Phần I
Video hướng dẫn giải
Bạn đang đọc: “>Soạn bài Tìm hiểu chung về văn biểu cảm (Chi tiết)>
NHU CẦU BIỂU CẢM VÀ VĂN BIỂU CẢM
1. Nhu cầu biểu cảm của con người
Những câu ca dao sau :
– Thương thay con cuốc giữa trời
Dầu kêu ra máu có người nào nghe .
– Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, bát ngát bát ngát
Đứng bên tê đồng, ngó bên ni đồng, bát ngát bát ngát .
– Thân em như chẽn lúa đòng đòng
Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai .
Mỗi câu ca dao trên thổ lộ tình cảm, cảm hứng gì ? Người ta thổ lộ tình cảm làm gì ? Theo em, khi nào thì con người cảm thấy cần phải làm văn biểu cảm ? Trong thư gửi cho người thân trong gia đình, bè bạn có cần thổ lộ tình cảm không ?
Trả lời:
– Câu ca dao thứ nhất bộc lộ nỗi khổ đau oan trái của người lao động không được lẽ công minh nào soi tỏ .
– Câu ca dao thứ hai biểu hiện xúc về một niềm hạnh phúc bao la, êm ái và tự hào.
– Thông thường, người ta thổ lộ tình cảm để mong được san sẻ được đồng cảm. Khi vui mà được san sẻ thì niềm vui sẽ nhân lên, khi mà được san sẻ thì nỗi buồn sẽ vơi bớt đi .
– Khi có tình cảm dồn nén, chất chứa, không nói ra không được người ta có nhu yếu làm văn biểu cảm. Cho nên, trong thư từ gửi người thân trong gia đình hay bạn hữu, em thường biểu lộ tình cảm của mình trong đó .
2. Đặc điểm chung của văn biểu cảm
Hai đoạn văn sau :
( 1 ) Thảo thương nhớ ơi ! Mới ngày nào Thảo còn ngồi chung bàn với Hồng, Minh, Ngọc, thế mà nay Thảo đã theo cha mẹ vào thành phố Hồ Chí Minh, để cho bọn mình xiết bao mong nhớ. Thảo có nhớ những lần chúng mình cùng dạo Hồ Tây, cung chơi Thủ Lệ, thăm quan Ao Vua ? Thảo có nhớ một lần mình ốm dài, Thảo chép bài cho mình ?
( Bài làm của học viên )
( 2 ) Trên đài, một người con gái nào đó vừa hát một bài dân ca của quốc gia trong đêm khuya. Bây giờ toàn bộ tĩnh mịch rồi, giọt sao khung cửa đọng lại, đứng im, không nhảy nữa, đêm đã đi vào chiều sâu, mà vẫn còn nghe âm vang mỗi giọng hát của người con gái nãy. Một giọng hái dân ca, ngân nga bát ngát như cánh cò trên đồng lúa miền Nam chạy tới chân trời, có lúc ngần ngại, e thẹn như khoe tình nhân mới gặp, có lúc tinh nghịch, duyên dáng như những chán nhỏ thoăn thoắt gánh lúa chạy trên những con đường làng lẫn bóng tre và bóng nắng … Có lẽ không phải là một người con gái đã hát trên đài. Đó chính là quê nhà ta đang lên tiếng hát. Tiếng nga lên từ lòng đất, ở trong đó một góc vườn có đôi cây sầu đông và giàn bầu đong đưa quả nặng, một ngày đã xa, mẹ ta đã chôn nhúm rau của ta thuở ta mới lọt lòng. Đó là tiếng ngân của mặt của dòng sông, của những xóm làng và những cánh đồng sau ngày lao động và chiến đấu .
( Nguyên Ngọc )
a. Hai đoạn văn trên miêu tả nội dung gì ? Nội dung ấy có đặc thù gì khác so với nội dung của văn bản tự sự và miêu tả ?
b. Có quan điểm cho rằng tình cảm, cảm hứng trong văn biểu cảm phải là tình cảm, cảm hứng thấm nhuần tư tưởng nhân văn. Qua hai đoạn văn trên, em có ưng ý với quan điểm đó không ?
c. Em có nhận xét gì về phương pháp miêu tả tình cảm, cảm hứng ở hai đoạn văn trên ?
Trả lời:
a .
– Đoạn văn ( 1 ) nói lên nỗi thương nhớ người bạn cùng học chung ngày nào .
– Đoạn (2) biểu đạt nỗi nhớ cùng tình yêu quê hương của tác giả được gợi lên từ bài dân ca.
=> Nếu so với nội dung của văn bản tự sự miêu tả thì nội dung của hai đoạn văn trên hầu hết nhằm mục đích thể hiện cảm hứng của người viết .
b ) Qua hai đoạn văn trên, em rất ưng ý quan điểm cho rằng tình cảm xúc trong văn biểu cảm thường là những tình cảm đẹp, thấm nhuần tư tưởng nhân văn ( như yêu con người, yêu vạn vật thiên nhiên, yêu quốc, ghét những thói tầm thường, gian ác … ) .
c. Phương thức miêu tả tình cảm, xúc cảm ở đoạn một là thể hiện trực bằng ngôn từ ( “ Thảo thương nhớ ơi ! ” ). Đoạn văn ( 2 ), tác giả dùng giải pháp tự sự, miêu tả để gợi tình cảm. Như vậy, bên cạnh những từ ngữ trực tiếp thể hiện tình cảm như thương nhớ ơi, mới ngày nào … thế mà, xiết bao mong nhớ, … còn là những kỉ niệm, những hình ảnh gợi liên tưởng như giọng hát dân ca trong đêm, cánh cò, con đường làng, … cũng biểu lộ thâm thúy những cung bậc xúc cảm, lay động lòng người, …
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học