới một triệu người [ 10 ] [ 11 ] đã chết khi xây trường thành ở thời nhà Tần .
Ước tính 300 ngàn binh lính với vô số tội nhân, quan lại phạm lỗi, nho sĩ không tuân lệnh đốt sách,… phải làm khổ sai trong miền rừng núi trùng trùng điệp điệp, mùa đông thì lạnh buốt, nước đóng băng, mùa hè thì không khí nóng như nung, mù mịt cát bụi. Trên thành cất những đồn canh, và có đường rộng chạy ngựa được giữa các đồn với nhau. Không biết bao nhiêu lời than thở, bao nhiêu nước mắt của thân nhân những người đó, không văn nhân thi sĩ nào chép lại hết được. Trong dân gian còn truyền lại nỗi khổ của nàng Mạnh Khương: “Nàng thương nhớ chồng, đi 10 ngàn dặm đường để thăm chồng bị bắt đi xây thành, đến nơi thì chồng nàng đã chết rồi. Xung quanh chỉ là rừng núi và đá. Không biết kiếm xác chồng ở đâu, nàng tuyệt vọng, khóc mấy ngày mấy đêm, khóc tới nỗi chính cái thành cũng phải mủi lòng, tự động tách ra cho nàng tìm thấy hài cốt chồng.”
Bức tường dài tiếp theo được nhà Hán, [ 12 ] nhà Tùy, và quy trình tiến độ Thập Quốc kiến thiết xây dựng tiếp với cùng kiểu phong cách thiết kế. [ 13 ] Nó được làm bằng đất nện với nhiều tháp canh nhiều tầng được xây cách nhau vài dặm. Các bức tường thành cũng đã bị hư hại nhiều và đã lẫn vào cảnh sắc xung quanh, bị ăn mòn bởi gió và nước mưa .Về mặt quân sự chiến lược, những bức tường này có ý nghĩa về mặt phân loại ranh giới hơn là công sự bảo vệ có giá trị. Chắc chắn rằng kế hoạch quân sự chiến lược của Trung Quốc không diễn ra quanh việc giữ vững bức tường thành .Vạn Lý Trường Thành ngày này được xây ở thời nhà Minh, khởi đầu khoảng chừng năm 1368 [ 14 ] và kết thúc khoảng chừng năm 1640. Ước tính có khoảng chừng 25.000 tháp canh đã được kiến thiết xây dựng dọc theo bức tường. [ 15 ] Trong một đoạn trong kinh Koran, những nhà địa lý Ả Rập cũng liên hệ Alexander đại đế với việc kiến thiết xây dựng tường thành. Bức tường này được xây với tầm vóc to lớn bằng những vật tư tốt ( đá cứng được dùng ở những mặt phẳng và ở trên đỉnh thành ) hơn so với trước đó. Mục đích tiên phong của bức tường là để ngăn bước những giống người bán du mục phía bên ngoài ( như người Mông Cổ dưới sự chỉ huy của hãn vương Altan và Oirats dưới sự chỉ huy của Esen Taiji ) vào cướp bóc bên trong Trung Quốc khi họ sử dụng ngựa để vận động và di chuyển ; hay ngăn cản sự quay trở về của họ với những thứ cướp bóc được .Vạn Lý Trường Thành thời nhà Minh khởi đầu từ điểm phía đông tại Sơn Hải Quan ( 山海关 ), gần Tần Hoàng Đảo, ở tỉnh Hà Bắc gần Vịnh Bột Hải. Kéo dài qua chín tỉnh và 100 huyện, 500 km sau cuối vẫn còn nhưng đã thành những đống gạch vụn, và lúc bấy giờ nó kết thúc ở điểm cuối phía tây di tích lịch sử lịch sử vẻ vang Gia Dục Quan ( 嘉峪关 ), nằm ở phía tây-bắc tỉnh Cam Túc tại biên giới với Sa mạc Gobi và những ốc đảo của Con đường tơ lụa. Gia Dục Quan được xây để tiếp đón những nhà du hành dọc theo Con đường tơ lụa. Mặc dù Vạn Lý Trường Thành kết thúc ở Gia Dục Quan, tại đó có rất nhiều ” phong hoả đài ” ( 烽火台 ) trải dài về phía Gia Dục Quan dọc theo Con đường tơ lụa. Những đài quan sát đó dùng tín hiệu bằng khói để cảnh báo nhắc nhở có xâm lược .
Năm 1644, người Mãn vượt qua bức tường thành bằng cách thuyết phục một vị tướng quan trọng là Ngô Tam Quế mở cửa những cánh cổng Sơn Hải Quan để cho người Mãn Châu vượt qua. Truyền thuyết kể rằng quân Mãn Châu mất ba ngày mới vượt hết qua đèo. Sau khi người Mãn Châu chinh phục Trung Quốc, bức tường thành không còn giá trị chiến lược quân sự nữa, đa phần bởi vì người Mãn Châu đã mở rộng quyền kiểm soát chính trị của họ ra xa phía bắc, còn xa hơn cả triều Trung Quốc trước đó, tuy nhiên bức tường thành này vẫn được nhà cầm quyền sử dụng để góp phần ngăn chặn các dòng di cư của người Hán tới vùng Mãn Châu của đế quốc nhằm nỗ lực giữ cho vùng đất này không bị Hán hóa (dù nỗ lực này sau đó bất thành).
Đoạn tường sau cuối thời nhà Minh thực sự là một công sự quân sự chiến lược về một số ít mặt. Tuy nhiên, những nhà sử học quân sự chiến lược thường gạt bỏ giá trị thực của bức tường thành vĩ đại này. Người ta tốn cực kỳ nhiều tiền của và sức lực lao động để thiết kế xây dựng, duy trì và đóng giữ. Số tiền nhà Minh ngân sách vào bức tường này đáng ra hoàn toàn có thể để chi vào cải tổ năng lực quân sự chiến lược khác như mua pháo kiểu châu Âu hay súng trường. Sự thực là bức tường thành không có giá trị nhiều trong việc giúp ngăn ngừa sự sụp đổ của nhà Minh .
Gia Dục Quan đang được sửa chữa thay thếTrong khi 1 số ít đoạn gần những TT du lịch được giữ gìn và thậm chí còn kiến thiết xây dựng lại, tại hầu hết những vị trí bức tường đang bị bỏ mặc không được sửa chữa thay thế, được dùng làm chỗ chơi cho những người dân làng và là nơi khai thác đá để làm đường hay làm nhà. [ 16 ] Các mặt phẳng của tường thành còn bị sơn vẽ graffiti. Nhiều phần đã bị hủy hoại vì bức thành nằm chắn đường tới những khu vực kiến thiết xây dựng. [ 17 ] Các phần không bị đụng chạm đến hay được sửa chữa thay thế là gần những điểm tăng trưởng du lịch và thường bị những người bán hàng rong và khách du lịch làm giảm giá trị. Sa mạc Gobi cũng đang tiến sát tới bức tường thành ở 1 số ít khu vực. Một số ước tính rằng chỉ 20 % bức tường thành là đang ở thực trạng tốt. Năm 2005, những bức ảnh về một bữa tiệc điên dại trên Vạn lý trường thành Open trên những phương tiện thông tin đại chúng Trung Quốc. Chúng đã gây nên sự phẫn nộ do tại trong những bức ảnh do người quốc tế, và người Trung Quốc chụp, những người trẻ tuổi uống rượu bia, đi tiểu tiện, đại tiện và có những hành vi tình dục trên bức thành được chiếu ở khắp nước. [ 18 ]Tháng 8 năm 2012, một đoạn dài khoảng chừng 36 m của thành bị sụp đổ trọn vẹn. [ 19 ]
Xem Tóm Tắt Bài Viết Này
Một số cửa quan-cửa ải nổi tiếng dọc Vạn Lý Trường Thành[sửa|sửa mã nguồn]
Sự Công Nhận[sửa|sửa mã nguồn]
Bức tường thành trở thành Di sản quốc tế của UNESCO vào năm 1987 .Người Trung Quốc có câu nói 不到长城非好汉, có nghĩa ” Bất đáo Trường Thành phi hảo hán ” đã được khắc bia tại trường thành .
Từ ngoài Trái Đất[sửa|sửa mã nguồn]
Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc trong một hình radar màu giả chụp từ con thuyền khoảng trống vào tháng 4 năm 1994Đã có một sự tranh cãi từ lâu về việc bức tường thành sẽ thế nào nếu nhìn từ ngoài hành tinh. Quan điểm rằng nó hoàn toàn có thể được nhìn thấy từ thiên hà có vẻ như Open trước khi có những chuyến bay của con người vào thiên hà .
Trong cuốn sách Cuốn sách thứ hai về những kỳ quan của Richard Halliburton năm 1938 có nói Vạn Lý Trường Thành là vật nhân tạo duy nhất có thể nhìn thấy được từ Mặt Trăng, và một truyện tranh tên là “Tin hay không tin của Ripley” ở thời gian đó cũng đưa ra tuyên bố tương tự. Niềm tin này kéo dài và trở thành một truyền thuyết đô thị, thỉnh thoảng thậm chí xuất hiện cả trong những cuốn sách giáo khoa. Arthur Waldron, tác giả cuốn lịch sử Vạn Lý Trường Thành đáng tin cậy nhất trong mọi ngôn ngữ đã chỉ ra rằng sự tin tưởng vào việc Vạn Lý Trường Thành có thể nhìn thấy được từ Mặt Trăng cũng giống như sự phấn khích của một số người khi tin rằng có những “kênh đào” trên bề mặt Sao Hỏa vào cuối thế kỷ 19. Trên thực tế, Vạn Lý Trường Thành đơn giản là không thể nhìn thấy bằng mắt thường nếu không có công cụ hỗ trợ từ Mặt Trăng, chưa nói đến nhìn từ Sao Hỏa.
Khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trăng khoảng chừng một nghìn lần lớn hơn khoảng cách từ Trái Đất đến con tàu ngoài hành tinh bay trên quỹ đạo gần Trái Đất. Nếu Vạn lý trường thành hoàn toàn có thể nhìn thấy được từ Mặt Trăng, thì sẽ thuận tiện nhìn thấy nó từ quỹ đạo gần Trái Đất. Trên thực tiễn, từ quỹ đạo gần Trái Đất, nó rõ ràng là hơi thấy được, và chỉ trong những điều kiện kèm theo tốt. Và nó cũng không rõ ràng hơn nhiều vật thể khác do con người tạo ra .Một nhà du hành tàu con thoi thông tin rằng ” chúng tôi hoàn toàn có thể thấy những vật nhỏ như những đường sân bay trường bay [ nhưng ] Vạn Lý Trường Thành hầu hết không nhìn thấy được từ khoảng cách 180 dặm ( 290 km ) trở lên. ” Nhà du hành ngoài hành tinh William Pogue cho rằng ông đã thấy nó từ Skylab nhưng phát hiện ra rằng trên trong thực tiễn ông đang nhìn vào Đại Vận Hà gần Bắc Kinh. Ông phát hiện ra Vạn Lý Trường Thành với ống nhòm, nhưng nói rằng ” nó không hề nhìn thấy được bằng mắt thường không có thiết bị tương hỗ “. Một nhà du hành trong chương trình Apollo đã nói không một cấu trúc nào của con người hoàn toàn có thể nhìn thấy từ khoảng cách vài nghìn dặm. Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Jake Garn công bố hoàn toàn có thể nhìn thấy Vạn Lý Trường Thành bằng mắt thường từ trên quỹ đạo của tàu ngoài hành tinh đầu thập kỷ 1980, nhưng công bố của ông còn đang bị nhiều nhà du hành ngoài hành tinh chuyên nghiệp khác của Mỹ phản đối. Nhà du hành thiên hà Dương Lợi Vĩ người Trung Quốc sau 21,5 giờ bay vòng quanh Trái Đất đến 14 lần, trở lại mặt đất đã xác định trên truyền hình là không nhìn thấy được Vạn Lý Trường Thành từ khoảng trống. Điều này dẫn đến việc Trung Quốc phải đính chính lại sách giáo khoa đã đăng thông tin này .Từ quỹ đạo Trái Đất tầm thấp nó hoàn toàn có thể được nhìn thấy với điều kiện kèm theo thời tiết tốt. Điều này giống như việc hoàn toàn có thể thấy những đặc thù của Mặt Trăng ở những thời gian nhất định và không thấy chúng vào những thời gian khác, vì sự biến hóa trong hướng ánh sáng. Vạn Lý Trường Thành chỉ rộng vài mét — size tương tự với đường xa lộ và đường sân bay — và nó đồng màu với đất đá xung quanh .Cựu phi hành gia Mỹ Gene Cernan đã nói : ” Ở quỹ đạo Trái Đất từ 160 km đến 320 km, Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc hoàn toàn có thể nhìn thấy được bằng mắt thường. ” Ed Lu, Sĩ quan khoa học Expedition 7 trên Trạm ngoài hành tinh quốc tế, nói thêm rằng, ” … nó khó nhìn hơn nhiều vật thể khác. Và bạn phải biết tìm nó ở đâu ” .Leroy Chiao, một nhà du hành người Mỹ gốc Hoa, đã chụp một bức ảnh từ Trạm ngoài hành tinh quốc tế có hình bức tường thành. Nó còn không rõ đến mức ông không biết có phải đã thực sự chụp được nó hay không. Dựa trên bức ảnh đó, một tờ báo nhà nước của Trung Quốc đã Kết luận rằng Vạn Lý Trường Thành hoàn toàn có thể được nhìn thấy từ ngoài hành tinh bằng mắt thường, trong những điều kiện kèm theo quan sát tốt, nếu người ta biết đúng mực phải tìm ở đâu. [ 20 ]
- Arnold, H.J.P, “The Great Wall: Is It or Isn’t It?” Astronomy Now, 1995.
- Hessler, Peter. “Walking the Wall”. The New Yorker, ngày 21 tháng 5 năm 2007, pp. 56–65.
- Lovell, Julia. The Great Wall: China against the World. 1000 BC – 2000 AD. London: Atlantic Books; Sydney, Australia: Picador, 2006. ISBN 978-0-330-42241-3; ISBN 0-330-42241-3.
- Man, John. (2008). The Great Wall. London: Bantam Press. tr. 335 pages. ISBN 9780593055748.
- Michaud, Roland (photographer); Sabrina Michaud (photographer), & Michel Jan, The Great Wall of China. Abbeville Press, 2001. ISBN 0-7892-0736-2
- Waldron, Arthur, The Great Wall of China: From History to Myth. Cambridge: Cambridge University Press, 1990.
- Yamashita, Michael; Lindesay, William (2007). The Great Wall — From Beginning to End. New York: Sterling. tr. 160 pages. ISBN 978-1-4027-3160-0.
¹ 10.000 lý = 5.760 km.
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học