Natri chloride – Wikipedia tiếng Việt

Đối với hợp chất của natri dùng trong khẩu phần ẩm thực ăn uống, xem Muối ăn

Natri chloride, còn gọi là Natri clorua, muối ăn, muối, muối mỏ, hay halide, là một hợp chất vô cơ với công thức hóa học NaCl. Natri clorua là muối chủ yếu tạo ra độ mặn trong các đại dương và của chất lỏng ngoại bào của nhiều cơ thể đa bào. Là thành phần chính trong muối ăn, nó được sử dụng phổ biến như là đồ gia vị và chất bảo quản thực phẩm. Ở Việt Nam, muối ăn được khai thác ở các vùng ven biển, nơi có độ mặn cao.

Cấu trúc tinh thể[sửa|sửa mã nguồn]

Natri clorua tạo thành các tinh thể có cấu trúc cân đối lập phương. Trong các tinh thể này, các ion clorua lớn hơn được sắp xếp trong khối khép kín lập phương, trong khi các ion natri nhỏ hơn lấp vào các lỗ hổng bát diện giữa chúng. Mỗi ion được bao quanh bởi 6 ion khác loại. Cấu trúc cơ bản như thế này cũng được tìm thấy trong nhiều khoáng chất khác và được biết đến như là cấu trúc halide.

Vai trò sinh học[sửa|sửa mã nguồn]

Natri clorua là khoáng chất thiết yếu cho sự sống trên Trái Đất. Phần lớn những mô sinh học và chất lỏng trong khung hình chứa những lượng khác nhau của natri clorua. Nồng độ những ion natri trong máu có mối tương quan trực tiếp với sự kiểm soát và điều chỉnh những mức bảo đảm an toàn của hệ cơ thể-chất lỏng. Sự truyền những xung thần kinh bởi sự truyền tính trạng tín hiệu được kiểm soát và điều chỉnh bởi những ion natri. ( Các ion kali – một sắt kẽm kim loại có những thuộc tính rất giống natri, cũng là thành phần chính trong cùng những hệ khung hình ) .

Dung dịch 0,9% natri clorua trong nước được gọi là nước đẳng trương hay dung dịch sinh lý học do nó là đẳng trương với huyết tương. Nó được biết đến trong y học như là normal saline. Dung dịch nước đẳng trương là cơ sở chính của phẫu thuật thay thế chất lỏng được sử dụng rộng rãi trong y học để ngăn chặn hay xử lý sự mất nước, hay để truyền ven để ngăn sốc do mất máu.

Người là dị thường trong số những loài linh trưởng do có sự tiết ra mồ hôi chứa một lượng lớn natri clorua .

Muối trong lịch sử vẻ vang[sửa|sửa mã nguồn]

Các tinh thể muối được hình thành một cách tự nhiênKhả năng dữ gìn và bảo vệ của muối là cơ sở của những nền văn minh. Nó góp thêm phần vô hiệu sự phụ thuộc vào vào năng lực đáp ứng thực phẩm theo mùa và được cho phép con người hoàn toàn có thể đi xa khỏi nơi cư trú mà không lúng túng thiếu thực phẩm. Vào thời Trung cổ, những đoàn lữ hành cùng với khoảng chừng 40.000 lạc đà đã đi tới 4.000 dặm xuyên qua Sahara có chở theo muối, nhiều lúc để trao đổi lấy nô lệ .Cho đến những năm đầu thế kỷ XX, muối vẫn còn là một trong những động cơ đa phần của những nền kinh tế tài chính và những cuộc cuộc chiến tranh. Muối đóng một vai trò điển hình nổi bật trong việc xác lập quyền lực tối cao và sự phân chia vị trí của những thành phố lớn nhất trên quốc tế. Timbuktu đã từng là một trong những thị trường muối lớn nhất. Liverpool tăng trưởng từ một cảng nhỏ của Anh để trở thành hải cảng xuất khẩu đa phần so với những loại muối mỏ được khai thác từ mỏ muối lớn Cheshire và do đó trở thành nguồn của muối quốc tế trong những năm thế kỷ XIX .Muối đã tạo ra và diệt trừ những vương quốc. Các mỏ muối ở Ba Lan đã dẫn tới sự sinh ra của hàng loạt những vương quốc trong thế kỷ XVI, và chỉ bị hủy hoại khi người Đức đưa ra loại muối biển ( thường thì, so với hầu hết trên quốc tế, được coi là ‘ hơn hẳn ‘ muối mỏ ). Người Venezia đã đánh nhau và giành thắng lợi trong đại chiến với người Genova về yếu tố muối. Tuy nhiên, người Genova mới là người giành thắng lợi sau cuối. Những công dân Genova như Christopher Columbus và Giovanni Caboto đã ” tàn phá ” thương mại ở Địa Trung Hải bằng việc ra mắt Tân Thế giới so với thị trường .

Muối đã từng là một trong số các hàng hóa có giá trị nhất đối với loài người. Muối đã từng bị đánh thuế có lẽ từ thế kỷ XX TCN ở Trung Quốc. Trong thời kỳ Đế chế La Mã, muối đôi khi được sử dụng như là đơn vị tiền tệ, và có lẽ là nguồn gốc của từ salary (“salt money”-tức tiền muối, xem dưới đây từ nguyên học). Cộng hòa La Mã và Đế chế La Mã đã kiểm soát giá muối, tăng nó để có tiền cho các cuộc chiến hay giảm nó để đảm bảo cho các công dân nghèo nhất cũng có thể dễ dàng có được phần quan trọng trong khẩu phần thức ăn này. Trong tiến trình lịch sử, muối ăn đã có ảnh hưởng tới diễn biến các cuộc chiến, chính sách tài chính của các nhà nước và thậm chí là sự khởi đầu của các cuộc cách mạng.

Tại đế chế Mali, những thương nhân ở Timbuktu thế kỷ XII – cánh cửa tới sa mạc Sahara và TT văn học-đánh giá muối có giá trị đến mức chỉ hoàn toàn có thể mua nó theo khối lượng tính đúng bằng khối lượng của vàng ; việc kinh doanh thương mại này dẫn tới thần thoại cổ xưa về sự giàu sang khó tưởng tượng nổi của Timbuktu và là nguyên do dẫn tới lạm phát kinh tế ở châu Âu, là nơi mà muối được xuất khẩu tới .Thời gian sau này, ví dụ trong thời kỳ đô hộ của người Anh thì việc sản xuất và luân chuyển muối đã được trấn áp ở Ấn Độ như là những giải pháp để thu được nhiều tiền thuế. Điều này sau cuối đã dẫn tới cuộc biểu tình muối ở Dandi, do Mahatma Gandhi dẫn đầu vào năm 1930 trong đó hàng nghìn người Ấn Độ đã ra biển để sản xuất muối cho chính họ nhằm mục đích phản đối chủ trương thuế của người Anh .Việc kinh doanh muối dựa trên một thực tiễn — nó đem lại nhiều doanh thu hơn khi bán những thực phẩm có chứa muối chứ không phải chính muối. Trước khi những mỏ muối ở Cheshire được phát hiện thì việc kinh doanh thương mại khổng lồ những loại cá của người Anh so với muối của người Pháp đã từng sống sót. Điều này không phải là sự hòa hợp tốt đẹp cho mỗi vương quốc khi họ không muốn nhờ vào vào nhau. Cuộc tìm kiếm cá và muối đã dẫn tới cuộc cuộc chiến tranh bảy năm giữa hai nước. Với sự trấn áp của người Anh so với nghề muối ở Bahamas và cá tuyết Bắc Mỹ thì tầm ảnh hưởng tác động của họ đã tăng lên nhanh gọn trên quốc tế. Việc tìm kiếm những mỏ dầu vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX đã sử dụng những công nghệ tiên tiến và phương pháp mà những người khai thác muối đã dùng, thậm chí còn đến mức mà họ tìm kiếm dầu ở những nơi có những mỏ muối .

Trong tôn giáo[sửa|sửa mã nguồn]

Có 32 hướng dẫn tương quan tới muối trong Kinh Thánh, quen thuộc nhất có lẽ rằng là câu truyện về vợ của Lot, là người đã trở thành cột muối sau khi bà đã không tuân lệnh những thiên sứ và quay lại nhìn thành phố gian ác Sodom ( Chúa phát minh sáng tạo ra quốc tế 19 : 26 ). Giê-su cũng được nói đến so với những Fan Hâm mộ của ông như thể ” muối của đất ” ( Matthew 5 : 13 ), một dẫn chứng cho giá trị lớn của muối trong quốc tế cổ đại .

Trong tín ngưỡng shinto của người Nhật, muối được coi là “tinh khiết” và có thể sử dụng để làm tinh khiết (ban phúc) cho con người và các địa điểm.

Sản xuất và sử dụng[sửa|sửa mã nguồn]

Các ruộng muối để làm bay hơi nước biển của người Jordan và Israel ở phía nam biển Chết

Ngày nay, muối được sản xuất bằng cách cho bay hơi nước biển hay nước muối từ các nguồn khác, chẳng hạn các giếng nước muối và hồ muối, và bằng khai thác muối mỏ.

Trong khi phần đông mọi người là quen thuộc với việc sử dụng nhiều muối trong nấu ăn, thì họ hoàn toàn có thể lại không biết là muối được sử dụng quá nhiều trong những ứng dụng khác, từ sản xuất bột giấy và giấy tới cố định và thắt chặt thuốc nhuộm trong công nghiệp dệt may và sản xuất vải, trong sản xuất xà phòng và bột giặt. Tại phần đông những khu vực của Canada và miền bắc Hoa Kỳ thì một lượng lớn muối mỏ được sử dụng để giúp làm sạch băng ra khỏi những đường cao tốc trong mùa đông, mặc dầu ” Road Salt ” mất năng lực làm chảy băng ở nhiệt độ dưới − 20 đến − 15 °C ( − 4 đến 5 °F ; 253 đến 258 K )Muối cũng là nguyên vật liệu để sản xuất clo là chất thiết yếu để sản xuất nhiều vật tư thời nay như PVC và một số ít thuốc trừ sâu .

Chất điều vị[sửa|sửa mã nguồn]

Xem bài chính: Muối ăn

Muối được sử dụng hầu hết như là chất điều vị cho thực phẩm và được xác lập như thể một trong số những vị cơ bản. Thật không may là nhiều khi người ta ăn quá nhiều muối vượt quá định lượng thiết yếu, đơn cử là ở những vùng có khí hậu lạnh. Điều này dẫn đến sự tăng cao huyết áp ở một số ít người, mà trong nhiều trường hợp là nguyên do của chứng nhồi máu cơ tim .

Sử dụng trong sinh học[sửa|sửa mã nguồn]

Nhiều loại vi sinh vật không hề sống trong những thiên nhiên và môi trường quá mặn : nước bị thẩm thấu ra khỏi những tế bào của chúng. Vì nguyên do này muối được sử dụng để dữ gìn và bảo vệ một số ít thực phẩm, ví dụ điển hình thịt / cá xông khói. Nó cũng được sử dụng để khử trùng những vết thương .
Đống muối
Trong khi muối là mẫu sản phẩm khan hiếm trong lịch sử dân tộc thì sản xuất công nghiệp thời nay đã làm cho nó trở thành mẫu sản phẩm rẻ tiền. Khoảng 51 % tổng sản lượng muối toàn quốc tế lúc bấy giờ được những nước có khí hậu lạnh dùng để khử băng những con đường trong mùa đông. Điều này là do muối và nước tạo ra một hỗn hợp eutecti có điểm đóng băng thấp hơn khoảng chừng 10 ℃ so với nước nguyên chất : những ion ngăn cản không cho những tinh thể nước đá thường thì được tạo ra ( dưới – 10 ℃ thì muối không ngăn được nước ngừng hoạt động ). Các lo lắng là việc sử dụng muối như vậy hoàn toàn có thể bất lợi cho thiên nhiên và môi trường. Vì thế tại Canada thì người ta đã đề ra những định mức để giảm thiểu việc sử dụng muối trong việc khử băng .

Các phụ gia[sửa|sửa mã nguồn]

Muối ăn mà ngày này người ta mua về dùng không phải là natri clorua nguyên chất như nhiều người vẫn tưởng. Năm 1911 magie cacbonat đã lần tiên phong được thêm vào muối để làm cho nó ít vón cục. Năm 1924 những lượng nhỏ iod trong dạng natri iođua, kali iođua hay kali iođat đã được thêm vào, tạo ra muối iod nhằm mục đích giảm thiểu tỷ suất mắc bệnh bướu cổ .

Từ nguyên học[sửa|sửa mã nguồn]

Muối có tác động ảnh hưởng tới tiếng Anh. Nhiều hiệu ứng của nó vẫn hoàn toàn có thể thấy được cho đến tận ngày này. Các từ và thành ngữ tương quan đến muối hầu hết đến từ những nền văn minh cổ đại của La Mã và Hy Lạp khi muối còn là mẫu sản phẩm có giá trị lớn .

Binh lính La Mã đã được trợ cấp để mua muối (tiếng Latinh: sal), salarium argentum, mà từ đó có từ tiếng Anh ngày nay salary. Người La Mã cũng thích cho muối vào rau xanh của họ, điều này dẫn đến từ Latinh cho muối được tích hợp lại trong từ salad (trong tiếng Latinh bản xứ thì salata có nghĩa là “ướp muối”).

Các tài liệu khác[sửa|sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học