Bài 14. Enzim và vai trò của enzim trong quá trình chuyển hóa vật chất

I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM

Enzim là chất xúc tác sinh học được tổng hợp trong những tế bào sống. Enzim chỉ làm tăng vận tốc phản ứng mà không bị biến hóa sau phản ứng .

1. Cấu trúc của enzim

– Enzim có thực chất là prôtêin hoặc prôtêin tích hợp với chất khác không phải là prôtêin ( coenzim ) .

– Chất chịu sự tác động của enzim gọi là cơ chất.

– Trong phân tử enzim có vùng cấu trúc không gian đặc biệt liên kết với cơ chất gọi là trung tâm hoạt động của enzim. Thực chất đó là một chỗ lõm hoặc một khe nhỏ trên bề mặt enzim. Cấu hình không gian trung tâm hoạt động của enzim tương thích với cấu hình không gian của cơ chất. (Ảnh: Internet)

2. Cơ chế tác động của enzim

– Enzim link với cơ chất → Phức hợp Enzim – Cơ chất → Enzim tương tác với Cơ chất tạo ra mẫu sản phẩm → giải phóng Enzim và Sản phẩm mới .- Liên kết Enzim – Cơ chất có tính đặc trưng ( do cấu trúc của TT hoạt động giải trí của enzim của mỗi loại enzim chỉ thích hợp với 1 hoặc 1 số1 loại cơ chất nhất định ) .

3. Đặc tính của enzim

– Hoạt tính mạnh : enzim có hoạt tính xúc tác cao hơn so với chất xúc tác hóa học .- Tính đặc hiệu cao : mỗi enzim chỉ công dụng với 1 hoặc 1 số loại cơ chất nhất định  mỗi enzim thường xúc tác cho một hoặc một loại phản ứng nhất định. Ví dụ : amilaza phân giải tinh bột thành mantôzơ, nhưng không phân giải được xenlulozơ, còn saccaraza phân giải saccarozơ thành glucozơ và fructozơ .

4. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim

Hoạt tính của enzim được xác lập bằng lượng loại sản phẩm được tạo thành từ một lượng cơ chất trên một đơn vị chức năng thời hạn. Hoạt tính của enzim chịu ảnh hưởng tác động của nhiều yếu tố .a. Nhiệt độ :- Mỗi enzim có một nhiệt độ hoạt động giải trí tối ưu, tại đó enzim có hoạt tính tối đa làm cho vận tốc phản ứng xảy ra nhanh nhất .- Trong số lượng giới hạn nhiệt độ hoạt động giải trí, hoạt tính của enzim tỷ suất thuận với nhiệt độ .

– Nhiệt độ cao: enzim bị biến tính (do prôtêin bị biến tính).

– Nhiệt độ thấp : enzim ngừng hoạt động giải trí .- Ví dụ : hầu hết enzim trong khung hình người hoạt động giải trí tối thích ở khoảng chừng 40 oC, trong khi những enzim của vi trùng sống ở những suối nước nóng thì có nhiệt độ hoạt động giải trí ở khoảng chừng 70 oC .b. Độ pH :- Mỗi enzim chỉ hoạt động giải trí trong 1 số lượng giới hạn pH xác lập. Ví dụ : Enzim pepsin ở dạ dày hoạt động giải trí ở pH  2, enzim trypsin của dịch tụy hoạt động giải trí ở pH  7 .( Ảnh : Internet )c. Nồng độ enzim và nồng độ cơ chất :- Hoạt tính của enzim thường tỷ suất thuận với nồng độ enzim và nồng độ cơ chất : Với một lượng enzim nhất định, nếu tăng dần lượng cơ chất trong dung dịch thì thoạt đầu hoạt tính của enzim tăng dần, nhưng đến một lúc nòa đó, tăng nồng độ cơ chất cũng không làm tăng hoạt tính enzim vì toàn bộ những TT hoạt động giải trí của enzim đã link hết với cơ chất .- Đồ thị trang 76 .d. Chất ức chế và chất hoạt hoá enzim :- Một số hoá chất hoàn toàn có thể làm tăng hoặc giảm hoạt tính của enzim .- Ví dụ : NaCl với nồng độ tương thích ( 0,9 – 1 % ) hoàn toàn có thể làm tăng hoạt tính của enzim Amilaza nước bọt. trái lại CuSO4 1/5 % cũng hoàn toàn có thể làm giảm hoạt tính của Amilaza .

II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QÚA TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT

– Sự chuyển hóa vật chất trong tế bào gồm rất nhiều những phản ứng sinh hóa khác nhau. Các enzim trong tế bào có vai trò xúc tác những phản ứng này, enzim hoàn toàn có thể làm tăng vận tốc phản ứng hàng triệu lần. Vì vậy, nếu không có enzim thì hoạt động giải trí sống không hề duy trì vì vận tốc phản ứng diễn ra rất chậm .- Tế bào hoàn toàn có thể tự kiểm soát và điều chỉnh quá trình chuyển hoá vật chất bằng những chất hoạt hoá và ức chế enzim nhằm mục đích kiểm soát và điều chỉnh hoạt tính của enzim .

– Ức chế ngược: là kiểu điều hoà trong đó sản phẩm của con đường chuyển hoá có vai trò là chất ức chế quay lại làm bất hoạt enzim.

– Con đường chuyển hóa vật chất trong tế bào diễn ra theo quy trình. Khi một enzim nào đó trong tế bào không được tổng hợp hoặc tổng hợp quá ít hay bị bất hoạt thì gây nên những rối loạn về chuyển hóa, hoàn toàn có thể gây nên những triệu chứng bệnh lí : ví dụ bệnh phêninkêto niệu, thiếu enzim chuyển hóa phêninalanin thành tirôzin làm cho phêninalanin bị ứ đọng, chuyển lên não, đầu độc não, làm mất trí nhớ .

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học