Lễ rước kiệu tại lễ hội Đền Hùng. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Câu ca dao đậm đà tình nghĩa đã đi vào lòng mỗi người dân Việt Nam từ thế hệ này sang thế hệ khác. Hàng ngàn năm nay, Đền Hùng – nơi cội nguồn của dân tộc, của đất nước luôn là biểu tượng tôn kính, linh nghiêm quy tụ và gắn bó với dân tộc Việt Nam.
Bạn đang đọc: Lịch sử, ý nghĩa ngày Giỗ Tổ Hùng Vương">Lịch sử, ý nghĩa ngày Giỗ Tổ Hùng Vương
Theo truyền thuyết thần thoại thì Lạc Long Quân và Âu Cơ được xem như thể Thủy Tổ người Việt, cha mẹ của những Vua Hùng. Lễ hội Đền Hùng còn được gọi là ngày Giỗ Tổ Hùng Vương .Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương diễn ra vào ngày mồng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm tại Đền Hùng, Việt Trì, Phú Thọ. Trước đó hàng tuần, lễ hội đã diễn ra với nhiều hoạt động giải trí văn hoá dân gian và kết thúc vào ngày 10 tháng 3 âm lịch với Lễ rước kiệu và dâng hương tại Đền Thượng .Từ rất lâu rồi Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương đã có vị thế đặc biệt quan trọng trong tâm thức của người Việt. Bản ngọc phả viết thời Trần, năm 1470 đời vua Lê Thánh Tông và đời vua Lê Kính Tông năm 1601 sao chép đóng dấu kiềm để tại Đền Hùng, nói rằng : “ … Từ nhà Triệu, nhà Đinh, nhà Lê, nhà Lý, nhà Trần đến triều đại ta giờ đây là Hồng Đức Hậu Lê vẫn cùng hương khói trong ngôi đền ở làng Trung Nghĩa. Những ruộng đất sưu thuế từ xưa để lại dùng vào việc cúng tế vẫn không biến hóa … ” .Như vậy, hoàn toàn có thể hiểu từ thời Hậu Lê quay trở lại trước những triều đại đều quản trị Đền Hùng theo cách giao thẳng cho dân thường trực trông nom, thay thế sửa chữa, cúng bái, làm Giỗ Tổ ngày 10 tháng 3 âm lịch. Bù lại họ được miễn nộp thuế 500 mẫu ruộng, miễn đóng sưu, miễn đi phu đi lính .Đến đời nhà Nguyễn vào năm Khải Định thứ 2 ( 1917 ), Tuần phủ Phú Thọ Lê Trung Ngọc đã trình bộ Lễ định ngày 10 tháng 3 âm lịch hàng năm làm ngày Quốc tế ( Quốc lễ, Quốc giỗ ). Điều này được tấm bia Hùng Vương từ khảo do Tham tri Bùi Ngọc Hoàn, Tuần phủ tỉnh Phú Thọ, lập năm Bảo Đại thứ 15 ( 1940 ) cũng đang đặt ở Đền Thượng trên núi Hùng, xác nhận : “ Trước đây, ngày Quốc tế lấy vào mùa thu làm định kỳ. Đến năm Khải Định thứ hai ( dương lịch là năm 1917 ), Tuần phủ Phú Thọ là Lê Trung Ngọc có công văn xin bộ Lễ ấn định ngày mồng Mười tháng Ba hằng năm làm ngày Quốc tế, tức trước ngày giỗ tổ Hùng Vương đời thứ 18 một ngày. Còn ngày giỗ ( 11 tháng Ba ) do dân thường trực làm lễ ”. Kể từ đây, ngày Giỗ Tổ Hùng Vương ngày 10 tháng 3 âm lịch hàng năm được chính thức hóa bằng lao lý .Sau cách mạng tháng Tám ( 1945 ) Đảng, Nhà nước ta rất chăm sóc tới Đền Hùng, quản trị Hồ Chí Minh, những chiến sỹ chỉ huy Đảng, Nhà nước đều đã về thăm viếng tại đây. Kế tục truyền thống cuội nguồn cao đẹp của cha ông, nhất là đạo đức “ uống nước nhớ nguồn ”, ngay sau cách mạng thành công xuất sắc, quản trị Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh của Chủ Tịch nước số 22 / SL – CTN ngày 18 tháng 2 năm 1946 cho công chức nghỉ ngày 10 tháng 3 âm lịch hàng năm để tham gia tổ chức triển khai những hoạt động giải trí Giỗ Tổ Hùng Vương – hướng về cội nguồn dân tộc bản địa .Trong ngày Giỗ Tổ năm Bính Tuất ( 1946 ) – năm tiên phong của nhà nước mới được xây dựng, cụ Huỳnh Thúc Kháng – Quyền quản trị nước đã dâng một tấm map Tổ quốc Việt Nam và một thanh gươm quý nhằm mục đích cáo với Tổ tiên về quốc gia bị xâm lăng và cầu mong Tổ tiên phù hộ cho quốc thái dân an, thiên hạ thái bình cùng nhau đoàn kết, đánh tan giặc xâm lược, bảo vệ toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ của quốc gia .quản trị Hồ Chí Minh cũng đã có hai lần về thăm Đền Hùng ( 19/9/1954 và 19/8/1962 ). Tại đây Người đã có câu nói bất hủ : “ Các Vua Hùng đã có công dựng nước – Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước ”. Người còn nhắc : “ Phải chú ý quan tâm bảo vệ, trồng thêm hoa, thêm cây cối để Đền Hùng ngày càng trang nghiêm và đẹp tươi, thành công viên lịch sử vẻ vang cho con cháu sau này đến thăm quan ” .
Năm 1995, ngày Giỗ Tổ Hùng Vương đã được Ban Bí thư ghi trong thông báo là ngày lễ lớn trong năm. Ngành Văn hóa thông tin – thể thao phối hợp với các ngành chức năng đã tổ chức lễ hội trong thời gian 10 ngày (từ 1/3 đến 10/3 âm lịch).
Xem thêm: Thỏ – Wikipedia tiếng Việt
Tại Nghị định số 82/2001 / NĐ-CP ngày 06/11/2001 về Nghi lễ Nhà nước, trong đó có nội dung pháp luật đơn cử về quy mô tổ chức triển khai Giỗ Tổ Hùng Vương, đơn cử như sau :- “ Năm chẵn ” là số năm kỷ niệm có chữ số sau cuối là “ 0 ” ; Bộ Văn hoá – tin tức và Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ tổ chức triển khai Lễ hội ; mời đại diện thay mặt chỉ huy Đảng, Nhà nước, Quốc hội, nhà nước, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và những đoàn thể dự Lễ dâng hương .- “ Năm tròn ” là số năm kỷ niệm có chữ số ở đầu cuối là “ 5 ” ; Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ tổ chức triển khai lễ hội ; mời đại diện thay mặt chỉ huy Đảng, Nhà nước, Quốc hội, nhà nước, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và những đoàn thể dự Lễ dâng hương .- “ Năm lẻ ” là số năm kỷ niệm có những chữ số ở đầu cuối còn lại. Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ tổ chức triển khai lễ hội ; mời chỉ huy Bộ Văn hoá – tin tức dự lễ dâng hương và tổ chức triển khai những hoạt động giải trí trong lễ hội .Ngày 02/4/2007, Quốc Hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã phê chuẩn sửa đổi, bổ trợ Điều 73 của Luật Lao động cho người lao động được nghỉ thao tác, hưởng nguyên lương ngày Giỗ Tổ Hùng Vương ( 10/3 âm lịch ). Kể từ đây, ngày 10/3 âm lịch hàng năm đã trở thành ngày lễ lớn – QUỐC LỄ mang ý nghĩa truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa .Ngày giỗ Tổ Hùng Vương hằng năm là ngày hội chung của toàn dân, ngày mà mọi trái tim dù đang sống và thao tác ở muôn nơi vẫn đập chung một nhịp, mọi cặp mắt đều nhìn về cùng một hướng. Trong ngày này, nhân dân cả nước còn có điều kiện kèm theo để tham gia vào những hoạt động giải trí văn hóa truyền thống bộc lộ lòng tôn kính tri ân những Vua Hùng đã có công dựng nước và những bậc tiền nhân đã vì dân giữ nước .Trong hồ sơ đề trình UNESCO công nhận “ Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ” là di sản văn hoá quốc tế đã nêu rõ giá trị của di sản là biểu lộ lòng tôn kính so với tổ tiên, theo niềm tin “ Uống nước nhớ nguồn ” của dân tộc bản địa Nước Ta. Theo nhìn nhận của những chuyên viên UNESCO, “ Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ” đã cung ứng được tiêu chuẩn quan trọng nhất trong 5 tiêu chuẩn, đó là, di sản có giá trị điển hình nổi bật mang tính toàn thế giới, khuyến khích ý thức chung của mọi dân tộc bản địa trong việc thôi thúc giá trị đó. Vì vậy, ngày 6/12/2012, UNESCO đã chính thức công nhận “ Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ ”, hình tượng của ý thức đại đoàn kết, truyền thống lịch sử đạo lý “ Uống nước nhớ nguồn ” của dân tộc bản địa Nước Ta là Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể đại diện thay mặt của quả đât .
Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng còn là dịp để giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, lòng biết ơn sâu sắc các Vua Hùng đã có công dựng nước và các bậc tiền nhân kiên cường chống giặc ngoại xâm giữ nước, đồng thời còn là dịp quan trọng để chúng ta quảng bá ra thế giới về một Di sản vô cùng giá trị, độc đáo, đã tồn tại hàng nghìn năm, ăn sâu vào tâm hồn, tình cảm, trở thành đạo lý truyền thống của đồng bào cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài, là ngày để toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta cùng nguyện một lòng mãi mãi khắc ghi lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước – Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.
BBT (tổng hợp)
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học