Bạn đang đọc: Thiên văn học là gì? – https://sangtaotrongtamtay.vn
Thực ra, định nghĩa một cách đúng mực hơn là : Thiên văn là môn khoa học về cấu trúc, hoạt động và tiến hóa của những thiên thể ( kể cả Trái đất ), về mạng lưới hệ thống của chúng và về vũ trụ nói chung .
Xem Tóm Tắt Bài Viết Này
Đối tượng, nội dung điều tra và nghiên cứu .
Nội dung điều tra và nghiên cứu hoàn toàn có thể chia làm 3 phần chính :
* Về qui luật hoạt động của những thiên thể trong mối quan hệ giữa Trái đất và khung trời .
* Về cấu trúc và thực chất vật lý của những thiên thể và những quy trình xảy ra trong vũ trụ .* Về nguồn gốc hình thành và tăng trưởng của những thiên thể, của mạng lưới hệ thống của chúng và của vũ trụ .
Việc phân loại những nội dung này rất trùng khớp với lịch sử vẻ vang tăng trưởng của môn thiên văn học. Sự phức tạp của nội dung tăng dần cùng với sự tăng trưởng của môn học .
Đối tượng nghiên cứu và điều tra của thiên văn cũng được xác lập ngày càng rộng ra và phức tạp hơn. Từ “ thiên thể ” chung chung, chỉ những vật trên khung trời, được lan rộng ra ra, đơn cử hơn, phong phú hơn. Từ mặt trời, mặt trăng, những hành tinh, những thiên thạch … đến những vệ tinh nhân tạo, những sao, bụi sao ( Tinh vân ) những quần sao, những thiên hà. Càng ngày người ta càng phát hiện ra nhiều vật thể lạ ( có những vật được tiên đoán trước bằng kim chỉ nan ) như sao nơ trôn ( pun xa ), những quaza, những lỗ đen v.v …
Như vậy ta thấy thiên văn không phải thuần túy là môn khí tượng học hay môn chiêm tinh như người ta thường nhầm .
Phương pháp điều tra và nghiên cứu .
Do đối tượng người tiêu dùng điều tra và nghiên cứu là những vật thể rất to lớn và ở trong vũ trụ xa xôi ( trừ Trái đất ) nên giải pháp điều tra và nghiên cứu của thiên văn cũng rất đặc biệt quan trọng, thậm chí còn không giống bất kể một môn khoa học nào .Phương pháp hầu hết của thiên văn cổ xưa là quan sát và quan trắc. Người ta không hề làm thí nghiệm với những thiên thể ( tức không hề bắt chúng tuân theo những điều kiện kèm theo mà ta tạo ra ), cũng không hề trực tiếp “ sờ mó ” được chúng. Nguồn thông tin hầu hết là ánh sáng từ những thiên thể. Do tác động ảnh hưởng của khí quyển, do hoạt động của Trái đất và do chính tính chủ quan của việc quan sát làm cho tác dụng điều tra và nghiên cứu hoàn toàn có thể bị hạn chế, thậm chí còn dẫn đến những Kết luận sai lầm đáng tiếc. ( Ví dụ : Việc quan sát hoạt động biểu kiến của Mặt trời và những hành tinh dẫn đến Kết luận về hệ địa tâm của Ptolemy ) .
Một khó khăn vất vả nữa phải kể đến của việc quan sát là những hiện tượng kỳ lạ thiên văn xảy ra trong một thời hạn rất dài so với đời sống ngắn ngủi của con người và đôi khi không lặp lại. Tuy vậy, khi khoa học càng tăng trưởng thì việc nghiên cứu và điều tra thiên văn càng trở nên thuận tiện hơn .
Nguồn thông tin chính gởi đến toàn cầu là bức xạ điện từ được khai thác triệt để ở cả hai vùng khả kiến và vô tuyến đã giúp cho sự hiểu biết về vũ trụ được phong phú và đa dạng hơn. Đồng thời, cùng với sự tăng trưởng của ngành du hành vũ trụ ( cũng là một thành tựu của thiên văn ) con người đã bước ra khỏi sự ràng buộc, hạn chế của Trái đất để có được những thông tin khách quan hơn về vũ trụ. Việc giải quyết và xử lý thông tin bằng kỹ thuật tin học đã giúp thiên văn tăng trưởng vượt bậc. Khác hẳn với thiên văn cổ xưa là kiên trì tích lũy số liệu quan trắc và suy luận để tìm ra qui luật, thiên văn văn minh sử dụng giải pháp quy mô hóa, đề ra những thuyết có đặc thù dẫn đường và việc quan sát thiên văn là tìm kiếm những dẫn chứng để kiểm định sự đúng đắn của kim chỉ nan .
Nhìn chung giải pháp điều tra và nghiên cứu khoa học của thiên văn cũng nằm trong khuôn khổ những phương pháp luận khoa học nói chung, nó luôn tăng trưởng và sẽ còn được triển khai xong mãi .
Các nội dung vật lý chính của thiên văn .
Các giáo viên vật lý không hề biết hết những chiêu thức điều tra và nghiên cứu thiên văn, những phương tiện đi lại, dụng cụ v.v … Nhưng họ cần phải biết những nguyên tắc cơ bản và những hiệu quả điều tra và nghiên cứu thiên văn để có được cái nhìn khá đầy đủ, tổng quát về quốc tế tự nhiên .
Những nội dung vật lý chính mà thiên văn có tương quan là :
– Cơ học cổ điển
– Điện từ– Quang
– Vật lý chất rắn
– Vật lý thống kê và nhiệt động học
– Vật lý Plasma
– Cơ học lượng tử
– Vật lý nguyên tử hạt nhân, hạt cơ bản, vật lý nguồn năng lượng cao
– Thuyết tương đối ( hẹp, rộng )
– Thuyết thống nhất lớn v.v …
Mối liên hệ của thiên văn với những môn khoa học khác và ý nghĩa của việc nghiên cứu và điều tra, giảng dạy thiên văn .
Thiên văn có liên hệ với rất nhiều ngành khoa học. Vốn là một môn khoa học Open rất sớm, ngay từ trong những nền văn minh cổ, thiên văn là nội dung chính của những cuộc đàm đạo của những nhà thông thái. Dần dần, khi khoa học đã có sự phân hóa rõ ràng, thiên văn là môn khoa học góp thêm phần đắc lực nhất vào việc vấn đáp những câu hỏi lớn của triết học như :
Thế giới được tạo ra như thế nào ? Vật chất có trước hay ý thức có trước ? Thế giới là “ khả tri ” hay “ bất khả tri ? ” Cuộc đấu tranh tư tưởng giữa hai phe phái triết học xoay quanh những câu hỏi đó là cuộc đấu tranh gay go, quyết liệt và còn chưa chấm hết. Thiên văn luôn đứng trong số 1 của cuộc đấu tranh đó. Trong phần lịch sử vẻ vang tăng trưởng thiên văn ta sẽ thấy rõ điều này .
Mối quan hệ của thiên văn với vật lý là quá rõ ràng. Trong quy trình học thiên văn ta sẽ thấy rõ điều này. Các định luật vật lý được ứng dụng trong thiên văn, đem lại phương tiện đi lại để xử lý những yếu tố của thiên văn. Nhưng đồng thời chính thiên văn thường dẫn đường và nêu ra những ý tưởng sáng tạo mới cho vật lý .
Công cụ giám sát của thiên văn là toán học, nhất là phần thiên văn đo lường và thống kê. Rất nhiều nhà thiên văn đồng thời là những nhà toán học. Trước kia môn thiên văn cũng thường được dạy trong khoa toán. Trong quy trình khám phá cấu trúc của những thiên thể ta không hề không biết đến hóa học. Ngày nay trong thiên văn có riêng ngành hóa học thiên văn. Sinh vật học cũng tìm được cách lý giải rất nhiều yếu tố của mình nhờ thiên văn. Đặc biệt trong sinh học, mối quan hệ Thiên – Địa – Nhân ngày càng được quan tâm. Để hiểu rõ thực chất nguồn gốc và sự tiến hóa của sự sống không hề không biết gì về thiên văn .Đối với địa lý môn thiên văn chính là người bạn bè. Đối tượng nghiên cứu và điều tra của địa lý tự nhiên là Trái đất, một thành viên của hệ Mặt trời. Không thể hiểu rõ được Trái đất nếu không nắm được mối quan hệ của nó với những thành viên trong hệ nói riêng và trong toàn vũ trụ nói chung .
Ngay cả lịch sử vẻ vang, vốn là môn khoa học xã hội tưởng như lạ lẫm với thiên văn, nhưng để xác lập đúng mực những sự kiện trong lịch sử vẻ vang phải biết cách tính thời hạn trong thiên văn. Nhiều khu công trình cổ của những nền văn minh lớn của loài người đều ghi lại những kiến thức và kỹ năng thiên văn thời đó. Làm sao hoàn toàn có thể hiểu được nếu không có kiến thức và kỹ năng thiên văn ? Vũ trụ là một phòng thí nghiệm vạn vật thiên nhiên vô cùng vĩ đại cho tổng thể những ngành khoa học. Chính thiên văn kích thích những ngành kỹ thuật khác tăng trưởng theo. Tầm quan trọng của việc điều tra và nghiên cứu và giảng dạy thiên văn là rất rõ ràng. Đó không chỉ là yếu tố học thuật, mà còn là yếu tố thiết kế xây dựng nhân sinh quan, quốc tế quan đúng đắn cho con người .
Hy vọng thiên văn sẽ có một chỗ đứng xứng đáng trong nền giáo dục – đào tạo của nước nhà. Tuy nhiên, thiên văn là môn học dựa trên cơ sở vật lý và toán cao cấp, nên việc đưa thiên văn vào dạy ở các bậc học phổ thông là vấn đề còn rất khó khăn, cần phải nghiên cứu nhiều.
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học