Việt Nam có hệ sinh thái rừng phong phú và đa dạng
Bạn đang đọc: Sự đa dạng của Thảo dược Việt Nam">Sự đa dạng của Thảo dược Việt Nam
Tại Việt Nam, việc điều tra và nghiên cứu về thảo dược đã được thực thi từ rất sớm, gắn liền với tên tuổi của nhiều danh y nổi tiếng như : Thiền Sư Tuệ Tĩnh với bộ “ Nam Dược Thần Hiệu viết về 499 vị thuốc Nam, trong đó có 241 vị thuốc có nguồn gốc từ thực vật. Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác với bộ “ Lĩnh Nam Bản Thảo ” gồm 2 quyển, quyển thượng chép 496 thừa kế của Tuệ Tĩnh, quyển hạ ghi 305 vị bổ trợ về tác dụng hoặc mới phát hiện thêm .Thời kỳ Pháp thuộc, những nhà thực vật học Phương Tây đã thống kê trên toàn Đông Dương có 1350 cây thuốc thuộc 160 họ thực vật khác nhau. Mãi đến khi miền Bắc được giải phóng ( 1954 ), Việt Nam mới có nhiều điều kiện kèm theo thuận tiện trong việc sưu tầm, điều tra và nghiên cứu nguồn tài nguyên cây thuốc. Năm 1996, Võ Văn Chi đã công bố hệ thực vật làm thuốc ở Việt Nam có 3.200 loài ( kể cả nấm ). Đến năm 2005, Viện Dược Liệu ghi nhận được ở Việt Nam có hơn 3.984 loài làm thuốc thuộc 307 họ của 9 ngành và nhóm thực vật bậc cao, thực vật bậc thấp và Nấm ; trong đó gần 90 % là cây thuốc mọc tự nhiên, tập trung chuyên sâu hầu hết trong những quần xã rừng, chỉ 10 % là được trồng .
Gần đây nhất là thống kê của Võ Văn Chi trong cuốn “Từ điển cây thuốc Việt Nam” (2012) với số lượng loài thực vật được dùng làm thuốc là 4.700. Như vậy, số lượng cây thuốc được nghiên cứu khám phá tăng lên liên tục theo thời gian. Điều đó chứng tỏ, nếu tiếp tục điều tra đầy đủ, nguồn tài nguyên thực vật dùng làm thuốc ở Việt Nam có thể lớn hơn rất nhiều, ước tính có thể lên tới 6.000 loài.Các cây thuốc phân bố rộng khắp cả nước với 8 vùng trọng điểm là Tây Bắc, Đông Bắc, đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ, Đông Trường Sơn, duyên hải Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long; tập trung chủ yếu ở 5 trung tâm đa dạng sinh vật là Bạch Mã, Lâm Viên, Hoàng Liên Sơn, Cúc Phương, Yok Đôn và Cát Tiên. Trong số những loài đã công bố, có nhiều loài được xếp vào loại quý hiếm trên thế giới như: Sâm Ngọc Linh, Tam thất hoang, Bách hợp, Thông đỏ… trong đó, sâm Ngọc Linh (hay sâm Việt Nam) là một trong những loại sâm có hàm lượng Saponin nhiều nhất, cao hơn cả những loại sâm quý được nghiên cứu sử dụng lâu đời trên thế giới như sâm Triều Tiên, sâm Trung Quốc.Gần đây nhất là thống kê của Võ Văn Chi trong cuốn “ Từ điển cây thuốc Việt Nam ” ( 2012 ) với số lượng loài thực vật được dùng làm thuốc là 4.700. Như vậy, số lượng cây thuốc được nghiên cứu và điều tra mày mò tăng lên liên tục theo thời hạn. Điều đó chứng tỏ, nếu liên tục tìm hiểu vừa đủ, nguồn tài nguyên thực vật dùng làm thuốc ở Việt Nam hoàn toàn có thể lớn hơn rất nhiều, ước tính hoàn toàn có thể lên tới 6.000 loài. Các cây thuốc phân bổ rộng khắp cả nước với 8 vùng trọng điểm là Tây Bắc, Đông Bắc, đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ, Đông Trường Sơn, duyên hải Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long ; tập trung chuyên sâu đa phần ở 5 TT phong phú sinh vật là Bạch Mã, Lâm Viên, Hoàng Liên Sơn, Cúc Phương, Yok Đôn và Cát Tiên. Trong số những loài đã công bố, có nhiều loài được xếp vào loại quý và hiếm trên quốc tế như : Sâm Ngọc Linh, Tam thất hoang, Bách hợp, Thông đỏ … trong đó, sâm Ngọc Linh ( hay sâm Việt Nam ) là một trong những loại sâm có hàm lượng Saponin nhiều nhất, cao hơn cả những loại sâm quý được điều tra và nghiên cứu sử dụng truyền kiếp trên quốc tế như sâm Triều Tiên, sâm Trung Quốc .Sự đa dạng sinh học về thảo dược luôn có mối đối sánh tương quan ngặt nghèo với sự phong phú về truyền thống văn hoá dân tộc bản địa và tri thức y dược học của mỗi vương quốc. Việt Nam là ngôi nhà chung của 54 dân tộc bản địa mà hầu hết là những dân tộc thiểu số. Mỗi dân tộc bản địa lại có tập quán, niềm tin và kinh nghiệm tay nghề sử dụng cây xanh làm thuốc khác nhau .
Hiện nay đã tập hợp được 39.381 bài thuốc dân gian gia truyền của 12.531 vị lương y. Gần đây, nhiều dược phẩm còn được phát triển dựa trên tri thức sử dụng của cộng đồng như tri thức sử dụng cây Chè dây để chữa bệnh của người Tày ở Cao Bằng, hay tri thức sử dụng cây Tật lê chữa bệnh của người Chăm,… Các hoạt động này cũng góp phần quan trọng trong công tác bảo tồn, giữ gìn và phát triển không ngừng các giá trị văn hóa dân tộc, đa dạng sinh học cây thuốc, đồng thời mở ra triển vọng cho việc phát triển những loại thuốc mới, mang lại một tương lai đầy hứa hẹn cho việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Sự đa dạng sinh học gắn liền với tri thức chữa bệnh của mỗi dân tộc bản địaBên cạnh đó, Việt Nam còn được vạn vật thiên nhiên khuyễn mãi thêm cho một phần địa hình thông với đại dương, với chiều dài hơn 3.000 km bờ biển, vùng biển rộng trên 1 triệu km2. Do vậy, cũng phải kể đến nguồn tài nguyên sinh vật biển nhiệt đới gió mùa nhiều mẫu mã về số lượng, giàu sang về hàm lượng. Nhiều nghiên cứu và điều tra đã phát hiện ra những hợp chất quý từ những loại rong biển, tảo biển cung ứng giá trị dinh dưỡng cao, có nhiều tính năng làm đẹp, làm thuốc, đặc biệt quan trọng là những chất có công dụng chống ung thư, chất kháng khuẩn, chống viêm, chữa tăng huyết áp …. Tuy nhiên, nghành này vẫn chưa được tập trung chuyên sâu nghiên cứu và điều tra nhiều .
TS.Lương Y Phùng Tuấn Giang
(Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam)
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Sức khỏe – Sắc đẹp