NGUỒN TÀI NGUYÊN KHÔNG TÁI SINH VÀ TÁI SINH pot

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (122.95 KB, 6 trang )

NGUỒN TÀI NGUYÊN KHÔNG
TÁI SINH VÀ TÁI SINH

Tài nguyên không tái sinh tự nhiên được là khoáng sản và tài nguyên tái
sinh được la` đất, rừng, biển và các tài nguyên nông nghiệp
1.Tài nguyên khoáng sản và tình hình sử dụng
Khoáng sản là nguyên liệu tự nhiên, có nguồn gốc hữu cơ hoặc vô cơ,
phần lớn nằm trong đất. Sự hình thành khoáng sản có liên quan mật thiết với
các quá trình địa chất trong một thời gian dài.
a. Khoáng sản nhiên liệu
Than đá có nguồn gốc từ xác cây hoá đá. Ba nước có trữ lượng lớn trên
1000 tỉ tấn là Liên Xô (cũ), Mĩ và Trung Quốc. Ở nước ta than đá là một
khoảng sản quan trọng.
Dầu mỏ và khí cháy cũng có nguồn gốc từ thực vật hoặc các chất hữu cơ
phân hủy dở dang ở trong đất. Khu vực có trữ lượng lớn nhất là Trung Cận
Đông, châu Phi và Liên Xô (cũ). Cho tới nay, con người đã khai thác trên 50
tỉ tấn dầu mỏ và hàng chục ngàn tỉ mét khối khí cháy.
Ngoài ra, trong sinh quyển còn có năng lượng ánh sáng mặt trời, gió, sóng
biển, thuỷ triều. Con người đã nghiên cứu sử dụng được một phần các loại
năng lượng này để có thể thay thế dần các nhiên liệu trong đất đang cạn kiệt
và cũng hạn chế được tình trạng ô nhiễm môi trường.

b. Khoáng sản nguyên liệu
Đồng vàng là 2 kim loại được sử dụng đầu tiên vào thế kỷ V và IV trước
công nguyên. Nhiều nước ở châu Á, châu Phi và châu Mĩ giàu khoáng sản
đã trở thành thuộc địa, bị các nước tư bản phát triển khai thác và làm bần
cùng. Việc khai thác nhiều khoáng sản như vàng, đồng, chì, nhôm đã ảnh
hưởng mạnh mẽ tới môi trường, tác động rất lớn tới cuộc sống và sản xuất
của con người. Việc đa`o đãi vàng trong hơn chục năm gần đây ở nhiều
vùng trên đất nước ta như Bắc Thái, Tây Nguyên đã phá hoại nhiều hoa

màu, làng mạc, sông núi.
Việc khai thác tận lực khoáng sản đang đặt ra nguy cơ tài nguyên cạn kiệt
và ô nhiễm môi trường ngày càng tăng.

2. Tài nguyên tái sinh và tình hình sử dụng
a. Rừng và lâm nghiệp
Khi con người chưa hình thành, rừng bao phủ hầu khắp lục địa. Con người
với dân số ngày càng tăng, hoạt động sống càng phong phú thì rừng ngày
càng bị thu hẹp ( phá rừng lấy đất trồng trọt, chặt cây làm thuyền, làm nhà,
làm nguyên liệu công nghiệp ). Hiện nay, mỗi năm cây xanh chỉ còn sản
sinh ra được 100 tỉ tấn chất hữu cơ.
Ngoài việc cung cấp gỗ, rừng còn có tác dụng rất lớn trong việc điều hoà
lượng nước trên mặt đất: làm tăng độ ẩm không khí, làm giảm lượng nước
chảy, hạn chế lũ lụt, hạn chế xói mòn.
Loại rừng hỗn giao gồm nhiều loại cây, thuộc nhiều lứa tuổi, tuy sản lượng
thấp nhưng lại có ý nghĩa sinh thái lớn hơn rừng độc canh. Việc quản lý
rừng bao gồm cả động vật, có ý nghĩa sinh thái to lớn đối với sinh giới nói
chung và con người nói riêng.

b. Đất và nông nghiệp
Đất là nơi sản xuất ra lương thực, thực phẩm cho con người và gia súc. Đất
còn là nơi để xây nhà, xây dựng các khu công nghiệp, làm đường xá
Đất nông nghiệp đang bị thu hẹp vì mật độ dân số tăng nhanh, do bị lấy để
xây dựng; phát triển công nghiệp giao thông vận tải. Một phần đất bị thoái
hoá do không biết chăm bón tốt nên bị xa mạc hoá.
Đất nông nghiệp của Việt Nam bình quân đầu người khoảng 0,1ha.
Phần lớn đất nông nghiệp của ta hiện nay được trồng lúa (64%) khoảng
20% trồng màu, 8% trồng cây lâu năm, 4% trồng cỏ, 3% là kênh mương, ao
hồ. Nhiều vùng đất ở trung du đang bị xói mòn, thoái hoá (đất feralit); 46
vạn ha đất cát và nhiều vùng đất phèn chưa có điều kiện cải tạo tốt.

c. Tài nguyên thuỷ sản
Tài nguyên vùng cửa sông, ven biển rất đa dạng và phong phú, gồm nhiều
sinh vật ở nước và trên cạn. Môi trường cửa sông có nhiều loài động vật,
thực vật chịu mặn và ưa lợ có giá trị kinh tế cao. Sản lượng hải sản ở vùng
cửa sông của Mỹ và Mêhicô cao gấp 20 lần vùng biển khơi. Thành phần cơ
bản của năng suất vùng ven biển là tảo hiển vi, chúng vừa là nguồn thức ăn,
vừa là nguồn cung cấp ôxi to lớn cho các sinh vật trong nước. tảo nâu (rong
mơ), tảo đỏ (rau câu) là nguồn thức ăn, nguồn dược liệu (chế biến iốt,
brôm, thạch, ) và nguồn phân bón có giá trị.
Nhiều động vật đáy ở ven biển có giá trị kinh tế cao như trai, sò, tôm, cua,
sao biển, hải sâm. Cá là nguồn tài nguyên phong phú ở vùng ven bờ và thềm
lục địa. Chúng thường ăn nổi va` đi từng đa`n tuỳ thời tiết và theo mùa. Rùa
biển, rắn biển, chim biển, thú biển đều là nguồn lợi ven biển. Chim biển có
trên 200 loài, rùa biển (vích, dồi mồi, bà tam ) vừa là thực phẩm có giá trị,
vừa là mặt hàng mỹ nghệ quí.
Tài nguyên sinh vật biển vô cùng to lớn va` được khai thác hàng năm tới
70 triệu tấn. Nhiều loại bị đánh bắt quá mức như cá voi, cá heo, cá thu, cá
ngừ, cá chim, tôm hùm đã trở nên hiếm.
Tài nguyên nước ngọt ở Việt nam đóng vai trò hết sức quan trọng trong
đời sống hàng ngày của nhân dân. Hiện nay có tới 500 loài cá nước ngọt,
trong đó có trên 50 loài có giá trị kinh tế lớn (chép, trắm, trôi, mè, quả ).
Phần lớn số loài cá sống trong các dòng chảy (sông, suối), chỉ có khoảng 50
loài cá phổ biến trong các ao, hồ. Tôm, cua, trai, ốc cũng là tài nguyên đáng
kể của vùng nước ngọt.
Tài nguyên ao, hồ đóng góp một phần rất quan trọng và thiết thực đối với
đời sống của nhân dân. Phong trào VAC (Vườn-Ao-Chuồng) đã góp phần
phát triển tài nguyên ao, hồ hiện nay đã xây dựng một chuỗi thức ăn ngắn,
nhằm nhanh chóng nâng cao sản lượng cá, tôm ; sử dụng phân bón, thức ăn
và cá con ương nhân tạo theo qui trình; xử lý nguồn chất thải để biến chất ô

nhiễm thành tài nguyên. Hạn chế việc sử dụng thuốc trừ sâu bằng các chất
độc hoá học và thay thế dần bằng thuốc trừ sâu thảo mộc nhằm phục hồi
nguồn tài nguyên nước ngọt.

màu, làng mạc, sông núi. Việc khai thác tận lực tài nguyên đang đặt ra rủi ro tiềm ẩn tài nguyên cạn kiệtvà ô nhiễm môi trường tự nhiên ngày càng tăng. 2. Tài nguyên tái sinh và tình hình sử dụnga. Rừng và lâm nghiệpKhi con người chưa hình thành, rừng bao phủ hầu khắp lục địa. Con ngườivới dân số ngày càng tăng, hoạt động giải trí sống càng phong phú và đa dạng thì rừng ngàycàng bị thu hẹp ( phá rừng lấy đất trồng trọt, chặt cây làm thuyền, làm nhà, làm nguyên vật liệu công nghiệp ). Hiện nay, mỗi năm cây xanh chỉ còn sảnsinh ra được 100 tỉ tấn chất hữu cơ. Ngoài việc cung ứng gỗ, rừng còn có công dụng rất lớn trong việc điều hoàlượng nước trên mặt đất : làm tăng nhiệt độ không khí, làm giảm lượng nướcchảy, hạn chế lũ lụt, hạn chế xói mòn. Loại rừng hỗn giao gồm nhiều loại cây, thuộc nhiều lứa tuổi, tuy sản lượngthấp nhưng lại có ý nghĩa sinh thái xanh lớn hơn rừng độc canh. Việc quản lýrừng gồm có cả động vật hoang dã, có ý nghĩa sinh thái xanh to lớn so với sinh giới nóichung và con người nói riêng. b. Đất và nông nghiệpĐất là nơi sản xuất ra lương thực, thực phẩm cho con người và gia súc. Đấtcòn là nơi để xây nhà, kiến thiết xây dựng những khu công nghiệp, làm đường xáĐất nông nghiệp đang bị thu hẹp vì tỷ lệ dân số tăng nhanh, do bị lấy đểxây dựng ; tăng trưởng công nghiệp giao thông vận tải vận tải đường bộ. Một phần đất bị thoáihoá do không biết chăm bón tốt nên bị xa mạc hoá. Đất nông nghiệp của Việt Nam bình quân đầu người khoảng chừng 0,1 ha. Phần lớn đất nông nghiệp của ta lúc bấy giờ được trồng lúa ( 64 % ) khoảng20 % trồng màu, 8 % trồng cây nhiều năm, 4 % trồng cỏ, 3 % là kênh mương, aohồ. Nhiều vùng đất ở trung du đang bị xói mòn, thoái hoá ( đất feralit ) ; 46 vạn ha đất cát và nhiều vùng đất phèn chưa có điều kiện kèm theo tái tạo tốt. c. Tài nguyên thuỷ sảnTài nguyên vùng cửa sông, ven biển rất phong phú và đa dạng chủng loại, gồm nhiềusinh vật ở nước và trên cạn. Môi trường cửa sông có nhiều loài động vật hoang dã, thực vật chịu mặn và ưa lợ có giá trị kinh tế tài chính cao. Sản lượng món ăn hải sản ở vùngcửa sông của Mỹ và Mêhicô cao gấp 20 lần vùng biển khơi. Thành phần cơbản của hiệu suất vùng ven biển là tảo hiển vi, chúng vừa là nguồn thức ăn, vừa là nguồn cung ứng ôxi to lớn cho những sinh vật trong nước. tảo nâu ( rongmơ ), tảo đỏ ( rau câu ) là nguồn thức ăn, nguồn dược liệu ( chế biến iốt, brôm, thạch, ) và nguồn phân bón có giá trị. Nhiều động vật hoang dã đáy ở ven biển có giá trị kinh tế tài chính cao như trai, sò, tôm, cua, sao biển, hải sâm. Cá là nguồn tài nguyên đa dạng chủng loại ở vùng ven bờ và thềmlục địa. Chúng thường ăn nổi va ` đi từng đa ` n tuỳ thời tiết và theo mùa. Rùabiển, rắn biển, chim biển, thú biển đều là nguồn lợi ven biển. Chim biển cótrên 200 loài, rùa biển ( vích, dồi mồi, bà tam ) vừa là thực phẩm có giá trị, vừa là mẫu sản phẩm mỹ nghệ quí. Tài nguyên sinh vật biển vô cùng to lớn va ` được khai thác hàng năm tới70 triệu tấn. Nhiều loại bị đánh bắt cá quá mức như cá voi, cá heo, cá thu, cángừ, cá chim, tôm hùm đã trở nên hiếm. Tài nguyên nước ngọt ở Việt nam đóng vai trò rất là quan trọng trongđời sống hàng ngày của nhân dân. Hiện nay có tới 500 loài cá nước ngọt, trong đó có trên 50 loài có giá trị kinh tế tài chính lớn ( chép, trắm, trôi, mè, quả ). Phần lớn số loài cá sống trong những dòng chảy ( sông, suối ), chỉ có khoảng chừng 50 loài cá thông dụng trong những ao, hồ. Tôm, cua, trai, ốc cũng là tài nguyên đángkể của vùng nước ngọt. Tài nguyên ao, hồ góp phần một phần rất quan trọng và thiết thực đối vớiđời sống của nhân dân. Phong trào VAC ( Vườn-Ao-Chuồng ) đã góp phầnphát triển tài nguyên ao, hồ lúc bấy giờ đã thiết kế xây dựng một chuỗi thức ăn ngắn, nhằm mục đích nhanh gọn nâng cao sản lượng cá, tôm ; sử dụng phân bón, thức ănvà cá con ương tự tạo theo qui trình ; giải quyết và xử lý nguồn chất thải để biến chất ônhiễm thành tài nguyên. Hạn chế việc sử dụng thuốc trừ sâu bằng những chấtđộc hoá học và thay thế sửa chữa dần bằng thuốc trừ sâu thảo mộc nhằm mục đích phục hồinguồn tài nguyên nước ngọt .

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học