Nguyên tử khối là gì?
Đơn vị cacbon
Đơn vị Cacbon là đơn vị chức năng sử dụng để đo khối lượng nguyên tử, có ký hiệu là đvC. Một đơn vị chức năng Cacbon bằng 1/12 của khối lượng hạt nhân nguyên tử Cacbon đồng vị C12 .Do nguyên tử Cacbon đồng vị C12 thông dụng cùng với đó là chỉ số sai là rất thấp nên Viện đo lường và thống kê Quốc tế đã thống nhất dùng đơn vị chức năng Cacbon này .
Nguyên tử khối
– Nguyên tử khối được hiểu là khối lượng của một nguyên tử tính bằng đơn vị cacbon (ký hiệu đvC).
1 đvC = 1/12 khối lượng của một nguyên tử cacbon .– Mỗi nguyên tố có số lượng proton và nơtron khác nhau nên sẽ có nguyên tử khối khác nhau .– Nguyên tử khối của một nguyên tử là khối lượng tương đối của nguyên tử nguyên tố, là tổng khối lượng notron, proton và electron nhưng do khối lượng của electron nhỏ nên sẽ không tính khối lượng này. Do đó, nguyên tử khối giao động bằng khối của hạt nhân .– Nguyên tử khối cũng được xem là khối lượng, được tính theo đơn vị chức năng gam của một mol nguyên tử, ký hiệu bằng u .1 u = 1 / NA gam = 1 / ( 1000N a ) kgTrong đó Na chính là hằng số Avogadro1 u giao động bằng 1.66053886 x 10-27 kg1 u xê dịch bằng 1.6605 x 10-24 g– Một số nguyên tố có nguyên tử khối : Mg = 24, Cu = 64, Fe = 56, Al = 27, Ca = 40 …
Bảng nguyên tử khối
Bảng nguyên tử khối bộc lộ nguyên tử khối của nguyên tử và một số ít thông tin tương quan khác của những nguyên tố như hóa trị, ký hiệu nguyên tố. Dưới đây là bảng nguyên tử khối của những nguyên tố cơ bản trong hóa học .
BẢNG NGUYÊN TỬ KHỐI CỦA NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC
Số proton
Tên Nguyên tố
Ký hiệu hoá học
Nguyên tử khối
Hoá trị
1
Nguyên tử khối của Hiđro
H2I2
Nguyên tử khối của Heli
He43
Nguyên tử khối của Liti
Li7I4
Nguyên tử khối của Beri
Be9II5
Nguyên tử khối của Bo
B11III6
Nguyên tử khối của Cacbon
C12IV, II7
Nguyên tử khối của Nitơ
N14II, III, IV …8
Nguyên tử khối của Oxi
O16II9
Nguyên tử khối của Flo
F19III10
Nguyên tử khối của Neon
Ne2011
Nguyên tử khối của Natri
Na23I12
Nguyên tử khối của Magie
Mg24II13
Nguyên tử khối của Nhôm
Al27III14
Nguyên tử khối của Silic
Si28IV15
Nguyên tử khối của Photpho
P31III, V16
Nguyên tử khối của Lưu huỳnh
S32II, IV, VI17
Nguyên tử khối của Clo
Cl35,5I …18
Nguyên tử khối của Argon
Ar39,919
Nguyên tử khối của Kali
K39I20
Nguyên tử khối của Canxi
Ca40II24
Nguyên tử khối của Crom
Cr52II, III25
Nguyên tử khối của Mangan
Mn55II, IV, VII …26
Nguyên tử khối của Sắt
Fe56II, III29
Nguyên tử khối của Đồng
Cu64I, II30
Nguyên tử khối của Kẽm
Zn65II35
Nguyên tử khối của Brom
Br80I …47
Nguyên tử khối của Bạc
Ag108I56
Nguyên tử khối của Bari
Ba137II80
Nguyên tử khối của Thuỷ ngân
Hg201I, II82
Nguyên tử khối của Chì
Pb207II, IV
Phương pháp học thuộc bảng nguyên tử khối
Hầu như những bạn học viên gặp khó khăn vất vả khi học nguyên tử khối của những chất. Bởi vì học hóa học những bạn còn học bảng hóa trị nguyên tử, nhóm nguyên tử, tên chất và sự tích hợp của những chất với nhau nữa … nên thành ra có rất nhiều thứ những bạn phải nhớ cũng một lúc. Vậy làm thế nào để học thuộc và vận dụng tốt bảng nguyên tử khối của những nguyên tố hóa học ? Có 2 cách học hiệu quả nhất sau đây :
Học bảng nguyên tử khối bằng bài ca nguyên tử khối
Do có vần điệu, những bài thơ này rất thuận tiện đi vào bộ nhớ của những bạn. Môn hóa học cũng vì vậy mà trở nên mê hoặc và bớt khô khan hơn. Thay vì viết đi viết lại nhiều lần để học thuộc bảng nguyên tử khối, bạn hoàn toàn có thể nhẩm lại một vài bài thơ về yếu tố này. Đảm bảo một thời hạn ngắn, bạn sẽ thuộc làu tổng thể những khối lượng của những nguyên tố một cách thuận tiện. Những vần thơ kiểu như đoạn ngắn dưới đây sẽ giúp cho bạn có những khoảng thời gian ngắn học hóa học rất mê hoặc :
Bài 1:
Hidro số 1 bạn ơiLiti số 7 nhớ ngay thuận tiệnCacbon thì nhớ 12Nito 14 bạn thời chớ quênOxy 16 trăng lênFlo 19 vấn vương riêng sầu
Bài 2:
Hidro là 112 cột CacbonNitơ 14 trònOxi trăng 16Natri hay láu táuNhảy tót lên 23Khiến Magie gần nhàNgậm ngùi nhận 2427 nhôm la lớnLưu huỳnh giành 32Khác người thật là tàiClo 35 rưỡi ( 35,5 )Kali thích 39Canxi tiếp 4055 Mangan cườiSắt đây rồi 5664 đồng nổi cáuvì kém kẽm 6580 brom nằmxa bạc 108Bari thì chán ngán137 ích chiKém người ta còn gìThuỷ ngân 201Còn lại chì một cột207 thật toHeli thì buồn soMình đây được có 4Liti thật nhã nhặnSố 7 là được rồi
Số 9 Beri ngồi
Trêu bạn Bo 1119 đây chết ngộtFlo đang than phiềnNeon thì cười hiềnTớ 20 tròn chẵnSilic người đứng đắnNhận 28 đẹp koPhotpho đỏ hồng hồngNhận 31 cuối thángAgon cười trong sáng39,9 đâyKết thúc bài ca nàyCrom 52 đấy
Bài 3:
Hai ba Natri ( Na = 23 )Nhớ ghi cho rõKali chẳng khóBa chín thuận tiện ( K = 39 )Khi nhắc đến VàngMột trăm chín bảy ( Au = 197 )Oxi gây cháyChỉ mười sáu thôi ( O = 16 )Còn Bạc dễ rồiMột trăm lẻ tám ( Ag = 108 )Sắt màu trắng xámNăm sáu có gì ( Fe = 56 )Nghĩ tới BeriNhớ ngay là chín ( Be = 9 )Gấp ba lần chínLà của anh Nhôm ( Al = 27 )Còn của CrômLà năm hai đó ( Cr = 52 )Của Đồng đã rõLà sáu mươi tư ( Cu = 64 )Photpho không dưLà ba mươi mốt ( P = 31 )Hai trăm lẻ mộtLà của Thủy Ngân ( Hg = 201 )Chẳng phải ngại ngầnNitơ mười bốn ( N = 14 )Hai lần mười bốnSilic phi kim ( Si = 28 )Can xi dễ tìmBốn mươi vừa chẵn ( Ca = 40 ) Mangan vừa khítCon số năm lăm ( Mn = 55 )Ba lăm phẩy nămClo chất khí ( Cl = 35.5 )Phải nhớ cho kỹKẽm là sáu lăm ( Zn = 65 )Lưu huỳnh chơi khămBa hai đã rõ ( S = 32 )Chẳng có gì khóCacbon mười hai ( C = 12 )Bari hơi dàiMột trăm ba bảy ( Ba = 137 )Phát nổ khi cháyCẩn thận vẫn hơnKhối lượng giản đơnHiđrô là một ( H = 1 )Còn cậu IốtAi hỏi nói ngayMột trăm hai bảy ( I = 127 )Nếu hai lẻ bảyLại của anh Chì ( Pb = 207 )Brôm nhớ ghiTám mươi đã tỏ ( Br = 80 )Nhưng vẫn còn đóMagiê hai tư ( Mg = 24 )Chẳng phải chần chừFlo mười chín ( F = 19 ) .
Bài 4:
Hiđro số 1 khởi điLiti số 7 ngại gì chí traiCacbon bến nước 12Nitơ 14 tuổi ngày hoa niênOxi 16 khuôn viênFlo 19 lòng riêng vương sầuNatri 23 xuân đầuMagie 24 mong cầu tương laiNhôm thời 27 chí caoSilic 28 lòng nào lại quênPhotpho 31 lập nên32 nguyên tử khối tên Lưu huỳnhClo 35,5 tự mìnhKali 39 nhục vinh chẳng mànCanxi 40 thẳng hàng52 Crom chuỗi ngày tàn phải loMangan song ngũ ( 55 ) so đoSắt thời 56 đừng cho chồng chềnhCoban 59 cồng kềnhKẽm đồng 60 lập nền có dưĐồng 63,6Kẽm 65,4Brom 80 chín thư riêng phầnStronti 88 đồng cânBạc 108 tăng lần số saiCatmi một bách mười hai ( 112 )Thiếc trăm mười chín ( 119 ) một mai cuộc sốngIot 127 chẳng dờiBari 137 sức thời bao lâmBạch kim 195Vàng 197 tiếng tăng chẳng vừaThủy ngân 2 bách phẩy 0 thừa ( 200,0 )Chì 2 linh 7 ( 207 ) chẳng ưa lửa hồngRađi 226 mongBismut 2 trăm linh 9 cứ trông cậy mình ( 209 )Bài thơ nguyên tử phân minhLòng này đã quyết tự tin học tập .
Làm bài tập hóa học thường xuyên
Học nguyên tử khối không phải để trả bài cho thầy cô mà ghi nhớ nó để làm bài tập thực hành thực tế cùng với ứng dụng trong đời sống. Vậy nên cách tốt nhất để nhớ nhanh và nhớ lâu chính là làm bài tập hóa học, làm bài tập về phản ứng và tính khối lượng liên tục. Những bài tập này chỉ cần làm 2 đến 3 bài là bạn hoàn toàn có thể nhớ ngay nguyên tử khối của những chất cơ bản .
Bài tập hóa học ứng dụng bảng nguyên tử khối
Bảng nguyên tử khối có tính ứng dụng rất cao trong môn hóa học, đặc biệt quan trọng ở phần hóa vô cơ. Dưới đây là một số dạng bài cơ bản nhất cần vận dụng trực tiếp bảng nguyên tử khối tại bậc trung học cơ sở .
Tìm nguyên tố trong hợp chất
Đối với những bước tiên phong làm quen với môn hóa học, đây là một trong những dạng bài thông dụng nhất. Dưới đây là một ví dụ minh họa đơn thuần :Hợp chất của sắt kẽm kim loại A tích hợp với axit H2SO4 tạo ra muối có công thức là ASO4. Tổng phân tử khối của hợp chất này là 160 đvC. Xác định nguyên tố A .Ta hoàn toàn có thể thuận tiện giải bài toán này như sau :Trên bảng nguyên tử khối ta thấyNguyên tử khối của S là 32Nguyên tử khối của oxi là 16Theo công thức hợp chất ta có A + 32 + 16 × 4 = 160. Dễ dàng Suy ra => A = 64. Dễ thấy 64 là nguyên tử khối của Đồng. Vậy nguyên tố cần tìm là Cu .
Tìm nguyên tố khi biết nguyên tử khối
Đối với bài tập trắc nghiệm đơn thuần ở lớp 8, những bạn liên tục phát hiện một số ít câu hỏi như :Xác định nguyên tố có nguyên tử khối gấp 2 lần oxyĐể làm được bài tập này, bạn cần nắm được nguyên tử khối của oxi ) là 16, nguyên tố có nguyên tử khối gấp 2 lần oxy có nguyên tử khối là 32. Dễ dàng nhận thấy, đáp số của câu hỏi là lưu huỳnh ( S ) .
Giải bài tập hóa 10 nâng cao: Thành phần nguyên tử, trang 8 SGK
Kiến thức về nguyên tử khối và những bài tập ứng dụng nguyên tử khối trong chương trình hóa học nâng cao lớp 10 được sử dụng nhiều nhất. Những bài toán này cũng thuộc dạng bài toán có trong phần hóa học vô cơ của kì thi trung học phổ thông. Các bạn cần nắm rõ nhé, chính bới kiến thức hóa vô cơ lớp 10 rất quan trọng .
Bài 1
Bài 1 : Hạt nhân của hầu hết những nguyên tử được cấu trúc bởi những hạt :
- electron và proton. C. nơtron và electron .
- proton và nơtron. D. electron, proton và nơtron .
Giải:
Hạt nhân nguyên tử được cấu trúc bởi những hạt proton và nơtron .
Chọn B.
Bài 2
Bài 2 : Hầu hết nguyên tử được cấu trúc bởi những hạt là :
- proton và electron. C. nơtron và proton .
- nơtron và electron. D. nơtron, proton và electron .
Giải:
Hầu hết những nguyên tử đều được cấu trúc bởi ba loại hạt : nơtron, proton và electron. Trong đó nơtron và proton tập trung chuyên sâu ở hạt nhân nguyên tử còn electron hoạt động xung quanh hạt nhân tạo thành lớp vỏ nguyên tử .
Chọn D.
Bài 3
Bài 3 : Kết quả nghiên cứu và phân tích cho thấy trong phân tử khí CO2 27,3 % C và 72,7 % O theo khối lượng. Nguyên tử khối của Cacbon là 12,011. Hãy xác lập nguyên tử khối của O .
Giải:
Bài 4
Bài 4 : Biết rằng khối lượng một nguyên tử oxi nặng gấp 15,842 lần và khối lượng của nguyên tử cacbon nặng gấp 11,906 lần khối lượng của nguyên tử hiđro. Hỏi nếu ta lấy đơn vị chức năng là 1/12 khối lượng nguyên tử cacbon thì khối lượng nguyên tử của H, O là bao nhiêu ?
Giải:
Giải bài tập hóa 10 nâng cao: Hạt nhân nguyên tử. Nguyên tử hóa học, trang 11 SGK
Bài 1
Bài 1 : Nguyên tử hóa học là những nguyên tử có cùng
- Số khối
- Số nơtron
- Số proton
- Số nơtron và số proton
Chọn đáp án đúng .
Giải:
Nguyên tố hóa học là những nguyên tử có cùng điện tích hạt nhân ( hay số proton ) .
Chọn C.
Bài 2
Bài 2 : Kí hiệu nguyên tử biểu lộ rất đầy đủ đặc trưng cho nguyên tử của một nguyên tử hóa học vì nó cho biết
- Số khối A
- số hiệu nguyên tử Z
- nguyên tử khối của nguyên tử
- số khối A và số đơn vị chức năng diện tích quy hoạnh hạt nhân .
Chọn đáp án đúng .
Giải:
Chọn D.
Bài 3
Bài 3 : Hãy cho biết mối liên hệ giữa proton, số đơn vị chức năng diện tích quy hoạnh hạt nhân và số electron trong một nguyên tử. Giải thích và cho thí dụ .
Giải:
Trong nguyên tử ta luôn có :Số đơn vị chức năng điện tích hạt nhân = số proton = số electron .VD : 3L i có số đơn vị chức năng điện tích hạt nhân là 3, số proton 3 và số electron cũng là 3 .
Bài 4
Bài 4 : Hãy cho biết số đơn vị chức năng diện tích quy hoạnh hạt nhân, số proton, số nơtron và số electron của những nguyên tử có kí hiệu sau :
Giải:
Bài 5
Bài 5 : Ytri ( Y ) dùng làm vật tư siêu dẫn có số khối là 89. Dựa vào bảng tuần hoàn, hãy xác lập số proton, số nơtron và số electron của nguyên tử nguyên tố Y .
Giải:
Tra trong bảng tuần hoàn ta có ZY = 39 .Theo đề bài : AY = 88, suy ra N = A − Z = 88 − 39 = 49 .Vậy số p là 39, số e là 39 và số n là 49 .
Giải bài tập hóa 10 nâng cao: Đồng vị. Nguyên tử khối và nguyên tử khối trung bình, trang 14 SGK
Bài 1
Bài 1 : Hai đồng vị bền của nguyên tử C là : 12C chiếm 98,89 % và 13C chiếm 1,11 %. Nguyên tử khối trung bình của nguyên tố cacbon là :
- 12,500 C. 12,022
- 12,011 D. 12,055
Giải:
Ta có MC = ( 12.98,89 + 13.1,11 ) / 100 = 12,011 ( đvC )
Chọn B.
Bài 2
Bài 2 : Cho biết số proton, số nơtron và số electron của những đồng vị sau đây :
Giải:
Bài 3
Bài 3 : Bạc ( Ag ) có nguyên tử khối trung bình bằng 107,02 lần nguyên tử khối của hiđro ( H ). Nguyên tử khối của H bằng 1,008. Tính nguyên tử khối trung bình của Ag .
Giải:
Theo đề bài ta có AAg = 107,02 .MH = 107,02. 1,008 = 107,876 u .
Bài 4
Bài 4 : Cho hai đồng vị hidro và hai đồng vị clo với tỉ lệ phần trăm số nguyên tử trong tự nhiên như sau : 1H ( 99,984 % ), 2H ( 0,016 % ), 35C l ( 75,77 % ), 37C l ( 24,23 % ) .
- a ) Mỗi nguyên tố có nguyên tử khối trung bình bằng bao nhiêu ?
- b ) Có thể có bao nhiêu loại phân tử HCl khác nhau tạo nên từ hai đồng vị của hai nguyên tố đó ?
- c ) Tính phân tử khối của mỗi loại phân tử nói trên .
Giải:
Bài 5
Bài 5 : Đề bài và đáp án .
Bài 6
Bài 6 : Cho hai đồng vị 1H ( kí hiệu là H ) và 2H ( kí hiệu là D ) .
- a ) Viết những công thức phân tử hiđro hoàn toàn có thể có .
- b ) Tính phân tử khối của mỗi loại phân tử .
- c ) Một lít khí hiđro giàu đơteri ( 2H ) ở điều kiện kèm theo tiêu chuẩn nặng 0,10 g. Tính thành phần Phần Trăm khối lượng từng đồng vị của hiđro .
Giải:
- a ) Có 3 loại công thức phân tử hiđro là : H2 ; HD ; D2 .
- b ) Phân tử khối của mỗi phân tử là : 2 ; 3 ; 4 .
-
c ) Gọi x là Xác Suất của đồng vị D⇒
phần trăm của đồng vị H là (100 – x).
Ta có : ( 2. x / 100 ) + ( 1. ( 100 − x ) ) / 100 = 0,05. 22,4 .Giải ra ta được % D = 12 % ; % H = 88 % .Những bài tập trên là kiến thức hóa học về nguyên tử khối cơ bản đến nâng cao cho những bạn rèn luyện. Nắm vững những kiến thức và kỹ năng này để làm bài tập hóa học, sẵn sàng chuẩn bị hành trang cho kiến thức hóa vô cơ quan trọng của kì thi trung học phổ thông nhé bạn .
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học