Nêu vị trí và diện tích châu Á? Vị trí đó có ảnh hưởng gì đến khí hậu châu Á câu hỏi 49446 – https://sangtaotrongtamtay.vn

Châu Á, khối lục địa khổng lồ nằm trọn vẹn trên bán cầu Bắc ( chỉ có 1 số ít hòn đảo lê dài xuống bán cầu Nam ) và chiếm một khoảng trống rất rộng. Điểm cực Bắc là mũi Seliusky trên bán đảo Taymyr thuộc Nga ở vĩ tuyến 77 ° 44 ‘ Bắc. Điểm cực Nam là mũi Piai trên bán đảo Mã Lai ở vĩ tuyến 1 ° 16 ‘ Bắc. Từ Bắc xuống Nam của châu Á lê dài hơn 76 vĩ tuyến, tức là khoảng chừng 8500 km. Điểm cực Tây của châu Á là mũi Baba trên bán đảo Tiểu Á thuộc Thổ Nhĩ Kỳ ở tọa độ 26 ° 4 ‘ Đông, và điểm cực Đông là mũi Dezhnev trên bán đảo Chukostki thuộc Nga ở kinh tuyến 169 ° 40 ‘ Đông [ 7 ]. Nếu tính cả những hòn đảo hoặc quần đảo thì điểm cực Bắc của châu Á lên tới tận 81 ° 13 ‘ trên hòn đảo Komsomolets thuộc Liên bang Nga, còn điểm cực Nam xuống tới tận hòn đảo Dana thuộc Indonesia. Chiều rộng từ bờ Tây đến bờ Đông nơi chủ quyền lãnh thổ rộng nhất là 9200 kmVề hình dạng, nếu so với những lục địa khác trên quốc tế thì đại lục Á-Âu nói chung và châu Á nói riêng có bề mặt dạng hình khối vĩ đại nhất. Trừ phía Tây của đại lục Á-Âu tức châu Âu được lê dài ra tựa như một bán đảo lớn thì phần phía Đông lục địa, trái lại là một khối khổng lồ. Ở phần này đường bờ biển tuy bị chia cắt mạnh, có nhiều vịnh biển, nhiều bán đảo lớn tuy nhiên do diện tích quy hoạnh lục địa rất rộng nên sự chia cắt chủ quyền lãnh thổ theo chiều ngang như vậy xem ra không đáng kể. Phần lục địa có dạng hình khối nổi bật, nhất là những bộ phận nằm giữa vĩ tuyến 20 ° Bắc và 70 ° Bắc, làm cho những vùng TT của lục địa như Trung Á và Nội Á nằm cách bờ biển rất xa, có nơi đến 2500 km. Những điều kiện kèm theo về vị trí địa lý như vậy đã có ảnh hưởng tác động rất lớn tới sự hình thành khí hậu và cảnh sắc tự nhiên trên lục địa .

Về mặt số lượng giới hạn, châu Á lê dài từ vùng cực bắc đến vùng Xích đạo, tiếp giáp với 2 lục địa tính trên đất liền và 4 đại dương, châu Á tiếp giáp 5 lục địa tính luôn trên biển và 4 đại dương to lớn. Các lục địa đó là châu Phi ở phía Tây Nam, châu Âu ở phía Tây Bắc, châu Úc ở phía Đông Nam và Bắc Mỹ thuộc châu Mỹ ở phía Đông Bắc. Trong 4 châu trên thì châu Phi được nối tiếp với châu Á bởi eo đất Suez ( đã bị cắt đứt bởi kênh đào Suez ), còn những mặt Bắc, Đông và Nam đều tiếp giáp với những đại dương, theo thứ tự là Bắc Băng Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Thuộc khoanh vùng phạm vi mỗi đại dương, ven theo bờ lục địa thường có những biển nhỏ được ngăn cách với đại dương bởi những bán đảo, hòn đảo và quần đảo .Phía Bắc tiếp giáp với Bắc Băng Dương. Dọc theo bờ có những biển như Laptev, Chuckchi. Hầu hết đều nằm trên thềm lục địa với độ sâu không quá 300 m. Bắc Băng Dương nằm trên những vĩ độ cực và cận cực nên thời tiết quanh năm giá buốt, mặt biển bị bao trùm bởi một lớp băng rất dày, tựa như một sân trượt băng khổng lồ. Điều kiện đó ảnh hưởng tác động rất lớn đến sự hình thành khí hậu, cảnh sắc tự nhiên cũng như đời sống và hoạt động giải trí kinh tế tài chính của con người ở phần phía Bắc lục địa .

Khu vực Khu vực Đông Nam Á với những hòn đảo và vùng biển quan trọngPhía Đông châu Á giáp với Thái Bình Dương. Dọc theo bờ Tây Thái Bình Dương, đáy biển có cấu trúc rất phức tạp, tạo thành nhiều biển, phân làn với đại dương bởi nhiều hòn đảo, chuỗi hòn đảo hình vòng cung. Các biển quan trọng nhất là Bering, Okhotsk, Nhật Bản, Hoàng Hải và Hoa Đông. Các biển này ngăn cách với nhau và đại dương bởi những bán đảo Kamchatka, Triều Tiên, những quần đảo Aleutian, Kuril, Ryukyu cùng những hòn đảo Sakhalin, Đài Loan … Dọc theo bờ Đông những vòng cung hòn đảo của Đông Á là những vực biển hẹp và rất sâu như Kuril ( 10.549 m ), Nhật Bản ( 9764 m ), Marian ( 11.034 m ), Ryukyu ( 7507 m ) và Philipines ( 10.497 m ) [ 7 ] … Tính chất phức tạp của bờ Tây Thái Bình Dương có tương quan ngặt nghèo đến quy trình chuyển dời, xô húc của những mảng Thái Bình Dương với mảng Á-Âu và những mảng khác .

Phía Đông Nam châu Á, nơi tiếp giáp giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, có một hệ thống gồm các bán đảo, đảo và quần đảo, các biển và vịnh biển xen kẽ với nhau rất phức tạp. Đó là khu vực Đông Nam Á. Thuộc khu vực này gồm các bán đảo Trung Ấn và quần đảo Mã Lai. Quần đảo Mã Lai rất rộng, có số lượng đảo lớn nhất thế giới. Trong số hơn 2 vạn hòn đảo lớn nhỏ có 6 đảo lớn nhất, đó là Borneo (ở Malaysia gọi là Kalimantan), Sumatra, Java, Sulawesi, Luzon và Mindanao. Nằm giữa các đảo nói trên có nhiều biển lớn và quan trọng, trong đó đáng chú ý nhất là Biển Đông (tên quốc tế là biển Nam Trung Hoa), biển Java, biển Sulu, biển Sulawesi, biển Banda… Biển Đông là biển lớn nhất, cấu tạo của đáy biển khá phức tạp: vùng biển phía Đông đường kinh tuyến 110° Đông nhìn chung là vùng biển sâu hơn 4000 m, đáy biển có nhiều đảo ngầm và đảo san hô. Hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa đều là những đảo san hô nằm trong vùng biển này. Vùng biển đường kinh tuyến nói trên, trái lại nằm trên một thềm lục địa nông, thường không quá 100m. Biển Đông được nối với biển Java qua một eo biển rộng là Karimata nằm giữa đảo Borneo và Billiton thuộc Indonesia.

Phía Nam châu Á tiếp giáp với Ấn Độ Dương. Bờ biển ở đây bị chia cắt mạnh, tạo thành 3 bán đảo lớn là Trung Ấn, Indostan ( Ấn Độ ) và Ả Rập. Nằm giữa những bán đảo đó là những biển và vịnh biển lớn như biển Andaman, biển Ả Rập, vịnh Bengal, vịnh Ba Tư …Phía Tây châu Á tiếp giáp với phần phía Đông Địa Trung Hải thuộc Đại Tây Dương. Đây là con đường thủy quốc tế tiếp nối Đại Tây Dương với Ấn Độ Dương nên có ý nghĩa rất là quan trọng về mặt kinh tế tài chính và chính trị .Tóm lại, những biển và đại dương bao quanh châu Á không những làm ranh giới tự nhiên cho lục địa mà còn có tác động ảnh hưởng rất lớn so với điều kiện kèm theo tự nhiên cũng như sự tăng trưởng kinh tế-xã hội của những vương quốc hải đảo và ven bờ. Đặc biệt, sự xuất hiện của Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương to lớn bên cạnh châu Á khổng lồ đã tạo nên sự tương phản can đảm và mạnh mẽ giữa biển và đất liền, là một trong những nguyên do làm cho hoàn lưu gió mùa tăng trưởng và phân bổ rộng trên châu Á hơn bất kể một lục địa nào khác trên quốc tế .

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học