Để cụ thể hóa mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia biển mạnh, trước hết cần có tư duy đổi mới, đột phá, phù hợp với xu thế chung toàn cầu về phát triển bền vững, hài hòa giữa phát triển và bảo tồn biển, nhằm giải quyết ô nhiễm môi trường xuyên biên giới, biến đổi khí hậu…, trong đó, xây dựng kinh tế biển xanh là nền tảng. Kinh tế biển xanh tuy đã được đề cập ở Việt Nam, nhưng vẫn còn là lĩnh vực mới cả về nội dung và cách tiếp cận, đặc biệt là việc đánh giá hiện trạng và tiềm năng để phát triển kinh tế biển xanh của Việt Nam.
Nước Ta có lợi thế về giao thông vận tải đường thủy, khi gần những tuyến đường hàng hải quốc tế và khu vực – đây là những điều kiện kèm theo thuận tiện để Nước Ta tăng trưởng ngành hàng hải, công nghiệp tàu thủy và logistics ( Trong ảnh : Bốc, xếp hàng hóa tại cảng quốc tế Tân Cảng – Cái Mép ) _Nguồn : baobariavungtau.com.vn
Cách tiếp cận mới trong phát triển kinh tế biển
Kinh tế biển xanh là sự bảo vệ sinh kế biển bền vững và kiên cố, tăng thu nhập cho người dân, khai thác tài nguyên hài hòa và hợp lý, ít tác động ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên, thiết kế xây dựng, tăng trưởng kiến trúc thích ứng với biến hóa khí hậu, thời tiết cực đoan .
Hội nghị Đại dương quốc tế năm năm ngoái đã đưa ra khái niệm : “ Kinh tế biển xanh là một nền kinh tế biển tăng trưởng bền vững và kiên cố, ở đó hoạt động giải trí kinh tế biển cân đối với năng lực cung ứng của những hệ sinh thái biển một cách liên tục ” .
Như vậy, kinh tế biển xanh vừa bảo vệ cho kinh tế tăng trưởng, vừa bảo vệ được sự tăng trưởng của những hệ sinh thái biển trải qua những phương pháp, như giảm phát thải các-bon, tăng trưởng theo chiều sâu, tiết kiệm chi phí tài nguyên vạn vật thiên nhiên, thân thiện với môi trường tự nhiên. Việc tăng trưởng kinh tế biển xanh biểu lộ rõ vai trò của việc bảo tồn, tăng trưởng bền vững và kiên cố hệ sinh thái biển, hay còn gọi tăng trưởng theo hướng tiếp cận hệ sinh thái .
Không ít hội thảo chiến lược về chủ đề kinh tế biển xanh đã được tổ chức triển khai ở cấp quốc tế, khu vực và vương quốc, trong đó có Nước Ta. Đại hội biển Đông Á lần thứ IV tổ chức triển khai tại Nước Hàn ( tháng 7-2012 ) có 10 nước ( gồm có Nước Ta ) cam kết : “ Xây dựng một nền kinh tế biển xanh ở những vương quốc Đông Á với vai trò phát minh sáng tạo của khoa học và thay đổi công nghệ tiên tiến ”. Tháng 12-2013, Hội nghị Thượng đỉnh về kinh tế đại dương hướng tới tăng trưởng xanh được tổ chức triển khai tại Mỹ. Đây là forum cấp cao quan trọng để san sẻ nhận thức, kiến thức và kỹ năng và kinh nghiệm tay nghề trong việc tăng trưởng kinh tế biển và đại dương xanh ở Lever toàn thế giới, khu vực và vương quốc .
Để tương hỗ những nước thành viên triển khai tiềm năng tăng trưởng kinh tế biển vững chắc, Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương ( APEC ) đã kiến thiết xây dựng một bộ chủ trương và tiến hành nhiều giải pháp tổng thể và toàn diện. Điển hình là Chiến lược hành vi đa niên về bảo mật an ninh lương thực và đổi khác khí hậu ( 2018 – 2020 ) thôi thúc những nền kinh tế trong khu vực hợp tác để cải tổ hiệu quả đánh bắt cá và nuôi trồng thủy hải sản, tăng hiệu suất và giảm thất thoát lương thực, tăng cường bảo đảm an toàn thực phẩm nhằm mục đích chống lại đổi khác khí hậu và giảm thiểu phát thải khí nhà kính .
Ngoài ra, APEC còn tổ chức triển khai nhiều hoạt động giải trí tăng cường nhận thức về kinh tế biển xanh, tạo thời cơ để những nước thành viên kết nối cùng hướng đến tiềm năng chung. Kể từ năm 2011, APEC đã tổ chức triển khai 5 forum về kinh tế biển xanh với nội dung tập trung chuyên sâu vào những chủ đề, như : Thúc đẩy tăng trưởng xanh của kinh tế biển ; đạt tiềm năng kinh tế biển xanh trong toàn cảnh tăng trưởng bền vững và kiên cố ; đối thoại khu vực công – tư về kinh tế biển xanh ; hướng tăng trưởng và thực tiễn hợp tác ở khu vực …
Cơ hội phát triển kinh tế biển xanh của Việt Nam
Nước Ta có lợi thế về giao thông vận tải đường thủy, khi gần những tuyến đường hàng hải quốc tế và khu vực. Vùng biển Nước Ta nằm tại khu vực có vận tốc tăng trưởng kinh tế cao và là cầu nối giữa nhiều cường quốc kinh tế và chính trị trên quốc tế. Đây là những điều kiện kèm theo thuận tiện để Nước Ta tăng trưởng ngành hàng hải, công nghiệp tàu thủy và logistics, nhất là khi có tới 114 cửa sông, 52 vịnh nước sâu ven bờ miền Trung ( vũng, vịnh, đầm phá chiếm 60 % chiều dài đường bờ biển ), hơn 100 vị trí hoàn toàn có thể kiến thiết xây dựng những cảng biển lớn. Mặt khác, vị trí thuận tiện cho giao thông vận tải và những vũng, vịnh kín có độ sâu lớn, khoảng trống to lớn ở ven biển và trên bờ biển rất thuận tiện làm cảng biển và tăng trưởng những khu kinh tế ven biển .
Vùng biển Nước Ta có khoảng chừng 35 loại tài nguyên với trữ lượng khai thác khác nhau từ nhỏ đến lớn, thuộc những nhóm : nguyên vật liệu, sắt kẽm kim loại, vật tư thiết kế xây dựng, đá quý và bán quý, tài nguyên lỏng. Một số mỏ cát vật tư kiến thiết xây dựng dưới đáy biển ở Quảng Ninh và TP. Hải Phòng với trữ lượng trên 100 tỷ tấn và một dãy cát thạch anh ngầm dưới đáy biển Quảng Ninh ( gần 9 tỷ tấn ). Bên cạnh đó, tiềm năng tài nguyên nước biển cũng rất lớn, với những dạng nguồn năng lượng biển, như : băng cháy, nguồn năng lượng thủy triều, nguồn năng lượng sóng, nguồn năng lượng hạt nhân nước nặng từ nước biển .
Nguồn lợi món ăn hải sản vùng biển nước ta có độ đa dạng chủng loại cao. Ngoài cá biển là nguồn lợi chính còn có nhiều đặc sản nổi tiếng khác có giá trị kinh tế, như : tôm, cua, mực, hải sâm, rong biển … Chỉ tính riêng cá biển, có hơn 2 nghìn loài khác nhau đã được phát hiện, trong đó khoảng chừng 100 loài có giá trị kinh tế ; có 15 bãi cá lớn, phân bổ hầu hết ở vùng ven bờ. Trữ lượng cá ở vùng biển nước ta khoảng chừng 5 triệu tấn / năm, lượng cá hoàn toàn có thể đánh bắt cá hằng năm khoảng chừng 2,3 triệu tấn …
Ngư dân Khánh Hòa khai thác cá ngừ đại dương xuất khẩu_Ảnh : TTXVN
Đường bờ biển dài trên 3.260 km và hàng nghìn hòn hòn đảo ven bờ là điều kiện kèm theo thuận tiện cho Nước Ta tăng trưởng du lịch biển. Theo thống kê, dọc bờ biển Nước Ta có khoảng chừng 125 bãi biển đẹp, trong đó, 1 số ít bãi biển và vịnh được nhìn nhận là những bờ biển và vịnh đẹp số 1 quốc tế .
Vùng biển Nước Ta nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa gió mùa, nhiều khu vực ấm quanh năm, rất thuận tiện cho hành khách từ nhiều vương quốc, đặc biệt quan trọng từ những vương quốc có mùa đông lạnh tới nghỉ ngơi, tắm biển. Những năm gần đây, ngành du lịch biển, hải đảo Nước Ta đang trên đà tăng trưởng, lôi cuốn ngày càng nhiều khách du lịch trong và ngoài nước .
Cùng với những tiềm năng sẵn có để phát triển kinh tế biển xanh, Việt Nam còn có những điều kiện thuận lợi sau:
– Nước Ta đã từng bước phát hành nhiều kế hoạch và chủ trương chuyển nền kinh tế từ “ nâu ” sang “ xanh ”, như : Chiến lược vương quốc về tăng trưởng xanh đến năm 2020 ; Chiến lược khai thác, sử dụng vững chắc tài nguyên và bảo vệ thiên nhiên và môi trường biển đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 … ; những cam kết quốc tế về môi trường tự nhiên và tăng trưởng .
– Việt Nam đã phê duyệt một số luật và các quy hoạch, kế hoạch triển khai các nhiệm vụ liên quan đến tăng trưởng xanh, như: Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2014 – 2020, Luật Biển Việt Nam năm 2012, Luật Tài nguyên, Môi trường biển và hải đảo năm 2015, đưa “Quy hoạch không gian biển quốc gia” vào Luật Quy hoạch năm 2017…
– Nguồn lực để tương hỗ kiến thiết xây dựng một nền kinh tế biển tăng trưởng nhanh, hiệu quả và vững chắc của Nước Ta phong phú và đáng kể, gồm có nhân lực, tài lực, vật lực và trí lực ; cơ sở vật chất – kỹ thuật và kiến trúc cho tăng trưởng kinh tế biển, cũng như bảo vệ môi trường tự nhiên và bảo tồn vạn vật thiên nhiên biển ở nước ta đã được chăm sóc và trong bước đầu phát huy tính năng .
– Nước Ta đang quyết tâm cải cách kinh tế, cơ cấu tổ chức lại nền kinh tế, trong đó kinh tế biển liên tục được chăm sóc ; tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế trong nghành nghề dịch vụ kinh tế biển .
Một số giải pháp xây dựng nền kinh tế biển xanh của Việt Nam
Nghị quyết số 36 – NQ / TW, ngày 22-10-2018, của Hội nghị Trung ương 8 khóa XII “ Về Chiến lược tăng trưởng vững chắc kinh tế biển Nước Ta đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 ” xác lập : Đến năm 2030, tăng trưởng thành công xuất sắc, cải tiến vượt bậc về những ngành kinh tế biển theo thứ tự ưu tiên : du lịch và dịch vụ biển ; kinh tế hàng hải ; khai thác dầu khí và những tài nguyên tài nguyên biển khác ; nuôi trồng và khai thác món ăn hải sản ; công nghiệp ven biển ; nguồn năng lượng tái tạo và những ngành kinh tế biển mới. Có thể thấy, những ngành kinh tế sử dụng nhiều tài nguyên được giảm mức độ ưu tiên và được thay thế sửa chữa bằng những ngành sử dụng tiết kiệm chi phí tài nguyên vạn vật thiên nhiên hơn, như du lịch, hàng hải …
Chú trọng góp vốn đầu tư hạ tầng du lịch ; khuyến khích, tạo điều kiện kèm theo để những thành phần kinh tế tham gia tăng trưởng du lịch sinh thái xanh, thám hiểm khoa học, du lịch hội đồng, những khu du lịch nghỉ ngơi biển chất lượng cao_Nguồn : baoquangninh.com.vn
Điểm mới của Chiến lược chính là sự Open của ngành nuôi trồng món ăn hải sản bên cạnh khai thác món ăn hải sản. Ngoài ra, Chiến lược nhắc đến ngành nguồn năng lượng tái tạo và những ngành kinh tế biển mới, như công nghiệp điện gió, điện mặt trời trên biển, điện sóng biển, khai thác tài nguyên đa dạng sinh học biển ( dược liệu biển, nuôi trồng và chế biến rong, tảo, cỏ biển ) … Đây là những ngành sử dụng tiết kiệm ngân sách và chi phí tài nguyên vạn vật thiên nhiên hoặc sử dụng tài nguyên tái tạo. Các ngành kinh tế biển mới có giá trị hàm lượng khoa học, kỹ thuật cao hướng tới tăng trưởng bền vững và kiên cố. Đây là điểm nâng tầm của Chiến lược tăng trưởng vững chắc kinh tế biển Nước Ta hướng tới tăng trưởng kinh tế biển xanh. Để triển khai chủ trương này, cần tập trung chuyên sâu thực thi 1 số ít giải pháp :
Đối với du lịch và dịch vụ biển : Chú trọng góp vốn đầu tư hạ tầng du lịch ; khuyến khích, tạo điều kiện kèm theo để những thành phần kinh tế tham gia tăng trưởng du lịch sinh thái xanh, thám hiểm khoa học, du lịch hội đồng, những khu du lịch nghỉ ngơi biển chất lượng cao tại những vùng ven biển ; thiết kế xây dựng, tăng trưởng, đa dạng hóa những loại sản phẩm, chuỗi mẫu sản phẩm, tên thương hiệu du lịch biển đẳng cấp và sang trọng quốc tế trên cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học, phát huy giá trị di sản vạn vật thiên nhiên, văn hóa truyền thống, lịch sử vẻ vang rực rỡ của những vùng, miền, liên kết với những tuyến du lịch quốc tế để Nước Ta trở thành điểm đến mê hoặc của quốc tế. Nghiên cứu thử nghiệm tăng trưởng du lịch ra những hòn đảo, vùng biển xa bờ. Tăng cường năng lượng tìm kiếm cứu hộ cứu nạn, cứu nạn ; tăng cường những hoạt động giải trí thám hiểm khoa học ; chú trọng công tác làm việc giáo dục, y tế biển … Hỗ trợ, tạo điều kiện kèm theo để người dân ven biển quy đổi nghề từ những hoạt động giải trí có rủi ro tiềm ẩn xâm hại, ảnh hưởng tác động xấu đi đến biển sang bảo vệ, bảo tồn, tạo sinh kế vững chắc, việc làm mới không thay đổi, nâng cao thu nhập cho người dân .
Đối với kinh tế hàng hải : Trọng tâm là khai thác có hiệu quả những cảng biển và dịch vụ vận tải biển. Quy hoạch, kiến thiết xây dựng, tổ chức triển khai khai thác đồng điệu, có hiệu quả những cảng biển tổng hợp, cảng trung chuyển quốc tế, cảng chuyên dùng gắn với những dịch vụ tương hỗ ; thiết kế xây dựng triển khai xong hạ tầng logistics và những tuyến đường giao thông vận tải, liên kết liên thông những cảng biển với những vùng, miền, địa phương trong nước và quốc tế. Đẩy mạnh tăng trưởng đội tàu vận tải biển với cơ cấu tổ chức hài hòa và hợp lý, ứng dụng công nghệ tiên tiến tân tiến, nâng cao chất lượng dịch vụ, cung ứng nhu yếu thị trường vận tải đường bộ trong nước, tham gia sâu vào những chuỗi đáp ứng vận tải đường bộ, từng bước ngày càng tăng, sở hữu thị trường quốc tế .
Đối với khai thác dầu khí và những tài nguyên, tài nguyên biển khác : Nâng cao năng lượng của ngành dầu khí và những ngành tài nguyên, tài nguyên biển khác ; từng bước làm chủ công tác làm việc tìm kiếm, thăm dò, khai thác, cung ứng trách nhiệm tăng trưởng kinh tế biển trong thời kỳ mới. Đẩy mạnh công tác làm việc tìm kiếm, thăm dò, ngày càng tăng trữ lượng dầu khí ; nghiên cứu và điều tra, thăm dò những bể trầm tích mới, những dạng hydrocarbon phi truyền thống cuội nguồn ; gắn việc tìm kiếm, thăm dò dầu khí với tìm hiểu, khảo sát, nhìn nhận tiềm năng những tài nguyên, tài nguyên biển khác, tài nguyên biển sâu, đặc biệt quan trọng là những tài nguyên có trữ lượng lớn, giá trị cao, có ý nghĩa kế hoạch. Nâng cao hiệu quả khai thác những tài nguyên tài nguyên biển gắn với chế biến sâu ; phối hợp hòa giải giữa khai thác, chế biến với bảo vệ môi trường tự nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học biển .
Đối với nuôi trồng và khai thác món ăn hải sản : Chuyển từ nuôi trồng, khai thác món ăn hải sản theo phương pháp truyền thống lịch sử sang công nghiệp, ứng dụng công nghệ cao. Tổ chức lại hoạt động giải trí khai thác món ăn hải sản theo hướng giảm khai thác gần bờ, tăng nhanh khai thác tại những vùng biển xa bờ và viễn dương tương thích với từng vùng biển và năng lực hồi sinh của hệ sinh thái biển song song với triển khai đồng nhất, có hiệu quả công tác làm việc đào tạo và giảng dạy, quy đổi nghề cho ngư dân. Thúc đẩy những hoạt động giải trí nuôi trồng, khai thác món ăn hải sản bền vững và kiên cố, tăng cường bảo vệ, tái sinh nguồn lợi món ăn hải sản, nghiêm cấm những hoạt động giải trí khai thác mang tính tận diệt. Hiện đại hóa công tác làm việc quản trị nghề cá trên biển ; tăng cường link sản xuất theo hình thức tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã ; thiết kế xây dựng 1 số ít doanh nghiệp mạnh tham gia khai thác món ăn hải sản xa bờ và hợp tác khai thác viễn dương. Đầu tư tăng cấp những cảng cá, bến cá, khu neo đậu tàu thuyền, tổ chức triển khai tốt dịch vụ phục vụ hầu cần nghề cá. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển trong nuôi trồng, khai thác, dữ gìn và bảo vệ, chế biến món ăn hải sản, tạo ra những loại sản phẩm nòng cốt, có chất lượng, giá trị kinh tế cao, cung ứng nhu yếu của thị trường .
Đối với công nghiệp ven biển : Phải dựa trên cơ sở quy hoạch, xem xét lợi thế về điều kiện kèm theo tự nhiên của từng vùng, ưu tiên tăng trưởng những ngành công nghiệp công nghệ cao thân thiện với môi trường tự nhiên, công nghiệp nền tảng, công nghệ tiên tiến nguồn. Phát triển hài hòa và hợp lý những ngành sửa chữa thay thế và đóng tàu, lọc hóa dầu, nguồn năng lượng, cơ khí sản xuất, công nghiệp chế biến, công nghiệp phụ trợ .
Đối với nguồn năng lượng tái tạo và những ngành kinh tế biển mới : Thúc đẩy góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng, khai thác điện gió, điện mặt trời và những dạng nguồn năng lượng tái tạo khác tương thích với Quy hoạch điện VIII. Phát triển ngành sản xuất thiết bị Giao hàng ngành công nghiệp nguồn năng lượng tái tạo, tiến tới làm chủ 1 số ít công nghệ tiên tiến, phong cách thiết kế, sản xuất và sản xuất thiết bị ; ưu tiên góp vốn đầu tư tăng trưởng nguồn năng lượng tái tạo trên những hòn đảo ship hàng sản xuất, hoạt động và sinh hoạt, bảo vệ quốc phòng, bảo mật an ninh. Quan tâm tăng trưởng một số ít ngành kinh tế dựa vào khai thác tài nguyên đa dạng sinh học biển, như dược liệu biển, nuôi trồng và chế biến rong, tảo, cỏ biển …
Phát triển kinh tế biển xanh là một lựa chọn đúng để tăng trưởng kinh tế biển hiệu quả và vững chắc theo hướng công nghiệp hóa, tân tiến hóa. Vì vậy, yên cầu những hoạt động giải trí tăng trưởng của những ngành kinh tế biển cần chuyển từ nền kinh tế khai thác và gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường sang kinh tế biển xanh, góp vốn đầu tư vào vốn tự nhiên trong chuỗi liên kết hữu cơ, từ trong đất liền ra đến biển, giảm những nguồn gây ô nhiễm môi trường tự nhiên biển ngay từ trong đất liền .
Nuôi trồng thủy sản trên Vịnh Lan Hạ (thành phố hải Phòng)_Nguồn: zing.vn
Cần kiến thiết xây dựng, triển khai xong chính sách, chủ trương tương hỗ quản trị tổng hợp vùng bờ, quy đổi nền kinh tế theo hướng tăng trưởng kinh tế biển xanh. Lồng ghép những tiềm năng của quản trị tổng hợp vùng bờ và ý tưởng sáng tạo tăng trưởng kinh tế biển xanh vào những kế hoạch, kế hoạch tăng trưởng kinh tế – xã hội vùng biển và ven biển để phân phối những thử thách mới nổi trong quản trị tài nguyên, thiên nhiên và môi trường biển .
Đẩy mạnh lôi cuốn nguồn lực từ những thành phần kinh tế, nhất là kinh tế tư nhân, kinh tế có vốn góp vốn đầu tư quốc tế ; dữ thế chủ động lôi cuốn những nhà đầu tư lớn, có công nghệ tiên tiến nguồn, trình độ quản trị tiên tiến và phát triển từ những nước tăng trưởng vào tăng trưởng kinh tế biển xanh. Ưu tiên góp vốn đầu tư ngân sách nhà nước cho tăng trưởng những huyện đảo, xã hòn đảo tiền tiêu, xa bờ ; xã hội hóa góp vốn đầu tư kiến trúc biển, hòn đảo, những khu kinh tế, khu công nghiệp ven biển. Khuyến khích tăng trưởng những doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, những tập đoàn lớn kinh tế biển mạnh hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại trên biển, đặc biệt quan trọng là ở những vùng biển xa bờ, viễn dương. Tiếp tục cơ cấu tổ chức lại doanh nghiệp nhà nước thuộc những ngành kinh tế biển, bảo vệ nâng cao năng lượng quản trị, hiệu quả sản xuất, kinh doanh thương mại và sức cạnh tranh đối đầu. / .
Nguồn: https://www.tapchicongsan.org.vn
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học