Các phương pháp điều trị sẹo rỗ hiệu quả

Mụn trứng cá là một bệnh lý da rất phổ biến với tỉ lệ mắc phải đến hơn 80% ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Tình trạng mụn khi không được điều trị và kiểm soát kịp thời sẽ dễ dàng khiến da mắc phải sẹo rỗ. Sẹo rỗ thường gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ làn da và tâm lý của bệnh nhận, thậm chí làm giảm chất lượng cuộc sống của họ. Vì vậy việc điều trị sẹo rỗ sớm, kịp thời và tích cực là vô cùng cần thiết.

Mức độ thành công trong điều trị sẹo rỗ phụ thuộc rất nhiều vào phương thức điều trị tương ứng với từng loại sẹo. Mặc dù có khá nhiều phương pháp điều trị sẹo rỗ nhưng phác đồ trị sẹo phải được thiết kế riêng cho từng bệnh nhân tùy thuộc vào hình thái sẹo và mức độ sẹo mà họ có, y học gọi đó là cá thể hóa điều trị. Thông thường phác đồ trị sẹo cần kết hợp một vài phương pháp để đạt được hiệu quả tốt nhất vì sẹo rỗ thường đa hình, tức một bệnh nhân thường đồng thời mắc phải nhiều loại sẹo có hình thái khác nhau. Bài viết sau đây từ BSCKI. Ninh Vũ Hoàng Tuấn tại Phòng khám Da liễu Doctor Acnes sẽ cung cấp cho chúng ta kiến thức về các loại sẹo rỗ, giải phẫu và mô học của từng loại, cùng các phương pháp điều trị sẹo hiện nay cùng hiệu quả của chúng trên các loại sẹo rỗ khác nhau.

1. Phân loại sẹo

Sẹo rỗ được phân thành 3 loại chính : icepick scars ( sẹo đáy nhọn ), rolling scars ( sẹo đáy tròn ), boxcar scars ( sẹo đáy vuông ) .
Sẹo đáy nhọn là những sẹo hẹp < 2 mm, sâu đến lớp bì hoặc mô dưới da, đường kính sẹo thu nhỏ dần từ mặt phẳng đến đỉnh sâu nhất của sẹo . Sẹo đáy tròn có bờ sẹo nông và dốc, nền sẹo giống màu da thông thường, đường kính rộng khoảng chừng 4-5 mm. Dưới đáy những loại sẹo này thường có những dải xơ gắn chặt lớp bì với lớp dưới da. Vì vậy, việc cắt đứt các dải xơ này để giải phóng đáy sẹo là rất quan trọng trong điều trị . Sẹo đáy vuông có bờ thẳng đứng, hoàn toàn có thể nông ( 0.1 - 0.5 mm ) hoặc sâu ( > 0.5 mm ), thường có đường kính 1.5 – 4 mm .

2. Các phương pháp điều trị sẹo rỗ

2.1 Phương pháp điều trị sẹo rỗ bằng Laser

Liệu pháp laser đã và đang là một lựa chọn số 1 trong điều trị sẹo rỗ, gồm có 2 loại : laser bóc tách ( hủy hoại cả thượng bì và lớp bì ) và laser không bóc tách ( tác động ảnh hưởng lớp bì mà không tác động ảnh hưởng lớp thượng bì phía trên ). Gần đây, tái tạo mặt phẳng da bằng laser phân đoạn ( fractional ) đã được ứng dụng một cách thoáng đãng trên lâm sàng để điều trị sẹo rỗ. Laser phân đoạn ( fractional ) tác động ảnh hưởng lên da trải qua những cột laser siêu nhỏ giúp mang lại hiệu suất cao điều trị tựa như như laser không phân đoạn nhưng rút ngắn thời hạn nghỉ ngơi, giảm các biến chứng trong điều trị .

• Laser bóc tách

Hai loại laser bóc tách thông dụng trong điều trị sẹo : laser CO2 với bước sóng 10600 nm và laser Er : YAG với bước sóng 2940 nm. Laser bóc tách nhắm vào các phân tử nước dẫn đến việc tạo ra nhiệt và bóc bay vô hiệu thượng bì, bì nhú và cả bì lưới, từ đó giúp tăng sinh collagen và tái tạo mô, giúp vết sẹo đầy lên. So với laser CO2 thì laser Er : YAG có ưu điểm là cần thời hạn phục sinh sau điều trị ngắn hơn, ít gây đau hơn khi điều trị và ít có công dụng không mong ước như đỏ da lê dài, biến hóa sắc tố da. Tuy nhiên nó cũng có điểm yếu kém là dễ gây chảy máu và đạt hiệu suất cao tái tạo mặt phẳng da kém hơn laser CO2. Laser CO2 phân đoạn ( fractional ) là loại laser bóc tách đang được coi là lựa chọn điều trị sẹo rỗ hiệu suất cao nhất lúc bấy giờ .

• Laser không bóc tách

Laser không bóc tách là phương pháp điều trị sẹo mụn không xâm lấn. Các loại laser không bóc tách thường được sử dụng gồm có Nd : YAG 1064 nm, Nd : YAG 1320 nm, laser xung màu 585 – 595 nm ( PDL ). Laser không bóc tách nhắm các tiềm năng trong lớp bì để kích thích tăng sinh collagen và tái tạo da giúp cải tổ sẹo rỗ nhưng chỉ đạt hiệu suất cao cao với những sẹo đáy tròn và sẹo đáy vuông nông, ít hiệu suất cao so với sẹo đáy nhọn. Điều trị sẹo rỗ bằng laser không bóc tách có thời hạn hồi sinh sau điều trị nhanh hơn và công dụng phụ giảm nhẹ hơn so với laser bóc tách. Tuy nhiên, cần điều trị nhiều lần hơn và mức độ cải tổ sẹo cũng thấp hơn so với laser bóc tách .

2.2 Điều trị sẹo rỗ bằng phương pháp Fractional Radiofrequency

RF là một phương pháp hoàn toàn có thể được sử dụng cho tổng thể các loại sẹo rỗ, sử dụng nguồn năng lượng cao truyền vào da khiến nước trong da nóng lên, kích thích phản ứng làm lành vết thương. Kết quả giúp tăng sinh sợi collagen, tái tạo da và cải tổ các vết sẹo. RF mang lại hiệu suất cao không ấn tượng như laser CO2 fractional nhưng các công dụng phụ như tăng sắc tố sau viêm khá ít, đây là cơ sở để phối hợp điều trị RF với các loại laser khác để đạt được hiệu suất cao tốt hơn .

2.3 Phương pháp Chemical Reconstruction of Skin Scars Technique (Tái tạo sẹo bằng hóa chất – CROSS)

Phương pháp CROSS là một kỹ thuật điều trị sẹo rỗ bằng cách chấm trichloroacetic acid ( TCA ) ở nồng độ cao lên vết sẹo, từ đó kích hoạt sự tổng hợp mới các thành phần da như collagen, elastin và các chất nền. Kỹ thuật này hoàn toàn có thể sử dụng cho các vết sẹo sâu như sẹo đáy nhọn, sẹo đáy vuông .

2.4 Điều trị sẹo rỗ bằng cách mài da (Dermabrasion)

Mài da được sử dụng để vô hiệu các lớp mặt phẳng da bằng cách vật lý, từ đó được cho phép quy trình lành thương diễn ra đem lại làn da mới thẩm mỹ và nghệ thuật hơn. Mài da có hiệu suất cao trong việc điều trị các loại sẹo nông như sẹo đáy tròn và sẹo đáy vuông nông. Tuy nhiên phương pháp này có nhiều rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn như ban đỏ, nhạy cảm ánh sáng, biến hóa sắc tố sau viêm, đặc biệt quan trọng là giảm sắc tố và sẹo phì đại sau thủ pháp là những biến chứng hoàn toàn có thể sống sót vĩnh viễn .

2.5 Phương pháp bóc tách đáy sẹo (Subcision)

Phương pháp này sử dụng đầu kim để cắt đứt các dải sơ bám chặt vào đáy sẹo, từ đó giải phóng đáy sẹo tạo điều kiện kèm theo cho quy trình tái tạo đẩy đáy sẹo đầy lên. Bóc tách đáy sẹo có công dụng tốt nhất so với sẹo đáy tròn, ít hiệu suất cao hơn so với sẹo đáy vuông và sẹo đáy nhọn .

2.6 Điều trị sẹo rỗ bằng Punch Excision / Elevation

Punch Excision là một lựa chọn cho điều trị sẹo đáy nhọn và sẹo đáy vuông sâu. Phương pháp này sử dụng một thiết bị đục lỗ để vô hiệu mô sẹo đến lớp mỡ dưới da, mô sẹo được cắt đi, sau đó đóng lại bằng chỉ khâu. Các vết sẹo điều trị phải cách nhau tối thiểu 4-5 mm để ngăn ngừa lực kéo da quá mức hoặc thời hạn điều trị cách nhau tối thiểu 4 tuần giữa các vết sẹo gần nhau để tránh những tác động ảnh hưởng xấu về mặt thẩm mỹ và nghệ thuật. Mặc dù phương pháp này gây hình thành sẹo mới nhưng sẹo mới sẽ nhỏ hơn, mờ hơn, ít được quan tâm hơn so với những sẹo sâu bắt đầu. Bên cạnh đó hoàn toàn có thể sử dụng các thủ pháp tái tạo bề mặt khác từ 4-6 tuần sau Punch Excision còn giúp cải tổ đáng kể sẹo. Punch Excision hoàn toàn có thể phối hợp một cách bảo đảm an toàn và hiệu suất cao với laser tái tạo mặt phẳng trong cùng một ngày .

Punch Elevation là một lựa chọn hiệu quả cho sẹo đáy vuông nông và sâu. Kỹ thuật này sử dụng một công cụ sinh thiết đục lỗ xuống lớp mỡ dưới da, mô được nâng cao hơn một chút so với bề mặt da xung quanh và được cố định bằng chỉ khâu. Trong quá trình lành thương, mô sẽ rút lại một chút để cải thiện sẹo. Cũng giống như Punch Excision, thủ thuật tái tạo bề mặt ngay tại vết sẹo có thể được thực hiện từ 4-6 tuần sau Punch Elevation. Nghiên cứu cho thấy, Punch Elevation kết hợp với laser fractional CO2 cho kết quả điều trị sẹo mụn tốt hơn so với laser fraction CO2 đơn thuần.

2.7 Sử dụng chất làm đầy (Dermal filler)

Việc tiêm chất làm đầy vào da để cải tổ sẹo mụn dựa trên cơ sở nâng mô. Hyaluronic acid là chất làm đầy thông dụng nhất để điều trị sẹo mụn. HA đã được chứng tỏ tạo ra phản ứng ở chất nền ngoại bào, kích thích tổng hợp collagen. Ngoài ra, các loại chất làm đầy khác được sử dụng trong điều trị sẹo rỗ là mỡ tự thân, poly-L lactic acid ( PLLA ), calcium hydroxylapatite ( CaHA ). Thời gian duy trì hiệu suất cao điều trị không riêng gì nhờ vào vào loại chất làm đầy và kỹ thuật tiêm mà còn phụ thuộc vào vào từng loại sẹo. Hiệu quả nhất so với loại sẹo đáy tròn .

2.8 Trị sẹo bằng cách lăn kim (Microneedling)

Lăn kim là một lựa chọn điều trị ít tốn kém cho sẹo mụn. Phương pháp này sử dụng đầu lăn với nhiều đầu kim nhỏ để tạo ra nhiều vết thương nhỏ sâu đến lớp bì, qua quy trình ành thương, các yếu tố tăng trưởng được tiết ra kích thích tăng sinh và tổng hợp collagen, từ đó cải tổ sẹo .
Xem thêm

2.9 Cách dùng huyết tương giàu tiểu cầu (Platelet Rich Plasma – PRP) để trị sẹo

PRP là một phương pháp điều trị sẹo rỗ từ chính máu tĩnh mạch của bệnh nhân. Sau khi máu được lấy từ bệnh nhân sẽ trải qua quy trình ly tâm và chiết tách để thu được phần huyết tương có nồng độ tiểu cầu cao gấp nhiều lần so với máu toàn phần khởi đầu. Sau khi được đưa vào da sẹo bằng cách tiêm, lăn kim … sẽ thôi thúc quy trình lành thương trải qua các yếu tố tăng trưởng có trong tiểu cầu, và giúp cải tổ sẹo .
Tóm lại, vì sẹo rỗ rất phức tạp và khác nhau giữa từng bệnh nhân, nên việc lựa chọn phương pháp điều trị phải dựa trên mức độ sẹo, loại và hình thái sẹo, cũng như loại da của bệnh nhân. Các tiềm năng và kỳ vọng của bệnh nhân thời hạn điều trị, số lần điều trị, thời hạn hồi sinh và hiệu quả cải tổ cần được tranh luận rõ ràng để mang lại sự hài lòng cho bệnh nhân .
Tuy nhiên, cũng cần ghi nhớ rằng không có phương pháp nào lúc bấy giờ hoàn toàn có thể điều trị hết trọn vẹn sẹo rỗ mà tất cả chúng ta phải hiểu rằng : việc điều trị sẹo rỗ là đang làm cải tổ mức độ lõm của sẹo để trông đầy hơn và làn da nhìn tổng quan đẹp hơn. Cũng cần ghi nhớ để có tác dụng điều trị tốt, bệnh nhân nên tìm đến các phòng khám da liễu bởi tại đây sẽ có đội ngũ các bác sĩ chuyên khoa da liễu có kiến thức và kỹ năng trình độ và kinh nghiệm tay nghề thực tiễn sẽ trực tiếp thăm khám, nhìn nhận và đưa ra những phương pháp điều trị bảo đảm an toàn và tương thích với từng loại sẹo, trên từng đối tượng người dùng bệnh nhân đơn cử .

Chương trình tiếp thị quảng cáo Vì sức khỏe thể chất người Việt phối hợp với phòng khám da liễu Doctor Acnes tổ chức triển khai các chương trình tư vấn và khám bệnh trực tuyến về bệnh lí da liễu theo từng chủ đề nằm trong chuỗi hoạt động giải trí phi doanh thu “ Bệnh nhân hỏi, bác sĩ vấn đáp ” .
Buổi tư vấn lần 1 với chủ đề “ Khám và tư vấn bệnh lý về mụn ” được tổ chức triển khai từ 11 h30 ′ – 12 h30 ′ ngày 19/6/2021 .

Qúy bạn đọc đang gặp phải những vấn đề da liễu, có nhu cầu nghe tư vấn cụ thể từ bác sĩ, mời xem TẠI ĐÂY.

BS. Ninh Vũ Hoàng Tuấn

(Visited 7.033 times, 6 visits today)

( Visited 7.033 times, 6 visits today )

Bài viết cùng chủ đề

Bài viết liên quan

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học