Quần đảo Đông Sa (giản thể: 东沙群岛; phồn thể: 東沙群島 theo cách gọi của Đài Loan và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa hay quần đảo Pratas, quần đảo Dong-Sha theo cách gọi của tiếng Anh) là một nhóm đảo nằm ở vị trí ở đông bắc Biển Đông, cách Hồng Kông 340 km, cách Đài Bắc 850 km. Hiện quần đảo này do Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan) quản lý, đặt trong thành phố Cao Hùng. Vì Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tuyên bố chủ quyền đối với toàn bộ lãnh thổ và hải vực do Đài Loan quản lý nên họ cũng tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo Đông Sa và đặt nó vào tỉnh Quảng Đông.
Quần đảo Đông Sa nằm ở bắc bộ Biển Đông, cách Đài Bắc 850 km về hướng tây-nam, cách cảng Cao Hùng 444 km, cách Hồng Kông 340 km về hướng đông nam, cách đảo Ba Bình ở quần đảo Trường Sa 1.185 km. Gọi là quần đảo nhưng thực ra là gồm ba ám tiêu sinh vật biển vòng gồm ám tiêu vòng Đông Sa, ám tiêu vòng Bắc Vệ ( còn gọi là bãi Bắc Vệ ) và ám tiêu vòng Nam Vệ ( còn gọi là bãi Nam Vệ ). Trên ám tiêu vòng Đông Sa có một đảo sinh vật biển lớn nhất tên là đảo Đông Sa. Đảo có một trường bay với đường băng dài 1.500 mét. Các bãi ngầm Bắc Vệ và Nam Vệ trọn vẹn chìm ngập dưới nước, không có đảo nổi lên. Diện tích vùng biển quần đảo Đông Sa khoảng chừng 5.000 km2 .Quần đảo là một khu công trình vạn vật thiên nhiên do sinh vật biển tạo rạn mà thành, đặc thù địa hình tự nhiên rất đầy đủ đảo, ám tiêu, đầm nước, bãi cát, bãi cạn và thủy đạo. Lúc thủy triều xuống, đại bộ phận phần ám tiêu vòng Đông Sa nổi khỏi mặt biển, ước khi đó dài đến 46 km, rộng 2 km. Đầm nước bên trong ám tiêu vòng chỉ sâu 16 m, có nhiều mỏm sinh vật biển, bãi cát và bãi cạn sinh vật biển. Bên ngoài ám tiêu vòng, nước sâu 25 m với những sườn dốc gần như đâm thẳng đứng xuống đại dương. Ở tây-bắc và tây nam ám tiêu vòng Đông Sa có chỗ khuyết tự nhiên. Đảo Đông Sa nằm giữa chỗ khuyết đó và chia nó thành hai thủy đạo nam-bắc. Đây cũng là những thủy đạo chính để vào đầm nước bên trong ám tiêu vòng .
Đầm nước nằm trong ám tiêu vòng Đông Sa là vùng nước nông, tuy còn tùy thủy triều lên xuống nhưng bình quân sâu 1 m. Nước trong đầm tĩnh lặng khác hẳn với vùng biển bên ngoài ám tiêu, những năm gần đây nước càng ngày cạn vì hiện tượng lắng đọng. Trầm tích trong đầm chủ yếu là bùn và vụn hữu cơ, ngoài ra còn có cát và sỏi. Độ sâu ám tiêu vòng Đông Sa biến thiên từ 0,6 đến 17 m.
Bạn đang đọc: Quần đảo Đông Sa – Wikipedia tiếng Việt
Đông Sa chịu tác động ảnh hưởng khí hậu nhiệt đới gió mùa gió mùa. Thời gian từ tháng 4 đến tháng 11 thường có bão, nhiều nhất là vào những tháng 8 và 9. Mưa nhiều vào mùa hạ và mùa thu ; mùa đông ít mưa. [ 2 ]
| Tháng | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Trung bình |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nhiệt độ không khí（°C） | 21,7 | 22,0 | 23,9 | 26,2 | 27,9 | 29,1 | 29,6 | 29,3 | 28,4 | 26,9 | 24,9 | 22,3 | 26,0 |
| Lượng mưa（mm） | 23,9 | 25,0 | 17,5 | 56,1 | 141,2 | 166,9 | 193,7 | 211,4 | 244,2 | 146,1 | 44,0 | 76,3 | 1346 |
Nhiệt độ nước biển mặt phẳng vào lúc 21 đến 30 °C ; mùa xuân là 26 °C, mùa hạ là 30 °C, mùa thu là 28 °C và mùa đông là 24 °C. Nhiệt độ không khí trung bình ăm là 25,3 °C. Nhiệt độ trung bình thấp nhất là vào tháng 12, đạt 22,2 °C. Nhiệt độ cao nhất vào tháng 6, trung bình là 29,5 °C. Độ mặn nước biển nhìn chung ít biến hóa trong năm, đạt khoảng chừng 33,4 đến 34,6 phần nghìn. Mùa bão độ mặn nước biển có giảm đi đôi chút, đến mùa đông lại tăng cao hơn một chút ít .
Bảng tên gọi[sửa|sửa mã nguồn]
| Tên gọi | Tên tiếng Anh | Tọa độ | ||
|---|---|---|---|---|
| Quần đảo Đông Sa | Ám tiêu vòng Đông Sa (東沙環礁; Đông Sa hoàn tiêu) | Đảo Đông Sa (東沙島; Đông Sa đảo) | Pratas Island | |
| Đá Đông Sa (東沙礁; Đông Sa tiêu) | — | |||
| Bãi ngầm | Bãi Bắc Vệ (北衛灘; Bắc Vệ than) | North Vereker Bank | ||
| Bãi Nam Vệ (南衛灘; Nam Vệ than) | South Vereker Bank | |||
Sơ lược đặc thù[sửa|sửa mã nguồn]
- Đảo Đông Sa
Đảo san hô hình móng ngựa, tục danh là đảo Nguyệt Nha, dài 2.800 mét, rộng 865 mét, diện tích nổi là 1,74 km2 còn diện tích ngập nước là 0,64 km2. Trên đảo có một đường băng và có quân đội đồn trú.
- Đá Đông Sa
Đá Đông Sa là một ám tiêu sinh vật biển hình vòng cung giống hình chữ C tạo nên hình dáng quần đảo Đông Sa. Đá dài 16 km, rộng 2 km, bao quanh một đầm nước có đường kính 20 – 25 km. Đầm nhìn chung sâu không quá 20 m, diện tích quy hoạnh khoảng chừng 300 km2. Phần phía tây của ám tiêu có hai chỗ khuyết ở hai bên đảo lớn Đông Sa, hình thành nên hai thủy đạo ở nam – bắc của đảo. [ 3 ] Khi thủy triều xuống phần ám tiêu phía bắc, phía đông và phía tây nổi lên khỏi mặt biển .
- Bãi Bắc Vệ
Bãi ngầm Bắc Vệ là bãi ngầm sinh vật biển nằm cách đảo lớn Đông Sa 44 hải lý về hướng tây-bắc. Bãi hình tròn trụ, sâu tối thiểu 60 m. [ 3 ]
- Bãi Nam Vệ
Bãi ngầm Nam Vệ là bãi ngầm san hô nằm cách đảo lớn Đông Sa 40 hải lý về hướng tây bắc và cách bãi Bắc Vệ khoảng 4 hải lý về hướng nam, sâu tối thiểu 58 m.[3]
Xem thêm: Nghiên cứu tình hình suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi tại xã Ngọc Thanh – thị xã – Tài liệu text
Một vài núi ngầm nằm gần quần đảo :
- Núi ngầm Tiêm Phong (尖峰海山)
- Núi ngầm Mạo Giá (芼架海山)
- Núi ngầm Bắc Ba (北波海山)
Đông Sa vốn là đảo không người và lúc bấy giờ vẫn không có dân thường định cư. Thế kỷ XVIII, Nhà Thanh trấn áp và quy thuộc nó vào châu Huệ, tỉnh Quảng Đông. Năm 1909, Nhà Thanh từng thỏa thuận hợp tác bán đảo Đông Sa cho Nhật Bản với giá 38 vạn yên. nhà nước Nhật định nhập quần đảo này vào chủ quyền lãnh thổ Đài Loan thuộc Nhật. Tuy nhiên sau đó, thủy sư đề đốc Lý Chuẩn kháng nghị lên triều đình nên Nhà Thanh không bán nữa. Trung Quốc khởi đầu thiết kế xây dựng một số ít khu công trình trên đó. Trong Chiến tranh Thái Bình Dương, Hải quân Đế quốc Nhật Bản chiếm đóng quần đảo này. Sau khi cuộc chiến tranh kết thúc, chính quyền sở tại Nước Trung Hoa Dân Quốc tịch thu lại. Hiện nay, đảo Đông Sa do Tuần duyên Đài Loan quản trị sau khi nhận chuyển giao hạ tầng cảng và đường sân bay từ quân đội vào năm 2002. [ 4 ]
Phương tiện liên quan tới Pratas Islands tại Wikimedia Commons
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học