Soạn bài Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận

Soạn bài Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận

I. Kiến thức cơ bản

Câu 1: Tìm hiểu văn bản “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” chúng ta thấy:

a.

– Nhiều từ ngữ, câu biểu cảm :
+ Không tất cả chúng ta hi sinh … nô lệ .
+ Dù phải gian lao kháng chiến … về dân tộc bản địa ta !
+ Nước Ta độc lập thống nhất muôn năm !
– Câu văn ( cảm thán ) :
+ Hỡi đồng bào toàn nước !
+ Hỡi bạn bè binh sĩ, tự vệ, dân quân !
+ Không ! Chúng ta thà hi sinh tổng thể, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ .
Cách dùng từ ngữ của văn bản ” Lời lôi kéo toàn nước kháng chiến ” của Hồ Chí Minh và ” Hịch tướng sĩ ” của Trần Quốc Tuấn giống nhau ở việc sử dụng nhiều từ ngữ và câu văn có giá trị biểu cảm .

b. Song hai văn bản này không phải là những bài văn biểu cảm mà là văn bản nghị luận do mục đích của người viết (kêu gọi tướng sĩ, đồng bào đứng lên đánh giặc, cứu nước nên phải dùng những phương thức nghị luận để thuyết phục người nghe).

c. Các câu cột 2 hay hơn các câu cột 1 vì có chứa những từ ngữ biểu cảm, câu cảm thán làm cho câu văn giàu hình ảnh, sinh động, gây ấn tượng cho người đọc người nghe.

Câu 2: Để phát huy hết tác dụng của yếu tố biểu cảm trong văn bản nghị luận thì:

– Phải thật sự có cảm hứng trước những điều mình viết ( nói ) .
– Phải biết miêu tả cảm hứng đó bằng những từ ngữ, những câu văn có sức truyền cảm .
– Cảm xúc cần phải miêu tả chân thực và không được phá vỡ mạch nghị luận của bài văn. => quan điểm ở phần ( c ) là không đúng mực .

II. Luyện tập

Câu 1: Những yếu tố biểu cảm trong phần I – Chiến tranh và “Người bản xứ” được thể hiện trong hệ thống các từ ngữ đối lập nhau, hoặc mang tính chất mỉa mai, châm biếm.

– Những yếu tố trái chiều :

   + Những tên da đen bẩn thỉu, những tên “An-nam-mít” bẩn thỉu >< những đứa "con yêu", những người "bạn hiền", chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do

   + Chiến tranh vui tươi, vinh dự đột ngột >< đột ngột xa lìa vợ con, phơi thây trên các bãi chiến trường

   + Cảnh kì diệu của trò biểu diễn khoa học về phóng ngư lôi >< xuống tận đáy biển để bảo vệ tổ quốc của các loài thuỷ quái

– Giọng điệu châm biếm, mỉa mai :

   + Bỏ xác tại những miền hoang vu thơ mộng

   + Lấy máu mình tưới những vòng nguyệt quế, lấy xương mình chạm nên những chiếc gậy

   + Khạc ra từng miếng phổi

Những yếu tố biểu cảm rực rỡ đã làm tính mỉa mai, trào phúng của bài viết can đảm và mạnh mẽ hơn và cho nên vì thế, làm tăng sức ảnh hưởng tác động và sự thuyết phục so với người đọc, người nghe, giúp cho người đọc thấy rõ được bộ mặt thâm độc, giả nhân giả nghĩa cũng như thủ đoạn quỷ quyệt của thực dân Pháp trong việc sử dụng người dân thuộc địa để làm bia đỡ đạn cho chúng trong những cuộc cuộc chiến tranh phi nghĩa .

Câu 2:

– Đoạn trích đã biểu lộ :
+ Nỗi buồn của tác giả – một nhà giáo tận tâm với nghề dạy học – trước thực trạng học tủ, học vẹt của học viên .
+ Những dằn vặt, trăn trở của một nhà giáo trước một thực tiễn đáng buồn diễn ra trong đời sống giáo dục nước nhà trước đây .
+ Tình cảm ấy biểu lộ :
+ Từ ngữ thể hiện cảm hứng : nỗi khổ tâm, nói làm thế nào, …
+ Câu văn biểu lộ nỗi buồn, thái độ bất bình : ” Sự học mà đã hạ xuống là học ” tủ ” thì chúng tôi cũng không còn cần thao tác cùng những bạn nữa ” .
+ Câu văn mang giọng điệu mỉa mai : ” Sao không có một ” hang ” nào đó … ”

Câu 3:

– Về lí lẽ : Giải thích thế nào là học vẹt, học tủ ? Việc học vẹt, học tủ dẫn đến hậu quả gì so với mỗi người nói riêng và xã hội nói chung ?
– Về yếu tố biểu cảm : Cần bày tỏ tình cảm đáng tiếc cho lối học vô bổ, không có công dụng mở mang trí tuệ, trau dồi kiến thức và kỹ năng ( nếu là học vẹt ) và lối học cầu may ( nếu là học tủ ) .

Tham khảo:

Chúng ta không nên học vẹt và học tủ. Vì đây không phải là lối học đúng đắn. Nó mang lại hiệu suất cao kém cho người đọc. Học vẹt là học thuộc làu làu không tâm lý. Học tủ là chỉ học một vài bài dựa trên may, rủi mà thành công xuất sắc. Học vẹt, học tủ đem lại cho người đọc sự thiếu sót trong kiến thức và kỹ năng, sự nghèo nàn trong học vấn. Người hay học vẹt, học tủ luôn thua sút những bạn. Sau này khi ra trường, họ sẽ không có kiến thức và kỹ năng để góp thêm phần kiến thiết xây dựng đời sống xã hội. Vì vậy, ngay từ giờ đây người học viên phải tránh học vẹt và học tủ .
Xem thêm những bài Soạn văn lớp 8 cực ngắn, hay khác :
Xem thêm những loạt bài Để học tốt Ngữ văn 8 hay khác :

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 8 tại khoahoc.vietjack.com

Đã có app VietJack trên điện thoại thông minh, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không tính tiền. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .

Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k8: fb.com/groups/hoctap2k8/

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Theo dõi chúng tôi không lấy phí trên mạng xã hội facebook và youtube :

Loạt bài Soạn văn lớp 8 ngắn nhất | Soạn bài lớp 8 ngắn nhất của chúng tôi được biên soạn một phần dựa trên cuốn sách: Để học tốt ngữ văn 8 và bám sát nội dung sgk Ngữ văn 8 Tập 1 và Tập 2.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học