Soạn bài Tìm hiểu chung về văn tự sự để cùng tìm hiểu thế nào là tự sự, ý nghĩa và đặc điểm của văn tự sự thông qua việc đọc và trả lời các câu hỏi bài tập SGK trang 27, 28, 29.
Xem Tóm Tắt Bài Viết Này
Soạn bài Tìm hiểu chung về văn tự sự
I. Ý nghĩa và đặc thù chung của phương pháp tự sự
Bài 1 – Trang 27 sgk
Trong đời sống hàng ngày người ta thường nghe những yêu cầu và những câu hỏi như sau:
Bạn đang đọc: Soạn bài Tìm hiểu chung về văn tự sự | Soạn văn 6
– Bà ơi, bà kể chuyện cổ tích cho cháu nghe đi !- Cậu kể cho mình nghe Lan là người như thế nào .- Bạn An gặp chuyện gì mà lại thôi học nhỉ ?- Thơm ơi, lại đây tớ kể cho nghe câu truyện này hay lắm .a ) Gặp trường hợp như vậy, theo em, người nghe muốn biết điều gì và người kể phải làm gì ?b ) Trong những trường hợp trên, câu truyện phải có một ý nghĩa nào đó. Ví dụ, nếu muốn cho bạn biết Lan là một người bạn tốt, người được hỏi phải kể những việc như thế nào về Lan ? Vì sao ? Nếu người vấn đáp kể một câu truyện về An mà không tương quan đến việc thôi học của An thì hoàn toàn có thể coi là câu truyện có ý nghĩa không ? Vì sao ?
Trả lời
a, Gặp những trường hợp trên người nghe muốn được người kể:
– Kể nội dung truyện cổ tích- Lý do An thôi học ,- tin tức về hình dáng, sở trường thích nghi, thành tích học tập …- Một câu truyện hay
b, Nếu muốn cho bạn biết Lan là người bạn tốt, bạn phải kể về Lan:
- Học tập chăm chỉ, đạt thành tích tốt
- Thường xuyên giúp đỡ bạn bè trong học tập, lao động, sinh hoạt hằng ngày
– Vì : những điều này chứng tỏ Lan là người bạn tốt- Nếu kể câu truyện về An mà không tương quan tới việc thôi học thì câu truyện đó không có ý nghĩa, vì không phân phối được mục tiêu của người hỏi .
Bài 2 – Trang 28 sgk
Truyện Thánh Gióng mà em đã học là một văn bản tự sự. Văn bản này cho ta biết những điều gì ? Vì sao hoàn toàn có thể nói truyện Thánh Gióng là truyện ngợi ca công đức của vị anh hùng làng Gióng ?Hãy liệt kê những vấn đề theo thứ tự trước sau của truyện. Truyện khởi đầu từ đâu, diễn biến như thế nào, kết thúc ra làm sao ? Từ thứ tự những vấn đề đó, em hãy suy ra đặc thù của ( phương pháp ) tự sự .
Trả lời
Truyện Thánh Gióng :- Truyện kể về anh hùng Gióng, ở thời Hùng Vương thứ sáu ; vấn đề chính là Gióng đánh giặc cứu nước, câu truyện Gióng đánh giặc cho thấy ý thức yêu nước, ý chí anh hùng bảo vệ nước nhà của nhân dân ta .- Diễn biến vấn đề :+ Sự sinh ra kì quặc của Gióng ;+ Gióng lớn nhanh như thổi ;+ Gióng vươn vai thành tráng sĩ mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt ra trận đánh giặc ;+ Thánh Gióng đánh tan giặc ;+ Thánh Gióng lên núi, cởi giáp sắt bỏ lại, bay về trời ;- Kết quả : Gióng đánh tan giặc và bay về trời .- Ý nghĩa :+ Gióng tiêu biểu vượt trội cho người anh hùng đánh giặc cứu nước .+ Là hình tượng lòng yêu nước cho ý thức và hành vi quật khởi chống ngoại xâm .+ Gióng mang trong mình nhiều nguồn sức mạnh .- Đặc điểm của phương pháp tự sự :+ Trình bày một chuỗi vấn đề, vấn đề này dẫn đến vấn đề khác rồi kết thúc .+ Nó bộc lộ một hay nhiều ý nghĩa .+ Mục đích tiếp xúc của tự sự là : Giải thích vấn đề, tìm hiểu về con người, bày tỏ thái độ khen chê .
II. Luyện tập
Bài 1 – Trang 28 sgk
Đọc mẩu chuyện sau và vấn đáp thắc mắc : Trong truyện này, phương pháp tự sự bộc lộ như thế nào ? Câu chuyện bộc lộ ý nghĩa gì ?
Ông già và thần chết
Một lần ông già đẵn xong củi và mang về. Phải mang đi xa ông già kiệt sức, đặt bó củi xuống rồi nói :- Chà, giá Thần Chết đến mang ta đi thì có phải hơn không !Thần Chết đến và bảo :- Ta đây, lão cần gì nào ?Ông già sợ hãi bảo :- Lão muốn ngài nhấc hộ bó củi lên cho lão .( Lép Tôn-xtôi, Kiến và chim bồ câu )
Trả lời
– Diễn biến những vấn đề chính – cũng là diễn biến trong tâm lý của ông già :+ Ông già mang củi về nhưng kiệt sức ;+ Than thở, muốn chết để đỡ khó khăn vất vả+ Thần Chết Open ;+ Ông già sợ hãi, lái chuyện để không phải chết .Truyện ý niệm về lòng yêu đời sống, con người muốn thoát khỏi cực nhọc nhưng rất coi trọng sự sống của mình .
Bài 2 – Trang 29 sgk
Bài thơ sau đây có phải tự sự không, vì sao ? Hãy kể lại câu truyện bằng miệng .
Sa bẫy
Bé Mây rủ mèo conĐánh bẫy bầy chuột nhắtMồi thơm : cá nướng ngonLửng lơ trong cạm sắt .Lũ chuột tham hoá ngốcChẳng nhịn thèm được đâu !Bé Mây cười tít mắtMèo gật gù, rung râu .Đêm ấy Mây nằm ngủMơ đầy lồng chuột saCùng mèo con đem xử
Chúng khóc ròng, xin tha !
Sáng mai vùng xuống nhà bếp :Bẫy sập tự khi nàoChuột không, cá cũng hếtGiữa lồng mèo nằm … mơ !( Nguyễn Hoàng Sơn, Dắt mùa thu qua phố )
Trả lời
Bài thơ Sa bẫy chính là một bài thơ tự sự. Tuy diễn đạt bằng thơ năm tiếng nhưng bài thơ đã kể lại một câu truyện có đầu có đuôi, có nhân vật, cụ thể, diễn biến vấn đề nhằm mục đích mục tiêu chế giễu tính tham ăn của mèo đã khiến mèo tự mình sa bẫy của chính mình .- Kể lại câu truyện :Bé Mây rủ mèo con đánh bẫy lũ chuột nhắt bằng cá nướng thơm lừng treo lơ lửng trong cái cạm sắt. Cả bé, cả mèo đều nghĩ bọn chuột sẽ vì tham ăn mà mắc bẫy ngay. Đêm ngủ, Mây nằm mơ thấy cảnh chuột bị sập bẫy đầy lồng. Chúng chí cha chí chóe mếu máo, cầu xin tha mạng .Sáng hôm sau, ai ngờ khi xuống nhà bếp xem, bé Mây chẳng thấy chuột, cũng chẳng còn cá nướng, chỉ có ở giữa lồng, mèo ta đang cuộn tròn ngáy khò khò … Chắc mèo đang mơ ! …
Bài 3 – Trang 29 sgk
Hai văn bản sau đây có nội dung tự sự không ? Vì sao ? Tự sự ở đây có vai trò gì ?
Huế : Khai mạc trại điêu khắc quốc tế lần thứ ba
Chiều ngày 3 – 4 – 2002, trại điêu khác quốc tế lần thứ ba với chủ đề ” Ấn tượng Huế – Nước Ta 2002 ” đã khai mạc tại Công viên 3 – 2, mở màn những hoạt động giải trí thẩm mỹ và nghệ thuật của Festival Huế 2002. Tham gia trại lần này có 27 tác giả quốc tế từ 18 nước của 4 lục địa và 11 tác giả Nước Ta. Giúp việc cho những nhà điêu khắc có gần 100 thợ đá, gò, hàn tay nghề cao và 15 sinh viên khoa điêu khắc của Trường Đại học Nghệ thuật Huế. Trại bế mạc vào ngày 11 – 5 – 2002. Tất cả tác phẩm sẽ được Tặng cho địa phương để thiết kế xây dựng một vườn tượng tại Huế .( Báo Thanh niên, ngày 4 – 4 – 2002 )
Người Âu Lạc đánh tan quân Tần xâm lược
Bấy giờ, ở Trung Quốc, nhà Tần vừa xây dựng ( năm 221 tr. CN ). [ … ] Năm 218 tr. Cn, Tần Thủy Hoàng sai tướng Đồ Thư đem 50 vạn quân chia làm năm mũi xâm lược đất Bách Việt ở phía nam. Quân Tần tràn đến đâu, lập thêm quận huyện mới đến đấy. [ … ] Quân xâm lược tàn khốc càng hung hăng tiến sâu vào đất của người Âu Việt, người Lạc Việt .Trước nạn xâm lược của quân Tần, người Âu Việt và Lạc Việt đã tập hợp nhau lại để tự vệ. Quân Tần đông, tiến công ồ ạt. Không thể dàn quân, mặt đối mặt mà đánh địch, họ phải bảo nhau tính chuyện kháng cự vĩnh viễn. Bỏ cửa, bỏ nhà, bỏ cả ruộng vườn, nương rẫy, kéo nhau vào rừng sâu, lên núi cao, … Lương thực, vũ khí, gia súc, … chuyển đi theo người. Già, trẻ, gái, trai cùng nhau lập mưu bàn kế, cử người có tài năng làm tướng chỉ huy. Thực Phán, thủ lĩnh của người Âu Việt bấy giờ, là một người trẻ tuổi, rất quả cảm và mưu trí. Ông được cử ra chỉ huy chiến đấu. Ban ngày, họ tìm nơi lẩn tránh, đêm đến mới bất thần xông ra đánh địch. Quân Tần đóng ở những làng xóm không người ở, không cướp được lương ăn, liên tục bị mai phục, đánh tỉa .[ … ]Cuộc khàng chiến của người Việt chống quân Tần cứ thế tiếp nối qua nhiều năm. Hàng vạn quân xâm lược bị tàn phá. Chủ tướng Đồ Thư phải bỏ mạng. Đến khi Tần Thủy Hoàng chết, nông dân Trung Quốc nổi lên khởi nghĩa ở khắp nơi, nhà Tần phải rút quân xâm lược ( năm 208 tr. CN ) .( Lịch sử 6, 2000 )
Trả lời
– Cả hai văn bản đều sử dụng tự sự làm phương pháp cơ bản để miêu tả .- Văn bản thứ nhất là dạng bản tin, thuật lại cuộc khai mạc trại điêu khắc quốc tế tại Huế. Văn bản thứ hai thuộc loại văn bản lịch sử dân tộc, kể lại chiến công đánh bại quân Tần của người Âu Lạc .- Cả hai văn bản đều có những vấn đề được trình diễn theo trình tự diễn biến từ mở màn cho đến kết thúc. Phương thức tự sự giúp người đọc nắm được thông tin trong diễn biến của nó .
Bài 4 – Trang 30 sgk
Kể lại câu truyện để lý giải vì sao người Nước Ta tự xưng là con Rồng cháu Tiên .
Trả lời
– Truyền thuyết kể lại rằng tổ tiên người Việt xưa là Hùng Vương, lập nên nước Văn Lang, đóng đô ở Phong Châu. Hùng Vương là con trai của Long Quân và Âu Cơ. Long Quân ở Lạc Việt ( là Bắc Bộ Nước Ta giờ đây ), thuộc nòi Rồng thường ở dưới nước. Âu Cơ là tiên, ở vùng núi cao phương Bắc, thuộc dòng Thần Nông .- Long Quân gặp Âu Cơ, lấy nhau, sinh ra một bọc trăm trứng, nở ra trăm người con. Người con trưởng được tôn lên làm vua, lấy hiệu là Hùng Vương truyền lại nhiều đời. Vì thế, người Nước Ta vẫn tự xưng là con Rồng cháu Tiên để tưởng niệm tổ tiên của mình .
Bài 5 – Trang 30 sgk
Trong cuộc họp lớp đầu năm Giang, ý kiến đề nghị bầu Minh làm lớp trưởng, vì bạn Minh đã chăm học, học giỏi, lại thường trợ giúp bè bạn. Theo em, Giang có nên kể vắn tắt một vài thành tích của Minh để thuyết phục những bạn cùng lớp hay không ?
Trả lời
Giang nên kể vắn tắt một vài thành tích trải qua những câu truyện đơn cử để thấy Minh :- Chăm học .- Học giỏi- Thường xuyên trợ giúp bạn hữu .
Soạn bài Tìm hiểu chung về văn tự sự ngắn
I. Ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự
Bài 1 Trang 27 SGK Ngữ văn 6 tập 1
a. Gặp trường hợp như thế, người nghe muốn biết một câu chuyện, mong muốn được nghe kể chuyện. Còn người kể sẽ kể một câu chuyện.
b. – Muốn biết Lan là người bạn tốt, người kể phải nói được từng việc cụ thể để làm rõ điều đó như vậy người nghe mới cảm thấy đúng.
– Nếu người kể những chuyện khác mà không tương quan tới việc thôi học của An thì câu truyện ấy chưa có ý nghĩa. Bởi người đọc chưa được nghe thông tin về vấn đề ấy, chưa được ai cắt nghĩa lý giải những vấn đề .Bài 2 trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 1Truyện Thánh Gióng là một văn bản tự sự, vì :- Truyện kể về cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm của Gióng- Thời gian : thời Hùng Vương thứ sáu- Diễn biến : cậu bé Gióng 3 tuổi biết nói, lớn nhanh, cưỡi ngựa sắt, mặc áo giáp sắt, cầm roi đánh giặc → Gióng nhổ tre đánh giặc → giặc tan, Gióng bay về trời .- Ý nghĩa : niềm tin yêu nước, quả cảm chống giặc của Gióng- Sở dĩ nói truyện Thánh Gióng ca tụng công đức của vị anh hùng làng Gióng :
- Câu chuyện kể về sự ra đời, trưởng thành, chiến công chống giặc của vị anh hùng đầu tiên ở nước ta.
– Có thể sắp xếp thứ tự vấn đề :
- Gióng ra đời
- Gióng biết nói và nhận lời sứ giả
- Gióng lớn bổng, cưỡi ngựa đi đánh giặc
- Giặc tan, Gióng cưỡi ngựa về trời
- Vua lập đền thờ Gióng
II. Luyện tập
Bài 1 trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 1- Phương thức tự sự của truyện được bộc lộ ở chỗ : Truyện được kể theo trình tự thời hạn, vấn đề tiếp nối đuôi nhau nhau, kết thúc giật mình, ngôi kể thứ ba. Nội dung của truyện kể diễn biến tư tưởng của một ông già .- Ý nghĩa của câu truyện :
- Ca ngợi trí thông minh của ông lão.
- Thể hiện tư tưởng yêu cuộc sống, dù kiệt sức thì sống cũng hơn chết.
Bài 2 trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 1Bài thơ Sa bẫy được diễn đạt theo phương pháp tự sự, vì có nhân vật, nội dung truyện .- Kể lại : Bé Mây rủ mèo con đánh bẫy chuột nhắt bằng cá rán thơm. Cả hai cùng háo hức chờ đón và nghĩ đến cảnh lũ chuột sa bẫy, nhưng kết cục chuột chưa kịp tới thì mèo đã sa bẫy .Bài 3 trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 1Hai văn bản đã cho đều có nội dung tự sự vì cả hai văn bản đều dùng để trình diễn diễn biến vấn đề. Tự sự ở đây có vai trò kể lại vấn đề một cách mạch lạc, mê hoặc .Bài 4 trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 1Có một vị thần nòi Rồng ở dưới nước kết hôn với một vị thần thuộc dòng tiên ở trên núi. Hai người kết hôn với nhau để ra bọc tram trứng, tram trứng nở ra trăm con người. 50 mươi người con theo cha xuống biển, 50 người con theo mẹ lên non. Người con trưởng theo mẹ lên non được tôn làm vua lấy hiệu là Vua Hùng lập ra nước Văn Lang. Đó là nguồn gốc của người Việt ta giờ đây .Bài 5 trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 1Để thuyết phục những bạn trong lớp cần :- Làm lớp trưởng, bạn Minh chăm học, học giỏi thường trợ giúp bạn hữu- Kể vắn tắt một vài thành tích học tập thì sẽ càng có ý nghĩa thuyết phục những bạn trong lớp .
Kiến thức cơ bản
I. Ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự
– Tự sự là kể chuyện để biết, để nhận thức về người, sự vật, vấn đề, để lý giải hoặc tỏ thái độ khen chê … được dùng thông dụng trong đời sống hằng ngày- Ý nghĩa của tự sự : Tự sự giúp người kể lý giải vấn đề, tìm hiểu con người, nêu yếu tố bày tỏ thái độ khen chê. Tự sự là món ăn niềm tin rất hữu dụng trong đời sống giúp cho sự thông tin giữa con người với con người có giá trị hơn .- Đặc điểm chung :+ Có diễn biến+ Bao gồm chuỗi vấn đề, sự kiện, những diễn biến, diễn biến câu truyện được link với nhau một cách hài hòa và hợp lý .
+ Nhân vật: Có khi là người, loài vật, sự vật… tuỳ theo phương thức sáng tác khác nhau và mục đích giao tiếp khác nhau.
II. Ghi nhớ
- Tự sự (kể chuyện) là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa.
- Tự sự giúp người kể giải thích sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề và bày tỏ thái độ khen, chê.
————-
Ở bài Soạn bài Tìm hiểu chung về văn tự sự này, Đọc tài liệu đã giúp các em nêu được diễn biến, ý nghĩa của một văn tự sự thông qua việc phân tích chi tiết một số trích đoạn trong các tác phẩm cụ thể. Ngoài ra, để có những bài tập soan van 6 tốt nhất các em đừng quên tham khảo những bài tập cùng chủ để và luyện tập thêm nhé!
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học