Biểu đồ 1. Chỉ số phát triển rừng tại Việt Nam 2005-2017 (đơn vị %)
Bạn đang đọc: Rừng và ngành lâm nghiệp">Rừng và ngành lâm nghiệp
Nguồn : Trung tâm Tư liệu và Thương Mại Dịch Vụ Thống kê, Tổng cục Thống kêTrong thập kỷ qua, Việt Nam đã ghi nhậnnhững nỗ lực đáng kể trong việc quản trị và bảo vệ rừng. Theo định nghĩa chính thức của Việt Nam, tổng diện tích quy hoạnh rừng là 14.377,7 ngàn ha, trong đó diện tích quy hoạnh rừng tự nhiên là 10.242,1 ngàn ha và diện tích quy hoạnh rừng trồng lại là 4,135 ngàn ha. Diện tích rừng bị tàn phá giảm 70 % trong tiến trình 2011 – năm ngoái so với quá trình 2005 – 2010. Nhờ đó tỷ suất bao trùm rừng đã đạt mức 41,2 % vào năm năm nay và gần bằng tỷ suất của năm 1943. Việt Nam hiện là nước duy nhất trong khu vực sông Mekong đã và đang báo cáo giải trình tăng trưởng liên tục trong độ tàn che trong ba thập kỷ vừa mới qua nhà nước Việt Nam đặt tiềm năng đến năm 2030 không thay đổi đất rừng tự nhiên ở mức tương tự với diện tích quy hoạnh đạt được ở năm 2020 và tăng tỷ suất bao trùm rừng toàn nước lên 45 % .
Xem Tóm Tắt Bài Viết Này
Bảng 1: Hiện trạng rừng (Đơn vị: Nghìn Ha)
| Năm | Tổng diện tích đất rừng | Rừng tự nhiên | Rừng trồng |
|---|---|---|---|
| 2005 | 12.418,5 | 9.529,4 | 2.889,1 |
| 2006 | 12.663,9 | 10.177,7 | 2.486,2 |
| 2007 | 12.739,3 | 10.188,2 | 2.551,1 |
| 2008 | 13.118,7 | 10.348,6 | 2.770,1 |
| 2009 | 13.258,8 | 10.339,3 | 2.919,5 |
| 2010 | 13.388,1 | 10.304,8 | 3.083,3 |
| 2011 | 13.515,1 | 10.285,4 | 3.229,7 |
| 2012 | 13.862 | 10.423,8 | 3.438,2 |
| 2013 | 13.954,4 | 10.398,1 | 3.556,3 |
| 2014 | 13.796,5 | 10.100,2 | 3.693,3 |
| 2015 | 14.061,9 | 10.175,5 | 3.886,3 |
| 2016 | 14.377,7 | 10.242,1 | 4.135,6 |
Nguồn : Tổng cục Thống kê, Niên giám thống kê 2005 – 2017Những chuyển biến này cũng xảy ra đồng thời với trong thực tiễn sản xuất lâm nghiệp tăng gấp đôi từ 3,4 % năm 2011 lên 7,5 % năm năm ngoái. Tuy nhiên, sự vận động và di chuyển theo vùng cho thấy một câu truyện khác. Ở khu vực Tây Nguyên, nơi tập trung chuyên sâu những hội đồng người dân tộc thiểu số có sinh kế nhờ vào vào rừng, diện tích quy hoạnh rừng giảm 312.416 ha, độ tàn che giảm 5,8 % và trữ lượng rừng giảm 25,5 triệu m3, tương tự gần 8 % tổng dự trữ rừng vương quốc .Nguyên nhân của sự sụt giảm diện tích quy hoạnh rừng gồm có :
- khai thác quá mức (50%);
- chuyển đổi rừng và đất rừng thành đất sản xuất nông nghiệp (20%);
- du mục và đói nghèo (20%); và
- cháy rừng, thiên tai và hiểm họa (10%).
Rất nhiều hoạt động giải trí nói trên có liên hệ với sinh kế, vì thế lôi kéo sự tham gia từ những người dân mà sinh kế của họ nhờ vào vào rừng, ví dụ như người dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, hoàn toàn có thể giúp giảm áp lực đè nén lên rừng .
Biểu đồ 2. Diện tích rừng bị cháy năm 2016 (đơn vị: nghìn ha)
Nguồn : Trung tâm Tư liệu và Dịch Vụ Thương Mại Thống kê, Tổng cục Thống kê
Phân loại rừng ở Việt Nam
Việc xác lập và phân loại rừng được lao lý bởi nhà nước và được thực thi trong những hoạt động giải trí quản trị nguồn tài nguyên rừng như dự trữ, giám sát và lên kế hoạch trồng rừng. Theo Thông tư số 34/2009 / TT-BNNPTNT của bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn về tiêu chuẩn xác lập và phân loại rừng, có 6 tiêu chuẩn sau :
| Phân loại rừng / Thuật ngữ | Định nghĩa |
|---|---|
| 1. Theo mục đích sử dụng | |
| Rừng phòng hộ | Là rừng được sử dụng chủ yếu để bảo vệ nguồn nước, bảo vệ đất, chống xói mòn, chống sa mạc hoá, hạn chế thiên tai, điều hoà khí hậu và bảo vệ môi trường. |
| Rừng đặc dụng (SUF) | Là rừng được sử dụng chủ yếu để bảo tồn thiên nhiên, mẫu chuẩn hệ sinh thái của quốc gia, nguồn gen sinh vật rừng; nghiên cứu khoa học; bảo vệ di tích lịch sử, văn hoá, danh lam thắng cảnh; phục vụ nghỉ ngơi, du lịch, kết hợp phòng hộ bảo vệ môi trường. |
| Rừng sản xuất | Là rừng được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh gỗ, các lâm sản ngoài gỗ và kết hợp phòng hộ, bảo vệ môi trường. |
| 2. Phân loại rừng theo nguồn gốc hình thành | |
| Rừng tự nhiên | Là rừng có sẵn trong tự nhiên hoặc phục hồi bằng tái sinh tự nhiên. |
| a) Rừng nguyên sinh: là rừng chưa hoặc ít bị tác động bởi con người, thiên tai; Cấu trúc của rừng còn tương đối ổn định. | |
| b) Rừng thứ sinh: là rừng đã bị tác động bởi con người hoặc thiên tai tới mức làm cấu trúc rừng bị thay đổi. | |
| – Rừng phục hồi: là rừng được hình thành bằng tái sinh tự nhiên trên đất đã mất rừng do nương rẫy, cháy rừng hoặc khai thác kiệt; | |
| – Rừng sau khai thác: là rừng đã qua khai thác gỗ hoặc các loại lâm sản khác. | |
| Rừng trồng | Là rừng được hình thành do con người trồng, bao gồm: |
| a) Rừng trồng mới trên đất chưa có rừng; | |
| b) Rừng trồng lại sau khi khai thác rừng trồng đã có; | |
| c) Rừng tái sinh tự nhiên từ rừng trồng đã khai thác. | |
| Theo thời gian sinh trưởng, rừng trồng được phân theo cấp tuổi, tùy từng loại cây trồng, khoảng thời gian quy định cho mỗi cấp tuổi khác nhau. | |
| 3. Phân loại rừng theo điều kiện lập địa | |
| Rừng núi đất | là rừng phát triển trên các đồi, núi đất. |
| Rừng núi đá | là rừng phát triển trên núi đá, hoặc trên những diện tích đá lộ đầu không có hoặc có rất ít đất trên bề mặt. |
| Rừng ngập nước | là rừng phát triển trên các diện tích thường xuyên ngập nước hoặc định kỳ ngập nước. |
| a) Rừng ngập mặn: là rừng phát triển ven bờ biển và các cửa sông lớn có nước triều mặn ngập thường xuyên hoặc định kỳ. | |
| b) Rừng trên đất phèn: là rừng phát triển trên đất phèn, đặc trưng là rừng Tràm ở Nam Bộ. | |
| c) Rừng ngập nước ngọt: là rừng phát triển ở nơi có nước ngọt ngập thường xuyên hoặc định kỳ. | |
| Rừng trên đất cát | là rừng trên các cồn cát, bãi cát. |
| 4. Phân loại rừng theo loài cây | |
| Rừng gỗ | là rừng bao gồm chủ yếu các loài cây thân gỗ. |
| a) Rừng cây lá rộng: là rừng có cây lá rộng chiếm trên 75% số cây. | |
| – Rừng lá rộng thường xanh: là rừng xanh quanh năm; | |
| – Rừng lá rộng rụng lá: là rừng có các loài cây rụng lá toàn bộ theo mùa chiếm 75% số cây trở lên; | |
| – Rừng lá rộng nửa rụng lá: là rừng có các loài cây thường xanh và cây rụng lá theo mùa với tỷ lệ hỗn giao theo số cây mỗi loại từ 25% đến 75%. | |
| b) Rừng cây lá kim: là rừng có cây lá kim chiếm trên 75% số cây. | |
| c) Rừng hỗn giao cây lá rộng và cây lá kim: là rừng có tỷ lệ hỗn giao theo số cây của mỗi loại từ 25% đến 75%. | |
| Rừng tre nứa | là rừng chủ yếu gồm các loài cây thuộc họ tre nứa như: tre, mai, diễn, nứa, luồng, vầu, lô ô, le, mạy san, hóp, lùng, bương, giang, v.v… |
| Rừng cau dừa | là rừng có thành phần chính là các loại cau dừa. |
| Rừng hỗn giao gỗ và tre nứa | a) Rừng hỗn giao gỗ – tre nứa: là rừng có cây gỗ chiếm > 50% độ tàn che; |
| b) Rừng hỗn giao tre nứa – gỗ: là rừng có cây tre nứa chiếm > 50% độ tàn che… | |
| 5. Phân loại rừng theo trữ lượng | |
| Đối với rừng gỗ | a) Rừng rất giàu: trữ lượng cây đứng trên 300 m 3 /ha; |
| b) Rừng giàu: trữ lượng cây đứng từ 201- 300 m 3 /ha; | |
| c) Rừng trung bình: trữ lượng cây đứng từ 101 – 200 m 3 /ha; | |
| d) Rừng nghèo: trữ lượng cây đứng từ 10 đến 100 m 3 /ha; | |
| đ) Rừng chưa có trữ lượng: rừng gỗ đường kính bình quân < 8 cm, trữ lượng cây đứng dưới 10 m 3 /ha. | |
| Đối với rừng tre nứa: | Rừng được phân theo loài cây, cấp đường kính và cấp mật độ |
| 6. Đất chưa có rừng | |
| Đất có rừng trồng chưa thành rừng | là đất đã trồng rừng nhưng cây trồng có chiều cao trung bình chưa đạt 1,5 m đối với các loài cây sinh trưởng chậm hay 3,0 m đối với các loài cây sinh trưởng nhanh và mật độ < 1.000 cây/ha. |
| Đất trống có cây gỗ tái sinh | là đất chưa có rừng quy hoạch cho mục đích lâm nghiệp, thực vật che phủ gồm cây bụi, trảng cỏ, lau lách và cây gỗ tái sinh có chiều cao 0,5 m trở lên đạt tối thiểu 500 cây/ha. |
| Đất trống không có cây gỗ tái sinh | là đất chưa có rừng quy hoạch cho mục đích lâm nghiệp gồm đất trống trọc, đất có cây bụi, trảng cỏ, lau lách, chuối rừng, chít, chè vè v.v… |
| Núi đá không cây | là núi đá trọc hoặc núi đá có cây nhưng chưa đạt tiêu chuẩn thành rừng. |
Nguồn: Thông tư 34/2009 / TT-BNNPTNT
Biểu đồ 3. Diện tích rừng trồng mới tại Việt Nam 2005 – 2017 (đơn vị: nghìn ha)
Nguồn : Trung tâm Tư liệu và Thương Mại Dịch Vụ Thống kê, Tổng cục Thống kê
Lịch sử chính sách quản lý rừng
Có hai văn bản luật quan trọng trong ngành lâm nghiệp :
– Luật Bảo vệ và Phát triển rừng ban hành lần đầu năm 1991 và được sửa đổi năm 2004 và 2016; và
Xem thêm: Top 10 những nghiên cứu về khoa học môi trường tiêu biểu nhất – Top Báo Cáo Thực Tập Tốt Nhất
– Luật Lâm nghiệp 2017 sẽ có hiệu lực thực thi hiện hành từ 1/1/2019
Sự phân quyền
Vào cuối những năm 1980, khi nhà nước Việt Nam quyết định hành động quy đổi từ nền kinh tế tài chính tập trung chuyên sâu sang nền kinh tế tài chính theo khuynh hướng thị trường, 1 số ít cải cách lớn đã diễn ra. Một trong số đó là Luật Bảo vệ và Phát triển rừng được trải qua năm 1991 sau 2 năm thanh tra rà soát từ 1989 – 1991, đổi khác việc coi ngành lâm nghiệp từ một ngành yếu, từ một ngành do nhà nước trấn áp thành ngành do hội đồng quản trị. Luật này được sửa đổi năm 2004 và năm nay, đưa vào 1 số ít yếu tố tăng trưởng rừng bền vững và kiên cố đã được quyết định hành động trong quy trình thanh tra rà soát luật .Kể từ đó, ngành lâm nghiệp đã và đang khuyến khích sự tham gia từ những cá thể, theo đó rừng được chuyển giao cho người dùng ( gồm có tổ chức triển khai và cá thể ), và khuyến khích sự tham gia của khối tư nhân trong việc bảo vệ rừng và sản xuất lâm nghiệp. Chính sách về phân quyền quản trị đến cấp cơ sở cũng đã và đang được tiến hành. Theo báo cáo giải trình của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, diện tích quy hoạnh rừng thuộc quản trị nhà nước giảm từ 80,1 % năm 2001 xuống 45,2 % năm năm ngoái, trong khi đó nhóm tư nhân có sự tăng tương ứng từ 19.9 % lên 54.8 %. Các hộ mái ấm gia đình và cá thể đã được chuyển giao 3.146 triệu ha. Tuy nhiên vẫn còn sống sót nhiều yếu tố. Việc đổi khác và tái cấu trúc tổ chức triển khai còn chậm, những công ty lâm nghiệp còn chưa tự lực, nguồn lực kinh tế tài chính không không thay đổi và người chiếm hữu rừng chưa có động lực để bảo vệ rừng .Từ năm 1990 đến nay, Việt Nam đã và đang tương hỗ những tổ chức triển khai quốc tế góp vốn đầu tư vào những chương trình và dự án Bất Động Sản, trong đó :
- Chương trình 327 (1993-1998) và Chương trình trồng mới 5 triệu héc-ta rừng (1998-2010)
- Dự án phát triển rừng của Ngân hàng thế giới (2004-2011) ; và
- Dự án Hiện đại hóa ngành Lâm nghiệp và Tăng cường khả năng chống chịu cho vùng ven biển (đang được thực hiện kể từ năm 2017)
Việt Nam cũng đã có những dự án Bất Động Sản cải tổ độ tàn che và chất lượng cũng như tăng giá trị kinh tế tài chính của những mẫu sản phẩm gỗ và góp thêm phần phân phối nhu yếu trong nước và xuất khẩu ra thị trường quốc tế, được hỗ trợ vốn bởi đối tác chiến lược tăng trưởng Nhật Bản, Hà Lan, Phần Lan và Đức .
Bảo vệ rừng
Lâm nghiệp là một trong những nghành nghề dịch vụ tiên phong về tài nguyên vạn vật thiên nhiên của Việt Nam được phát hành chủ trương bảo vệ và tăng trưởng. Một số chính sách và chủ trương đáng quan tâm gần đây gồm có :– Nghị định 05/2008 / NĐ-CP về việc xây dựng Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng ;– Nghị định 99/2010 / NĐ-CP về chi trả dịch vụ môi trường tự nhiên rừng ;– Nghị định 75/2015 / ND-CP về chính sách, chủ trương bảo vệ và tăng trưởng rừng ; và– Chính sách giảm nghèo nhanh và bền vững và kiên cố và tương hỗ dân tộc thiểu số quá trình năm ngoái – 2020 .Ngoài ra, chính phủ nước nhà cũng đã phê duyệt Đề án Quản lý rừng bền vững và kiên cố và chứng từ rừng năm nay – 2020 để phân phối những nhu yếu của thị trường trong nước và quốc tế so với mẫu sản phẩm từ gỗ có nguồn gốc hợp pháp và ngày càng tăng giá trị kinh tế tài chính của những mẫu sản phẩm gỗ .Nhìn chung, việc cải tổ chủ trương đã giúp cải tổ pháp lý về rừng. Các chủ trương thời nay đã tổng lực hơn, quản trị nhà nước bằng lao lý đã có tiến triển và nhận thức xã hội về rừng được cải tổ. Rừng đã được cải tổ cả về chất và lượng trong những năm qua, lệch giá ngành lâm nghiệp đã góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế tài chính. Cộng đồng đã và đang được hưởng lợi từ sự tăng trưởng này trải qua việc cải tổ tương hỗ kinh tế tài chính và tạo thêm công ăn việc làm .Tuy nhiên không phải tổng thể tiềm năng tăng trưởng, bảo vệ và quản trị rừng vững chắc đều đạt được thành tựu như kế hoạch. Một số chương trình và dự án Bất Động Sản vương quốc đã và đang được tiến hành kém và chậm. Ví dụ, Việt Nam vẫn chưa phát hành những nguyên tắc, tiêu chuẩn và thủ tục quản trị rừng vững chắc. Các cơ quan tiến hành thiếu vắng về nhân lực cũng như kỹ năng và kiến thức trình độ để tiến hành những chủ trương. Các chủ trương chiếm hữu và sử dụng đất lâm nghiệp chưa khá đầy đủ .Việc tiến hành cũng bị hạn chế do việc thực thi luật trong ngành được cho là còn yếu ; những văn bản luật và pháp luật không được tuân thủ khắt khe ; những chế tài chưa đủ sức răn đe. Việc giám sát của nhà nước còn mang tính chiếu lệ và thủ tục, tạo thời cơ cho tham nhũng. Ngoài ra, vai trò của những bên tương quan tại địa phương thường bị coi nhẹ .
Trong năm 2016, với sự giúp đỡ của chính phủ Phần Lan, hệ thống chia sẻ dữ liệu lâm nghiệp trực tuyến Việt Nam đã được khởi động để công bố dữ liệu ngành. Người dùng có thể tiếp cận các thông tin mới nhất về nguồn tài nguyên rừng. Dữ liệu về phát triển rừng và dữ liệu dự trữ rừng quốc gia (không gian và thuộc tính) từ năm 1990 đến 2016 đã có sẵn và chi tiết tới đơn vị rừng. Hệ thống này được định hướng sẽ giúp Việt Nam thực thi Luật Lâm nghiệp 2017 cũng như lên kế hoạch cho việc quản lý bền vững rừng và phấn đấu đạt mục tiêu xuất khẩu sản phẩm gỗ trong những năm tới. Tuy nhiên sau hai năm triển khai, hệ thống này mới có khá ít dữ liệu.
Xem thêm: Nghiên cứu tình hình suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi tại xã Ngọc Thanh – thị xã – Tài liệu text
Trong thời hạn tới Việt Nam cần trấn áp việc quy đổi đất lâm nghiệp sang mục tiêu sử dụng khác, nâng cao nhận thức xã hội về góp vốn đầu tư lâm nghiệp, và phân chia rừng cho thuê tới những tổ chức triển khai, hộ mái ấm gia đình và cá thể. Các chính sách, chủ trương và luật phát cần được hoàn thành xong ví dụ điển hình như sửa đổi và bổ trợ Luật Lâm nghiệp song song với những luật khác như Hiến pháp và Luật Đất đai. Hệ thống quản trị từ TW đến địa phương cần được thay đổi, tập trung chuyên sâu và việc tăng cường vai trò, nghĩa vụ và trách nhiệm và điều kiện kèm theo thao tác cho đội ngũ kiểm lâm xã .
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học