Nước ta có diện tích quy hoạnh đất đồi dốc lớn, tuy nhiên hầu hết bị suy thoái và khủng hoảng do quy trình canh tác thiếu hài hòa và hợp lý, dẫn đến lớp đất mặt bị rửa trôi, khó canh tác. Vậy trồng cây gì trên đất sườn đồi có độ dốc trung bình và độ dốc cao ? Biện pháp khắc chế và canh tác bền vững và kiên cố trên đất dốc như thế nào ?
Bạn đang đọc: Top #10 Xem Nhiều Nhất Giải Pháp Chống Xói Mòn Trên Đất Dốc Ở Vùng Đồi Núi Là Mới Nhất 12/2021 # Top Like
1. Cải tạo đất đã bị thoái hóa
Cải tạo đất đã bị thoái hóa ở những vùng đất đồi trọc bằng các loài cây che phủ có bộ rễ khỏe và cây họ đậu cố định đạm.
Cây có bộ rễ khoẻ sẽ giúp chúng ta:
Cải tạo lý tính của đất trải qua việc phá lớp đất rắn làm cho đất tơi xốp và thấm nước tốt hơn .
Bộ rễ ăn sâu sẽ tận dụng được dinh dưỡng ở những tầng đất ( cây bơm dinh dưỡng ) tạo ra sinh khối lớn Giao hàng chăn nuôi và bảo vệ đất, chống xói mòn và tái tạo đất cũng như để sản xuất vật tư bao trùm tại chỗ .
Lưu thông dinh dưỡng, nước và không khí, giúp cây xanh tăng trưởng bộ rễ để hấp thụ nhiều dinh dưỡng và nâng cao hiệu suất .
Tăng cường hoạt động giải trí sinh vật đất, làm giàu đất nhờ giun, dế, vì sinh vật cố định và thắt chặt đạm, phân giải lân và cellulose .
Các loài cỏ đều có năng lực phá vỡ lớp đất rắn mặt phẳng nhờ bộ rễ khỏe như cỏ Vetiver, cỏ Humi, cỏ tín hiệu, cỏ Ghi nê, cỏ Ruzi .
Chúng có bộ rễ sum sê, tăng trưởng mạnh nên khi phân giải sẽ làm cho đất tơi xốp hơn. Ngoài ra chúng còn có sinh khối lớn ( 50 – 70 tấn / ha ) làm thức ăn giàu dinh dưỡng cho gia súc, hoặc làm cho vật tư bao trùm đất .
Các loại đậu đỗ có triển vọng nhất là lạc dại, đậu mèo, muồng lá tròn kép, đậu stylo, rút dại, đậu kiếm, đậu nho nhe và một số ít đậu đỗ thực phẩm khác như đậu tương, đậu dải áo, đậu rồng, đậu ván, v.v. .
2. Hạn chế xói mòn trên đất đồi dốc bằng cây phủ đất
Việc tạo thảm thực vật bao trùm đất sẽ giảm đáng kể hiện tượng kỳ lạ xói mòn đất. Ngoài ra, cây bao trùm đất còn có tính năng tốt trong cải tổ cấu trúc và lý tính của đất. Đất được bao trùm sẽ cho hiệu suất cao và không thay đổi hơn .
Cây bao trùm hoàn toàn có thể được trồng thuần trên những bãi đất trồng, luân canh trong mạng lưới hệ thống cây ngắn ngày, những hàng đồng mức, trong vườn cây ăn quả, trong rừng thưa hoặc rừng mới trồng chưa khép tán .
3. Thay thế cày bừa làm đất cơ giới bằng các biện pháp sinh học
Điều này hoàn toàn có thể đạt được nhờ sử dụng những loại cây ngắn ngày, mọc nhanh, có bộ rễ khỏe, ăn sâu, cây cố định và thắt chặt đạm. Bộ rễ khỏe sẽ phá vỡ lớp đất rắn và tăng dung tích hấp thụ của đất, trao đổi oxy và nước. Bộ rễ ăn sâu sẽ khai thác những chất dinh dưỡng từ sâu trong lòng đất để tạo nên một lượng sinh khối lớn trên mặt đất ( bơm dinh dưỡng ) .
Tiếp đó, cần sử dụng lượng sinh khối này để bao trùm đất và làm thức ăn gia súc. Không được đốt mà phải sử dụng sinh khối này làm phân bón. Bằng cách làm này hoàn toàn có thể phục sinh sức sản xuất của đất trong 3 năm .
Chức năng của những loài cây này là bảo vệ đất chống xói mòn, làm thức ăn gia súc, tái chế và luân chuyển dinh dưỡng, khống chế cỏ dại, kích động hoạt tính sinh học trong đất, hiệu quả là tái tạo hiệu suất cao sức sản xuất của đất .
4. Xen canh và luân canh trên đất đồi
Tất cả những loại cây cối, những loại cây ăn quả, cây công nghiệp, cây rừng đều hoàn toàn có thể xen canh hoặc luân canh với những loài cây bao trùm tái tạo đất và những loại cây ngắn ngày khác để tăng thu nhập .
4.1 Luân canh đậu mèo xuân và cây trồng vụ hè:
Trồng đậu mèo vào tháng 3, phá đậu mèo vào đầu tháng 6 bằng dao phát hoặc liềm, sau đó chọc lỗ tra hạt. Để tránh mối đe dọa cho hạt và cây non, những lỗ gieo hạt cần phải để trống .
Nếu thiết yếu, hoàn toàn có thể bón bổ trợ 30 kg đạm / ha ( hay khoảng chừng 2 kg urê thương phẩm / sào ) trước khi gieo để cây non mọc nhanh hơn. Sau đó cây sẽ hấp thụ những chất dinh dưỡng do phân huỷ lớp bao trùm .
4.2 Xen canh ngô xuân với đậu mèo:
Để hạn chế cạnh tranh đối đầu, đậu mèo được gieo sau khi ngô đã được 50 ngày tuổi. Sau khi thu hoạch ngô xuân, đậu mèo hoàn toàn có thể được giữ lại để bao trùm đất và lấy hạt cho vụ sau .
Nếu cần gieo ngô hoặc lúa mùa, cả thân đậu mèo và ngô được phát sát đất, chờ cho héo rồi chọc lỗ tra hạt. Có thể sửa chữa thay thế đậu mèo bằng hạt nho nhe, đậu dải áo, củ đậu để tăng thu nhập .
Tuy nhiên, do có sinh khối lớn hơn và mọc nhanh hơn, đậu mèo có năng lực tái tạo đất tốt nhất .
4.3 Mùa ngô xen đậu mèo:
Như đã nêu trên, đậu mèo được gieo sau ngô 50 ngày. Sau khi thu hoạch ngô, đậu mèo sẽ liên tục xanh cho đến tháng 1 năm sau. Đậu mèo hoàn toàn có thể dùng làm thức ăn vụ đông cho trâu bò hoặc chỉ để bao trùm và tái tạo đất .
Với cách làm này, hoa màu vụ sau sẽ sinh trưởng và tăng trưởng tốt, hiệu suất cao hơn trong khi góp vốn đầu tư thấp hơn. Tuy nhiên, nếu chỉ trồng cây lương thực ở vụ màu thì ở vụ xuân cần gieo bổ trợ những loại cây họ đậu để duy trì lớp bao trùm và tăng sinh khối dùng để bao trùm đất trong vụ mùa .
Nếu không làm như vậy thì cỏ dại sẽ mọc nhiều và gây khó khăn vất vả cho việc chuẩn bị sẵn sàng ruộng để gieo mùa. Các loài cây đậu leo khác cũng hoàn toàn có thể sử dụng như đậu mèo. Điều này nhờ vào vào lựa chọn của nông dân, tuy nhiên cách làm là như nhau .
4.4 Ngô hoặc lúa trồng xen cây lạc lưu niên:
Lạc dại ( Arachis pintoi ) là một loài cây họ đậu không leo mà chỉ bò lan trên mặt đất, có sức chống chịu sâu bệnh tốt và hoàn toàn có thể sinh trưởng, tăng trưởng trên đất nghèo dinh dưỡng ; chịu che bóng tốt. Đây cũng là loại thức ăn gia súc có chất lượng cao .
Lạc dại là một loài cây bao trùm đất và diệt cỏ dại tuyệt vời. Nó được trồng trong những vườn cây ăn quả để cải tổ, bảo vệ độ phì của đất, còn được dùng để bao trùm đất trồng ngô và lúa nương .
Lạc dại trồng bằng dây như dây lang, không tự phát tán nên không có rủi ro tiềm ẩn tăng trưởng quá tầm trấn áp của con người .
4.5 Trồng sắn xen lạc:
Nông dân ta vẫn hay trồng xen sắn với 1 số ít cây họ đậu như đậu nho nhe, đậu tương, đậu xanh. v.v … Nhiều nơi cũng trồng sắn xen lạc tuy nhiên do hiệu suất những giống cũ thấp nên hiệu suất cao kinh tế tài chính không cho thu hoạch .
Vì vậy, gần đây nông dân nhiều địa phương chỉ trồng sắn chay. Trong khi đó, trồng sắn lại gây xói mòn đất nhiều nhất, nên sau khi trồng được hai hoặc ba năm là phải bỏ hóa đất .
4.6. Kết hợp chăn nuôi với trồng trọt, trồng rừng:
Trồng cỏ và cây họ đậu để chăn nuôi và tái tạo đất :
Hầu hết các loại cây nêu trong phần phụ lục đều là cây đa dụng. Chúng được trồng xen vào các vườn cây chưa khép tán hoặc đã khép tán; cây rừng, cây ăn quả và cây thuốc lâu năm đều có thể trồng kết hợp với cây che phủ để cải tạo bảo vệ đất và làm thức ăn chăn nuôi. Nhờ chống được xói mòn, cây trồng chính cũng phát triển tốt hơn.
Trồng cỏ trên những hàng đồng mức :
Ở những địa phương có nhiều trâu bò và thiếu thức ăn thì cần thay những hàng đồng mức bằng những loại cỏ, đặc biệt quan trọng là cỏ voi và những loài Brachiaria. Các loại cỏ này chịu được giá rét rất tốt nên bảo vệ vẫn có thức ăn gia súc chất lượng cao trong mùa đông .
Trồng cây thức ăn gia súc trong rừng thưa và những bãi đất trống :
Hầu hết những bãi chăn thả lúc bấy giờ đều rất nghèo nàn về thành phần thực vật cũng như về sinh khối, đa phần chỉ có cỏ may. Cần trồng cỏ chất lượng cao để nâng cao chất lượng và hiệu suất bãi chăn thả. Tuy nhiên, cần có kế hoạch sử dụng hài hòa và hợp lý, tránh chăn thả quá mức để cỏ trồng có năng lực phục sinh. Tốt nhất là nên cắt cỏ cho trâu bò ăn .
5. Rút ngắn hoặc bỏ qua giai đoạn bỏ hoá
Thông thường qua 3 đến 4 vụ trồng lúa nương, nông dân trồng sắn và thu hoạch dần trong 3 năm, sau đó bỏ hóa. Có thể trồng xen sắn với những loài cây họ đậu như Stylo, Cassia spp, đậu nho nhe để bảo vệ và tái tạo đất .
Sau khi thu hoạch sắn hoàn toàn có thể liên tục trồng cây lương thực. Cũng hoàn toàn có thể tái tạo đất bỏ hóa bằng những loại cỏ chuyên dùng và cây học đậu để tái tạo thu nhập từ chăn nuôi trong quy trình tiến độ bỏ hóa “ tích cực ” như vậy .
6. Quản lý tích cực so với đất đồi bỏ hóa
Trồng những loài cây bụi, cây gỗ mọc nhanh như keo tai tượng, keo lai, đậu công, đậu triều, cốt khí, muồng lá nhọn. Các loài cây này sẽ tái tạo đất nhanh trong vòng 3 đến 5 năm mà vẫn cho thu nhập ( thức ăn cho người, gia súc, gỗ, củi, hạt ) .
7. Đất đồi quá dốc làm tiểu bậc thang
Đất càng dốc càng chóng bị thoái hóa. Làm tiểu bậc thang phối hợp bao trùm đất sẽ khắc phục được hiện tượng kỳ lạ này. Tiểu bậc thang còn có ích cho thâm canh vì giữ được phân bón, tạo thuận tiện cho việc chăm nom và thu hoạch .
Cách làm như sau : Dọn cỏ dại và xếp sang bên cạnh ; dùng bai, cuốc để san ruộng thành những tiểu bậc thang có mặt phẳng 30 – 40 cm. Phải làm từ dưới chân dốc lên đỉnh dốc để lớp đất mặt của bậc thang sau ( ở trên ) sẽ bao trùm mặt bậc thang trước ( ở dưới ) và không bị dồn quá nhiều đất .
Dùng thân lá cỏ dại bao trùm mặt phẳng rồi chọc lỗ tra hạt. Nếu cây mọc yếu thì phải bón thêm phân .
Trồng lạc lưu niên hoặc cỏ vào mép bậc thang để cố định và thắt chặt bậc thang và tạo sinh khối bao trùm đất. Khi cỏ mọc ở mép bậc thang mọc tốt thì dùng liềm cắt và phủ lên mặt, không dùng cuốc hoặc bai để làm cỏ .
Sau khi thu hoạch, giữ lại thân cây ngô, lúa để bao trùm và tái tạo đất. Đến vụ sau, chỉ việc dọn cỏ và chọc lỗ tra hạt. Làm như vậy hiệu suất ngô, lúa sẽ tăng dần theo thời hạn .
8. Làm hàng rào sống, đào hào để bảo vệ đồng ruộng
Do sức ép của chăn thả tự do, việc bảo vệ đồng ruộng là rất quan trọng. Việc đào hào ngăn cách, xếp tường đá, dựng hàng rào xanh là những giải pháp hữu hiệu .
Nhờ được bảo vệ, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể luân canh tăng vụ, tăng thông số sử dụng đất và không thay đổi hiệu suất .
Việc này không yên cầu nhiều về kỹ thuật mà điều cốt yếu là cách lựa chọn những loại cây găng cây trạng nguyên, cây dầu mè, cây trôm, cây núc nác, cây vông, những loại keo cây tô mộc cây muồng cọc rào, cây xanh voi. v.v. .
9. Trừ cỏ sinh học
Dùng đậu mèo diệt cỏ tranh cũng như những loại cỏ khác .
Sau đó trồng ngô : Cắt cỏ tranh, chờ mọc 15 – 20 cm, chờ 10 ngày, gieo đậu mèo .
Đậu mèo là cây mọc nhanh, cho nên vì thế diệt cỏ rất tốt. Ngoài ra đậu mèo còn phân phối nhiều đạm cho đất nên hiệu suất cây cối vụ sau sẽ cao hơn và giảm góp vốn đầu tư phân bón .
Dùng nhiều loại cỏ như những loài Brachiaria, cỏ Ghinê, đậu Stylo, Cassia … có giá trị sử dụng cao và cũng có năng lực bao trùm tốt nên hoàn toàn có thể sử dụng để hủy hoại được những loài cỏ dại khác .
10. Trồng cây ưa bóng dưới tán cây ăn quả
Trồng lạc lưu niên, muồng lá tròn kép, stylo trong vườn cây ăn quả, vừa bảo vệ đất, vừa làm thức ăn chăn nuôi. Ngoài ra hoàn toàn có thể trồng cây thuốc, rau thơm, gia vị tuy nhiên cần phải nghiên cứu và điều tra nhu yếu thị trường .
11. Trồng cây thức ăn gia súc quy mô hộ, giảm sức ép chăn thả tự do
- Trồng cỏ trên các bãi đất trống.
- Trồng cỏ trong các hàng đồng mức.
- Trồng cỏ quanh bờ ao. – Trồng cỏ trong rừng cây tán thưa, rừng mới trồng.
Tổng hợp
Tham khảo các vấn đề mà cây trồng thường gặp phải và cách xử lý tại website này: https://sinhhocvietnam.vn/
Vân Hồng
— Bài cũ hơn —
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Công nghệ