Giải pháp bảo tồn và sử dụng bền vững vốn tự nhiên ở Việt Nam
Phát triển nguồn vốn tương hỗ những dự án Bất Động Sản bảo vệ môi trường tự nhiên của Đức, Romania và thực tiễn tại Việt Nam
[Infographics] Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn 2021: Lợi ích của bảo vệ môi trường
Đặt vấn đề
Trong thời hạn qua, quy mô tăng trưởng chỉ tập trung chuyên sâu tích góp nhanh vốn vật chất, kinh tế tài chính mà chưa chăm sóc tới sự suy giảm, hết sạch của vốn tự nhiên. Tạo động lực tăng trưởng bền vững và kiên cố và nâng cao chất lượng tăng trưởng và sự thịnh vượng vương quốc cần có những giải pháp bảo tồn và sử dụng những nguồn vốn tự nhiên hiệu suất cao .
Phát triển kinh tế tài chính vững chắc trải qua việc thôi thúc những quy mô kinh tế tài chính tuần hoàn, ít phát thải cácbon, góp vốn đầu tư vào vốn tự nhiên đang là khuynh hướng tăng trưởng mới .
Luật Bảo vệ môi trường tự nhiên ( sửa đổi năm 2020 ) đã bổ trợ nội dung về những công cụ kinh tế tài chính và nguồn lực cho bảo vệ thiên nhiên và môi trường, trong đó, nêu rõ thôi thúc việc khai thác, sử dụng và tăng trưởng vốn tự nhiênp ; Đồng thời, bổ trợ chủ trương về tín dụng thanh toán xanh, trái phiếu xanh để kêu gọi phong phú những nguồn lực xã hội cho bảo vệ thiên nhiên và môi trường .
Khái niệm, nội hàm của vốn tự nhiên
Theo Chương trình Phát triển của Liên Hợp quốc – UNDP ( 2012 ), vốn tự nhiên theo những thành phần đơn cử gồm có đất đai, tài nguyên, nguyên vật liệu hóa thạch, nguồn năng lượng mặt trời, nước, quần thể sinh vật sống và những dịch vụ được tạo ra bởi quy trình tương tác giữa tổng thể những yếu tố này trong những hệ sinh thái ( HST ) .
Chương trình Môi trường Liên Hợp quốc ( UNEP ) cho rằng, vốn tự nhiên là những gia tài của thiên nhiên được sử dụng để ship hàng sản xuất và tiêu dùng, gồm có sinh vật và những cấu phần vật chất của tự nhiên, như đất, nước, tài nguyên và những nguyên vật liệu hóa thạch .
Hàng hóa và dịch vụ được phân phối từ nguồn vốn tự nhiên có giá trị quan trọng cho đời sống và sự tăng trưởng của con người, như lương thực, nước, không khí, những dịch vụ văn hóa truyền thống, ý thức và tương hỗ điều tiết quy trình sinh địa hóa .
Do đó, vốn tự nhiên là nền tảng cho những vương quốc tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội và bảo vệ bảo mật an ninh sinh thái xanh hướng tới tiềm năng tăng trưởng bền vững và kiên cố. Theo những nhà nghiên cứu kinh tế sinh thái, vốn tự nhiên là khái niệm lan rộng ra khái niệm vốn truyền thống lịch sử trong kinh tế tài chính đến sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ môi trường sinh thái .
Như vậy, nội hàm của vốn tự nhiên gồm có sinh vật ( động vật hoang dã và thực vật ), những cấu phần vật chất của tự nhiên như đất, nước, tài nguyên mà khi đem sử dụng mang lại giá trị ngày càng tăng, đồng thời bảo toàn được giá trị của chính mình. Để bảo vệ những dịch vụ HST liên tục duy trì phúc lợi xã hội và đời sống của con người, gia tài vốn tự nhiên cơ bản phải được bảo tồn .
Nói cách khác, nếu vốn tự nhiên được quản trị, khai thác và sử dụng tương thích thì lượng thu nhập tự nhiên sẽ bền vững và kiên cố theo thời hạn. Việc hài hòa giữa vốn tự nhiên, vốn con người, vật chất và xã hội sẽ góp thêm phần tăng năng lượng sản xuất .
Theo Nghiên cứu của Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên ( 2012 ), cứ 1 USD góp vốn đầu tư vào những nỗ lực bảo tồn sẽ mang lại một giá trị kinh tế tài chính – xã hội của những HST trị giá trên 100 USD. Do vậy, cần quản trị tốt hơn nguồn vốn tự nhiên để đạt được tiềm năng tăng trưởng bền vững và kiên cố .
Quản lý vững chắc nguồn vốn tự nhiên là thiết yếu để đạt được tiềm năng về tăng trưởng xanh ở những nghành khác nhau. Các cấu phần của vốn tự nhiên không hề đứng riêng không liên quan gì đến nhau, mà cần được xem xét trong quy trình tăng trưởng của nền kinh tế tài chính .
Tiềm năng vốn tự nhiên của Việt Nam
Việt Nam có vị trí kế hoạch rất quan trọng trong khu vực và trên quốc tế, là cầu nối vùng kinh tế tài chính biển to lớn với vùng kinh tế tài chính lục địa châu Á. Tài nguyên thiên nhiên phong phú và đa dạng và có nhiều tiềm năng để khai thác, sử dụng như : Tài nguyên khí hậu, tài nguyên đất, tài nguyên rừng, tài nguyên tài nguyên, tài nguyên nước, tài nguyên biển và đa dạng sinh học .
– Tài nguyên đất : Thống kê cho thấy, đến ngày 31/12/2017, cả nước có 33.123,6 nghìn ha, diện tích quy hoạnh đất đã được sử dụng vào những mục tiêu chiếm hơn 93 % tổng diện tích quy hoạnh tự nhiên. Trong đó, nhóm đất sản xuất nông nghiệp là 11508,0 nghìn ha ( chiếm 34,74 % tổng diện tích quy hoạnh tự nhiên ), đất lâm nghiệp 14910,5 nghìn ha ( chiếm 45,01 % tổng diện tích quy hoạnh tự nhiên ), đất chuyên dùng là 1875,3 nghìn ha ( chiếm 5,66 % tổng diện tích quy hoạnh đất tự nhiên ) ; và 714,9 nghìn ha đất ở .
– Tài nguyên nước : Việt Nam có 3.450 sông, suối với chiều dài từ 10 km trở lên. Các sông suối này nằm trong 108 lưu vực sông được phân bổ và trải dài trên cả nước với tổng diện tích quy hoạnh trên 1,167 triệu km2. Trong đó có 33 lưu vực sông lớn, liên tỉnh, với 3.140 sông ( chiếm 91 % số lượng sông của cả nước ), tổng diện tích quy hoạnh lưu vực khoảng chừng 306,44 nghìn km2, bằng 92,6 % diện tích quy hoạnh đất liền của nước ta. Tổng trữ lượng động của nước dưới đất trên toàn chủ quyền lãnh thổ, chưa kể phần hải đảo, khoảng chừng 2000 m3 / s ( khoảng chừng 63 tỷ m3 / năm ) .
– Tài nguyên sinh thái : Sự phong phú về địa hình, thổ nhưỡng và khí hậu của Việt Nam đã tạo ra sự phong phú của những HST tự nhiên, gồm có rừng, biển, đất ngập nước và sự giàu sang, đa dạng chủng loại về những loài và nguồn gen sinh vật. Việt Nam có 9 khu dự trữ sinh quyển quốc tế ; 2 khu Di sản thiên nhiên quốc tế ; 8 khu Ramsar và 5 Vườn Di sản .
Việt Nam cũng là vương quốc có đa dạng sinh học cao về những loài động, thực vật và sinh vật. Theo thống kê, đến nay trong thiên nhiên có tới 7,5 nhìn loài vi sinh vật, 16,4 nghìn loài thực vật, 10,3 nghìn loài động vật hoang dã trên cạn, 2 nghìn loài thủy sinh nước ngọt, trên 11 nghìn loài sinh vật biển .
– Tài nguyên không tái tạo : Việt Nam đã phát hiện được trên 5.000 mỏ, điểm quặng với trên 60 loại tài nguyên khác nhau, có một số ít loại tài nguyên quy mô trữ lớn, là nguồn lực để tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, nhất là trong quá trình công nghiệp hóa – văn minh hóa quốc gia .
– Tài nguyên tái tạo : Việt Nam có tiềm năng tăng trưởng những nguồn nguồn năng lượng tái tạo sẵn có gồm : Thủy điện nhỏ, nguồn năng lượng gió, nguồn năng lượng sinh khối, nguồn năng lượng khí sinh học, nguyên vật liệu sinh học, nguồn năng lượng từ nguồn rác thải hoạt động và sinh hoạt, nguồn năng lượng mặt trời, và nguồn năng lượng địa nhiệt .
Một số hạn chế trong sử dụng vốn tự nhiên ở Việt Nam
Trong toàn cảnh Việt Nam tham gia sâu vào những cam kết quốc tế về thiên nhiên và môi trường, biến hóa khí hậu … yên cầu cần phải có cách tiếp cận tương thích để đưa tài nguyên thiên nhiên thành động lực cho sự tăng trưởng, giảm thiểu những rủi ro tiềm ẩn ô nhiễm môi trường tự nhiên .
Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất lúc bấy giờ là nguồn lực tài nguyên chưa được sử dụng có hiệu suất cao cao, còn thực trạng tiêu tốn lãng phí, thất thoát và diễn biến phức tạp do cơ chế thị trường .
Việc triển khai chủ trương tích tụ ruộng đất, “ dồn điền đổi thửa ” còn chậm ; thực trạng suy thoái và khủng hoảng tài nguyên đất diễn ra khá phổ cập, xuất khẩu tài nguyên thô, công nghệ tiên tiến khai thác, chế biến ít có hàm lượng công nghệ tiên tiến .
Khai thác, sử dụng tài nguyên nước chưa vững chắc. Đa dạng sinh học suy giảm, những HST tự nhiên quan trọng như rừng ngập mặn, rạn sinh vật biển, thảm cỏ biển … đứng trước thực trạng suy thoái và khủng hoảng, chưa được Phục hồi ; Chưa phát huy được những lợi thế tài nguyên và thiên nhiên và môi trường biển mang lại, suy thoái và khủng hoảng nghiêm trọng tài nguyên biển và vùng bờ biển, nguồn lợi thủy hải sản bị đánh bắt cá hết sạch …
Giải pháp bảo tồn và sử dụng bền vững vốn tự nhiên ở Việt Nam
Chiến lược vương quốc về tăng trưởng xanh tầm nhìn đến năm 2050 và Chiến lược Phát triển kinh tế tài chính xã hội quy trình tiến độ 2021 – 2030 đề ra những ưu tiên sử dụng hiệu suất cao và bảo tồn nguồn vốn tự nhiên .
Theo đó, Chiến lược nhu yếu cần điều tra và nghiên cứu và phát hành chính sách, chủ trương kinh tế tài chính và kinh tế tài chính về hồi sinh, tăng trưởng nguồn “ vốn tự nhiên ”, khuyến khích sự tham gia của những thành phần kinh tế tài chính góp vốn đầu tư vào hồi sinh HST .
Để thôi thúc bảo tồn, góp vốn đầu tư hiệu suất cao vào vốn tự nhiên, tạo nền tảng vững chãi cho tăng trưởng vững chắc, thời hạn tới cần thực thi 1 số ít giải pháp sau :
Một là, tạo chuyển biến can đảm và mạnh mẽ về nhận thức của những cấp, những ngành, doanh nghiệp và người dân về giá trị của vốn tự nhiên trong kiến thiết xây dựng nền kinh tế tài chính xanh và tầm quan trọng của bảo tồn, sử dụng bền vững và kiên cố vốn tự nhiên .
Hai là, kiến thiết xây dựng chính sách, chủ trương thuận tiện nhằm mục đích thôi thúc hoạt động giải trí góp vốn đầu tư vào tăng trưởng vốn tự nhiên, cải tổ hiệu suất cao sử dụng tài nguyên và giảm thiểu tác động ảnh hưởng xấu đi đến vốn tự nhiên. Tiếp tục hoàn thành xong thể chế quản trị, tăng cường năng lượng thực thi pháp lý và kiến thiết xây dựng chính sách, chủ trương giảm thiểu ảnh hưởng tác động tới nguồn vốn tự nhiên .
Ba là, thiết kế xây dựng lộ trình tiến hành triển khai hạch toán vốn tự nhiên trong thông tin tài khoản vương quốc, chú trọng đến giá trị của những dịch vụ HST trong việc lập và tiến hành quy hoạch, cũng như tiến hành những dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư cần xem xét hiệu suất cao khai thác, sử dụng vốn tự nhiên .
Bốn là, nhìn nhận và kiểm kê thực trạng nguồn vốn tự nhiên ( gồm có những HST rừng, biển, đất ngập nước ) để có quy hoạch, kế hoạch quản trị tương thích, tạo cơ sở cho việc cân đối trong việc triển khai tiềm năng bảo tồn và tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội .
Tăng cường năng lượng quản trị và góp vốn đầu tư cho bảo tồn và tăng trưởng vốn tự nhiên, phát huy kiến trúc tự nhiên nhằm mục đích thích ứng với đổi khác khí hậu, tăng trưởng quy mô kinh tế tài chính tuần hoàn. Kết luận
Sử dụng bền vững và kiên cố và phục sinh những nguồn vốn tự nhiên có vai trò quan trọng trong việc đạt được những tiềm năng tăng trưởng bền vững và kiên cố, đặc biệt quan trọng những tiềm năng tương quan đến phát tăng trưởng vững chắc. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, Luật Bảo vệ thiên nhiên và môi trường năm 2020, Chiến lược vương quốc về tăng trưởng xanh … đã bổ trợ những nội dung về những công cụ kinh tế tài chính và nguồn lực cho bảo vệ môi trường tự nhiên, thôi thúc việc khai thác, sử dụng và tăng trưởng vốn tự nhiên. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để bảo tồn và phát huy hơn nữa giá trị và vai trò của vốn tự nhiên nhằm mục đích hòa giải những tiềm năng tăng trưởng và bảo tồn nguồn vốn tự nhiên .
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Tài nguyên và Môi trường ( 2018 ), Báo cáo môi trường tự nhiên vương quốc : Môi trường nước những lưu vực sông ;
2. Kim Thị Thúy Ngọc ( năm trước ), Vai trò của vốn tự nhiên trong triển khai những tiềm năng về Tăng trưởng xanh, Tạp chí Môi trường, số 9/2014 ;
3. Minh Đăng ( 2020 ), Đầu tư vào vốn tự nhiên – bảo tồn và tăng trưởng đa dạng sinh học Giao hàng kiến thiết xây dựng quy mô kinh tế tài chính xanh ở Việt Nam, Tạp chí Cộng sản, số 7/2020 ;
4. Nguyễn Hưng Thịnh, Nguyễn Trung Thuận ( 2021 ), Một số điểm mới của Luật Bảo vệ thiên nhiên và môi trường năm 2020, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, số 1/2021 ;
5. Nguyễn Thế Chinh ( 2019 ), Báo cáo tổng hợp dự án Bất Động Sản tìm hiểu, khảo sát hoàn thành xong chủ trương thôi thúc phục sinh và tăng trưởng nguồn vốn tự nhiên. Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường tự nhiên ;
6. Costanza R. ( 1997 ), The Value of the World’s Ecosystem Services and Natural Capital. Nature, ( 387 ) ;
7. Fenichel E., Hashida Y. (2019), Choices and the value of natural capital, Oxford Review of Economic Policy 35(1)/2019, pp.120-137;
8. Lok M., Benson E., Gough M., Ahlroth S., Greenfield, O., Confino, J., and Wormgoor W. ( 2018 ), Natural capital for governments : why, what and how ( Draft 1.0, 21 November 2018 ) .
*TS. Nguyễn Đình Đáp, TS. Nguyễn Thị Bích Nguyệt Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam.
**Bài đăng trên Tạp chí Tài chính kỳ 1 tháng 10/2021.
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học