Bò tót Đông Dương – Wikipedia tiếng Việt

Bởi

Bò tót Đông Dương hay Bò tót Đông Nam Á (Danh pháp khoa học: Bos gaurus laosiensis hay Bos gaurus readei) là một phân loài của loài bò tót được ghi nhận ở vùng Đông Nam Á, trong đó môi trường sống của chúng tập trung ở Việt Nam, Lào, Campuchia, Myanmar và Thái Lan. Trước đây người ta coi phân loài này chỉ là pháp danh ba phần của bò tót Ấn Độ nhưng những khác biệt về đặc điểm ngoại hình và di truyền đã chỉ ra chúng là một phân loài riêng[1] Đây là phân loài bò tót có tầm vóc to lớn nhất, một con đực to có thể cao tới 2,2 m và nặng trên 2 tấn trong đó, loài bò tót ở Việt Nam là một trong những loài bò tự nhiên to nhất thế giới[2].

Ở Việt Nam, bò tót Đông Dương còn được gọi đơn giản là bò tót hay con Min vì Việt Nam chỉ tồn tại phân loài này. Sở dĩ một số sắc tộc thiểu số sinh sống dọc theo dãy Trường Sơn gọi bò tót là con Min do hình dạng bên ngoài của nó rất giống trâu rừng, con Min cũng có nghĩa là trâu rừng, theo phương ngữ vùng này[2][3], theo cách gọi của người Raglai (Rắc Lây) ở xã Ma Nới thì gọi bò tót là con Kvây[2] có nghĩa là con vật hung dữ và to lớn. Là phân loài bò tót bị tàn sát nhiều nhất, chúng bị săn bắn dữ dội vì những giá trị của chúng, một cái mật bò tót giá lên tới 50 – 60 triệu đồng, sừng từ 5 -7 triệu đồng. Thịt bò tót cũng có giá gấp đôi, gấp ba lần bò nhà nên lâm tặc vẫn rình rập sát hại bò tót để thu lợi[4].

Là phân loài bò tót lớn nhất, chúng có ngoại hình đồ sộ. Bò tót cao hơn, con trưởng thành đến 1,9 m, nặng 800 – 1.000 kg. Trọng lượng trung bình từ 900 – 1000 kg. Đầu to, trán dẹt hơi lõm, có đốm lông trắng trên trán, đỉnh trán giữa hai sừng dô cao. Sừng to khoẻ cân đối, uốn cong lên phía trên tạo vòng cung hình bán nguyệt. Gốc sừng màu vàng xám, mút sừng nhọn đen bóng. Lớp da ở cổ và trước ngực không tạo thành yếm. Bộ lông ngắn mềm mượt màu nâu thẫm hoặc đen xám hơi phớt xanh bóng ở sống lưng. Lông ở bụng dài màu nâu nhạt. Con cái thường có màu hung đỏ. Mông đen, bốn chân từ khoeo trở xuống màu trắng bẩn. Đuôi dài màu đen. Đầu bò tót có trán dô cao, sừng cong vòng lên. Lông màu xám đen, vùng gần móng chân có màu trắng [ 5 ], con trưởng thành cao đến 1,9 m, nặng xấp xỉ 1 tấn, chân trắng, mình đen. Đầu bò to, trán dẹt hơi lõm, giữa hai gốc sừng có một chỏm lông màu vàng. Ở cả bốn chân, từ khuỷu trở xuống có màu trắng ngà, trông giống như đi tất trắng .

Bò tót có bộ lông màu sẫm, cơ thể to lớn, sinh sống chủ yếu ở vùng đồi, chúng có tầm vóc to lớn nhất trong số các loài bò tót. Bò tót Đông Nam Á nặng hơn 1,5 tấn. Những con to có thể cao tới 2m, dài 3,5m và nặng hơn 1,7 tấn). Nhìn phía trước, bò tót giống như trâu, nhưng nhìn từ phía sau nó lại giống như một con bò mộng. Cả con cái cái lẫn con đực đều có đôi sừng to, chắc, uốn cong về phía trước. Chiều dài trung bình sừng bò tót đực thường từ 80 – 85 cm, còn con cái sừng ngắn hơn và nhỏ hơn, nhưng độ cong lại lớn hơn. Giữa 2 gốc sừng là chỏm lông có màu vàng cháy. Đuôi bò tót không dài, chỉ đến ngang đến khuỷu chân sau. Ở cả bốn chân, từ khuỷu chân trở xuống có màu trắng, trông giống như đi tất trắng. Riêng bò tót đực còn có một sóng cơ chạy dọc sống lưng đến quá bả vai, và một cái yếm lớn trước ngực, tạo ra một dáng vẻ rất mạnh mẽ[3]. Bộ lông ở lưng màu đen xám hơi phớt xanh, bụng màu nhạt[6].

Tổng thể một con bò tót Khu vực Đông Nam ÁBò tót đực có màu đen bóng, lông ngắn và gần như trụi hết khi về già. Con đực và cái đều có sừng to, chắc và uốn cong về phía trước. Chiều dài trung bình của sừng thường 80 – 85 cm ở bò đực, sừng bò cái ngắn, nhỏ hơn và uốn cong hơn. Trên trán, giữa hai gốc sừng là một chỏm lông, thường có màu vàng [ 7 ]. Bò đực lông màu đen bóng, bò cái màu nâu sẫm, còn con non màu nâu vàng. Bò đực hay cái đều có sừng to, chắc, cân đối, uốn cong lên phía trên tạo vòng cung hình bán nguyệt và hướng về phía trước. Chiều dài trung bình của sừng bò đực lên tới trên 80 cm, sừng bò cái ngắn, nhỏ và uốn cong hơn. Bò đực cao hơn 2 m, nặng hàng tấn, bò cái thấp hơn khoảng chừng 20 cm và có khối lượng bằng 2/3 con đực. Với tầm vóc khổng lồ, đặc biệt quan trọng con đực không mang cục u trên sống lưng như bò nhà mà có hẳn một sóng cơ nổi lên chạy dài dọc sống sống lưng đến quá bả vai và một cái yếm lớn trước ngực trông đầy uy lực
Gia đình bò tót Đông Dương trong một khu bảo tồn ở Trung QuốcThức ăn đa phần của bò tót là cỏ, mầm lá non của lau sậy, chuối rừng, măng non tre nứa thuộc họ Cỏ Poaceae. Sinh sản thường vào tháng 6, 7. Mỗi năm đẻ 1 lứa, mỗi lứa một con. Thời gian có chửa 270 – 280 ngày. Bò tót mang thai khoảng chừng 270 ngày, đẻ mỗi năm một lứa, mỗi lứa một con [ 3 ]. Nơi sinh sống của bò tót là rừng già thường xanh, rừng khộp, rừng hỗn giao tre nứa, rừng thứ sinh địa hình tương đối bằng ở độ cao 500 – 1500 m so với mặt biển. Sống thành từng đàn 5 – 10 con ( có đàn tới 20 – 30 con ) đôi lúc cũng gặp những thành viên sống đơn lẻ lẫn với đàn bò rừng. Hoạt động kiếm ăn ban ngày. Ban đêm nghỉ ngơi ở nơi quang đãng thoáng mát. Trong vạn vật thiên nhiên hổ, báo, chó sói hoàn toàn có thể tiến công đàn bò tót để bắt bò tót con, khi bị tiến công cả đàn quây tròn bảo vệ con non, con già ở giữa. chúng dẫn nhau long dong trong rừng lúc đêm xuống. Thường thì bò tót hay ra đây ăn và uống nước lúc sáng sớm, hoặc trời ngả chiều. Chúng đi thành đàn, hoặc rải rác vài con, khi thấy động chúng hoàn toàn có thể bỏ chạy [ 8 ] .Bò tót Khu vực Đông Nam Á rất hung ác chỉ đứng sau loài hổ [ 2 ], Bò tót dữ tợn và hung hăng, khi nghe tiếng súng nổ, bò rừng hoảng sợ chạy trốn nhưng bò tót chuẩn bị sẵn sàng tiến công nếu phát hiện nơi ẩn nấp của cánh thợ săn, hoặc hễ thấy vật lạ cản đường là nó liền đưa sừng húc đổ tứ tung, kể cả những chòi canh rẫy của người dân [ 9 ], loài thú này luôn phản kháng đến cùng khi cảm thấy bị rình rập đe dọa [ 10 ]. Là loài thú hung tàn, có tầm vóc khổng lồ, nên bò tót phần đông không có thiên địch và được xem là hình tượng của sức mạnh, sự cường tráng ở nhiều vương quốc. Bò tót trưởng thành hầu hết không có thiên địch, chúng to lớn, tinh nhạy và hung ác bò tót phần nhiều không có đối thủ cạnh tranh trong tự nhiên, ngoại trừ hổ. Tuy nhiên, cũng chỉ những con hổ rất lớn và giàu kinh nghiệm tay nghề mới dám cạnh tranh đối đầu với chúng và chỉ những con hổ cường tráng, tinh ranh, lọc lõi mới dám cạnh tranh đối đầu với bò tót trưởng thành [ 4 ] [ 10 ] .

Thịt bò tót cung cấp nguồn protein có hàm lượng đạm cao. Danh y Tuệ Tĩnh đã viết trong “Nam dược thần hiệu“: “Lê ngưu giác (sừng bò tót) tinh hầu, không độc, giải nhiệt, chữa động kinh, trào huyết nóng…”. Danh y Hải Thượng Lãn Ông ghi nhận trong “Linh Nam bản thảo“: “Lê ngưu giác mát lạnh, không độc, giải nhiệt, chữa hôn mê, hoảng hốt…”. Cặp sừng bò tót cũng là mặt hàng có giá trị mỹ nghệ cao cấp, hấp dẫn thú sưu tập xa xỉ… Giá trị hữu hình và vô hình đã khiến bò tót bị săn đuổi đến kiệt cùng. Hạ bò tót từng được xem như một chiến tích lẫy lừng của những kẻ vô tâm, hám lợi và man rợ, Những đàn bò tót này đang đứng trước hiểm họa diệt chủng cao do rừng bị chặt phá và nạn săn trộm thú quý. Chúng là phân loài bò tót bị tàn sát nhiều nhất[10].

Hải Thượng Lãn Ông ghi rằng mật bò tót chữa được chứng kinh giản ( kinh phong ), thanh tâm. Hoàn toàn không có tính năng tăng lực, bổ thận, giúp cho yếu thành mạnh, dẻo dai … như những tay chơi lầm tưởng [ 11 ]. Ngưu hoàng đởm thì Đởm là mật, ngưu là trâu, bò nói chung. Ngưu hoàng đởm không phải là túi mật, mà là cục sỏi trong túi mật trâu, bò. Bất kể là trâu bò nhà hay bò tót, trâu rừng. Tức là con vật bị bệnh sỏi mật. Và như vậy không phải con nào cũng có ngưu hoàng. Những con bò già, gầy yếu, mắt lờ đờ, khi đi đầu hay quay nghiêng, đứng hoặc nằm thường hay thở khò khè như bị hen, thường là bò có sỏi mật. Ngưu hoàng dùng trị bệnh sốt cao mê sảng, nói nhảm, phát cuồng, trẻ bị kinh phong co giật, sưng họng, miệng lưỡi lở, ung nhọt [ 11 ] .Mật Bò Tót là một vị thuốc quý dùng trong y học truyền thống với tác dụng thanh nhiệt bình can, sáng mắt, tiêu sưng, trị trúng phong, chấn thương, giải nhiệt, mát gan, chống những tế bào ung thư, bảo vệ gan, thông lợi tiểu, làm tan sỏi mật, không thay đổi màng tế bào gan, cải tổ công dụng miễn dịch chữa những bệnh lý đường mật, túi mật. Điều chỉnh rối loạn mỡ máu, chống béo phì, kiểm soát và điều chỉnh động mạch vành tim và huyết áp cao. Chống xơ cứng động mạch, nhiễm mỡ gan, làm giảm Cholesterol trong máu và giảm huyết áp. Làm giảm đường trong máu và chống mỏi mệt. Giảm đau, chống co giật, chống viêm răng – lợi, phế quản, có năng lực ức phản ứng đau do ung thư gây nên, đặc biệt quan trọng là ung thư phổi, chống viêm nhức, viêm kết giác mạc, lở miệng, viêm lưỡi [ 12 ] .Tuy vậy, tình hình lúc bấy giờ là sự quảng cáo về Mật bò tót có hiệu quả tráng dương, ích khí, mạnh gân cốt, tốt cho đàn ông, chữa nhiều chứng bệnh nan y … Những lời quảng cáo này cộng thêm thú sưu tầm hàng độc Giao hàng ” ăn chơi tận hưởng ” của những triệu phú lắm tiền thừa của và cả những người bệnh thiếu hiểu biết, những túi mật bò tót rao bán tràn ngập này đều là hàng giả. Theo ý niệm thì Bò tót là loài khỏe mạnh kinh hồn. Những năng lực đó đều nhờ cái túi mật mà ra. Nhờ vậy dược tính của mật bò tót cao cơ hơn mật rắn hổ chúa, mật gấu, cứ mỗi lần mệt, hay nhậu tê tê, cắt một lát mỏng dính bỏ vào ly rượu khuấy đều lên uống, sau đó chừng tiếng đồng hồ đeo tay là thấy khỏe, tuy nhiên, trừ mật gấu ra, còn lại mật bò tót thật hay giả hiệu quả đều như nhau, nếu mua phải loại mật dỏm bị bơm bậy bạ những loại mật vào đó thì có rủi ro tiềm ẩn ngộ độ, nhiễm khuẩn cao [ 11 ] .Trong đông y, mật bò tót ít được sử dụng vì tác dụng của nó không khác gì mật trâu, bò. Trong khung hình người, mật chỉ tiết ra một lượng nhỏ vừa đủ giúp tiêu hóa thức ăn hằng ngày, nếu đưa thêm một lượng mật, dù của động vật hoang dã nào, vào khung hình cao hơn mức thông thường đều có rủi ro tiềm ẩn gây ngộ độc. Chưa kể nếu uống phải mật động vật hoang dã bị bệnh ( nhiễm khuẩn, thương hàn, bệnh do sán lá Fasciola gigantica ký sinh trong gan và ống dẫn mật gây ra ) thì càng nguy khốn hơn. Có thể do người đó sức khỏe thể chất vẫn tốt, rồi uống vào khỏe về tâm ý là chính chứ không hẳn do mật bò tót. Cũng do người bán đã ngâm mật vào một vài loại thảo dược, hoặc chính là chất kích thích trong Tây y. Mật bò tót mà người ta đang rao bán lúc bấy giờ kỳ thực là mật trâu, bò nhà. Thậm chí những con heo lớn cũng có túi mật tương tự kích cỡ mật bò, loại này sẽ được giới kinh doanh nói là mật bò tót nhỏ, bán giá rẻ hơn những túi mật lớn mà chúng nói mật bò tót già. Dù khô hay tươi, ngoại hình túi mật trâu bò nhà hay bò tót đều giống nhau, không thể nào phân biệt được [ 11 ] .

Khu vực Đông Nam Á[sửa|sửa mã nguồn]

Tượng một con bò tót Đông Dương ở xứ sở của những nụ cười thân thiệnTại Đất nước xinh đẹp Thái Lan, bò tót đã từng tìm thấy trên khắp quốc gia Thái, nhưng đến nay còn ít hơn 1.000 thành viên được ước tính đã sống sót trong năm 1990. Trong hầu hết là chúng số ở vùng bán thường xanh Đồng Phayayen và khu phức tạp rừng Khao Yai, chúng đã được ghi ở tỷ lệ thấp vào thời gian chuyển giao thế kỷ, với giá trị ước tính khoảng chừng 150 thành viên [ 13 ]. Ở Campuchia, số lượng bò tót đã giảm đáng kể trong tiến trình từ cuối năm 1960 đến đầu những năm 1990. Dân số lớn nhất của chúng được cho là vẫn còn ở tỉnh Mondulkiri, có nơi lên đến 1.000 thành viên hoàn toàn có thể sống sót trong một cảnh sắc rừng của hơn 15.000 km2 ( 5.800 dặm vuông ) [ 14 ]. Kết quả của bẫy ảnh được triển khai trong năm 2009 cho thấy một dân số đáng kể trên toàn thế giới của bò tót trong rừng Mondulkiri bảo vệ và tiếp giáp của vùng bảo tồn Phnom Prich Wildlife Sanctuary [ 15 ] .Tại Lào, được cho là sống sót lên đến 200 thành viên được ước tính để sống ranh giới khu bảo tồn vào giữa những năm 1990 [ 16 ]. Chúng đã được báo cáo giải trình không liên tục ở mức thấp. Việc săn bắn trộm đã giảm dân số, và những thành viên sống sót xảy ra đa phần ở những khu vực từ xa. Ít nhất sáu khu bảo tồn đa dạng sinh học Quốc gia đã bảo vệ hơn 50 thành viên. Khu vực có quần thể quan trọng trên toàn nước gồm có những lưu vực Nam Theun và cao nguyên liền kề khu vực này [ 17 ], những khảo sát tiếp theo được triển khai một thập kỷ sau đó bằng việc sử dụng bẫy ảnh khá sâu đã không ghi lại bất kể thành viên bò tót nào nữa, cho thấy một sự suy giảm lớn dân số của chúng [ 18 ] .
Ở Nước Ta, vào thập niên 70 thế kỷ trước, Nước Ta có hơn 3.000 con bò tót, rải đều trên cả nước [ 11 ], hoàn toàn có thể thấy số lượng trước đây lên đến 3.000 con bò tót phân bổ ở hàng chục tỉnh khắp ba miền Bắc-Trung-Nam. Số lượng bò tót sụt giảm rất nghiêm trọng, đến giữa thập niên 90 còn khoảng chừng 500 con và hiện tại chỉ chừng trên 300 con, hầu hết ở vùng Tây Nguyên và những tỉnh lân cận, riêng vùng Tây Nguyên trước đây có khoảng chừng 3.000 con nay chỉ còn không đến 300 con. Các vùng khác chỉ còn những quần thể nhỏ xấp xỉ 10 con. Trong vòng 40 năm mà số lượng bò tót bị giết hại lên đến 90 % [ 4 ]. Hiện bò tót ở Nước Ta còn khoảng chừng 300 con và được xếp vào nhóm động vật hoang dã nguy cấp cần bảo tồn [ 2 ], chúng đang đứng trước mối đe dọa diệt chủng cao do rừng bị chặt phá và nạn săn trộm động vật hoang dã hoang dã quý và hiếm [ 7 ] .Nạn săn trộm thú quý và chặt phá rừng tràn ngập làm chia cắt mạnh lãnh địa và thu hẹp thiên nhiên và môi trường sống của bò tót khiến nhiều đàn bò tót bị xóa khỏi. Cụ thể là số lượng bò tót Đông Dương tại Nước Ta chỉ còn khoảng chừng 300 con ở Tây Nguyên và 1 số ít tỉnh lân cận như Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai do thực trạng săn bắt trái phép [ 11 ]. Trước đây vùng Tây Bắc có khoảng chừng 350 – 500 con, lúc bấy giờ còn khoảng chừng 30-50 con ở Sơn La ( Xuân Nha, Sốp Cộp ), Lai Châu ( Mường Tè, Mường Lay ) [ 6 ] Qua khảo sát cho thấy, 1 số ít khu vực ở tỉnh Đắk Lắk đã được biết đến có bò tót vào năm 1997 [ 19 ]. Một số đàn bò tót sống sót Vườn Quốc gia Cát Tiên và những vùng quanh những doanh nghiệp lâm nghiệp nhà nước [ 20 ]. Thực trạng số lượng bò tót là ít được biết đến, chúng hoàn toàn có thể bị suy giảm nghiêm trọng [ 18 ] .Cũng ở Nước Ta thì bò tót quý và hiếm hơn bò rừng, còn trên quốc tế, bò rừng quý và hiếm hơn bò tót. Diện tích rừng đã và đang bị suy giảm nhiều làm cho vùng sống, vùng phân bổ của bò tót bị chia cắt mạnh. Hiện tượng săn bắn bò tót vẫn xảy ra ở một số ít nơi chưa trấn áp được. Số bò tót còn lại được phân bổ hầu hết ở Vườn Quốc gia Cát Tiên, Chư Mom Ray và Phước Bình. Tây Nguyên cũng là vùng đất sống đa phần của đàn bò tót, 1 số ít phân bổ đa phần tại vườn vương quốc Mường Nhé ( Điện Biên ), vùng rừng núi Tây Nguyên, vườn vương quốc Chư Mom Rây ( Kon Tum ) và vườn thú Cát Tiên ( Lâm Đồng ) [ 3 ]. Bò tót ở Vườn Quốc gia Phước Bình thuộc họ bò tót Khu vực Đông Nam Á ( Bos Gaurus Laosiensis hay Bos Gaurus Readei ) [ 21 ] .Một số vùng ở Nước Ta lúc bấy giờ đã được ghi nhận là có sự Open của bò tót trong quá khứ và hiện tại như sau
Ninh Thuận là địa phương có ghi nhận sự hiện hữu của đàn bò tót. Vườn quốc gia Phước Bình số lượng thành viên bò tót chỉ còn khoảng chừng 30-40 con, chia làm ba đàn [ 2 ]. Ngày nay, Đàn bò tót đông đúc ở Ninh Thuận nay đã gần hết sạch, áng chừng chỉ còn vài chục thành viên lẩn quất đâu đó dưới những cánh rừng, với rủi ro tiềm ẩn bị săn đuổi đến kiệt cùng. Hiện nay, vùng rừng của hai huyện Bác Ái và Ninh Sơn có bầy bò tót khoảng chừng 30 con đang sinh sống. [ 22 ] [ 23 ]Trước đây, vùng rừng Ma Nới thuộc tỉnh Ninh Sơn, Ninh Thuận là lãnh địa bò tót Nam Trung bộ một thời. Những người dân tộc bản địa kể hồi đó kvây nhiều, bắn một con cả làng ăn no và từng tận mắt thấy nhiều đoàn bò tót xé gió lao đi giữa rừng. Thời đó bò tót nhiều đến nỗi đứng cách hàng cây số vẫn phân biệt được qua bước chuyển dời làm cây rừng xào xạc như gió bão và mùi nước tiểu khai nồng bốc lên. Thời kháng chiến, trong chiến khu, có những lúc du kích gặp những đàn min đông tới 50 – 60 con lao ào ào qua giẫm nát những cánh rừng le, rừng khộp. Mỗi năm, cứ đến đầu mùa mưa, những thợ săn thiện xạ vùng Ma Nới lại được cử vào rừng, chọn cho được ba con kvây có bộ sừng đẹp nhất, bắn hạ đưa về làng để làm kèn motova. Kvây nhiều, nhưng làng cho bắn chừng mực, chỉ con nào vô phá rẫy, đuổi không đi mới bắn hạ. Kvây nhiều nhưng chỉ những toán thợ săn giỏi nhất mới dám đương đầu. Lúc đó rừng còn dày. Những nhà giàu trong tổng thường khoe đầu bò tót, ngà voi quý hiếm, da hổ trong nhà để bộc lộ sự sang trọng và quý phái và dũng mãnh. Người Rắc Lây không ý niệm bò tót là con vật thiêng nhưng họ tránh chạm trán [ 10 ] .Những năm 1980, 1990 rừng Ma Nới hỗn loạn vì nạn phá rừng, những toán thợ săn khắp nơi đổ về. Thịt bò bán từ đầu làng đến cuối làng với giá rẻ. Cái mật và cặp sừng thì thợ săn đem đi. Cán bộ lâm nghiệp, kiểm lâm hơn 20 năm trước mỗi sáng đi tuần rừng đều thấy chi chít dấu chân bò. Thời đó bò tót chưa đưa vô sách đỏ, quản trị cũng còn lỏng lẻo nên thợ săn cứ bắn rồi đem ra cửa rừng xẻ thịt bán rẻ như cho. Số phận những bầy bò tót hiện tại trở nên nguy cấp, vùng rừng Ma Nới gần mười năm nay không còn thấy tín hiệu của bò tót [ 2 ]. Đến năm 2003, tại Tiểu khu 12, người dân địa phương đã phát hiện một xác chết đàn ông nằm cạnh đường mòn. Hành trang của nạn nhân biểu lộ đó là một thợ săn sau khi chôn, chỉ sau một đêm, nấm mồ mới đắp đã bị ủi đổ, cày xới tan tành, những thân cây trong nửa đường kính mấy chục mét bị húc ngã rạp hoặc đầy thương tích. Cả khu vực ấy xum xê dấu chân bò tót, người ta đồn thổi rằng Đàn bò tót đã trả thù .Giữa tháng 10 năm 2008, lực lượng kiểm lâm Bidoup Núi Bà đã mai phục bắt quả tang 03 đối tượng người tiêu dùng đang luân chuyển đầu bò tót nặng 18 kg với cặp sừng rất đẹp từ hướng huyện Bác Ái lên Lâm Đồng. Các cơ quan chức năng đã thực thi tìm hiểu xác lập con bò này nặng khoảng chừng 700 – 800 kg thuộc đàn bò tót sống ở vùng giáp ranh giữa hai Phước Bình và Bi doup – Núi Bà [ 4 ] tại vùng rừng giáp ranh với tỉnh Lâm Đồng [ 24 ]. Theo tường thuật, năm 2008, tại Tiểu khu 124, lực lượng kiểm lâm Vườn Quốc gia Bidoup Núi Bà bắt quả tang hai đối tượng người tiêu dùng đang gùi một đầu bò tót cùng 1 số ít mảng thịt, da bò mới săn đi từ xã Phước Bình về Lâm Đồng. Họ đã mua đầu bò tót của một người thiểu số tại Phước Bình về làm vật trang trí. Kết quả giám định, con bò tót bị giết là một con bò đã trưởng thành, có khối lượng khoảng chừng gần 1 tấn [ 10 ] Qua giám định, cơ quan trình độ cho biết ước tính khối lượng con bò tót nặng khoảng chừng 800 kg, bị sát hại trước đó 3 ngày [ 25 ] .Cơ quan kiểm lâm Vườn quốc gia Bidoup-Núi Bà ( tỉnh Lâm Đồng ) đã ra quyết định hành động khởi tố vụ án hình sự và chuyển giao 2 người có hành vi mua và bán luân chuyển động vật hoang dã hoang dã trái phép cho Công an Lạc Dương. Lực lượng kiểm lâm phát hiện và bắt giữ những đối đang gùi chiếc đầu bò tót nặng 18 kg cùng 1 số ít xương. Họ khai mua đầu bò tót giá 2 triệu đồng tại Vườn quốc gia Phước Bình. Tòa án Bác Ái đã tuyên phạt nguyên Xã đội trưởng Đạ Chais, H.Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng và đồng phạm vì đã vào vườn vương quốc Phước Bình dùng súng bắn hạ một con bò tót đực trưởng thành, sau đó xẻ thịt ngay trong rừng, sấy khô rồi chia nhau mang về [ 26 ]Năm 2008, một sự kiện hiếm có khi người dân địa phương phát hiện con bò tót đực cường tráng từ đại ngàn về xã Phước Bình, rong đuổi theo những con bò cái nhà ở khu vực nương rẫy dưới chân núi Tà Nin, như một kẻ si tình. Con bò tót này cao khoảng chừng 1,7 mét, nặng chừng 1 tấn. Đây là trường hợp sa thải sinh học sau cuộc giao tranh thống lĩnh bầy đàn hoặc cũng hoàn toàn có thể nó đi lạc xuống núi, giật mình gặp gỡ bò nhà và nhập đàn sống chung với nhau. Nguyên nhân khiến con bò tót nói trên tiếp tục theo đàn bò nhà đi kiếm ăn là vì nó không đủ sức cạnh tranh đối đầu với những con bò đực tơ khác trong đàn nên đã phải tách đàn. Trong quy trình kiếm ăn nó phát hiện đàn bò nhà và đã từ từ hòa nhập. Kết quả giao phối vụng trộm với đàn bò nhà tại xã Phước Bình từ 6 năm qua, cho sinh ra hơn 20 con bò tót lai tiêu biểu vượt trội về thể trọng và có những đặc thù về màu lông, sừng rất giống bò tót [ 27 ] Đây là hiện tượng kỳ lạ sinh học tự nhiên rất đặc biệt quan trọng mà con người không hề ảnh hưởng tác động vào được [ 9 ]. Vì bò tót chứ không phải là voi rừng cho nên vì thế chuyện di tán nó đến nơi ở nhất định là khó thực thi, con bò này đã bị đào thải khỏi đàn nên theo tập tính hoạt động và sinh hoạt của loài động vật hoang dã này, nó khó lòng nhập đàn trở lại [ 21 ] .Sau đó, con bò tót đực tách bầy về tán tỉnh đàn bò cái lai bò sind của người xã Phước Bình, huyện Bác Ái đã chết ở khu vực nương rẫy thôn Bạc Rây, nó chết tại bìa rừng, xác con bò tót được nhìn thấy tại một vườn rẫy của dân cư. Nó chết do nguyên do tự nhiên là tuổi già [ 23 ] năng lực chết do bị săn bắn đã được loại trừ, do thiếu thức ăn vì thời tiết khô hạn lê dài hoặc con bò đực chết vì tuổi già, con bò quá già, suy kiệt, khó kiếm thức ăn, nước uống trong thời gian Ninh Thuận đang cực kỳ khô hạn [ 28 ] [ 29 ]. Bò tót chết do tắc đường ruột, không có tín hiệu gì khả nghi về chuyện bò tót bị săn bắn. Có năng lực bò tót chết do tuổi già và thiếu thức ăn, nước uống trong mùa khô hạn đang diễn ra nóng bức tại Ninh Thuận [ 30 ]Trong hơn một năm, con bò tót có khối lượng hàng tấn Open tại thôn Bạc Rây 2, xã Phước Bình, huyện Bác Ái, Ninh Thuận đã khiến người dân nơi đây rất lo ngại. Con bò này liên tục đến gần đàn bò và đã húc chết một con bò đực, húc gãy nhiều vườn điều và chòi canh rẫy của người dân địa phương, khiến cho người dân thôn Bạc Rây 2 không dám ngủ lại chòi rẫy. Năm 2009, sau khi bò cái sinh con, đêm nào con bò tót cũng về đứng cạnh chuồng bò cái. Con bò tót này đã củng húc trọng thương một em trai 14 tuổi. Tại Vườn Quốc gia Phước Bình có tổng thể ba đàn bò tót tiếp tục Open với khoảng chừng 40 con. Tuy nhiên chỉ có con bò tót nói trên là Open gần khu dân cư nhất, những con khác chỉ Open ở vùng núi cao [ 31 ]. Nó được diễn đạt là một con bò tót đen trũi, nặng gần một tấn do bị bầy đàn tẩy chay nên tìm đường xuống núi để ve vãn, giao phối với bò cái trong những đàn gia súc .Ngày 20 tháng 10 năm 2009, có vụ bò tót tiến công trẻ nhỏ, một em 10 tuổi, ở thôn Bạc Rây 2 đang chăn bò ở khu vực vùng đệm Vườn quốc gia Phước Bình thì giật mình bị một con bò tót húc trúng đầu gây thương tích, bò tót tiếp tục Open ở khu vực nương rẫy và hay đi ăn chung với đàn bò nhà, rất nguy khốn cho người dân [ 32 ]. Con bò tót này đã húc bị thương ba người. Đầu tiên, nó quật chết con bò đực giống rồi đuổi theo húc trọng thương cậu bé chăn bò mới 10 tuổi. Kế đến, một người dân bị rượt đuổi, đạp toác cả da đầu khi tiến lại gần nó và dùng điện thoại cảm ứng chụp ảnh … Bò tót liên tục Open trên nương rẫy hung hăng kéo sụp chòi canh, quật đổ ngỗn ngang và giẫm đạp tơi bời cây trái, hoa màu khiến nhiều người hoảng sợ. Bà con chỉ dám lên rẫy vào ban ngày, đến khi mặt trời sắp khuất núi thì vội vã quay trở lại nhà để tránh bị bò tót tiến công. Có những lúc bò tót theo bò cái nhà về tận thôn Bạc Rây 2 khiến nhiều người sợ mất vía, phải sang thôn khác ngủ nhờ [ 4 ] .Từ giữa năm 2009, số lần thành viên bò tót Open tại rừng Ma Nới huyện Ninh Sơn và Vườn Quốc gia Phước Bình, huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận ngày một nhiều hơn do xã này nằm lọt giữa rừng, có đỉnh Cà Mao mây phủ, núi xếp lên núi, rừng lẫn vào rừng. Đường vào rừng sâu Ma Nới nhấp nhô, mù bụi và hiểm trở. Có những khoảng chừng cả chục cây số là những trảng rừng lúp xúp, những khoảnh đất cằn cỗi, khô khát. Đó là nơi đôi lúc bò tót lại Open. Cá thể bò tót sót lại ở rừng Ma Nới không nhiều nhưng khoảng trống hoạt động giải trí và chuyển dời của chúng thì lại rất rộng, có người đã 4 lần phát hiện và nhìn rõ những con bò tót, thế nhưng chiếc máy ảnh độ nhạy kém đã không lưu nổi hình ảnh con bò nặng hơn 1 tấn cách đó 50 m vào đêm hôm. Nó đã lao đầu vút chạy như gió khi phát hiện đang bị theo dõi, người ta thức suốt một tuần để canh không cho bò tót ra ăn đêm, làm cho chúng đói mà mò ra ăn ngày, dễ phát hiện và chụp ảnh [ 10 ] Năm 2009, Bò tót Open ở rừng Ninh Thuận, những kiểm lâm viên ở huyện Ninh Sơn đã phát hiện một đàn bò tót đang sinh sống tại rừng Ma Nới của huyện này. Những thước phim quay cảnh bò tót đang rong chơi, kiếm ăn trong những cánh rừng thưa, rừng khộp đã chứng tỏ sự sống sót của chúng ở khu vực nói trên. Ngoài Ma Nới, tại vùng rừng Phước Bình, huyện Bác Ái nhiều lúc cũng có bò tót Open .Khoảng 3 năm, từ 2009, một con bò tót đực nặng khoảng chừng 900 kg đã liên tục Open vào mùa mưa tại Vườn Quốc gia Phước Bình ( liền kề rừng Ma Nới ). Có thể, nó là một con đực đầu đàn bị đào thải sinh học bị con đực khác tranh mất quyền đầu đàn, bị loại ra khỏi đàn nên mò ra bìa rừng kiếm ăn. Ngày ra ăn cỏ, đêm trở lại rừng không phá phách gì cũng không húc đuổi bò nhà trong khu vực, chính quyền sở tại địa phương và ngành Lâm nghiệp Ninh Thuận đang tích cực bảo vệ bảo đảm an toàn tối đa cho thành viên quý này. Một mùa mưa nữa lại về. Cỏ khởi đầu phủ xanh những vạt rừng còi cọc, mời gọi những con bò tót khan hiếm còn sót lại kéo ra. Chúng không biết gian truân lại rình rập chực chờ [ 10 ] Năm 2010, có một con bò tót bị bắn. Từ giữa tháng 6 năm 2011, một con bò tót Open tại Vườn Quốc gia Phước Bình, chung sống thân thiện với bò nhà. Tháng 11 năm 2011, phát hiện một con bò tót lớn bị dính bẫy chết trong rừng. Tháng 5 năm 2012, lại có một con bị chết do dính bẫy [ 8 ] .
Theo một khảo sát năm 2008, tại vùng Vườn Quốc gia Cát Tiên và Khu bảo tồn Thiên nhiên Văn hóa Đồng Nai có khoảng chừng 300 con bò tót đang sinh sống [ 33 ]. Rừng Nam Cát Tiên, nơi mà trên đường vào TT vườn từ phía Tà Lài ( Ðịnh Quán, Ðồng Nai ) đầu tháng 8 năm năm trước, một đoàn làm phim đã ghi hình được bầy bò tót đến 29 con năm 1986 1 km2, rừng Nam Cát Tiên có hai con bò tót, giờ đây chỉ còn 0,16 – 0,18 con trên cùng diện tích quy hoạnh suy giảm hơn 10 lần. Phải hơn 100 năm nữa, bò tót Nam Cát Tiên mới tái tạo đàn trở lại như thời gian năm 1986. Nhưng với một điều kiện kèm theo là không có một con bò tót nào bị sát hại nữa [ 2 ]. Hiện nay, Khu Bảo tồn vạn vật thiên nhiên văn hóa truyền thống Đồng Nai, khu bảo tồn đang quản trị trên 100 con bò tót. Bò tót ở đây đã từng kéo ra khu dân cư, đường dân số để phá phách. Ít nhất, đã có 2 trường hợp kiểm lâm đi tuần rừng bị bò tót húc gây trọng thương Diện tích rừng ở Đồng Nai được bảo vệ tốt là vùng sinh cảnh tự nhiên cho đàn bò tót tăng trưởng bền vững và kiên cố. Đàn bò tót tại Đồng Nai đang cư trú trong rừng tự nhiên nằm sâu trong trong nước của Nước Ta, khác hẳn những khu vực rừng khác giáp ranh với Campuchia, Lào, nên rất thuận tiện cho công tác làm việc bảo tồn .Khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên văn hóa truyền thống Đồng Nai công tác làm việc bảo vệ bò tót nói riêng và động vật hoang dã hoang dã nói chung tại đây đang gặp nhiều khó khăn vất vả. Đàn bò tót ở Khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên văn hóa truyền thống Đồng Nai tăng trưởng rất tốt, quần thể bò tót ở Khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên văn hóa truyền thống Đồng Nai nói riêng và ở Đồng Nai nói chung được nhìn nhận là tăng trưởng tốt nhất Nước Ta, tuy nhiên hiện đang bị rình rập đe dọa nghiêm trọng. Trong khi môi trường tự nhiên sống hẹp nên đàn bò phải ra gần khu vực người dân sinh sống để kiếm thức ăn. Hiện vẫn còn khoảng chừng 2000 hộ dân cư đang sống xen kẽ giữa rừng. Dự án di tán những hộ dân này ra khỏi rừng có từ năm 2004 nhưng đến nay vẫn chưa di tán được hộ nào. Nguyên nhân là do thiếu kinh phí đầu tư. Những người dân này không có đất sản xuất và trọn vẹn sống nhờ vào vào rừng. Trong năm năm ngoái đã có 180 vụ xâm hại rừng .Các đối tượng người tiêu dùng săn bắt ngày càng hoạt động giải trí rất phức tạp, có tổ chức triển khai nên rất khó giải quyết và xử lý. Việc săn bắt được chia thành nhiều quy trình khác nhau như thường có một lực lượng mang súng vào rừng rồi để lại luôn trong rừng để săn bắt thú. Khi bắt được con thú nào sẽ thui lông và ướp phoóc môn rồi chôn xuống đất. Sau đó, những người này đi tay không về nên lực lượng công dụng không hề giải quyết và xử lý được. Tiếp đó, có một lực lượng khác sẽ vào rừng đào những vị trí đã được lưu lại trước để lấy và mang hàng loạt động vật hoang dã đã bị săn bắt ra khỏi rừng. Trong quy trình ra khỏi rừng nếu gặp kiểm lâm thì những đối tượng người dùng này ngay lập tức phi tang dẫn chứng nên cơ quan chức năng cũng không hề giải quyết và xử lý được. Khi động vật hoang dã săn bắt được mang ra khỏi rừng thì tập trung chuyên sâu tại một đầu nậu. Tại đây, đầu nậu sẽ mổ thịt một con heo sống để lấy máu tươi bôi lên thịt của động vật hoang dã rừng rồi bỏ vào tủ đông và đem đi bỏ mối cho những nhà hàng quán ăn [ 34 ] .Dù được bảo vệ, nhưng loài bò tót cũng đối lập với gian truân từ nạn săn bắn của con người. Năm 2006, kiểm lâm khu bảo tồn phát hiện hai đối tượng người dùng dùng xe máy chở 2 bao đựng khoảng chừng 35 kg thịt rừng đã sấy khô và 6,5 kg thịt rừng tươi được ướp đá. Qua kiểm tra, kiểm lâm xác lập đây là thịt bò tót, nên đã lập biên bản tạm giữ người và tang vật, họ vừa bẫy được con bò tót và đề xuất cả hai cùng xẻ thịt con bò sấy khô đem về quê làm quà tặng. Sau đó, cùng nhau vào Tiểu khu 109 thuộc khu bảo tồn để xẻ thịt bò. Khi đến vị trí có xác con bò tót đã cắt đầu con bò tót đưa đi đâu không rõ. Phần còn lại được xẻ thịt rồi đem sấy khô trước khi luân chuyển về quê [ 8 ]. Tháng 10 năm 2012, phát hiện con bò tót bị sa lầy tại vùng đệm Cát Tiên, nhiều người dân đã hè nhau dùng dao sát hại, xẻ thịt bò tót mang đi bán. Có 5 trong số 13 người tương quan đến vấn đề này bị tuyên phạt 78 tháng tù. Tranh luận tại phiên toà, đại diện thay mặt Cát Tiên cho rằng đây là hành vi vi phạm với mức độ đặc biệt quan trọng nghiêm trọng, phạm tội có tổ chức triển khai nhưng đại diện thay mặt Viện Kiểm sát đánh giá và nhận định mức độ tổ chức triển khai giản đơn nên cho hưởng án treo [ 4 ] .

Năm 2016 xảy ra vụ việc Bò tót 200 kg bị bắn chết ở rừng Đồng Nai, khi phát giác, xác con bò tót cái được phát hiện trong quá trình phân hủy, chỉ còn lại nội tạng và phần đầu. Con bò tót đã chết tại bãi đất trống tiểu khu 105, xã Mã Đà, huyện Vĩnh Cửu. Xác bò tót đang trong quá trình phân hủy, chỉ còn lại nội tạng và phần đầu. Xác bò tót bị bỏ giữa khu đất trống, thịt bị xẻo mang đi gần hết, riêng đầu bò tót còn nguyên, nội tạng đã bắt đầu phân hủy. Qua xác minh ban đầu của cơ quan chức năng, đây là bò tót cái, màu nâu, khoảng 2 tuổi, nặng chừng 200 kg, chết do bị trúng đạn[33]. Có thể con bò tót này trong lúc đang đi theo bầy đã bị kẻ xấu dùng súng quân dụng bắn chết để lấy thịt. Bò tót bị bắn xuyên cổ từ phía bên phải thấu thực quản, vết đạn xuyên suốt sang đến phần cổ bên trái. Đàn bò tót tại khu bảo tồn hiện có khoảng 300 con thuộc vào loài quý hiếm được bảo vệ nghiêm ngặt. Con bò tót bị giết hại có thể thuộc trong một đàn nhỏ, khoảng hơn 10 con thường xuất hiện ở khu vực rừng Mã Đà[35][36].

Công an huyện Vĩnh Cửu, Đồng Nai đã ra quyết định hành động khởi tố vụ con bò tót bị bắn chết tại Khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên văn hóa truyền thống Đồng Nai để tìm hiểu về hành vi vi phạm những lao lý về bảo vệ động vật hoang dã hoang dã, quý và hiếm theo Điều 190 Bộ luật Hình sự của Nước Ta. Theo cơ quan chức năng, hoàn toàn có thể thủ phạm đã sử dụng súng AR15 để bắn chết con bò tót trên. Bước đầu, lực lượng công dụng thu giữ được vỏ đạn nghi là của súng AR15 và đang thực thi giám định [ 37 ] [ 38 ]. Việc khởi tố này là để tìm hiểu vấn đề con bò tót bị bắn chết tại Khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên văn hóa truyền thống Đồng Nai [ 39 ]. Các cơ quan chức năng đã bắt khẩn cấp một nhóm người bị tình nghi là đã bắn hạ con bò tót này. Lực lượng tính năng đã bắt được hai nghi can sát hại bò tót ở Đồng Nai hồi tháng 2, trong bước đầu đã khai nhận hành vi phạm tội của mình. Khi vào rừng, cả hai phát hiện đàn bò tót khoảng chừng chục con đang đi vào hướng rừng. Một kẻ bắn một viên đạn trúng một con bò tót. Con bò tót này có khối lượng khoảng chừng 200 kg chạy được một đoạn thì gục chết. Sau đó chạy xe về nhà báo rồi cả ba quay lại để xẻ thịt, gan, mật đưa đến thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước tiêu thụ [ 40 ] .Đến nay, người ta lại phát hiện thêm một thành viên chết trong khu bảo tồn. Đây là thành viên bò tót thứ 2 bị chết trong vòng 3 tuần trở lại đây tại Khu bảo tồn. Khi tuần tra, lực lượng kiểm lâm phát hiện bò tót quý và hiếm, thuộc hạng mục cần bảo vệ chết ở rừng thuộc khu bảo tồn, thành viên này có nhiều vết thương, rách nát da trên khung hình. Công an tỉnh Đồng Nai, Khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên văn hóa truyền thống Đồng Nai triển khai tìm hiểu nguyên do thành viên bò tót đực 10 năm tuổi, nặng 800 kg bị chết. Cá thể bò tót có khối lượng khoảng chừng 800 kg, lông màu đen, những bộ phận trên khung hình vẫn còn nguyên, chỉ có 2 vết rách nát da vùng bả vai phải và vết thương vùng bụng. Một ngày trước đó, cơ quan chức năng ghi nhận thành viên bò tót này vẫn cùng đàn kiếm ăn, khi một ngày trước lực lượng kiểm lâm cho rằng vẫn thấy con bò này đi lại trong đàn. Theo ghi nhận khởi đầu, công an phát hiện trên bả vai khung hình con vật có hai vết rách nát và bị chấn thương vùng bụng nhưng theo tác dụng tìm hiểu khởi đầu, thành viên bò tót bị chết là do già yếu. Con bò tót trên đã rụng nhiều răng do già, trong khi quy trình khám nghiệm, lực lực lượng công dụng không phát hiện dấu vết ảnh hưởng tác động gì dẫn đến cái chết của thành viên bò tót trên [ 41 ] [ 42 ] [ 43 ] [ 44 ] .
Vùng Tây Nguyên cũng là nơi nhức nhối về việc săn bắn bò tót. Có vấn đề giết bò tót, và có tám người bị khởi tố. Cơ quan công an tìm hiểu, Công an Krông Nô, tỉnh Đắk Nông đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can về hành vi vi phạm những lao lý về bảo vệ động vật hoang dã hoang dã quý và hiếm. Trong quy trình đi săn họ đã phát hiện dấu chân một con bò tót ở khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên Nam Nung nên lần theo dấu vết để sát hại. Khoảng 17 giờ cùng ngày, phát hiện thấy bò tót, họ dùng súng tự chế bắn chết rồi mổ thịt chia nhau. Trên đường về, đã bị lực lượng kiểm lâm bắt giữ cùng tang vật [ 45 ] .Một thông tin khác cho thấy có thêm một con bò tót bị giết trộm ở Đăk Lăk, tại bìa rừng ở huyện Đăk Nông, người dân phát hiện hơn 50 kg thịt, xương và da còn sót lại của một con thú rừng bị sát hại, phần đầu và thân đã bị mang đi, đây là thi thể của con bò tót, hiện trường thu giữ tang vật gồm một bộ da bò, nửa bộ xương sườn đã lấy hết thịt và một đùi trước. Một nhóm thợ săn dùng súng bắn chết con vật, xẻo thịt và cắt đầu đưa đi. Đây là con bò tót thứ 3 bị sát hại trên địa phận tỉnh Đăk Lăk, sau 2 vụ săn trộm ở Khu bảo tồn Ea Sô [ 46 ] .Chấn động nhất là vụ sát hại hai con bò tót ở Khu bảo tồn Ea Sô ( huyện Ea Kar, Đắk Lắk ) vào cuối tháng 1 năm 2003. Các đối tượng người tiêu dùng được Open cho vào vùng cấm khắt khe của KBT để du lịch thăm quan, kiếm con mang, con thỏ. Nhưng hai trong số những đối tượng người tiêu dùng đã dùng súng quân dụng bắn chết hai con bò tót. Đến giữa tháng 7 năm 2005, hai thợ săn khác lại giết hại một con bò tót tại khu này. Khi bị phát hiện, họ đã bắn về phía tổ tuần tra rồi tận dụng bóng đêm tẩu thoát vào rừng, bỏ lại đầu bò tót dính đầy máu [ 4 ]. Tháng 6 năm 2012, toán thợ săn cư trú tại xã Nâm N’dir ( huyện Krông Nô, Đắk Nông ) đã lần theo dấu chân và dùng súng tự chế bắn chết một con bò tót ở Khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên Nam Nung [ 4 ] .Một vấn đề khác là con bò tót đi kiếm ăn gần khu dân cư ở vùng đệm vườn vương quốc và bị kẻ xấu giết, khi đến hiện trường nhưng tang vật đã bị tẩu tán, chỉ còn lại một chút ít nội tạng, vị trí bò bị giết chỉ cách nhà dân khoảng chừng 400 m [ 47 ] người ta thấy có một con bò tót nặng khoảng chừng 400 kg, đã bị giết trong thực trạng xẻ thịt, chỉ còn lại lòng, nội tạng và cái đầu bò tót đã bị cắt rời. Nghi vấn khởi đầu, bò tót bị sát hại hoàn toàn có thể do bị bắn chết, sau đó bị xẻ thịt để luân chuyển ra khỏi Cát Tiên rồi đem đi tiêu thụ, con bò tót bị sát hại là một trong số 120 thành viên bò tót đang được bảo tồn [ 48 ] tác dụng, có 17 người tham gia đánh chết bò tót, huyện Cát Tiên với khoảng chừng 17 người dân ở thôn Phước Sơn, xã Phước Cát 2 tham gia vây, đánh chết một con bò tót rồi xẻ thịt chia nhau và mang đi bán, khi phát hiện một con bò tót ở gần khu dân cư thuộc vùng đệm Vườn quốc gia Cát Tiên, nhiều người dân ở thôn Phước Sơn đã sát hại rồi xẻ thịt đem bán [ 49 ]Vào cuối tháng 11 năm 2008, Công an huyện Di Linh ( Lâm Đồng ) đã phát hiện 8 đối tượng người dùng trú tại xã Tà Hine ( Đức Trọng, Lâm Đồng ) đã dùng súng AK xâm phạm rừng giáp ranh bắn hạ một con bò tót và thực thi giết thịt trong rừng. Cũng trong thời hạn trên, tại Tiểu khu 128, một con bò tót ước nặng hơn 500 kg ở tuổi trưởng thành đã bị một đối tượng người dùng là cán bộ xã đội Tà Hine bắn hạ bằng súng Carbin. Vụ việc chỉ được phát hiện khi tên lâm tặc liều lĩnh này mang chiếc đầu bò tót bán cho một đối tượng người dùng ở thị xã Di Linh. Sát thủ khai rằng, sau khi bắn gục chú bò tót, hai bố con anh ta phải xẻ thịt và sấy cả tuần mới khô hết số thịt con vật [ 10 ]. Ngày 8 tháng 10 năm 2012, Ủy Ban Nhân Dân xã Phước Cát 2, huyện Cát Tiên ( tỉnh Lâm Đồng ) báo cáo giải trình với những cơ quan chức năng có một con bò tót của Vườn quốc gia Cát Tiên bị bắn chết và bán thịt, Khi cơ quan chức năng tìm đến hiện trường thì chỉ thu được bộ lòng bò còn sót lại [ 8 ] .
Ở Quảng Trị Bò tót Open trở lại ở vùng rừng Trừ Lấu, trong hơn 1 tuần, đàn bò tót khoảng chừng bảy con Open trở lại ở vùng rừng Trừ Lấu, thuộc vùng đệm Khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên Đakrông. Theo thường lệ, năm nay bò tót Open ở đó chậm hơn so với mọi năm. Vùng rừng Trừ Lấu là môi trường tự nhiên sinh sống khá lý tưởng của loài bò tót, tuy nhiên những năm gần đây, chúng ít Open do bị rình rập đe dọa nghiêm trọng [ 50 ]. Chỉ riêng loài bò tót từ hơn 10 năm nay đã bị những thợ săn hạ sát vô số [ 51 ] Tháng 5 năm 2006, lực lượng kiểm lâm Khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên Đakrông đã cắt đầu một con bò tót còn sống khi nó bị thương do sập bẫy tại vùng rừng trên. Từ đó hơn 1 tuần sau, bò tót phần đông không Open, hoàn toàn có thể do hoảng sợ trước những cái chết đau đớn của đồng loại, đàn bò tót đông đến hàng chục con đã di tán sang tận đất Lào [ 51 ] .Nhân viên kiểm lâm đã cắt đầu và 4 chân của con bò tót để đem về trụ sở làm tiêu bản Giao hàng cho công tác nghiệp vụ, có hai người dân đi tìm kiếm phế liệu cuộc chiến tranh đã đến báo cho Hạt Kiểm lâm huyện Triệu Phong thấy một con bò tót bị thương đang nằm bên bờ khe trong rừng Trừ Lấu, sau đó nhân viên cấp dưới kiểm lâm đã cắt đầu và 4 chân của con bò tót để đem về trụ sở làm tiêu bản, Phần còn lại của bò tót đã bị tiêu hủy bằng cách đốt [ 52 ]. Lực lượng Kiểm lâm phát hiện một con bò tót cái bị thương rất nặng đang nằm bên khe Trừ Lấu. Kiểm lâm Khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên Đakrông đã quyết định hành động cắt đầu và 4 chân của con bò tót xấu số kể trên, với nguyên do mang về trụ sở làm tiêu điểm. Nhiều nghị vấn được đặt ra về việc này .
Tại Quảng Nam có ghi nhận về việc bà con lên rẫy thì phát hiện một con vật to lớn, đen trùi trũi như con trâu như phần đầu lại rất giống con bò đang nhở nhơ gặm cỏ bên bìa rừng, Một số tò mò đến gần quan sát thì con vật chạy trốn vào rừng. Đây là lần tiên phong loài bò tót Open trên địa phận [ 53 ]. Cá thể được người dân phát hiện tại địa phương từ đầu tháng 3 năm năm trước, thành viên bò tót này nặng khoảng chừng hơn 1 tấn, thân đen, cặp sừng rất nhọn, 4 chân màu trắng. [ 54 ] [ 55 ]. Cá thể bò tót đơn lẻ này đi lạc chứ từ trước đến nay vùng rừng núi Quảng Nam chưa từng thấy Open loài này sinh sống .Sau đó có yêu cầu đưa bò tót ở Quảng Nam về rừng Nam Cát Tiên nơi còn sống sót đàn bò tót sinh sống trong điều kiện kèm theo thiên nhiên và môi trường tự nhiên, để việc bảo tồn được thuận tiện. Trước việc bò tót phá hoa màu của dân cư, bò tót đã phá hại nhiều hoa màu và Open gần bản làng khiến người dân xã Jơ Ngây, huyện Đông Giang, hoang mang lo lắng. Con bò tót đực này nặng hơn 1 tấn chứ không phải khoảng chừng 200 kg như nhận định và đánh giá, có tối thiểu 15 ha lúa, bắp và rau đậu những loại của người dân những thôn Brùa, Phú Mưa và Cloò bị bò tót tàn phá hư hại. Bò tót đang quanh quẩn ở thôn Sông Voi, vùng giáp ranh giữa xã Jơ Ngây và Ating, cách khu dân cư chừng 500 m. Có nhiều người tò mò đổ xô về đây xem con bò tót ở bìa rừng, rất nguy hại [ 56 ]. Địa phương cam kết với người dân nơi đây nếu bò tót phá hoại hoa màu thì sẽ được xem xét đền bù, nhưng tuyệt đối không được sát hại và khoanh vùng bảo vệ bò tót ở Quảng Nam [ 7 ] .Sau đó, con bò tót đực bị ví như một kẻ sát nhân, gây họa cho cả một vùng quê. Hậu quả của bò tót hạ sơn để lại cũng quá nặng nề, thương tâm, với 01 người bị húc đã tử trận, 4 người khác bị thương nặng nhẹ những kiểu. Chuyện về con bò tót hạ sơn nặng gần 1,2 tấn, gây họa khởi đầu Open từ sáng tại vùng giáp ranh hai thôn Pà Rùa-Cơ Lò, xã Jơ Ngây, huyện Đông Giang ( Quảng Nam ), người đi rẫy đã phát hiện bò tót này đang phá hoại hoa màu của dân cư. Bấy giờ, lực lượng Kiểm lâm tỉnh Quảng Nam lập tức vào cuộc, cắt cử cán bộ theo dõi hướng đi, hoạt động giải trí của bò tót và thông tin cho người dân địa phương phòng tránh, cũng như nghiêm cấm việc săn bắt bò [ 57 ] .Sau một hồi phá hoại hoa màu trên cánh đồng của thôn Đại An ( xã Đại Lãnh ), bò bỗng nổi chứng, điên cuồng phá vỡ hàng rào, lao thẳng vào một nạn nhân húc thủng bụng và vật tung xuống đất lúc đang cắt cỏ cho trâu. Nạn nhân đã tử trận ngay trên đường đưa đi cấp cứu do bị nhiều vết thương quá nặng. Tiếp đó, sáng cùng ngày, câu bé 12 tuổi đang trên đường về nhà sau khi dự lễ bế giảng ở trường cũng bị bò tót tiến công, do cậu bé đeo khăn quàng đỏ nên đã kích thích làm bò đã điên lại cuồng cứ thế lao vào mà húc. Hiện trường để lại là chiếc xe đạp điện đang đi bị gãy làm đôi, nạn nhân chỉ bị thương ứng dụng và trầy xước ở tay, chân. Sau đó một bà 68 tuổi tuổi cao, sức yếu lại quá tá hỏa nên khi bò lao đến bà chỉ hoảng sợ, loay hoay rồi té ngã, nhờ một số ít người dân kịp tới ứng cứu, xua đuổi bò giúp nên tính mạng con người được bảo toàn, chỉ bị rách nát một đường dài trên mặt, một vài vết thương bầm tím trên người … Đó là ba nạn nhân bị bò dữ thế chủ động tiến công .Có hai nạn nhân khác tự mình rước họa vào thân vì tính hiếu kỳ. Giữa lúc bò tót bị ức chế, điên cuồng gặp ai húc nấy thì một nạn nhân 40 tuổi hiếu kỳ hòa theo đám đông chạy sang tận nơi. Sau khi chọn được cành cây vừa lòng, ông ta chụp bằng điện thoại cảm ứng để chụp ảnh, quay phim bò tót nhưng vừa tụt xuống đất, ông này phải lãnh luôn một cú húc trời giáng đành phải vào bệnh viện cấp cứu … một nạn nhân khác vì thỏa tò mò, hùa theo đám đông đã được tiếp cận với chú bò tót. Nhưng cú tiếp cận từ phía sau với bò đã khiến nạn nhân bị thương nặng vùng bụng, bẹn và tay, mất rất nhiều máu, phải khẩn cấp chuyển viện lên tuyến trên để điều trị … Sau cú húc nạn nhân thứ 5 này, bò quay đầu bỏ chạy mất dạng. Hiên nay, con bò tót đã chết trong thực trạng mất nước, kiệt sức vì hoảng sợ, nạn nhân của bò có đến 5 người thương vong do bị húc .
Bò tót cũng Open ở khu vực này ở khu vực này trở về rừng trong thực trạng đuối sức, có một con bò tót khi về gần khu dân cư, con bò tót này đã bị người dân địa phương dùng đất đá, gậy gộc xua đuổi lọt xuống kênh thủy lợi. Các cán bộ kiểm lâm đã xuất hiện kịp thời để ngăn ngừa thực trạng xâm hại động vật hoang dã hoang dã. Sau đó, thành viên bò tót tự trở lại rừng trong thực trạng sức khỏe thể chất yếu, chuyển dời chậm [ 58 ] Ở Bình Thuận từng phát hiện nhóm người lạ có ý đồ săn lùng bò tót ở Bình Thuận, ở khu vực rừng phòng hộ Sông Lũy mở màn Open 1 số ít nhóm người lạ mặt, được cho là có dự tính săn lùng bò tót. Ngành kiểm lâm địa phương theo dõi tình hình vận động và di chuyển của con bò tót Open tại xã Sông Lũy, huyện Bắc Bình và tiến hành những giải pháp bảo vệ thành viên động vật hoang dã hoang dã này .
Người dân huyện Đồng Xuân kể về 2 – 3 con bò tót trên núi liên tục Open lúc nửa đêm về sáng, xuống làng ăn phá rẫy bắp của nông dân thôn, nhưng người ta chỉ nghe được những âm thanh rống lên vọng lại từ phía núi đằng xa như tiếng của bò tót. Người dân khẳng định chắc chắn, hơn một tháng nay cứ khoảng chừng từ 24 giờ ngày hôm trước đến 3 giờ sáng hôm sau, có hai con bò tót từ khu rừng gần suối Bà Tiền ( cách khu dân cư khoảng chừng 2 km ) xuống rẫy tìm thức ăn, uống nước, chúng phá thiệt hại nặng nhất là đám rẫy bắp và để lại dấu chân lớn khoảng chừng 13 cm và một dấu chân nhỏ 7 cm được nghi là của bò tót trên núi xuống, tiếp tục phát hiện con bò này vào đêm hôm .Con bò này rất nhát, khi nghe động tĩnh hoặc hơi người là nó bỏ chạy bạt mạng vào rừng. Vì loại này hung ác hoàn toàn có thể tiến công người nên phải đánh kẻng để xua đuổi từ xa, đó là một con vật có lông đen, nặng khoảng chừng 1 tấn, có 4 chân lông màu trắng, cặp sừng dài đến 40 cm, cong vút, rất đẹp. Cũng hoàn toàn có thể trước đây thời còn bao cấp, Ban định canh, định cư huyện Đồng Xuân nuôi thả rong hàng trăm con bò. Có thể, trong thời hạn dài bò sinh sản nhiều nên lạc vào rừng trở thành bò hoang. Thời gian qua, thời tiết nắng nóng lê dài, cây cỏ khô héo, những con suối kiệt nước nên chúng thiếu thức ăn, khát nước buộc phải ra khỏi rừng xuống nương rẫy để kiếm ăn [ 59 ] [ 60 ] khu rẫy mà bò tót liên tục Open có diện tích quy hoạnh hơn 12 ha, trong đó nhiều ruộng bắp, sắn, mía đã bị bò cắn phá tan hoang. Bà con phải dựng chòi cao quan sát, tránh bò tiến công, đồng thời đánh kẻng xua đuổi bò trong đêm [ 61 ] Một con bò giống cái nặng khoảng chừng 600 kg với cổ và yếm hơi mỏng mảnh, 2 chiếc sừng dài và vuốt cong vào nhau, 4 cẳng chân màu trắng vụt bỏ chạy, một con bò đen lớn hơn, ước gần 1 tấn mò ra [ 62 ] .
Tại Huế xảy ra một sự kiện chấn động khi một con bò tót xâm nhập vào trường bay Phú Bài gây rối loạn. Trước đó, con bò này nặng khoảng chừng 1,5 tấn, Open cách đây từ 4 – 5 ngày. Nó có nhiều đặc thù khác thường, hoàn toàn có thể là bò tót bởi vùng rừng núi Hương Thủy cũng đã từng Open bò tót và long dong theo bò nhà vào mùa động dục. Con bò rất to, lông màu đen, trên sống lưng có một khối u to. Sau đó có một cụ già thiệt mạng với nhiều tín hiệu do bò húc chết, người này 85 tuổi, phát hiện tắt thở trên vũng máu ở một khu đất hoang gần nhà, chung quanh thi thể có một số ít dấu chân bò, riêng áo quần bị rách nát tả tơi, đặc biệt quan trọng bên mặt trái có nhiều vết thương [ 63 ] Lần thứ hai phát hiện con bò này sống quanh quẩn ở khu vực rừng trồng tại thôn 6. Người dân địa phương đã phát hiện một con bò Open nhiều tuần ở vùng Động Hoàng, ở khu vực khe Mò O .Một nhân chứng cho biết phát hiện từ xa có một con ” bò lạ ” với cặp mắt đỏ ngầu đang chạy về phía mình, nhân chứng đã bỏ cả xe và leo lên cây để tránh. Con bò đã húc nhiều lần vào cây họ trèo lên, sau khi nhiều người tập trung chuyên sâu đến xua đuổi thì con bò lạ mới chịu bỏ đi, người dân ở những xã lân cận đã liên tục gặp con bò nói trên cũng như bị con ” bò lạ ” này tiến công, rượt đuổi. Sau đó, từ Bến Ván ( xã Lộc Bổn ), con bò tót đã vận động và di chuyển đến khu vực hồ Khe Lời, rồi men theo rừng về hướng Khu công nghiệp Phú Bài, tiếp đến là băng qua quốc lộ 1A về những xã Thủy Lương, Thủy Tân và ở đầu cuối là lạc vào trường bay Phú Bài, từ tước đến nay, chưa có tài liệu nào ghi nhận ở Thừa Thiên-Huế có bò tót mà chỉ có ở những vùng núi thuộc khu vực Hướng Hóa, Đakrông của tỉnh Quảng Trị và vùng núi của tỉnh Quảng Nam [ 64 ] .Sau khi còn bò tót lọt vào trường bay, cuộc khống chế bò tót đã diễn ra stress, sau khi đoàn chuyên viên cứu hộ cứu nạn động vật hoang dã ( đến từ Thảo cầm viên ) xuất hiện tại trường bay Phú Bài, những việc làm tìm kiếm để khống chế con bò tót được thực thi. Khu vực hàng loạt trường bay bị phong tỏa trọn vẹn. Tất cả những chuyến bay đến và đi bị hủy. Trong đêm con bò tót có vài lần đi ra khỏi rừng, tuy nhiên lực lượng bảo mật an ninh đã dùng xe tải xua đuổi không cho bò tiếp cận khu vực đường sân bay nên nó phải quay lại rừng. Trải qua nhiều giờ trong buổi sáng lùng sục với nhiều phương tiện đi lại chuyên nghiệp tương hỗ như xe đặc chủng, súng bắn tỉa ( thuốc gây mê ), những chuyên viên vẫn không hề khống chế con bò. Sau khi trúng nhiều mũi tên thuốc gây tê và bị xua đuổi bởi xe đặc chủng, con bò bước loạn xạ ra khu vực đường sân bay trường bay rồi ngã gục. Các lực lượng chức trách nhanh gọn dùng lưới khống chế con bò. Tuy nhiên, do ngấm quá nhiều thuốc tê nên con bò tót bị nguy kịch. Các chuyên viên buộc phải tiêm thuốc trợ tim, nhưng sau liều thuốc này con bò hồi sức và phá lưới, liên tục bỏ chạy vào rừng. Đến 16 giờ, sau khi tiếp cận, những chuyên viên liên tục bắn thuốc, khống chế trọn vẹn [ 65 ] Vụ con bò tót đi lạc vào trường bay Phú Bài khiến 12 chuyến bay phải đình chỉ đã làm lộ lỗ hổng lớn trong yếu tố bảo mật an ninh và bảo đảm an toàn tại trường bay này [ 66 ]Xác định được con bò tót sau khi bị bắn thuốc mê đã được vây lưới, nhưng nó đã chết trên đường luân chuyển về vùng nuôi nhốt. Con bò sau khi bắn thuốc mê đã được vây lưới, nhưng tiếc thay nó đã chết trên đường luân chuyển về vùng nuôi nhốt. Bò tót chết do kiệt sức và bệnh nội khoa là nguyên do tử trận của con bò tót Open tại trường bay Phú Bài, con bò chết là do kiệt sức và bị bệnh đường ruột, bệnh nội khoa rất nặng. Do con bò kiệt sức từ trước nên mới tách đàn và đi lạc về miền xuôi. Trước khi tách đàn về xuôi, con bò tót bị chảy máu đường ruột, bị bệnh tiêu hóa, phân có máu rất nhiều, xuất huyết ở trực tràng. Cùng với đó, con bò do thiếu thức ăn, nước uống, biến hóa môi trường tự nhiên, lại bị rượt đuổi ( hoàn toàn có thể Open trong quy trình những lực lượng tính năng tiếp cận, khống chế con bò ) nên nó bị kiệt sức và chết, bản thân sức khỏe thể chất con vật yếu ( phổi, khí quản có xung huyết, tim xuất huyết, tụ huyết ở cơ tim, gan và mật bị sưng, hạch màng treo ruột sưng .Khi sẵn sàng chuẩn bị đưa vào nuôi nhốt, đoàn cứu hộ cứu nạn đã phát hiện con vật có bộc lộ yếu dần và ngay lập tức những chuyên viên đã triển khai cấp cứu, hồi sức nhưng đến 17 giờ, bò tót đã chết. Ngay sau đó, việc làm giải phẫu thi thể con bò tót để giám định nguyên do tử trận được những cơ quan chức năng có tương quan triển khai. Sau khi lấy mẫu, giữ lại phần sọ bò tót giao cho Đại học Khoa học Huế để giải quyết và xử lý tiêu bản làm vật mẫu kho lưu trữ bảo tàng vạn vật thiên nhiên, thi thể và những bộ phận tương quan của con bò tót được triển khai tiêu hủy, chôn lấp và rải hóa chất, riêng mật con bò tót đã bị đập nát. Con bò do bị sốc thuốc hoặc ngấm quá nhiều thuốc gây mê dẫn đến suy kiệt và tử trận nhưng bị phủ nhận. Bò tót chết là do kiệt sức và bị bệnh nội khoa nặng. Bò tót được đưa lên xe về trại nuôi nhốt để hồi sức, cấp cứu nhưng đã chết sau đó không lâu [ 67 ] .

Bò tót lai[sửa|sửa mã nguồn]

Tuy khá giống nhau về hình thức, nhưng bò tót và trâu kể cả trâu rừng chưa khi nào giao phối với nhau, ngược lại, chúng hoàn toàn có thể giao phối với bò nhà và bò rừng để sinh ra loại bò lai rất to lớn và thế hệ con lai [ 3 ]. Những loài động vật hoang dã có cùng số nhiễm sắc thể thì trọn vẹn hoàn toàn có thể lai tạo giống. Trước đó, người ta cũng đã từng nhập về hai con bò tót lai của xứ sở của những nụ cười thân thiện để thử phối giống với bò nhà và thành công xuất sắc, đến nay bò con tăng trưởng tốt. Người ta nhận ra rằng, bò tót sống trong môi trường tự nhiên hoang dã có khuynh hướng tiến lại gần với bò nhà. Bò tót là nguồn gen quý dự trữ trong vạn vật thiên nhiên, để hoàn toàn có thể lai tạo với những giống bò khác. Giá trị kinh tế tài chính mỗi con hoàn toàn có thể cung ứng 500 – 600 kg thịt, 400 kg xương, 2 – 3 mét vuông da và cặp sừng đẹp. Tất cả bò tót lai đều có cặp NST là 2 n = 58. Đây là hiệu quả khác với cặp NST của bò nhà lẫn bò tót rừng ( bò nhà có cặp NST là 2 n = 60 ), bò tót rừng là 2 n = 56 ) [ 68 ] .Tại Vườn Quốc gia Phước Bình Ninh Thuận, từng Open một con bò tót xuất tại khu vực Bạc Rây 2, nó nặng khoảng chừng một tấn, lông màu đen, nó tiến công người và bò đực nhà để ve vãn bò cái nhà, nó tách bầy, tiếp tục về sống chung với đàn bò nhà của người dân và cho sinh ra hơn 10 bê lai có thể trọng cao to, khác hẳn bò nhà [ 69 ] [ 70 ] Đây là đàn bò tót lai tự nhiên tiên phong trên quốc tế. Năm 2008, có con bò tót đực cường tráng từ đại ngàn về làng, đuổi theo những con bò cái nhà ở khu vực nương rẫy dưới chân núi Tà Nin. Từ đó, hễ đến mùa động dục, con bò khổng lồ ấy lại mò về. Dân làng tận mắt chứng kiến bò tót húc chết con bò đực thả ăn chung, rồi quan hệ với con bò cái trong đàn. Nó có size đồ sộ đang thư thả gặm cỏ chung với đàn bò nhà. Nó không còn những hành động mài sừng, trợn mắt hung ác khi thấy người đến gần như những năm trước đây nữa. Trước đây, mỗi lần bò tót Open là người dân rất lo âu bởi tính hung hãn của nó, lúc này con bò tót này không hề hung hãn. Chỉ khi có người ném đá, chọc phá quá mức, nó mới phản ứng lại .Bò tót về làng bám theo những con bò nhà rất đều đặn, buổi sáng từ rừng về rẫy gặm cỏ và chiều đến, nó lại biến vào rừng. Trong quy trình ve vãn những con bò nhà, nó chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu với đối thủ cạnh tranh là những con bò đực nhà đi chung bầy. Ngược lại, bò tót rất êm ả dịu dàng trước những con bò cái nhà yểu điệu. Những con bò cái nhà cũng không xa cách với nó. Kể từ năm 2009 khi bò tót về trú ngụ đây thì không còn có con bò đực thường thì nào dám bén mảng, con bò đực to nhất đàn bò nhà nặng 500 kg cũngđã bị con bò tót đực này húc thủng ngực. Từ đó khi bò tót về làng đến nay, bò tót đã hạ gục 7 bò đực trưởng thành. Vì vậy, con chú bò đực lai Sind mỗi khi thấy bò tót Open đều cong đuôi chạy. Kể từ đó, hàng loạt bò cái đang kiếm cỏ ven bìa rừng đều thuộc quyền trấn áp của bò tót vì không có bò đực nào trong làng dám bén mảng đến [ 71 ] Ngay trong đêm con bò mẹ trở dạ thì chính con bò tót này đã về đứng cạnh 2 mẹ con bò cái .Bò đực thì bị húc bể đầu, gãy chân, bò cái bất đắc dĩ trở thành vợ của nó cả. Chỉ tội chú bò cái nào giao phối với bò tót thì về nằm ba, bốn ngày. Với cuộc giao phối không cân sức này, nhiều con bò nhà nằm liệt hơn 3 tháng sau khi quan hệ với bò tót phải chăm nom ròng rã mới bình phục. Kết quả của những cuộc giao phối không cân sức tại thôn bản từ 4 năm qua đã cho sinh ra hơn 12 con bò tót lai tiêu biểu vượt trội về thể trọng và có những đặc thù về lông, sừng … rất giống bò tót. Con bò cái đã giao phối với bò tót ( phải ) và con bê đã mang những đặc thù giống bò tót .Quan sát những con bê con được cho là hậu duệ của bò tót, người ta nhận thấy có những đặc thù gần giống về mặt ngoại hình với loài bò tót. Mới một tháng tuổi nhưng nó đã lớn gấp 3 lần bạn cùng lứa. Cổ con bê lai này không có yếm như bò thông thường, sống lưng không có u, đuôi to ngắn màu đen, trên sống lưng và bụng có một sọc đen chạy dài, bốn chân màu đen. Có những con bò cái phối giống với con bò tót này và đẻ một con bê con được 2 tuần tuổi. Tuy mới chỉ 2 tuần tuổi nhưng nó to cao bằng một con bê con 2 tháng tuổi, đặc biệt quan trọng cổ không có yếm như bò thông thường, sống lưng không có u, đuôi ngắn và dọc trên sống lưng và bụng có một sọc đen chạy dài [ 31 ] dưới 4 chân của con bê này lông đã nổi màu mốc ( điểm đặc trưng của bò tót ), ngoài những tín hiệu như nó to cao hơn hẳn con bê cùng tuổi, không có yếm cổ, không có u sống lưng, lông gáy phủ dày như lông heo rừng .Những bê lai mau lớn hơn những bê nhà cùng độ tuổi, về ngoại hình, bê không có u vai và yếm rốn ; đầu hơi nhỏ, trán rộng và lõm ; mặt hình chữ V, sừng nhọn và tăng trưởng sớm. Khi mới sinh, bê lai có lông màu nâu vàng – xám nâu, khác khá rõ với bê bò nhà ; sau 3-4 tháng tuổi, lông chuyển dần sang màu nâu đen ở body toàn thân, ngoại trừ 4 chân từ khuỷu chân trở xuống móng có màu trắng. Ngoại hình và màu lông những bê lai F1 tựa như bò tót ( Bos gaurus ). Hiện 8 chú bò tót lai đang nuôi dưỡng có độ tuổi từ 2-3 năm, khối lượng 2,5 – 3 tạ, gần gấp đôi so với bò nhà ở cùng độ tuổi [ 72 ] .Khi lần tiên phong nhìn thấy những chú bò tót lai này, chỉ mới phân biệt nhờ dáng vóc tiêu biểu vượt trội so với bê con thuần chủng cùng lứa thì giờ đây bầy bò lai đã biểu lộ rõ mình chính là những hậu duệ của bò tót rừng. dù chưa đến tuổi trưởng thành nhưng hình dáng oai vệ, từ màu lông đến dáng vóc đều độc lạ hẳn so với những con bò nhà đang gặm cỏ cách đó không xa. Thấy có người lạ đến, cả bầy nghếch mõm khịt khịt mũi, hành vi giống hệt bò tót rừng khi phát hiện kẻ xâm lấn lãnh địa. Dù là bò được nuôi nhốt nhưng những chú bò tót lai này vẫn mang đặc tính hoang dã rõ nét. Cả bầy bò không có con nào bị xỏ mũi như bò nhà bởi chúng quá hiếu động và cả phần hung ác nên không ai dám ghì đầu để triển khai thủ tục xỏ mũi mà bất kể chú bò nhà nào cũng phải trải qua .Dù tuổi đời của bầy bò lai này chỉ mới 2-3 tuổi, nhưng con nặng nhất đã gần 600 kg, to gấp ba lần bò nhà cùng lứa. Đa số bò tót lai đều có sừng cong, dài đều hai bên, lông có màu nâu sẫm, càng lớn thì màu lông càng ngả về màu đen như bò tót cha. Ngoài khối lượng, điểm dễ phân biệt nhất giữa bò tót lai và bò nhà là bò tót lai không hề có u trên sống lưng và nọng dưới cổ, một đặc thù mà bò nhà thuần chủng nào cũng có. Đồng thời nhiều bò tót lai đã dần lộ ra bốn chân màu trắng, đặc thù không hề nhầm lẫn của bò tót .Tại khu vực này có tới chín con bê được sinh ra từ bò cái nhà nhưng lại có những đặc thù sinh học rất giống bò tót. Trong khi bầy bò mẹ và những con bê cùng lứa lông vàng hoe thì 9 chú bê kia lông lại nâu sậm, dày và cứng, không giống với bất kể bò đực nào trong vùng. Dù cùng lứa nhưng tầm vóc chín con bê này tiêu biểu vượt trội, to gấp đôi bê nhà. thì những con bò tót lai này khung hình tăng trưởng rất nhanh, đặc biệt quan trọng là bộ sừng. Bình thường bò nhà đến tuổi thứ ba sừng mới nhú được khoảng chừng 10 cm, nhưng con bê lai khi 1 năm tuổi sừng đã cao hơn 30 cm, vươn cao như bò tót < [ 3 ]. Do có 50 % máu bò tót ( một cách ước tính tương đối ), nên đàn bò F1 đã biểu lộ năng lực tăng trọng nhanh, chịu đựng tốt những điều kiện kèm theo nuôi dưỡng kham khổ so với đàn bò nhà [ 73 ] .Tuy đã có chín con bê ( được coi là ) lai với bò tót, nhưng người ta vẫn chưa lấy làm chắc như đinh về sự tăng trưởng vững chắc. Đây là nguồn gene cực kỳ quý và hiếm, vì với những đặc tính về thể trạng to lớn, sức mạnh tiêu biểu vượt trội, chống chọi bệnh tật tốt, bê lai bò tót sẽ tái tạo đàn bò nhà, cần có giải pháp bảo vệ những con bò tót lai để nghiên cứu và điều tra. Tuy nhiên, theo ông Cảnh, thế hệ F1 này chưa thể chứng minh và khẳng định bò tót lai hoàn toàn có thể sinh sản để tạo ra thế hệ bò tót lai F2 hay không. Để duy trì và bảo vệ nòi giống loài bò tót này nên đo lường và thống kê đến việc cho bò tót rừng giao phối với bò nhà. Chuyện này đã xảy ra ở thôn Bạc Rây 2 ( Ninh Thuận ) .

Sở Khoa học và công nghệ hai tỉnh Ninh Thuận và Lâm Đồng đã làm đề tài khoa học nghiên cứu giám định di truyền và đánh giá khả năng phát triển của bò lai F1 giữa bò tót (Bos gaurus) và bò nhà (Bos taurus). Tại thôn Bạc Rây 2, hiện có một trang trại đang nuôi 10 con bò tót lai, gồm năm con đực và năm con cái mua lại từ người dân để thực nghiệm đề tài.[28] Từ khi về làng đến nay, con bò tót đực đã là cha của gần 20 bò tót lai. Số bò tót lai F1 này được Vườn quốc gia Phước Bình mua lại của nông dân trong xã để thực hiện đề tài khoa học. Bước đầu đã chọn mua 10 con bò tót lai (5 được, năm cái) của người dân nuôi trong trang trại rộng hơn 2 ha ở khu vực Vườn quốc gia Phước Bình để thực hiện đề tài này.[27]

Việc sử dụng bò lai F1 để tạo ra đàn bò lai F2 có ý nghĩa quan trọng trong việc đưa nguồn gien quý từ động vật hoang dã hoang dã vào vật nuôi nhằm mục đích cải tổ hiệu suất, chất lượng, năng lực chống chọi với bệnh tật và cung ứng với điều kiện kèm theo chăn nuôi quảng canh, kém thuận tiện. Do có 50 % máu bò tót ( một cách ước tính tương đối ), nên đàn bê F1 đã bộc lộ năng lực tăng trọng nhanh, chịu đựng tốt những điều kiện kèm theo nuôi dưỡng kham khổ của chăn nuôi quảng canh và hoàn toàn có thể có năng lực đề kháng tốt với một số ít bệnh thường thì hay xảy ra trên đàn bò nhập nội và bò nhà. Khi trưởng thành, trong điều kiện kèm theo nuôi tập trung chuyên sâu tương thích, những lợi thế lai phát huy tốt, bò lai sẽ có khối lượng lớn và cho khối lượng thịt hơn hẳn bò nhà. Sở Khoa học – Công nghệ hai tỉnh Ninh Thuận và Lâm Đồng đã thống nhất mua lại số bò tót lai của dân cư và tạo vùng khoanh nuôi tương thích với môi trường tự nhiên sống của bò tót ngay tại Vườn quốc gia Phước Bình [ 73 ] .Đơn vị đã thỏa thuận hợp tác mua lại đàn bò tót lai ( 8 con ) của người dân địa phương để thực thi đề tài khoa học nghiên cứu và điều tra giám định di truyền và nhìn nhận năng lực tăng trưởng của bò lai F1 giữa bò tót ( Bos gaurus ) và bò nhà ( Bos taurus ) tại vùng giáp ranh Ninh Thuận-Lâm Đồng. Hiện nhóm thực thi đề tài đã triển khai xác lập DNA của đàn bò tót lai, làm chuồng trại, trồng cỏ, theo dõi động dục … Việc sử dụng bò lai F1 để tạo ra bò lai F2 có ý nghĩa quan trọng trong việc đưa nguồn gen quý từ động vật hoang dã hoang dã vào vật nuôi để cải tổ hiệu suất, chất lượng, năng lực chống chọi với bệnh tất và phân phối với điều kiện kèm theo chăn nuôi quảng canh. Chi cục Kiểm lâm tỉnh cũng đang xem xét giải pháp thử nghiệm cho bò rừng giao phối với bò nhà để duy trì, bảo tồn giống bò tót này. Tuy nhiên giải pháp này khó thành công xuất sắc bởi bò tót rừng rất to, nặng khoảng chừng 1 tấn, còn bò nhà thì rất nhỏ bé [ 74 ] .Phối giống bò tót lai Đàn 8 bò tót lai F1 ( 4 con cháu và 4 đực ) được thả hoạt động và sinh hoạt chung với 10 bò cái nhà lai zê bu ngay trong khuôn viên chuồng trại. Để tạo ra bò tót lai F2, có 3 chiêu thức lai tạo. Dùng bò đực lai bò tót F1 cho nhảy trực tiếp với đàn bò ( lai zê bu ) để tạo ra đàn bò lai bò tót F2, sử dụng tinh đông khô của những giống bò thịt Brahman, Red Angus để thụ tinh nhân tạo cho đàn cái lai bò tót F1, tạo ra đàn bò lai bò tót F2 ; cho bò đực lai F1 phối trực tiếp với bò cái lai F1 để tìm thành viên F2 mang tính trội của bò tót. Phối giống bò tót lai những con bê lai sinh ra, có thể trọng to cao. Việc sử dụng bò lai bò tót F1 để tạo ra đàn bò lai F2 có ý nghĩa quan trọng trong việc đưa nguồn gen quý từ động vật hoang dã hoang dã vào vật nuôi nhằm mục đích cải tổ hiệu suất, chất lượng, năng lực chống chọi với bệnh tật và phân phối với điều kiện kèm theo chăn nuôi quảng canh, kém thuận tiện .

Các bài viết liên quan

Viết một bình luận