PHÁT TRIỂN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM: NHÌN TỪ THỨ HẠNG QUỐC TẾ
Thống kê số lượng công bố khoa học trên những tạp chí uy tín trên quốc tế theo vương quốc / vùng chủ quyền lãnh thổ tính từ 01/01/2019 đến 31/12/2019 của Nature Index cho thấy, Nước Ta xếp hạng 10 với số điểm 79 [ 1 ]. Đây là một tín hiệu đáng mừng, tuy nhiên, liền kề là Vương Quốc của nụ cười ở hạng 9, đã có những chỉ số gấp đôi hoặc gấp ba lần so với Nước Ta. Đó là chưa so với những thứ hạng cao hơn, như : Nước Hàn, Nhật Bản hay Trung Quốc. Do đó, Nước Ta cần rất nhiều nỗ lực để rút ngắn khoảng cách đang có khuynh hướng tăng hàng ngày, hàng giờ này. Vậy đâu sẽ là con đường dành cho Nước Ta để giảm cách biệt về khoa học và công nghệ ?
Nhiều năm qua, sau nhiều đổi mới, cải cách (đặc biệt về hệ thống tài chính – tín dụng – tiền tệ), nền kinh tế Việt Nam đã vượt qua vùng nước sóng gió và dần đi vào quỹ đạo ổn định cũng như hội nhập với thế giới [2]. Theo đó, để thay đổi bộ mặt của nền khoa học – công nghệ, Việt Nam luôn kiên quyết với con đường “đi tắt, đón đầu”, tuy nhiên, công nghệ trong nước vẫn lạc hậu hơn thế giới rất nhiều. Duy chỉ lĩnh vực công nghệ thông tin thì Việt Nam đang làm rất tốt, còn các ngành/lĩnh vực khác vẫn còn rất đình trệ.
Trong một đánh giá và nhận định của Ngân hàng Thế giới ( World Bank ) về khoa học, công nghệ và thay đổi phát minh sáng tạo ( năm năm trước ), Nước Ta có những điểm mạnh như : phát triển kinh tế tài chính và xóa đói giảm nghèo rất ấn tượng ; là nơi lôi cuốn góp vốn đầu tư với những tập đoàn lớn đa vương quốc ; vị trí địa lý của Nước Ta nằm ở khu vực năng động bậc nhất quốc tế, có lực lượng lao động dồi dào … Ngoài ra, những nỗ lực trong nâng cao chất lượng giáo dục cũng thu được những tác dụng đơn cử, như thành tích giáo dục trung học tốt [ 3 ]. Riêng việc giáo dục trung học thu nhiều hiệu quả khả quan hoàn toàn có thể xem xét đến góc nhìn phát triển của nghành công nghệ thông tin, mà đơn cử chính là việc ứng dụng những công nghệ kỹ thuật số đã giúp ích rất nhiều vào việc dạy và học. Người học có nhiều thời cơ để tiếp cận nguồn kiến thức và kỹ năng trong khi những giáo chức lại có điều kiện kèm theo để triển khai xong những kiến thức và kỹ năng thao tác trên những thiết bị công nghệ hơn [ 4 ]. Song song đó, việc tiến hành giáo dục STEM ( Science – Technology – Engineering – Mathematics ) ở những nước đang phát triển như Nước Ta cũng góp thêm phần ngày càng tăng số lượng lao động tay nghề cao, cũng như tạo tiền đề cho những thế hệ trẻ sau đó thích nghi với kỷ nguyên số trải qua rèn luyện những kiến thức và kỹ năng thực tiễn [ 5,6 ].
 |
| Việt Nam dần khẳng định vị thế của mình trên bản đồ khoa học trong khu vực. Ảnh minh hoạ: VGP |
Tuy nhiên, Nước Ta lại thể hiện nhiều điểm yếu, như : hiệu suất lao động thấp ; khuôn khổ pháp lý chưa triển khai xong ; hạ tầng yếu kém ; năng lượng điều tra và nghiên cứu của những tổ chức triển khai thuộc nhà nước còn yếu cùng với hạ tầng khoa học, công nghệ và thay đổi phát minh sáng tạo chưa bảo vệ do thiếu những phòng thí nghiệm và thiết bị điều tra và nghiên cứu thiết yếu … Sau cùng, World Bank nhìn nhận quản trị nhà nước và thực thi chủ trương khoa học, công nghệ và thay đổi còn lỏng lẻo [ 3 ]. Cho đến lúc bấy giờ, những điểm yếu kém đó thực tiễn vẫn chưa được khắc phục trọn vẹn. Ví dụ, về kinh phí đầu tư góp vốn đầu tư cho điều tra và nghiên cứu khoa học, hàng năm, Nhà nước góp vốn đầu tư cho nghiên cứu và điều tra khoa học là 2 % chi ngân sách ( tức 0,5 % GDP ). Số kinh phí đầu tư này còn rất nhỏ và việc phân chia chưa hài hòa và hợp lý, dẫn đến kinh phí đầu tư dành cho nghiên cứu và điều tra ở những trường ĐH còn rất hạn chế [ 7 ].
KIẾN NGHỊ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHO VIỆT NAM
Nếu bỏ lỡ sự yếu kém trong điều tra và nghiên cứu tương quan đến năng lượng của nghiên cứu viên, bên cạnh những nguyên do thường thấy khác, như : chính sách lôi cuốn, khuyến mại trong điều tra và nghiên cứu khoa học, chất lượng đề tài chưa tương ứng kinh phí đầu tư …, thì còn có nguyên do nền khoa học – công nghệ ở Nước Ta vẫn chưa thay đổi ngoạn mục. Một số lý giải và đề xuất kiến nghị được đề cập đơn cử dưới đây.
Thứ nhất, cần chiến lược tập trung và hoạch định cụ thể
Những năm đầu của thập niên 2000, nền kinh tế tài chính Nước Ta đã phát triển không thay đổi và dần trở thành một “ Con hổ ” về kinh tế tài chính và kỹ thuật ở Đông Á. Tuy nhiên, để duy trì mức tăng trưởng vững chắc, Nhà nước cần có những hành động kinh khủng và góp vốn đầu tư mạnh tay vào việc thôi thúc khoa học – công nghệ, gồm có việc lan rộng ra quy mô giáo dục khoa học, kỹ thuật ( ví dụ : trải qua giáo dục STEM ) và tăng cường những quỹ điều tra và nghiên cứu cho những phòng điều tra và nghiên cứu công lẫn tư [ 8 ]. Mặc dù Nhà nước đã có nhiều chủ trương góp vốn đầu tư / khuyến khích nghiên cứu và điều tra khoa học, tuy nhiên, lại thiếu tính xu thế và những tiềm năng đơn cử, khuôn khổ nghành nghề dịch vụ nghiên cứu và điều tra thường rất chung chung. Theo chúng tôi, để đi tắt đón đầu, Nước Ta cần thiết kế xây dựng những dự án Bất Động Sản, siêu dự án Bất Động Sản điều tra và nghiên cứu quy mô vương quốc và tập trung chuyên sâu mọi nguồn lực về một hướng nghiên cứu ứng dụng nhất định, thay vì chỉ phân chia xuống những cơ sở điều tra và nghiên cứu. Một ví dụ rõ ràng nhất cho việc đi tắt đón đầu chính là Nước Hàn. Quốc gia này đã tập trung chuyên sâu toàn lực vào những nghành nghề dịch vụ nhất định, như : luyện kim, hàng hải, bán dẫn …, trong suốt thời kỳ đầu ( quy trình tiến độ 1960 – 1970 ) để thôi thúc nền kinh tế tài chính bật lên. Tại Nước Hàn, quá trình 1960 – 1970, hàng loạt tập đoàn lớn lớn ( Chaebol – tài phiệt ) như Hyundae, LG, Samsung … sinh ra và vươn “ xúc tu ” ra khắp những nghành [ 9 ] dưới sự tương hỗ tích cực từ phía nhà nước. Chẳng hạn, thời đó, Tổng thống Park Chung Hee được cho phép cung ứng điện trong 24 h cho doanh nghiệp từ năm 1964 ; xây dựng Khu công nghiệp Kuro và Công ty thép Pohang để cung ứng thép với giá rẻ cho những chaebol. Thực tế, Nước Hàn đã bỏ lỡ những nghiên cứu và điều tra hàn lâm, thay vào đó là khoa học ứng dụng, kỹ thuật sản xuất, sản xuất. Đến thời gian hiện tại, Nước Hàn sau khi đã có nền kinh tế tài chính sản xuất hùng mạnh, họ mới góp vốn đầu tư nghiên cứu và điều tra khoa học cơ bản. Vào năm 2011, dự án Bất Động Sản Viện Nghiên cứu khoa học cơ bản ( Institute of Basic Science – IBS ) được trải qua và Viện chính thức đi vào hoạt động giải trí năm 2012. Sự kiện này đã ghi lại Nước Hàn chính thức lấn sân sang nghành nghề dịch vụ khoa học cơ bản. Qua đây thấy rõ, sự góp vốn đầu tư đúng mức và kinh khủng ở tiến trình đầu của Nước Hàn đã đem lại quyền lợi rõ ràng về lâu dài hơn cho hàng loạt nền kinh tế tài chính cũng như đời sống người dân. Ngoài ra, sự hợp tác có hiệu suất cao giữa nhà nước và doanh nghiệp cũng là yếu tố quyết định hành động đến sự thành công xuất sắc của những tập đoàn lớn kinh tế tài chính lớn tại vương quốc này. Một kinh nghiệm tay nghề đáng xem xét với Nước Ta là những nhà làm luật cần kiến thiết xây dựng những khung chương trình hoàn toàn có thể liên kết giữa doanh nghiệp và cơ sở nghiên cứu và điều tra, cũng như giữa những cơ sở điều tra và nghiên cứu với nhau. Điều này tạo điều kiện kèm theo thôi thúc hoạt động giải trí thay đổi phát minh sáng tạo cũng như giảm những ngân sách hay thủ tục không thiết yếu. Nhìn từ một số ít vương quốc khác hoàn toàn có thể thấy rõ, câu truyện đi tắt đón đầu vốn dĩ không phải là một truyền thuyết thần thoại hay viển vông như nhiều người vẫn nghĩ. Nhưng bao lâu hay khi nào thì Nước Ta sẽ đi tắt đón đầu để bắt kịp, tiến cùng những vương quốc khác ? Và ở những nghành gì ? Theo chúng tôi, việc cần làm hiện tại chính là Nước Ta nên tập trung chuyên sâu góp vốn đầu tư vào một số ít nghành nhất định, mang lại quyền lợi thời gian ngắn, như : luyện kim, sản xuất máy móc và những ngành công nghiệp phụ trợ, nhằm mục đích cung ứng được nhu yếu lắp ráp và nâng cấp cải tiến trang thiết bị. Đồng ý rằng không có việc làm nào thuận tiện và nhanh gọn, nhưng có đi thì mới hoàn toàn có thể đến, còn không đi thì sẽ không khi nào đến !
Thứ hai, cần tăng cường sự liên kết giữa doanh nghiệp và các cơ sở nghiên cứu khoa học
Dễ thấy rằng, những nghiên cứu và điều tra đơn lẻ chỉ hoàn toàn có thể phân phối được nhu yếu xuất bản khoa học là chính, chứ chưa thể đem vào ứng dụng trong thực tiễn, đặc biệt quan trọng là so với những nghành khoa học cơ bản. Ngoài ra, dù có những ứng dụng rất hay và thực tiễn, nhưng trình độ sản xuất không tương ứng hoặc nhu yếu tiêu dùng không cao mà nhiều điều tra và nghiên cứu vẫn nằm trên giấy. Vậy nên, việc liên kết hợp tác giữa doanh nghiệp và những cơ sở điều tra và nghiên cứu khoa học là điều thiết yếu và quan trọng hơn hết là làm giảm ngân sách R&D so với những doanh nghiệp chưa đủ điều kiện kèm theo về nguồn vốn để góp vốn đầu tư. Ngược lại, những tập đoàn lớn lớn hoàn toàn có thể góp vốn đầu tư vào những trường ĐH dưới dạng dự án Bất Động Sản điều tra và nghiên cứu phối hợp, học bổng … Việc làm này vừa xử lý những yếu tố nguồn quỹ, do đó, cải tổ vận tốc nghiên cứu và điều tra, đồng thời giúp nâng cao chất lượng dạy và học ở bậc ĐH và sau đại học [ 10,11 ], huấn luyện và đào tạo ra nguồn lao động có trình độ cao mà sau này hoàn toàn có thể trực tiếp ứng cử vào những vị trí của tập đoàn lớn đó. Sinh viên được đào tạo và giảng dạy tại nguồn sẽ rút ngắn thời hạn học việc sau khi tốt nghiệp và tránh thực trạng “ giảng dạy lại ” [ 12 ]. Ở phương diện này, cả khoa học xã hội và khoa học tự nhiên đều không có sự độc lạ. Bên cạnh đó, việc link những hướng nghiên cứu và điều tra lại với nhau ( nói cách khác là nghiên cứu và điều tra liên ngành ), sẽ tăng năng lực ứng dụng vào thực tiễn trong đời sống xã hội hơn so với hoạt động giải trí đơn lẻ. Việt Nam luôn tự hào dân tộc bản địa mình có niềm tin “ lá lành đùm lá rách nát ”, vậy tại sao trong nghiên cứu và điều tra khoa học lại chưa làm được điều này ? Câu hỏi cần được chỉ rõ nguyên do, là do giữa những cơ sở thiếu nguồn thông tin, thiếu chính sách link, hay do cản trở đến từ chính tư duy của tất cả chúng ta, để từ đó, tìm cách kết nối tri thức, kết nối sự nỗ lực.
| Bên cạnh đó, việc liên kết các hướng nghiên cứu lại với nhau (nói cách khác là nghiên cứu liên ngành), sẽ tăng khả năng ứng dụng vào thực tiễn trong đời sống xã hội hơn so với hoạt động đơn lẻ. Việt Nam luôn tự hào dân tộc mình có tinh thần “lá lành đùm lá rách”, vậy tại sao trong nghiên cứu khoa học lại chưa làm được điều này? Câu hỏi cần được chỉ rõ nguyên nhân, là do giữa các cơ sở thiếu nguồn thông tin, thiếu cơ chế liên kết, hay do cản trở đến từ chính tư duy của chúng ta, để từ đó, tìm cách gắn kết tri thức, gắn kết sự nỗ lực. |
Ngoài ra, giữa những cơ sở điều tra và nghiên cứu khoa học với nhau cũng cần có những chính sách tương thích, nhằm mục đích tận dụng tối đa nguồn lực của nhau. Bởi lẽ, những trang thiết bị nghiên cứu và phân tích thường đắt đỏ, mà tự thân những cơ sở khoa học lại có nguồn kinh phí đầu tư quá eo hẹp. Trong khi đó, những cơ sở có sẵn trang thiết bị lại chưa thể tận dụng tối đa công suất của nó, dẫn đến việc máy không chạy hết hiệu suất vốn có. Thêm vào đó, ngân sách bảo dưỡng máy cũng là điều đáng xem xét trong suốt quy trình sử dụng. Từ nguyên do trên, việc phối hợp giữa những viện / cơ sở nghiên cứu và điều tra với nhau ngoài việc tận dụng tối đa những trang thiết bị, còn giúp ích tiết kiệm chi phí ngân sách bảo dưỡng.
Thứ ba, cần có các tổng công trình sư
Trong bất kể hoạt động giải trí gì, dù quy tụ đủ những yếu tố về chủ trương cũng như chính sách hoạt động giải trí, cơ sở vật chất …, thì yếu tố con người luôn là tác nhân quyết định hành động. Để thực thi những tiềm năng nói trên, Nước Ta cần một đội ngũ những tổng công trình sư để triển khai những kế hoạch, dự án Bất Động Sản dài hạn và mang tính liên kết. “ Nhân vô thập toàn ”, điều thường thấy nhất chính là người có năng lượng nghiên cứu và điều tra lại không có năng lực kinh doanh thương mại hóa và người kinh doanh thương mại lại không mặn mà với công tác làm việc điều tra và nghiên cứu. Tổng công trình sư là những người làm công tác làm việc kỹ thuật, hoặc quản trị có kỹ năng và kiến thức tổng hợp mạng lưới hệ thống, có trình độ sâu vào một ngành và am hiểu rộng những nghành có tương quan. Tổng công trình sư cũng cần có năng lượng quản lý mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính – kỹ thuật đơn cử [ 13 ]. Vậy nên, để phát triển nền khoa học – công nghệ ở Nước Ta, theo chúng tôi phải có một tổ chức triển khai, một nhóm người bảo vệ sự link ngặt nghèo giữa những khâu từ điều tra và nghiên cứu cơ bản, đến ứng dụng và đưa vào sản xuất thương mại. Cần nói thêm, tổng công trình sư là loại chuyên viên đa nghành ( khác với giáo sư, tiến sỹ, là những chuyên viên về một hoặc một vài nghành nhất định ), có vai trò chủ trì và phối hợp những đơn vị chức năng trình độ cùng hoạt động giải trí. Vai trò của tổng công trình sư được bộc lộ rõ nét qua việc nghiên cứu và điều tra thực địa, trước khi tiến hành phong cách thiết kế đơn cử những khu công trình có tầm cỡ và quy mô lớn. Trong kinh tế tài chính lẫn quốc phòng, so với bất kể một dự án Bất Động Sản với quy mô nào cũng đều có mối liên hệ giữa nhiều nghành khác nhau, vì thế, những tổng công trình sư có trách nhiệm đưa ra tầm nhìn của khu công trình dự kiến về tính hiệu suất cao và khả thi của nó, cũng như những giải pháp kỹ thuật và kinh tế tài chính thiết yếu đề chủ góp vốn đầu tư lựa chọn tối ưu nhất hoàn toàn có thể [ 14 ]. Đồng thời, những tổng công trình sư là người phải đứng ra chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trực tiếp khi nghiệm thu sát hoạch. Điều này được cho phép việc nghiên cứu và điều tra khoa học đạt hiệu suất cao cao với ngân sách thấp, dẫn đến tránh sự tiêu tốn lãng phí không thiết yếu. Thực tế, quan điểm trên đã có từ thập niên 60 ở Liên Xô và gia nhập vào Nước Ta vào tầm đầu thập niên 70, trải qua những giáo sư ở trường Đại học Lô-mô-nô-xốp ( tên không thiếu : Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên M. V. Lomonosov ). Tuy nhiên, đến thời gian hiện tại, câu truyện về đào tạo và giảng dạy tổng công trình sư tại Nước Ta vẫn chưa có hồi kết. Việc thiếu vắng những tổng công trình sư, khiến việc quản trị nghiên cứu và điều tra khoa học thiếu tính mạng lưới hệ thống, dẫn đến rối loạn trong việc quản lý và vận hành, cũng từ đó, gây tiêu tốn lãng phí nguồn quỹ dành cho điều tra và nghiên cứu khoa học [ 15 ].
Trong những năm gần đây, dự án phát triển cơ sở dữ liệu ngành toán học Việt Nam là một trong các dự án liên ngành tiêu biểu được thực hiện [16,17]. Dự án được thực hiện bởi Viện Nghiên cứu cao cấp về toán (Vietnam Institute for Advanced Study in Mathematics – VIASM) và Phòng Lab Trí tuệ nhân tạo cho dữ liệu xã hội (AI for Social Data Lab – AISDL) dưới sự chỉ đạo của hai tổng công trình sư là: GS. Ngô Bảo Châu (người đứng đầu ngành Toán học) và TS. Vương Quân Hoàng (người đứng đầu ngành Khoa học xã hội và nhân văn). Dự án này được thực hiện nhằm mục đích tạo dựng cơ sở dữ liệu có chi phí quản lý thấp, khả năng quản lý hiệu quả và hệ thống của ngành toán học Việt Nam trong suốt 80 năm qua. Được biết, dự án này được thực hiện trong suốt 3 năm liền và bắt nguồn từ sự chủ động tìm kiếm hợp tác nghiên cứu trong mạng lưới nghiên cứu khoa học của hai tổng công trình sư [18]. Đồng thời, để làm tiền đề cho dự án cơ sở dữ liệu 80 năm này, một cơ sở dữ liệu khác về Khoa học xã hội và nhân văn cũng đã được xây dựng [19].
KẾT LUẬN
Câu chuyện điều tra và nghiên cứu khoa học ở Nước Ta sẽ còn được nhắc lại rất nhiều trong thời hạn tới. Việt Nam liệu có hóa thành rồng trong kinh tế tài chính hay thực thi được một “ kỳ thích sông Hồng ” trong tương lai hay không, còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nữa. Tuy nhiên, việc cấp thiết lúc bấy giờ, theo chúng tôi, chính là hoạch định chủ trương phát triển tương thích, gồm có xu thế và tập trung chuyên sâu tăng nhanh những hướng nghiên cứu và điều tra chủ yếu, link ngặt nghèo giữa doanh nghiệp và những cơ sở điều tra và nghiên cứu cũng như giữa những cơ sở điều tra và nghiên cứu với nhau, nhưng quan trọng hơn hết, vẫn là thiết kế xây dựng được một đội ngũ tổng công trình sư có trình độ và khát khao góp sức cho những dự án Bất Động Sản dài hạn trong tương lai. /.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
( 1 ) Nature Index ( 2020 ). 2020 Tables : Countries / Territories in Asia-Pacific, Retrieved from : https://www.natureindex.com/annual-tables/2020/country/all/regions-Asia%20Pacific ( 2 ) Phạm Minh Chính và Vương Quân Hoàng. ( 2009 ). Kinh tế Nước Ta : Thăng trầm và Đột phá, Nxb Chính trị Quốc gia, TP. Hà Nội ( 3 ) World Bank ( năm trước ). A review of Science, Technology and Innovation in Vietnam, The World Bank, Retrieved from : https://www.worldbank.org/en/country/vietnam/publication/a-review-of-science-technology-and-innovation-in-vietnam ( 4 ) Trung Tran et al ( 2020 ). How Digital Natives Learn and Thrive in Digital Age : Evidence from an Emerging Economy, Sustainability, 12 ( 9 ), 3819 ( 5 ) Manh-Toan Ho et al ( 2020 ). An analytical view on STEM education and outcomes : Examples of the social gap and gender disparity in Vietnam, Children and Youth Services Review, 119, 105650 ( 6 ) Quan-Hoang Vuong, Anh Vinh Le, and Trung Tran ( 2021 ). Academic Contributions to the UNESCO 2019 Forum on Education for Sustainable Development and Global Citizenship, MDPI, Switzerland ( 7 ) Ngô Thị Thu Hồng và Phạm Thị Lan Anh ( 2019 ). Tháo gỡ khó khăn vất vả trong điều tra và nghiên cứu khoa học tại những trường ĐH tại Nước Ta, truy vấn từ https://tapchitaichinh.vn/nghien-cuu-trao-doi/thao-go-kho-khan-trong-nghien-cuu-khoa-hoc-tai-cac-truong-dai-hoc-viet-nam-302883.html ( 8 ) Robyn Klingler-Vidra và Robert Wade ( 2019 ). Science and Technology Policies and the Middle-Income Trap : Lessons from Vietnam, Journal of Development Studies, 56 ( 4 ), 717 – 731 ( 9 ) Nhiều tác giả. Park Chung Hee ( phần chủ trương kinh tế tài chính ). Wikipedia, truy vấn từ https://vi.wikipedia.org/wiki/Park_Chung-hee#cite_note-auto4-18 ( 10 ) Quang-Hoang Vuong and Trung Tran ( 2019 ). The Vietnamese Social Sciences at a Fork in the Road, De Gruyter / Sciendo, Warsaw ( 11 ) Thi Thu Ha Nguyen et al ( 2020 ). The adoption of international publishing within Vietnamese academia from 1986 to 2020 : A review, Learned Publishing, 34 ( 2 ), 175 – 186 ( 12 ) Quan-Hoang Vuong et al ( 2018 ). Effects of work environment and collaboration on research productivity in Vietnamese social sciences : evidence from 2008 to 2017 scopus data, Studies in Higher Education, 44 ( 12 ), 2132 – 2147 ( 13 ) Nguyễn Thiện Phúc ( 2020 ). Bàn về giảng dạy Tổng công trình sư, Tạp chí Tự động hóa ngày này, truy vấn từ https://vnautomate.net/ban-ve-dao-tao-tong-cong-trinh-su.html ( 14 ) Nguyễn Ngọc Lâm ( 2012 ). Việt Nam nên đào tạo và giảng dạy tổng công trình sư. Tạp chí điện tử Giáo dục đào tạo Nước Ta, truy vấn từ https://giaoduc.net.vn/giao-duc-24h/viet-nam-nen-dao-tao-tong-cong-trinh-su-post104331.gd ( 15 ) Quan-Hoang Vuong ( 2018 ). The ( ir ) rational consideration of the cost of science in transition economies, Nature Human Behaviour, 2, 5
(16) Ngo Bao Chau et al (2020). The 80-year development of Vietnam mathematical research: Preliminary insights from the SciMath database on mathematicians, their works and their networks, OSF Preprints, Doi: 10.31219/osf.io/zceqx
( 17 ) Ngo Bao Chau et al ( 2020 ). Dự án Phát triển bộ cơ sở tài liệu khoa học ngành toán của Nước Ta : Một số hiệu quả sơ bộ khởi đầu từ CSDL SciMath, OSF Preprints. Doi : 10.31219 / osf.io/9d4bv ( 18 ) Quan-Hoang Vuong ( 2019 ). Breaking barriers in publishing demands a proactive attitude, Nature Human Behaviour, 3, 1034 ( 19 ) Quan-Hoang Vuong et al ( 2018 ). An open database of productivity in Vietnam’s social sciences and humanities for public use, Scientific Data, 5, 180 – 188
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học