Sơ đồ tư duy bài thơ Từ ấy dễ nhớ, hay nhất

Sơ đồ tư duy bài thơ Từ ấy dễ nhớ, hay nhất

Tải xuống

Nhằm mục tiêu giúp học viên thuận tiện hệ thống hóa được kỹ năng và kiến thức, nội dung những tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 11, chúng tôi biên soạn bài viết Sơ đồ tư duy bài thơ Từ ấy dễ nhớ, hay nhất với không thiếu những nội dung như tìm hiểu và khám phá chung về tác phẩm, tác giả, bố cục tổng quan, dàn ý nghiên cứu và phân tích, bài văn mẫu nghiên cứu và phân tích, …. Hi vọng qua Sơ đồ tư duy bài thơ Từ ấy sẽ giúp học viên nắm được nội dung cơ bản của bài bài thơ Từ ấy .

Bài giảng: Từ ấy – Cô Thúy Nhàn (Giáo viên VietJack)

A. Sơ đồ tư duy bài thơ Từ ấy

B. Tìm hiểu bài bài thơ Từ ấy

I. Tác giả:

– Tố Hữu ( 1920 – 2002 ) tên khai sinh Nguyễn Kim Thành .
– Tố Hữu giác ngộ cách mạng từ rất sớm ( mười sáu tuổi đã tham gia trào lưu đấu tranh của học viên sinh viên, mười tám tuổi được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương ). Cả cuộc sống ông gắn bó với cách mạng
– Sau đó, Tố Hữu liên tục giữ nhiều chức vụ quan trọng trong cỗ máy chỉ huy của quốc gia, đặc trách mặt trận văn hóa truyền thống văn nghệ .

– Các tập thơ tiêu biểu: “Từ ấy”, “Việt Bắc”, “Gió lộng”, “Ra trận”, “Máu và hoa”, “Một tiếng đờn”, “Ta với ta” …

– Ông được tặng thưởng Huân chương sao vàng năm 1994 ; Trao Giải Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật và thẩm mỹ năm 1996 và Trao Giải văn học ASEAN 1999 .

=> Tố Hữu là nhà thơ lớn của dân tộc, là “lá cờ đầu của thơ ca cách mạng” Việt Nam hiên đại.
 II. Tác phẩm

1. Thể loại: Thơ trữ tình. 

2. Hoàn cảnh sáng tác

– Bài thơ “ Từ ấy ” được Tố Hữu viết vào tháng 7/1938 nằm trong phần “ Máu lửa ” của tập thơ “ Từ ấy ” .
– Tập thơ “ Từ ấy ” là tập thơ đầu của Tố Hữu, gồm có ba phần : “ Máu lửa ”, “ Xiềng xích ”, “ Giải phóng ” ( 1937 – 1946 ) .
– Hoàn cảnh sáng tác : Bài thơ ghi lại những cảm hứng, suy tư thâm thúy khi Tố Hữu được đứng vào hàng ngũ của Đảng .

 3.  Phong cách sáng tác

– Về nội dung : thơ Tố Hữu là thơ trữ tình – chính trị, gắn bó và phản ánh chân thực những chặng đường cách mạng đầy gian nan, hi sinh và những chiến công. Thể hiện lẽ sống, lí tưởng, tình cảm cách mạng của người Nước Ta văn minh .
– Nghệ thuật thơ Tố Hữu bộc lộ ở phong thái trữ tình chính trị, đậm đà tính dân tộc bản địa .

4. Bố cục:

– Khổ 1 : Niềm vui sướng, mê hồn khi phát hiện lí tưởng của Đảng .
– Khổ 2 : Nhận thức mới về lẽ sống .
– Khổ 3 : Sự chuyển biến thâm thúy trong tình cảm .

5. Gía trị nội dung:

– Bài thơ bộc lộ thâm thúy niềm vui sướng của nhà thơ khi đuợc tiếp đón lí tưởng cộng sản, những nhận thức mới về lẽ sống cũng như những chuyển biến trong nhận thức và hành vi của Tố Hữu .

6. Gía trị nghệ thuật

– Hình ảnh tươi đẹp, giàu ý nghĩa tượng trưng ; ngôn từ quyến rũ, giàu nhạc điệu ; giọng thơ sảng khoái ; nhịp thơ hăm hở …
– Cách dùng hình ảnh ẩn dụ đầy phát minh sáng tạo ; cách nói trực tiếp chứng minh và khẳng định .

III. Dàn ý phân tích tác phẩm

1. Niềm vui sướng, say mê khi bắt gặp lí tưởng của Đảng.

– “ Từ ấy ” : trạng từ chỉ thời hạn, ghi lại một thời gian có ý nghĩa đặc biệt quan trọng quan trọng trong cuộc sống cách mạng và đời thơ của Tố Hữu – 7/1938, Tố Hữu được đứng vào hàng ngũ của Đảng .
– Nhan đề của bài thơ được lặp lại ngay khổ thơ I có tính năng nhấn mạnh vấn đề thời gian nhà thơ giác ngộ lí tưởng cách mạng .
– Nghệ thuật ẩn dụ : “ nắng hạ ” và “ mặt trời chân lí ” .
+ “ Nắng hạ ” : là thứ nắng chói chang, bùng cháy rực rỡ, can đảm và mạnh mẽ → nhấn mạnh vấn đề niềm vui sướng trào dâng của khoảnh khắc nhà thơ được tiếp đón lí tưởng cộng sản .
+ “ Mặt trời chân lí ” : Chân lí của Đảng, của Cách mạng .
– Sử dụng những động từ mạnh
+ “ Bừng ” : ánh sáng phát ra bất thần .
+ “ Chói ” : Ánh sáng chiếu thẳng, mạnh .
→ Khẳng định lí tưởng cộng sản như một nguồn sáng mới làm bừng sáng cả trí tuệ và tâm hồn nhà thơ .
– “ Hồn tôi … chim ” : so sánh + ẩn dụ phối hợp với những từ ngữ giàu sức biểu cảm “ đậm ”, “ rộn ” → Tâm hồn nhà thơ khi được tiếp đón lí tưởng cộng sản cũng căng tràn nhựa sống như một vườn cây lá xanh tươi, toả hương ngào ngạt và ríu rít tiếng chim kêu .
=> Bút pháp trữ tình lãng mạn phối hợp hình ảnh so sánh, ẩn dụ đã miêu tả đơn cử niềm vui sướng, mê hồn của nhà thơ trong buổi đầu đến với lí tưởng cộng sản .

2. Nhận thức mới về lẽ sống

– Lẽ sống mới của Tố Hữu được biểu lộ qua những từ ngữ rực rỡ, có tính năng kết nối như : “ Buộc, giàn trải, thân mật, khối đời ”
+ “ Buộc ” : buộc chặt, gắn bó với mọi người → ý thức quyết tâm cao độ muốn thoát khỏi số lượng giới hạn của “ cái tôi ” cá thể để hướng vào hội đồng .
+ “ Trang trải ” : sự trải rộng tâm hồn ra với đời .
+ “ Gần gũi ” : Gần nhau về quan hệ ý thức, tình cảm, đó là sự gắn bó ruột thịt .
+ “ Khối đời ” : Hình ảnh ẩn dụ, chỉ một khối người phần đông, cùng chung lí tưởng. Đó là sức mạnh của tập thể nhân dân .
– Điệp từ “ để ” tạo nhịp thơ dồn dập, thôi thúc, hăm hở .
– Từ “ với ” tạo mối link ngặt nghèo với nhân dân .
=> Lẽ sống mới được đặt ra ở đây là “ cái tôi ” hòa vào “ cái ta ” ; mối quan hệ hài hòa giữa riêng – chung, cá thể – hội đồng. Đó là mối quan hệ đoàn kết gắn bó, tạo ra sức mạnh trong cuộc đấu tranh cách mạng .

 3. Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm

– “ Tôi đã là … ” → cấu trúc khẳng định chắc chắn rõ ràng nhận thức của tác giả về vị thế của mình trong mái ấm gia đình lớn, chứng minh và khẳng định ý thức tự giác, chắc như đinh, vững vàng của tác giả .
+ Điệp từ “ là ” : mang tính khẳng định chắc chắn .
+ Số từ ước lệ “ vạn ” .
+ Cách xưng hô ruột thịt : “ con, em, anh ” : chứng minh và khẳng định tình cảm đầm ấm, thân thương, ruột thịt .
– Từ ngữ biểu cảm : “ kiếp phôi pha, cù bất cù bơ ” : Tấm lòng đồng cảm, xót thương tới những kiếp người đau khổ, xấu số, những con người lao động khó khăn vất vả .
=> Đây là tình cảm mới mẻ và lạ mắt và cao đẹp của một chiến sỹ cách mạng, một nhà thơ cách mạng .

IV. Bài phân tích.

Chế Lan Viên từng nói ” Thơ anh là lối thơ lấy cái đường đi toàn đời, lấy cái hơi toàn tập, lấy cái tứ toàn bài là chính… anh là con chim vụ ở đường bay hơn là bộ lông, bộ cánh, tuy vẫn là lông cánh đẹp”. Không ai khác, Chế Lan Viên đang nói đến Tố Hữu- một nhà thơ của lí tưởng cộng sản, một nhà cách mạng yêu nước. Thơ ông luôn gắn liền với cách mạng, tiêu biểu là bài thơ Từ Ấy trích tập thơ cùng tên được ông sáng tác năm 18 tuổi, năm ông ra nhập đảng với niềm vui khôn xiết. 

Tác phẩm biểu lộ niềm vui sướng và niềm hạnh phúc vô bờ bến của tác giả khi phát hiện lý tưởng, lẽ sống của đời mình, khi ông còn do dự giữa lẽ sống của đời, cảm thấy chán đời sống này thì cũng là lúc Tố Hữu phát hiện lý tưởng cộng sản, lý tưởng của đời mình .
Câu thơ tiên phong được mở màn bằng cụm từ “ từ ấy ” biểu lộ sự lưu lại bước ngoặt trong cuộc sống của nhà thơ. Đây là thời gian tác giả giác ngộ lý tưởng cách mạng, phát hiện lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, được giác ngộ vào năm 1938 ông vinh dự được đứng vào hàng ngũ của Đảng khi tròn 18 tuổi, Đảng là tập thể gồm có những người trẻ tuổi xuất sắc ưu tú nhất của cả nước, nguyện quyết tử và phấn đấu vì sự nghiệp của quốc gia và nhân dân .

Mặt trời chân lí chói trong tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim

Bài thơ “ từ ấy ” thuộc phần “ máu lửa ” của tập thơ cùng tên, phần thơ sinh ra trong không khí đầy sục sôi, đấu tranh giành độc lập, tự do của những dân tộc bản địa, nhân dân lao động dưới sự chỉ huy của Đảng. Lúc này nhà thơ cũng không hoạt động giải trí trào lưu học viên, sinh viên ở Huế. Bài thơ sinh ra vào tháng 7 năm 1938 ghi lại những tâm tư nguyện vọng, tình cảm của nhà thơ khi được đứng trong hàng ngũ của Đảng đây là việc vô cùng thiêng liêng, sự kiện trọng đại của nhà thơ, đã mang đến cho Tố Hữu niềm xúc động can đảm và mạnh mẽ .
Khổ thơ mở ra là những cảm nhận vẻ đẹp thâm thúy lý tưởng của cách mạng và tác giả tiếp đón nó bằng một tâm hồn tươi tắn, “ từ ấy ” ở nhan đề và được nhắc lại ngay câu mở màn để tô đậm tích tắc thiêng liêng, sự kiện sang chảnh trong đời của Tố Hữu, là bước ngoặt lớn lao cho người trẻ tuổi tiểu tư sản trở thành một chiến sỹ cộng sản biến hóa về nhận thức, về lẽ sống .
Hoàn cảnh sinh ra của bài thơ khi quốc gia đang còn trong cảnh cuộc chiến tranh, nhân dân lầm than, bị đô hộ, trước tình hình ấy nhiều người trẻ tuổi muốn giải cứu quốc gia nhưng hầu hết đều rơi vào cảnh bế tắc, bơ vơ, một cái tôi mặc cảm, đầu thai nhầm thời đại, dù rất uất hận, đau xót nhưng chưa đủ dũng khí để cầm súng, cầm gươm và rồi khi suôn sẻ tìm được lẽ sống cho mình, cho quê nhà ta thấy được sự hào hứng và niềm vui sướng vô bờ bến của nhà thơ, hòa vào cuộc đấu tranh sinh tử, nhiều gian nan, quyết tử nhưng rất đỗi vinh quang. “ Từ ấy ” đã cho nhà thơ thấy đời sống ý nghĩa và tích tắc thiêng liêng sự nghiệp một hồn thơ .
Trong niềm xúc động lớn lao, nhà thơ đã có nhận thức thâm thúy về vẻ đẹp của lý tưởng Đảng, Đảng Cộng Sản Việt Nam sinh ra chỉ cho dân tộc bản địa con đường sống, đã có bao lời ca tiếng hát ca tụng Đảng vinh quang, nhưng cách ca tụng Đảng của Tố Hữu thật rực rỡ .
Dòng thơ thứ hai sử dụng nhiều âm điệu ở âm vực cao, mừng quýnh như một tiếng reo, liên tục ca tụng vẻ đẹp lý tưởng cách mạng, không riêng gì là nguồn sáng chói mà là nguồn sống lớn lao, lý tưởng sống đúng đắn, cao quý. Khái niệm lý tưởng cách mạng một khái niệm chính trị trừu tượng đã được nhà thơ cụ thể hóa bằng hình ảnh ẩn dụ rất đỗi trữ tình .
“ Mặt trời chân lý ”, tiếp nối động từ “ bừng ” và từ “ chói ” ở câu hai để khẳng định lý tưởng cách mạng như nắng hạ chói lòa, như mặt trời vĩ đại, bất diệt đã tác động ảnh hưởng thâm thúy vào lý trí, tình cảm và thấm nhuần vào con tim, khối óc của nhà thơ và nhân dân những con người cần lao trong đêm trường nô lệ được ánh sáng cách mạng soi rọi, chỉ đường dẫn lối đến với niềm hạnh phúc, ấm no, tương lai tươi tắn .
Với cách diễn đạt vừa gợi hình vừa quyến rũ, tôn vinh lý tưởng cộng sản, giúp cho bao nhiêu người được sáng mắt, sáng lòng. Khẳng định thực chất cao đẹp của lý tưởng ấy là giải phóng con người khỏi ách áp bức, bóc lột, thống khổ, chỉ cho họ con đường sống ý nghĩa nhất .
Qua cách biểu lộ phát minh sáng tạo, hai câu thơ còn mang hàm ý : với dân tộc bản địa Nước Ta, với những tầng lớp tri thức, người trẻ tuổi trẻ những năm 30, 45. Lý tưởng thiết yếu như mặt trời, tất yếu như chân lý. Hai câu thơ còn diễn đạt sự Phục hồi can đảm và mạnh mẽ của một tâm hồn tươi tắn khi được mặt trời lý tưởng soi rọi, chỉ lối, niềm vui tràn ngập trong lòng, người người trẻ tuổi yêu nước đã cất thành tiếng hát sôi sục, náo nức, mê hồn :

“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”

Với phép so sánh độc lạ, đầy thi vị nhà thơ đã làm cho quốc tế niềm tin, hồn thơ tươi tắn tràn trề nhiệt huyết, yêu đời, yêu đời sống “ hồn tôi là một vườn hoa lá ” từ hình tượng vô hình thành hữu hình. Ánh sáng chói lọi của lý tưởng, nguồn sống mãnh liệt của mặt trời cách mạng tác động ảnh hưởng vào tâm hồn nhà thơ, tạo ra sự đổi khác thâm thúy .
Trước khi phát hiện lý tưởng cách mạng, người người trẻ tuổi tri thức trẻ này sống một cách buồn bã, ảm đạm, lụi tàn như mảnh vườn trong mùa đông giá lạnh nhưng sau khi được gặp và giác ngộ được lý tưởng cách mạng đời sống lẫn tâm hồn của nhà thơ như một mảnh hồn thơ đầy hương sắc giữa mùa xuân, mang đến nguồn sinh lực dồi dào cho biết bao tâm hồn tươi tắn, nhiệt huyết. Cuộc sống của họ có lý tưởng thật âm sắc, đượm hương .
Nhịp thơ sôi sục cùng với hai tính từ “ đậm ”, “ rộn ” rất nghệ thuật và thẩm mỹ, đặc biệt quan trọng với lối vắt dòng rực rỡ, hai câu thơ của Tố Hữu miêu tả chân thực, tinh xảo bao xúc cảm dâng trào, niềm vui, niềm niềm hạnh phúc vô hạn trong buổi đầu gặp gỡ lý tưởng. Có thể nói mặt trời chân lý đã xua tan những bóng đêm u ám và đen tối, mở ra một tương lai tươi tắn, vẫy gọi bao tâm hồn hăm hở bước vào đời với tổng thể niềm tin yêu, hy vong. Với nhà thơ đâu phải chuyện của nhận thức, của lý trí mà còn là chuyện của tình cảm, trái tim nên có sức sống hấp dẫn khiến cho những người trẻ tuổi tri thức trẻ như Tố Hữu khiến cho tổng thể dân tộc bản địa Nước Ta nguyện suốt đời theo Đảng .
Nếu khổ thơ thứ nhất cho ta cảm nhận được niềm vui, sự mê hồn của tác giả thì đến khổ hai chính là những nhận thức mới về lí lẽ sống :

Tôi buộc lòng tôi với mọi người
Để tình trang trải với muôn nơi
Để hồn tôi với bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời

Khổ thơ với điệp ngữ tích hợp với nhịp thơ nhanh, trôi chảy, hơi thở liền mạch, giọng thơ sôi sục thiết tha tràn trề nhiệt tình nhiệt huyết
Động từ “ buộc ” biểu lộ một ý thức tự nguyện và quyết tâm cao độ của Tố Hữu muốn vượt qua số lượng giới hạn của cái tôi cá thể để sống chan hòa với mọi người. “ Buộc ” còn có nghĩa là tự mình phải có nghĩa vụ và trách nhiệm gắn bó với hội đồng. Mọi người ở đây là những người lao khổ, những con người cùng chung giai cấp vô sản .
Từ “ giàn trải ” khiến ta liên tưởng tới tâm hồn của nhà thơ đang trải rộng với cuộc sống : tạo ra năng lực đồng cảm sâu xa với thực trạng của từng con người đơn cử. “ Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời ” là tác giả nói đến niềm tin đoàn kết. “ Khối đời ” là hình ảnh ẩn dụ chỉ một khối người phần đông cùng chung một cảnh ngộ, cùng chung một lí tưởng, đoàn kết với nhau, gắn bó ngặt nghèo với nhau, cùng phấn đấu vì một mục tiêu chung : đấu tranh giành lại quyền sống và quyền độc lập dân tộc bản địa .
Như vậy, hàng loạt khổ thơ trên bằng lối sử dụng những từ ngữ đúng chuẩn, giàu ẩn ý, nhà thơ đã gửi gắm một cách thâm thúy về tư tưởng, tình cảm của mình. Đó là tình yêu thương con người của Tố Hữu gắn với tình cảm hữu ái giai cấp. Nó biểu lộ niềm tin của tác giả vào sức mạnh đoàn kết, câu thơ trên cũng là một lời khẳng định chắc chắn : khi cái tôi chan hòa với cái ta, khi cá nhân hòa vào tập thể cùng lí tưởng thì sức mạnh nhân lên gấp bội .
Những câu thơ cũng là bộc lộ nhận thức mới về lẽ sống chan hòa cá thể và tập thể, giữa cái tôi và cái ta. Trong lẽ sống ấy con người tìm thấy niềm vui và sức mạnh. Sự biến hóa nhận thức ấy, nó bắt nguồn sâu xa từ sự tự giác ngộ lí tưởng cảu nhà thơ Tố Hữu .
Tiếp tục mạch xúc cảm là những biến chuyển trong tâm hồn thi sĩ và mong ước tột cùng hòa mình với đời :

“Năm 20 của thế kỷ hai mươi

Tôi sinh ra, nhưng chưa được làm người

Nước đã mất, cha đã làm nô lệ.

Ôi những ngày xưa. 

Mưa xứ Huế Mưa sao buồn vậy nỗi mưa rơi 

Ngẩng đầu lên không thấy mặt trời.

Đất lai láng những là nước mắt!”.

( Tố Hữu )
Chính vì nỗi đau, nỗi mất mát quá lớn lao ấy mà nhà thơ Tố Hữu đã sớm giác ngộ chủ nghĩa Mác – Lênin, nhiệt huyết tham gia cách mạng cứu nước lúc tuổi đòi chưa đầy hai mươi. Bài thơ Từ ấy trong tập thơ cùng tên đã bộc lộ một cách chân thành lời tâm niệm và niềm vui sướng tột cùng ấy của Tố Hữu :

Ta đã là con của vạn nhà
Là em của vạn kiếp phôi pha
Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm, cù bất cù bơ

Khổ thơ cuối là sự suốt hiện của tập thể với những cụm từ chỉ số lượng lớn ” vạn nhà “, ” vạn kiếp ” ” vạn đầu ” và đại từ ” ta “, tác giả một lần nữa chứng minh và khẳng định tình cảm gắn bó của mình với mọi người, những người sống nghèo nàn, tuổi cao nhưng còn gánh nhiều nỗi cơ cực, những trẻ nhỏ thời ấy không có cơm ăn áo mặc, long dong không nhà và tổng thể mọi người trên trần gian này. Đây là bước chuyển từ cái tôi sang cái ta rõ ràng nhất, tình cảm đổi khác cũng bắt nguồn từ nhận thức về lẽ sống, nó ập đến trong lòng tác giả như một mối duyên, hoàn toàn có thể nói là mối duyên giữa thi sĩ và ánh sáng chân lí của đảng. Đặt tác phẩm vào thời đại và toàn cảnh bấy giờ năm 1938, thời gian mà những nhà trí thức tiểu tư sản đang tôn vinh cái tôi cá thể thì Tố Hữu đã hoàn toàn có thể buông bỏ cái tôi để hòa mình cùng cái ta của trần gian. Điều này cho thấy sức mạnh to lớn của lí tưởng cách mạng đã cảm hóa con người, soi sáng đường đi cho họ, hướng họ về phía mặt trời .
Tố Hữu đã phát minh sáng tạo nên những vần thơ giàu hình tượng và nhạc điệu để ca tụng lí tưởng cách mạng và tình yêu giai cấp, tình yêu nhân dân. Tình cảm cao đẹp ấy được bộc lộ một cách chân thành và mê hồn. ” Từ ấy ” là tiếng lòng của một hồn thơ đẹp, tươi tắn đã trở thành tiếng hát của hàng triệu con người hướng về Đảng và Cách mạng. Đọc ” Từ ấy ” ta càng cảm thấy một cách thâm thúy lời tâm sự của Tố Hữu : ” Lòng tôi vui sướng vô cùng khi cảm thấy ánh sáng ” .

V. Một số lời bình về tác phẩm. 

Bài thơ ” Từ ấy ” nằm trong tập thơ cùng tên, được Tố Hữu sáng tác vào năm 1938, là tiếng reo hân hoan vui sướng của một người đang trên đường tìm kiếm lẽ sống thì gặp được ánh sáng lý tưởng của Đảng, của cách mạng, và là một cái mốc ghi lại sự trưởng thành của một cây bút – chiến sỹ khi tuổi đời còn rất trẻ .
Tố Hữu vào Đảng năm mười tám tuổi, vậy mà mối duyên với cách mạng đã sớm đưa lại những đổi thay kỳ diệu về tâm hồn và nhận thức cho ông :
Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim
Ngay ở câu mở đầu bài, những hình ảnh ẩn dụ ” bừng nắng hạ “, ” mặt trời chân lý chói qua tim ” đã bộc lộ một điểm gặp chân lý, giác ngộ cách mạng và đã khơi lộ một sức bút tài hoa, giàu khát vọng. Lẽ thường khi miêu tả về sự thay đổi mới / cũ trong đời sống xã hội hay thời hạn mùa vụ, ta thường gặp ở thơ văn cổ hình ảnh mùa xuân với gió lành, nắng ấm, lộc non chồi biếc. Hình ảnh ” nắng hạ ” – ánh nắng mùa hè chói chang, can đảm và mạnh mẽ và rực rỡ tỏa nắng, báo sự thay đổi xúc cảm, tư tưởng mà chỉ có thứ ” nắng hạ ” chói chang, tỏa nắng rực rỡ này mới đủ sức biểu lộ, đủ sức để soi rọi mọi góc khuất tối tăm cho một tâm hồn, một đời sống. Đó là thứ ánh sáng đến từ ” trong tôi “, từ trái tim con người. Đây là một hình ảnh, một thứ nắng mang tên thương hiệu thi ca riêng của thơ Tố Hữu. Trước ” Từ ấy “, nhà thơ từng thể hiện một đời sống bế tắc không lối thoát, đơn độc vô vọng : ” Đâu những rất lâu rồi, tôi nhớ tôi / Băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời / Vẩn vơ theo mãi vòng quanh quẩn / Muốn thoát, than ôi, bước chẳng rời … ” ( Nhớ đồng ). Tất nhiên, đó không phải là tâm trạng của riêng nhà thơ mà là chung cho cả một thế hệ trẻ lúc bấy giờ .
Vì vậy, với ” Từ ấy ” đã được cho phép khép lại chuỗi ngày dằn vặt, tối đen, mở ra một chân trời, khu vườn cuộc sống mới đầy hứa hẹn. Nó toát lên từ sức sống can đảm và mạnh mẽ bên trong, từ sự thức tỉnh kỳ diệu. Tất cả những âm vang của đời sống được nhà thơ chắt lọc để nuôi dưỡng sức sống của tâm hồn người. Nó được đẩy đến ngưỡng cao nhất. Bằng việc sử dụng những tính từ chỉ mức độ như : ” Bừng “, ” chói “, ” rất “, ” đậm “, ” rộn ” … Tố Hữu cho thấy sự mê hồn, ngây ngất của người chiến sỹ cộng sản khi bước theo ánh sáng lý tưởng đời mình. ” Từ ấy ” là sự lưu lại một cuộc đổi đời, cao hơn là sự hồi sinh của một con người :
Tôi buộc lòng tôi với mọi người
Để tình giàn trải với trăm nơi
Để hồn tôi với bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời
Con người cá thể đến đây đang tan biến dần nhường chỗ cho cái tôi to lớn – cái tôi hướng đến cuộc sống và mọi người. Khổ thơ cuối liên tục nhấn mạnh vấn đề ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm của con người đơn cử trước cuộc sống to lớn :
Tôi đã là con của vạn nhà
Là em của vạn kiếp phôi pha
Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm, cù bất cù bơ .
Ba từ ” là ” Open liên tục trong đoạn thơ như lời chứng minh và khẳng định cứng ngắc, rắn rỏi, dứt khoái cho sự hòa nhập tuyệt đối. Người chiến sỹ đã ở giữa đời và mọi người rất nhã nhặn mà không làm mất đi vẻ tự nhiên vốn có, là con của mái ấm gia đình, là em của kiếp đời phôi pha, là anh của những em thơ nghèo khó, đói cơm rách nát áo. Khối đời to lớn ở đây được tạo bởi từng số phận với những cảnh ngộ. Thơ Tố Hữu thật đắc dụng khi phối hợp thâm thúy lý tưởng cộng sản, tình thương yêu con người và niềm vui hướng về tương lai. ” Từ ấy ” đã kết tinh cái hay ấy và tạo nên sức hút lớn so với những con người chân chính đã và đang đi theo lý tưởng của mình .
Tố Hữu là ngọn cờ đầu của trào lưu thơ cách mạng Nước Ta với những tác phẩm tự sự nhưng dạt dào tình cảm tươi tắn mang sức dự báo về một thời đại mới, dòng thẩm mỹ và nghệ thuật thơ ca mới lạ sát cánh cùng dân tộc bản địa bước vào cuộc trường chinh gian nan, giành lại nền độc lập, tự do cho quốc gia .

– Đỗ Trọng Khơi –

Tải xuống

Xem thêm sơ đồ tư duy của những tác phẩm, văn bản lớp 11 hay, chi tiết cụ thể khác :

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 11 tại khoahoc.vietjack.com

Đã có app VietJack trên điện thoại cảm ứng, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không lấy phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .

Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k5: fb.com/groups/hoctap2k5/

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Theo dõi chúng tôi không tính tiền trên mạng xã hội facebook và youtube :

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học