Kiên Giang – Wikipedia tiếng Việt

Kiên Giang là một tỉnh ven biển thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Nam Bộ.[3][4]

Phần lớn diện tích quy hoạnh Kiên Giang ngày này gồm có tỉnh Rạch Giá và hàng loạt tỉnh Hà Tiên cũ. Đây là tỉnh có diện tích quy hoạnh lớn nhất vùng Tây Nam Bộ và lớn thứ hai ở Nam Bộ ( sau tỉnh Bình Phước ). Tuy nhiên, vào thời nhà Nguyễn hàng loạt diện tích quy hoạnh tỉnh Kiên Giang ngày này đều thuộc tỉnh Hà Tiên. Tỉnh lị của tỉnh lúc bấy giờ là thành phố Rạch Giá cách Cần Thơ khoảng chừng 120 km và Thành phố Hồ Chí Minh khoảng chừng 250 km. Là tỉnh nằm trong vùng kinh tế tài chính trọng điểm vùng đồng bằng sông Cửu Long .Năm 2018, Kiên Giang là đơn vị chức năng hành chính Nước Ta đông thứ 11 về số dân, xếp thứ 19 về Tổng sản phẩm trên địa phận ( GRDP ), xếp thứ 31 về GRDP trung bình đầu người, đứng thứ 39 về vận tốc tăng trưởng GRDP. Với 1.723.067 người dân [ 5 ], GRDP đạt 101.887,58 tỉ Đồng ( tương ứng với 4,4 tỉ USD ), GRDP trung bình đầu người đạt 58,13 triệu đồng ( tương ứng với 2.527 USD ), vận tốc tăng trưởng GRDP 2021 đạt 0,58 %. [ 6 ]

Vị trí địa lý[sửa|sửa mã nguồn]

Ảnh vệ tinh khu vực Kiên Giang

Bạn đang đọc: Kiên Giang – Wikipedia tiếng Việt">Kiên Giang – Wikipedia tiếng Việt

Cửa khẩu Quốc tế Hà Tiên

Kiên Giang nằm tận cùng phía Tây Nam của Việt Nam, trong đó lãnh thổ bao gồm đất liền và hải đảo. Phần đất liền nằm trong tọa độ từ 9°23’50 – 10°32’30 vĩ Bắc và từ 104°26’40 – 105°32’40 kinh Đông.

Tỉnh Kiên Giang có vị trí địa lý :
Phần hải đảo nằm trong vịnh Đất nước xinh đẹp Thái Lan gồm có hơn 100 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó lớn nhất là đảo Phú Quốc và xa nhất là quần đảo Thổ Chu, tập trung chuyên sâu thành 5 quần đảo là quần đảo Hà Tiên ( Hải Tặc ), quần đảo Bà Lụa, quần đảo An Thới, quần đảo Nam Du và quần đảo Thổ Chu .Cực Bắc thuộc địa phận xã Tân Khánh Hoà, huyện Giang Thành .Cực Nam nằm ở xã Vĩnh Phong, huyện Vĩnh Thuận .Cực Tây tại phường Mỹ Đức, thành phố Hà TiênCực Đông nằm ở xã Hoà Lợi thuộc địa phận huyện Giồng Riềng [ 7 ] .Trung tâm tỉnh là thành phố Rạch Giá, cách Thành phố Hồ Chí Minh 250 km về phía Tây. Kiên Giang tiếp giáp Campuchia ở phía Bắc với đường biên giới dài 54 km. Vịnh xứ sở của những nụ cười thân thiện ở phía Tây có đường bờ biển dài hơn 200 km. Ngoài ra Kiên Giang có hơn 100 đảo lớn nhỏ .Kiên Giang nằm ven biển thuộc phía Tây Nam của Nước Ta, là vùng đất thuộc trấn Hà Tiên cũ do Tổng trấn Mạc Cửu tìm hiểu và khám phá vào thế kỷ 17 [ 8 ]. Đầu thế kỷ 18, Mạc Cửu được chúa Nguyễn thuần phục. Vào thời vua Minh Mạng Hà Tiên là một trong sáu tỉnh Nam Kỳ. Sau năm 1975 xây dựng tỉnh Kiên Giang cho đến thời nay. [ 8 ]Kiên Giang được nhiều người biết đến là vùng đất văn hóa truyền thống và du lịch nổi tiếng bậc nhất ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Cảnh đẹp của Kiên Giang thời xưa từng được ca tụng qua ” Hà Tiên thập vịnh “. Đến ngày này Kiên Giang được nhiều người biết đến qua danh thắng du lịch nổi tiếng là Hòn Phụ Tử ( gãy hòn Phụ, còn hòn Tử ) và đảo Phú Quốc. Ngoài ra, Kiên Giang còn có tiềm năng kinh tế tài chính với nguồn lợi vô cùng to lớn về thủy hải sản. Tỉnh lỵ của Kiên Giang là thành phố Rạch Giá, một trong hai thành phố biển ở Đồng bằng sông Cửu Long ( Hà Tiên và Rạch Giá ) .Kiên Giang có vị trí kế hoạch quan trong, nằm trong vùng vịnh xứ sở của những nụ cười thân thiện, gần với những nước thuộc Khu vực Đông Nam Á như Campuchia, Thailand, Malaysia, Nước Singapore, Chính thế cho nên Kiên Giang có nhiều điều kiện kèm theo thuận tiện trong việc lan rộng ra giao lưu kinh tế tài chính với những nước trong khu vực, đồng thời đóng vai trò cầu nối những tỉnh miền Tây Nam Bộ với bên ngoài [ 9 ] .

Điều kiện tự nhiên[sửa|sửa mã nguồn]

Một cánh đồng to lớn tại Hòn Đất Bãi Sao ở Phú QuốcKiên Giang có đủ những dạng địa hình từ đồng bằng, núi rừng và biển đảo. Trong đó, phần đất liền có địa hình tương đối phẳng phiu, thấp dần từ đông bắc xuống tây-nam. Do nằm ở vĩ độ thấp và giáp biển nên Kiên Giang có khí hậu nhiệt đới gió mùa gió mùa, nóng ẩm quanh năm nhiệt độ trung bình hàng tháng từ 27 – 27,50 C. Kiên Giang không chịu ảnh hưởng tác động trực tiếp của bão nhưng lượng nước mưa do bão chiếm một tỷ trọng đáng kể, nhất là vào cuối mùa mưa. Mùa mưa khởi đầu từ tháng 4 đến tháng 11, mùa khô từ tháng 12 đến tháng 3 năm sau. Lượng mưa trung bình hàng năm khoảng chừng 1.600 – 2.000 mm ở đất liền và 2.400 – 2.800 mm ở vùng đảo Phú Quốc [ 10 ]. Khí hậu Kiên Giang rất ít thiên tai, không rét, không có bão đổ xô trực tiếp, ánh sáng và nhiệt lượng dồi dào, nên rất thuận tiện cho nhiều loại cây cối và vật nuôi sinh trưởng [ 11 ] .Kiên Giang có 4 vùng đất đai chính là vùng phù sa ngọt thuộc tây sông Hậu, vùng phèn ngập lũ thuộc tứ giác Long Xuyên, vùng nhiễm mặn thuộc bán đảo Cà Mau và vùng đồi núi, hải đảo ở Phú Quốc và Kiên Hải. Trong đó, Đất nông nghiệp, chiếm 64,2 % diện tích quy hoạnh tự nhiên, đất rừng chiếm 122,8 nghìn ha, đất chuyên dùng 35,4 nghìn ha, đất ở 10,1 nghìn ha. Ngoài ra tỉnh còn có trên 70 nghìn ha đất hoang hoá và sản xuất chưa không thay đổi với hơn 25 nghìn ha vườn tạp. Rừng tại Kiên Giang rất ít, đa phần là rừng phòng hộ [ 9 ]. Kiên Giang là tỉnh có tiềm năng tài nguyên tương đối lớn mặc dầu đang ở mức thăm dò, nghiên cứu và điều tra nhưng trong bước đầu đã xác lập được 152 điểm quặng và 23 mỏ tài nguyên những loại khác. Trữ lượng đá vôi toàn tỉnh hiện có 440 triệu tấn, có năng lực khai thác 342 triệu tấn, trong đó trữ lượng khai thác công nghiệp là 235 triệu tấn, đủ nguyên vật liệu để sản xuất 4,6 triệu tấn clinker / năm trong suốt 40 năm. Than bùn, ước tính còn khoảng chừng 150 triệu tấn [ 9 ] .Nền nông nghiệp của Kiên Giang là nông nghiệp trồng lúa nước. Đất canh tác không tập trung chuyên sâu nhưng hầu hết phân bổ ở ven những TT huyện. Trên Quốc lộ 61 có một vùng trồng lúa ven nội ô huyện Giồng Riềng ngoài ra còn có đất canh tác của những mái ấm gia đình nằm sâu trong những xóm nhỏ. Xen kẽ với việc trồng lúa nước là những loại hoa màu và một số ít cây có giá trị công nghiệp cao như dừa, khóm …

Kiên Giang là tỉnh có nghề đánh bắt hải sản phát triển. Với bờ biển dài trên 200 km, có diện tích biển khoảng 63.000 km2, Kiên Giang tiềm năng rất phong phú để phát triển kinh tế biển. Đây là một lĩnh vực mà tỉnh có lợi thế hơn hẳn so với nhiều tỉnh khác trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Nước mắm Phú Quốc là một thương hiệu nước mắm nổi tiếng không những trong phạm vi cả nước mà còn trên bình diện quốc tế.

Tỉnh Hà Tiên thời nhà Nguyễn độc lập[sửa|sửa mã nguồn]

Năm 1757, Kiên Giang được biết là một đạo ở vùng Rạch Giá thuộc Trấn Hà Tiên do Mạc Thiên Tích xây dựng. Đến năm 1808, đạo Kiên Giang được đổi thành huyện Kiên Giang. Năm 1832, vua Minh Mạng đặt ra tỉnh Hà Tiên ( một trong [ [ Nam Kỳ Lục tỉnh ), gồm 1 phủ là Quan Biên ( đổi tên từ phủ An Biên ) thống lĩnh 8 huyện : Hà Châu ( đổi tên từ huyện Hà Tiên ), Long Xuyên ( sau này là địa phận Cà Mau ) và Kiên Giang ( sau này là địa phận tỉnh Rạch Giá ), Sài Mạt, Linh Quỳnh, Châu Sum ( hoàn toàn có thể là Chhuk, mà cũng hoàn toàn có thể là Bảy Núi ), Cần Vọt, Vũng Thơm. Thời vua Tự Đức cho đến khi Pháp chiếm Hà Tiên ( 1847 – 1867 ), tỉnh Hà Tiên gồm 1 phủ ( là phủ An Biên ) với 3 huyện : Hà Châu, Kiên Giang và Long Xuyên. Các huyện trước thuộc phủ Quảng Biên ( đất Cần Bột ( Kampot ), Vũng Thơm ) trả về cho nước Cao Miên .Phủ An Biên ( thời Tự Đức ), gồm :

Theo Đại Nam nhất thống chí của Quốc sử quán nhà Nguyễn thì vào thời vua Tự Đức, cương vực tỉnh Hà Tiên như sau: “…Đông-Tây cách nhau 37 dặm, Nam-Bắc cách nhau 25 dặm, phía Đông đến địa giới huyện Hà Dương tỉnh An Giang (35 dặm), phía Tây đến biển (2 dặm), phía Nam vượt qua núi Tô Châu đến biển (5 dặm), phía Bắc đến địa giới Cao Miên (25 dặm), phía Đông Nam đến địa giới huyện Phong Thịnh tỉnh An Giang (150 dặm linh), phía Tây Nam đến biển (chừng 1 dặm), phía Đông Bắc đến địa giới Cao Miên (25 dặm), phía Tây Bắc vượt qua núi Bạch Ô đến biển (20 dặm). Từ tỉnh lỵ đi về phía Đông đến Kinh 1.325 dặm…”

Như vậy, tỉnh Hà Tiên nhà Nguyễn nằm lê dài bên bờ vịnh xứ sở của những nụ cười thân thiện ( biển Tây ), suốt từ Cà Mau đến Hà Tiên, có thời kỳ tới tận tỉnh Kampot và thành phố Sihanoukville ( Kompong Som ) của Campuchia, phía Đông giáp với tỉnh An Giang nhà Nguyễn, phía Tây Bắc, phía Bắc và phía Đông Bắc tiếp giáp Cao Miên .

Trong cuốn Đất nước Việt Nam qua các đời, xem xét về các địa danh trấn Hà Tiên, Đào Duy Anh viết: “… Chúng ta đã biết Vũng Thơm, Cần Bọt, Sài Mạt là dải đất từ lỵ sở Hà Tiên đến Sài Mít. Tức dải đất bờ biển phía tây nam nước Cao Miên. Còn Chân Sum thì Nhất thống chí (An Giang) chép là núi ở phía nam huyện Hà Âm cách 10 dặm, cách bờ sông Vĩnh Tế ở phía Nam 10 dặm. Huyện Hà Âm là huyện ở phía bắc sông Vĩnh Tế (phía âm của sông) nên gọi tên là thế, đối với huyện Hà Dương là huyện ở phía nam (phía dương của sông). Có thể đất Chân Sum là đất Sóc Sum của tỉnh KamPot. Về Linh Quỳnh thì Nhất thống chí chép rằng núi Linh Quỳnh thuộc huyện Hà Châu cách 120 dặm và ở phía bắc sông Giang Thành, sông này có hai nguồn ra từ núi Linh Quỳnh. Linh Quỳnh tức địa điểm Linh Quỳnh của tỉnh KamPot nước Cao Miên. (Xem thế thì thấy rằng năm phủ Vũng Thơm, Cần Bọt, Chân Sum, Sài Mạt, Linh Quỳnh ở đời Nguyễn còn là đất của huyện Hà Châu tỉnh Hà Tiên và của huyện Hà Âm tỉnh An Giang, đến đời Tự Đức triều Nguyễn mới trả về nước Cao Miên).”[15]

Từ ngày 15 tháng 6 năm 1867, thực dân Pháp đặt hạt Thanh tra Kiên Giang. Ngày 16 tháng 8 năm 1967, đổi tên thành hạt Kiên Giang tỉnh Rạch Giá

Tỉnh Rạch Giá và tỉnh Hà Tiên thời Pháp thuộc[sửa|sửa mã nguồn]

Trước năm 1900[sửa|sửa mã nguồn]

Ngày 24 tháng 6 năm 1867, tỉnh thành Hà Tiên bị thực dân Pháp chiếm. Sau nhiều năm chần chừ và phân thiết, địa phận Hà Tiên được phân chia ra những đơn vị chức năng hành chánh khá phức tạp, theo từng thời gian khác nhau. Ngày 15 tháng 6 năm 1867, sau khi chiếm xong tỉnh Hà Tiên, thực dân Pháp cho xây dựng hạt Thanh tra Kiên Giang gồm có hai huyện Kiên Giang và Long Xuyên cũ. Ngày 16 tháng 8 năm 1867, hạt Thanh tra Rạch Giá được xây dựng do đổi tên từ hạt Thanh tra Kiên Giang trước đó .Năm 1868, tỉnh Hà Tiên cũ được chia ra làm hai hạt Thanh tra : Hà Tiên và Rạch Giá

Hạt Thanh tra Hà Tiên, nguyên là huyện Hà Châu với 5 tổng và 16 thôn: tổng Hà Thanh (5 thôn), tổng Thanh Di (3 thôn), tổng Nhuận Đức (1 thôn), tổng Hà Nhuận (5 thôn), tổng Phú Quốc (5 thôn)
Hạt Thanh tra Rạch Giá, nguyên là hai huyện Kiên Giang và Long Xuyên với 7 tổng và 110 thôn: tổng Kiên Định (14 thôn), tổng Thanh Giang (11 thôn), tổng Kiên Hảo (26 thôn), tổng Giang Ninh (11 thôn), tổng Long Thủy (25 thôn), tổng Quảng Xuyên (13 thôn).

Ngày 5 tháng 6 năm 1871, Pháp tách vùng Cà Mau ra khỏi Rạch Giá. Ngày 18 tháng 12 năm 1871, Pháp lại nhập Cà Mau vào Rạch Giá. Năm 1874, hạt Thanh tra Phú Quốc được xây dựng, nhưng vì kinh tế tài chính không tăng trưởng được nên một năm sau phải giải thể .

Ngày 5 tháng 1 năm 1876, thực dân Pháp chia Nam Kỳ thành 4 khu vực hành chính lớn, mỗi khu vực hành chính lại chia nhỏ thành các tiểu khu hay hạt tham biện (arrondissement administratif) thì tỉnh Hà Tiên cũ bị chia thành hai hạt tham biện là Hà Tiên và Rạch Giá, đồng thời các thôn cũng đổi thành các làng.

Năm 1882, thiết lập hạt tham biện Bạc Liêu trên cơ sở tách 3 tổng Quảng Long, Quảng Xuyên và Long Thủy của hạt tham biện Rạch Giá hợp với 2 tổng Thạnh Hòa và Thạnh Hưng tách từ hạt tham biện Sóc Trăng chuyển sang. Lỵ sở Bạc Liêu thuộc địa phận tổng Thạnh Hòa vốn trước đó thuộc hạt tham biện Sóc Trăng. Ngày 12 tháng 8 năm 1888, hạt tham biện Rạch Giá bị giải thể, nhập vào hạt tham biện Long Xuyên. Ngày 27 tháng 12 năm 1892, thực dân Pháp lại tái lập hạt tham biện Rạch Giá .Năm 1888, Hà Tiên cho thuộc về hạt tham biện Châu Đốc, đến cuối năm 1892 được phục sinh. Hạt tham biện Hà Tiên thuộc khu vực Bát Xắc ( Bassac ) chỉ còn đất huyện Hà Châu của tỉnh Hà Tiên cũ .
Theo Nghị định ngày 20 tháng 12 năm 1899 của Toàn quyền Đông Dương đổi tên tổng thể những hạt tham biện thành tỉnh thì từ ngày 1 tháng 1 năm 1900 hai hạt tham biện Rạch Giá và Hà Tiên trở thành tỉnh Rạch Giá và tỉnh Hà Tiên. Năm 1903, đảo Phú Quốc được đặt dưới quyền của đại diện thay mặt chủ tỉnh Hà Tiên .Ngày 20 tháng 5 năm 1920, thực dân Pháp cho xây dựng ở tỉnh Rạch Giá 5 Q. thường trực : Châu Thành, Giồng Riềng, Gò Quao, Long Mỹ, Phước Long .Tỉnh lỵ Rạch Giá đặt tại làng Vĩnh Thanh Vân thuộc Q. Châu Thành. Ngày 18 tháng 12 năm 1928, Toàn quyền Đông Dương ra Nghị định xây dựng thị xã hỗn hợp Rạch Giá thường trực tỉnh Rạch Giá trên cơ sở cải biến khu đô thị Rạch Giá, trụ sở tại làng Vĩnh Thanh Vân dưới quyền một viên Thị trưởng và một Hội đồng thị xã. Ngày 16 tháng 1 năm 1930, Pháp chia địa phận thị xã Rạch Giá thành 5 khu vực để đánh thuế. Ngày 30 tháng 4 năm 1934, Pháp nâng thị xã Rạch Giá lên thành thành phố Rạch Giá và chia thành 3 thành phố thường trực .Ngày 1 tháng 1 năm 1936, thực dân Pháp lập đại lý hành chánh An Biên thuộc tỉnh Rạch Giá, trụ sở đặt tại chợ Thứ Ba trên cơ sở tách ra từ Q. Phước Long. Đến ngày 1 tháng 8 năm 1939, Toàn quyền Đông Dương phát hành Nghị định nâng lên thành Q. An Biên, đặt dưới quyền một quan chức người Pháp .Tỉnh Hà Tiên từ năm 1913 đến năm 1924 bị giải thể, sáp nhập vào tỉnh Châu Đốc. Ngày 9 tháng 2 năm 1924, Hà Tiên lại trở thành một tỉnh độc lập. Từ năm 1924, tỉnh Hà Tiên gồm 4 Q. : Châu Thành, Giang Thành, Hòn Chông và Phú Quốc. Tỉnh lỵ Hà Tiên đặt tại làng Mỹ Đức thuộc Q. Châu Thành .
Sau Cách mạng tháng Tám 1945, Ủy ban Kháng chiến Hành chánh Nam bộ chủ trương bỏ cấp tổng, bỏ đơn vị chức năng làng, thống nhất gọi là xã, đồng thời bỏ tên tuổi Q., gọi sửa chữa thay thế bằng huyện. Chính quyền Nước Ta Cộng hòa đến năm 1956 cũng thống nhất dùng tên tuổi là xã, tuy nhiên vẫn gọi là Q. cho đến năm 1975. Lúc bấy giờ, tỉnh Rạch Giá và tỉnh Hà Tiên nằm trong list 21 tỉnh ở Nam Bộ .Năm 1947, Q. Phước Long được chính quyền sở tại thực dân Pháp giao cho tỉnh Bạc Liêu. Cũng trong năm này, chính quyền sở tại kháng chiến của lực lượng Việt Minh quyết định hành động đổi tên huyện Phước Long thành huyện Hồng Dân, khởi đầu thuộc tỉnh Rạch Giá, do lấy theo tên người chiến sỹ cộng sản Trần Hồng Dân ( 1916 – 1946 ) đã quyết tử tại địa phương trước đó. Năm 1951, huyện Hồng Dân được chính quyền sở tại Việt Minh giao về cho tỉnh Bạc Liêu .Năm 1951, chính quyền sở tại Việt Minh quyết định hành động giải thể tỉnh Rạch Giá, sáp nhập địa phận vào những tỉnh Bạc Liêu, Cần Thơ và Sóc Trăng. Trong đó, thị xã Rạch Giá và những huyện Châu Thành, Long Mỹ, Gò Quao, Giồng Riềng được giao về cho tỉnh Cần Thơ, những huyện Hồng Dân và An Biên được giao về cho tỉnh Bạc Liêu. Bên cạnh đó, một phần nhỏ đất đai tỉnh Rạch Giá cũng được giao về cho tỉnh Sóc Trăng quản trị .Tuy nhiên, việc giải thể tỉnh Rạch Giá, cũng như đổi tên gọi huyện Phước Long thành huyện Hồng Dân lại không được phía chính quyền sở tại Quốc gia Nước Ta thân Pháp của Bảo Đại và sau này là chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa công nhận. Đến năm 1954, chính quyền sở tại Việt Minh lại quyết định hành động tái lập tỉnh Rạch Giá. Tháng 10 năm 1954, những huyện Hồng Dân và Long Mỹ cũng trở lại thuộc tỉnh Rạch Giá. Sau năm 1956, chính quyền sở tại Cách mạng lại quyết định hành động giao huyện Hồng Dân cho tỉnh Sóc Trăng và giao huyện Long Mỹ cho tỉnh Cần Thơ quản trị trở lại như cũ .

Ngày 29 tháng 12 năm 1952, chính quyền Quốc gia Việt Nam thân Pháp quyết định công nhận đô thị tỉnh lỵ Rạch Giá trở thành thị xã hỗn hợp (commune mixte) Rạch Giá trực thuộc tỉnh Rạch Giá.

Song song đó, tỉnh Hà Tiên cũng bị giải thể giống như tỉnh Rạch Giá. Tháng 10 năm 1950, chính quyền sở tại Việt Minh quyết định hành động xây dựng tỉnh Long Châu Hà trên cơ sở hợp nhất tỉnh Hà Tiên với tỉnh Long Châu Hậu ( gồm có một phần tỉnh Châu Đốc và một phần tỉnh Long Xuyên cũ ) trước đó. Tuy nhiên, tên gọi tỉnh Long Châu Hà cũng không được chính quyền sở tại Quốc gia Nước Ta của Bảo Đại và chính quyền sở tại Nước Ta Cộng Hòa công nhận. Tỉnh Long Châu Hà sống sót cho đến năm 1954 thì cũng bị giải thể, phân loại lại cho tỉnh Hà Tiên, tỉnh Châu Đốc và tỉnh Long Xuyên như cũ .Như vậy, sau năm 1954, tỉnh Rạch Giá và tỉnh Hà Tiên đều được Phục hồi trở lại như cũ .

Tỉnh Kiên Giang ( tỉnh Rạch Giá ) quá trình 1956 – 1976[sửa|sửa mã nguồn]

Nước Ta Cộng hòa[sửa|sửa mã nguồn]

Dân số tỉnh Kiên Giang 1967[16]
Quận	Dân số
Hà Tiên	11.599
Kiên An	63.531
Kiên Bình	55.184
Kiên Lương	29.617
Kiên Tân	77.610
Kiên Thành	118.827
Phú Quốc	12.449
Tổng số	368.817

Ban đầu, chính quyền sở tại Quốc gia Nước Ta và sau đó là Nước Ta Cộng hòa vẫn duy trì tên gọi tỉnh Rạch Giá và tỉnh Hà Tiên như thời Pháp thuộc .Ngày 15 tháng 2 năm 1955, Thủ hiến Nam Việt của chính quyền sở tại Quốc gia Nước Ta quyết định hành động tạm sáp nhập vùng Chắc Băng và Q. An Biên thuộc tỉnh Rạch Giá vào tỉnh Sóc Trăng. Ngày 24 tháng 5 năm 1955, quyết định hành động sáp nhập ba Q. An Biên, Phước Long và Chắc Băng để xây dựng đặc khu An Phước thuộc tỉnh Sóc Trăng, nhưng không lâu sau lại cho giải thể đặc khu này. Sau đó, Q. An Biên và vùng Chắc Băng lại quay trở lại thuộc tỉnh Rạch Giá như cũ .

Ngày 22 tháng 10 năm 1956, Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Ngô Đình Diệm ký Sắc lệnh 143/VN để ” thay đổi địa giới và tên Đô thành Sài Gòn – Chợ Lớn cùng các tỉnh và tỉnh lỵ tại Việt Nam”. Địa giới và địa danh các tỉnh ở miền Nam thay đổi nhiều, một số tỉnh mới được thành lập. Theo Sắc lệnh này, địa phận Việt Nam Cộng hòa gồm Đô thành Sài Gòn và 22 tỉnh. Lúc này, tỉnh Hà Tiên bị bãi bỏ và 4 quận là Châu Thành, Hòn Chông, Giang Thành, Phú Quốc được sáp nhập vào tỉnh Rạch Giá để thành lập tỉnh Kiên Giang. Tỉnh lỵ tỉnh Kiên Giang đặt tại Rạch Giá và vẫn giữ nguyên tên là “Rạch Giá”, về mặt hành chánh thuộc xã Vĩnh Thanh Vân, quận Kiên Thành.

Xem thêm: Top 10 những nghiên cứu về khoa học môi trường tiêu biểu nhất – Top Báo Cáo Thực Tập Tốt Nhất

Sau năm 1956, thành phố Rạch Giá bị giải thể, sáp nhập vào địa phận xã Vĩnh Thanh Vân thuộc Q. Kiên Thành của tỉnh Kiên Giang .Năm 1957, theo Nghị định số 281 – BNV / HC / NĐ, tỉnh Kiên Giang gồm 6 Q. là Kiên Thành, Kiên Tân, Kiên Bình, Kiên An, Hà Tiên, Phú Quốc. Ngày 27 tháng 12 năm 1957, Nghị định số 368 – BNV / HC / NĐ bổ túc Nghị định số 281 – BNV / HC / NĐ ấn định những đơn vị chức năng hành chánh tỉnh Kiên Giang. Quận Kiên An gồm thêm xã Vĩnh Tuy. Trong đó, Q. Kiên An đổi tên từ Q. An Biên cũ, Q. Kiên Thành đổi tên từ Q. Châu Thành cũ, Q. Kiên Tân tách ra từ Q. Châu Thành cũ, Q. Kiên Bình thành lập trên phần đất hai Q. Gò Quao và Giồng Riềng cũ .Ngày 13 tháng 6 năm 1958, chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa phát hành phát hành Nghị định 314 – BNV / HC / NĐ về việc sửa đổi đơn vị chức năng hành chính tỉnh Kiên Giang. Trong đó Q. Kiên Bình được tách thành Q. Kiên Bình và Q. Kiên Hưng. Năm 1958, tỉnh Kiên Giang có 7 Q. : Kiên Thành, Kiên Tân, Kiên An, Kiên Bình, Kiên Hưng, Hà Tiên, Phú Quốc. Sau đó lại lập thêm Q. Kiên Long. Ngày 31 tháng 5 năm 1961, chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa lập thêm Q. Kiên Lương do tách đất từ hai Q. Kiên Thành và Hà Tiên ( địa phận Q. Kiên Lương lúc bấy giờ khác hẳn huyện Kiên Lương ngày này ). Ngày 24 tháng 12 năm 1961, lại giao hai Q. Kiên Long và Kiên Hưng cho tỉnh Chương Thiện vừa mới xây dựng .Năm 1968, tỉnh Kiên Giang có 7 Q. là : Kiên Thành, Kiên Tân, Kiên Bình, Kiên An, Kiên Lương, Hà Tiên, Phú Quốc. Sau năm 1968, chính quyền sở tại Việt Nam Cộng hòa lại lập thêm Q. Hiếu Lễ, do tách đất từ Q. Kiên An .Năm 1971, tỉnh Kiên Giang có 8 Q. là : Kiên Thành, Kiên Tân, Kiên Bình, Kiên An, Kiên Lương, Hà Tiên, Phú Quốc, Hiếu Lễ .

Quận Hà Tiên gồm 3 xã: Mỹ Đức, Phú Mỹ, Thuận Yên;
Quận Hiếu Lễ gồm 4 xã: Đông Hưng, Đông Thạnh, Tân Bằng, Vân Khánh Đông;
Quận Kiên An gồm 4 xã: Đông Hòa, Đông Thái, Đông Yên, Tây Yên;
Quận Kiên Bình gồm 8 xã: Bàn Tân Định, Hóa Quản, Long Thạnh, Ngọc Chúc, Thạnh Hòa, Thạnh Hưng, Thới An, Vĩnh Thạnh;
Quận Kiên Tân gồm 5 xã: Giục Tượng, Mông Thọ, Tân Hiệp, Tân Hội, Thạnh Đông;
Quận Kiên Thành gồm 7 xã: An Phước, Bình An, Lại Sơn, Minh Hòa, Mỹ Lâm, Sóc Sơn, Vĩnh Hòa Hiệp;
Quận Kiên Lương gồm 6 xã: An Bình, An Hòa, Bình Trị, Dương Hòa, Đức Phương, Tín Đạo;
Quận Phú Quốc gồm 3 xã: An Thới, Dương Đông, Hàm Ninh.

Ngày 20 tháng 11 năm 1970, chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa tái lập thị xã Rạch Giá, là thị xã tự trị thường trực chính quyền sở tại Trung ương Nước Ta Cộng hòa, đồng thời kiêm tỉnh lỵ tỉnh Kiên Giang. Thị xã Rạch Giá được tái lập trên cơ sở những xã Vĩnh Thanh Vân và An Hòa cùng thuộc Q. Kiên Thành trước đó. Từ đó cho đến năm 1975, thị xã Rạch Giá và tỉnh Kiên Giang là hai đơn vị chức năng hành chính cấp tỉnh ngang bằng nhau theo sự phân loại sắp xếp hành chính của Nước Ta Cộng hòa .

Chính quyền Cách mạng[sửa|sửa mã nguồn]

Tuy nhiên, chính quyền sở tại Mặt trận dân tộc bản địa giải phóng miền Nam Nước Ta và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vẫn giữ nguyên tên gọi tỉnh Rạch Giá từ năm 1956 cho đến năm 1976, đồng thời vẫn duy trì thị xã Rạch Giá thường trực tỉnh Rạch Giá. Năm 1957, chính quyền sở tại Cách mạng quyết định hành động giải thể tỉnh Hà Tiên, đổi thành huyện Hà Tiên và huyện Phú Quốc cùng thường trực tỉnh Rạch Giá. Tỉnh Rạch Giá khi đó gồm thị xã Rạch Giá và những huyện : Châu Thành, Gò Quao, Giồng Riềng, An Biên, Hà Tiên và Phú Quốc. Về sau, chính quyền sở tại Cách mạng lại cho xây dựng thêm huyện Tân Hiệp trên cơ sở tách đất từ huyện Châu Thành và huyện Giồng Riềng. Bên cạnh đó, huyện Châu Thành cũng được chia thành huyện Châu Thành A và huyện Châu Thành B cùng thuộc tỉnh Rạch Giá .Năm 1964, chính quyền sở tại Cách mạng xây dựng huyện Vĩnh Thuận trên cơ sở tách ra từ huyện An Biên. Huyện Vĩnh Thuận thuộc tỉnh Rạch Giá có địa giới hành chính trùng với Q. Kiên Long thuộc tỉnh Kiên Giang của chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa. Năm 1965, giao huyện Hà Tiên và huyện Phú Quốc cho tỉnh An Giang quản trị. Đến năm 1967 lại trả hai huyện Hà Tiên và Phú Quốc về cho tỉnh Rạch Giá như trước. Tuy nhiên, năm 1971 khi Trung ương Cục miền Nam quyết định hành động xây dựng tỉnh Châu Hà, tách ra từ tỉnh An Giang, trên phần đất tỉnh Châu Đốc và tỉnh Hà Tiên trước đó thì huyện Hà Tiên, huyện Phú Quốc cùng với huyện Châu Thành A của tỉnh Rạch Giá lại được giao về cho tỉnh Châu Hà quản trị. Đến năm 1974 ba huyện này lại cùng thuộc tỉnh Long Châu Hà .Sau khi đã chuyển giao huyện Châu Thành A về cho tỉnh Châu Hà và sau đó là tỉnh Long Châu Hà quản trị, huyện Châu Thành B cũng được đổi tên lại thành huyện Châu Thành thuộc tỉnh Rạch Giá như cũ. Từ đó cho đến năm 1976, tỉnh Rạch Giá còn lại thị xã Rạch Giá và những huyện : Châu Thành, Gò Quao, Giồng Riềng, An Biên, Tân Hiệp, Vĩnh Thuận .Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, chính quyền sở tại quân quản Cộng hòa miền Nam Nước Ta bắt đầu vẫn duy trì tỉnh Rạch Giá như trước đó cho đến đầu năm 1976. Lúc này, chính quyền sở tại Cách mạng cũng bỏ tên tuổi ” Q. ” có từ thời Pháp thuộc và lấy tên tuổi ” huyện ” ( Q. và phường dành cho những đơn vị chức năng hành chánh tương tự khi đã đô thị hóa ) .Ngày 20 tháng 9 năm 1975, Bộ Chính trị ra Nghị quyết số 245 – NQ / TW về việc bỏ khu, hợp tỉnh trong toàn nước ” nhằm mục đích thiết kế xây dựng những tỉnh thành những đơn vị chức năng kinh tế tài chính, kế hoạch và đơn vị chức năng hành chính có năng lực xử lý đến mức cao nhất những nhu yếu về tăng cường sản xuất, tổ chức triển khai đời sống vật chất, văn hóa truyền thống của nhân dân, về củng cố quốc phòng, bảo vệ trị an, và có năng lực góp phần tốt nhất vào sự nghiệp chung của cả nước “. Theo Nghị quyết này, địa phận tỉnh Rạch Giá sẽ được chia ra vào sáp nhập vào những tỉnh mới, tên gọi tỉnh mới cùng với nơi đặt tỉnh lỵ sẽ do địa phương ý kiến đề nghị lên. Cụ thể như sau :

Tỉnh Cà Mau, tỉnh Bạc Liêu và hai huyện Vĩnh Thuận, An Biên (ngoại trừ 2 xã Đông Yên và Tây Yên) của tỉnh Rạch Giá sẽ hợp nhất lại thành một tỉnh.
Phần còn lại của tỉnh Rạch Giá cùng với toàn bộ diện tích tỉnh Long Châu Hà và huyện Thốt Nốt của tỉnh Cần Thơ sẽ hợp nhất lại thành một tỉnh.

Nhưng đến ngày 20 tháng 12 năm 1975, Bộ Chính trị lại ra Nghị quyết số 19 / NQ kiểm soát và điều chỉnh lại việc hợp nhất tỉnh ở miền Nam Nước Ta cho sát với tình hình trong thực tiễn, theo đó tỉnh Rạch Giá cũ ( gồm có cả ba huyện Hà Tiên, Phú Quốc, Châu Thành A hiện cùng thuộc tỉnh Long Châu Hà nhưng trước năm 1971 lại cũng đều thuộc tỉnh Rạch Giá ) vẫn để thành một tỉnh riêng không liên quan gì đến nhau .

Tỉnh Kiên Giang từ năm 1976 đến nay[sửa|sửa mã nguồn]

Tháng 2 năm 1976, nhà nước Nước Ta quyết định hành động tái lập tỉnh Kiên Giang trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh tỉnh Rạch Giá và ba huyện : Châu Thành A, Hà Tiên, Phú Quốc vốn thuộc tỉnh Long Châu Hà trước đó. Lúc này, huyện Châu Thành A bị giải thể và sáp nhập trở lại vào huyện Châu Thành như trước. Tỉnh Kiên Giang lúc đó gồm thị xã Rạch Giá và 8 huyện : An Biên, Châu Thành, Giồng Riềng, Gò Quao, Hà Tiên, Phú Quốc, Tân Hiệp, Vĩnh Thuận. Tỉnh lỵ là thị xã Rạch Giá .Ngày 3 tháng 6 năm 1978, Hội đồng nhà nước ban hành Quyết định số 125 – CP [ 17 ] về việc chia huyện Châu Thành thuộc tỉnh Kiên Giang thành hai huyện lấy tên là huyện Hòn Đất và huyện Châu Thành thuộc tỉnh Kiên Giang. Theo đó, huyện Hòn Đất gồm có những xã Nam Thái Hoa, Mỹ Lâm, Sóc Sơn của huyện Châu Thành cũ và xã Bình Sơn của huyện Hà Tiên cắt sang. Địa bàn huyện Hòn Đất thuộc tỉnh Kiên Giang thời nay chính là địa phận huyện Châu Thành A thuộc tỉnh Rạch Giá và sau đó thuộc tỉnh Long Châu Hà trước năm 1976, còn địa phận huyện Châu Thành phần còn lại sau khi chia tách cũng chính là địa phận huyện Châu Thành B thuộc tỉnh Rạch Giá cũ .Ngày 14 tháng 1 năm 1983, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 4 – HĐBT [ 18 ] về việc xây dựng huyện Kiên Hải thuộc tỉnh Kiên Giang .Ngày 13 tháng 1 năm 1986, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 7 – HĐBT [ 19 ] về việc chia huyện An Biên thuộc tỉnh Kiên Giang thành hai huyện lấy tên là huyện An Biên và huyện An Minh .Ngày 8 tháng 7 năm 1998, nhà nước Nước Ta phát hành Nghị định số 47/1998 / NĐ-CP [ 20 ] về việc xây dựng thị xã Hà Tiên và xây dựng những phường thuộc thị xã Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang. Theo đó, xây dựng thị xã Hà Tiên trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh và dân số của thị xã Hà Tiên, xã Thuận Yên ( trừ 2.732 ha diện tích quy hoạnh tự nhiên và 3.302 nhân khẩu giao về xã Phú Mỹ quản trị ), xã Mỹ Đức và xã Tiên Hải thuộc huyện Hà Tiên. Sau khi kiểm soát và điều chỉnh địa giới hành chính để xây dựng thị xã Hà Tiên, huyện Hà Tiên còn lại 89.548,5 ha diện tích quy hoạnh tự nhiên và 62.162 nhân khẩu, gồm 6 xã và 1 thị xã .Ngày 21 tháng 4 năm 1999, nhà nước Nước Ta phát hành Nghị định số 28/1999 / NĐ-CP [ 21 ] về việc đổi tên huyện Hà Tiên thành huyện Kiên Lương thuộc tỉnh Kiên Giang .Ngày 26 tháng 7 năm 2005, nhà nước Nước Ta phát hành Nghị định số 97/2005 / NĐ-CP ‘ [ 22 ] về việc xây dựng thành phố Rạch Giá thuộc tỉnh Kiên Giang trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh tự nhiên, dân số của thị xã Rạch Giá .Ngày 6 tháng 4 năm 2007, nhà nước Nước Ta phát hành Nghị định số 58/2007 / NĐ-CP [ 23 ] về việc kiểm soát và điều chỉnh địa giới hành chính huyện ; xây dựng huyện U Minh Thượng và xây dựng xã thuộc những huyện Vĩnh Thuận, Kiên Lương và Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang .Sau khi kiểm soát và điều chỉnh, tỉnh Kiên Giang có 14 đơn vị chức năng hành chính thường trực, gồm những huyện : Kiên Lương, Hòn Đất, Giồng Riềng, Gò Quao, Châu Thành, Tân Hiệp, An Biên, An Minh, Vĩnh Thuận, U Minh Thượng, Kiên Hải, Phú Quốc, thị xã Hà Tiên và thành phố Rạch Giá .Ngày 29 tháng 6 năm 2009, nhà nước Nước Ta phát hành Nghị quyết số 29 / NQ-CP [ 24 ] về việc kiểm soát và điều chỉnh địa giới hành chính xã, phường, thuộc những huyện, xây dựng xã thuộc thị xã Hà Tiên và những huyện : Kiên Lương, Tân Hiệp, Giồng Riềng, Vĩnh Thuận ; đồng thời kiểm soát và điều chỉnh địa giới hành chính huyện Kiên Lương để xây dựng huyện Giang Thành .Tỉnh Kiên Giang có 634.833,32 ha diện tích quy hoạnh tự nhiên và 1.726.026 nhân khẩu, có 15 đơn vị chức năng hành chính thường trực, gồm có những huyện : Kiên Lương, Hòn Đất, Châu Thành, Tân Hiệp, Giồng Riềng, Gò Quao, An Biên, An Minh, Vĩnh Thuận, U Minh Thượng, Kiên Hải, Phú Quốc, Giang Thành, thị xã Hà Tiên và thành phố Rạch Giá .Ngày 18 tháng 2 năm năm trước, Thủ tướng nhà nước ban hành Quyết định số 268 / QĐ-TTg [ 25 ] về việc công nhận thành phố Rạch Giá là đô thị loại II thường trực tỉnh Kiên Giang .Ngày 17 tháng 9 năm năm trước, Thủ tướng nhà nước ban hành Quyết định số 1676 / QĐ-TTg công nhận huyện đảo Phú Quốc là đô thị loại II. [ 26 ]Ngày 11 tháng 9 năm 2018, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phát hành Nghị quyết số 573 / NQ-UBTVQH14 về việc xây dựng thành phố Hà Tiên trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh tự nhiên và dân số của thị xã Hà Tiên ( nghị quyết có hiệu lực thực thi hiện hành từ ngày 1 tháng 11 năm 2018 ). [ 27 ]Ngày 9 tháng 12 năm 2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phát hành Nghị quyết số 1109 / NQ-UBTVQH14 về việc xây dựng thành phố Phú Quốc trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh tự nhiên và dân số của huyện Phú Quốc ( nghị quyết có hiệu lực hiện hành từ ngày 1 tháng 1 năm 2021 ). [ 28 ]Tỉnh Kiên Giang có 3 thành phố và 12 huyện như lúc bấy giờ .
Tỉnh Kiên Giang có 15 đơn vị chức năng hành chính cấp huyện được chia thành 3 thành phố và 12 huyện với 144 đơn vị chức năng hành chính cấp xã, gồm có 10 thị xã, 18 phường và 116 xã. [ 28 ]
Nuôi Ngọc điệp ở Hòn Dõi – Phú Quốc . Khu lấn biển ở TP. Rạch Giá, Kiên GiangNăm 2012 Tốc độ tăng trưởng kinh tế tài chính đạt 11,81 %, tiềm năng đề ra là 12,5 % xếp hạng thứ 3 trong những tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long sau Hậu Giang với 14,13 %, Bạc Liêu đạt 12,57 %, GDP trung bình đầu người năm 2012 là 2026 USD / người / năm, sản lượng lương thực của tỉnh đạt 4,28 triệu tấn cao nhất từ trước đến nay và là năm thứ 2 đứng đầu cả nước về sản lượng lương thực [ 29 ], trong đó sản lượng lúa đạt 4.287.175 tấn, tăng 366.026 tấn so cùng kỳ, đây là năm sản lượng lương thực đạt cao nhất từ trước đến nay [ 30 ]. Sản lượng khai thác và nuôi trồng thủy hải sản ước 548.182 tấn, đạt 100,95 % kế hoạch, tăng 8,24 %, trong đó sản lượng khai thác 421.201 tấn, đạt 100,29 % kế hoạch và tăng 6,11 %, sản lượng nuôi trồng thủy hải sản 126.981 tấn, đạt 103,24 % kế hoạch và tăng 15,96 % so với năm 2011 [ 30 ] .Giá trị sản xuất công nghiệp năm 2012 ước đạt 16.055,3 tỷ đồng, đạt 99,11 % kế hoạch, tăng 10,01 % so với cùng kỳ năm 2011. Tổng mức kinh doanh bán lẻ sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ ước 41.710 tỷ đồng, tăng 18,02 % cùng kỳ. Kim ngạch xuất khẩu ước đạt 620 triệu USD. Trong đó, hàng nông sản 438 triệu USD và hàng hải sản đạt 157 triệu USD. Kim ngạch nhập khẩu ước 35 triệu USD. Tình hình góp vốn đầu tư và hoạt động giải trí thực thi góp vốn đầu tư, thương mại, du lịch được tăng cường thực thi, lôi cuốn có hiệu suất cao những nguồn lực cho góp vốn đầu tư tăng trưởng của tỉnh. Tổng vốn góp vốn đầu tư toàn xã hội ước 24.406,9 tỷ đồng, Vốn ngân sách do địa phương quản trị giá trị khối lượng triển khai xong ước triển khai 3.269 tỷ đồng, giải ngân cho vay 3.214 tỷ đồng [ 30 ] .Tổng thu ngân sách nhà nước ước 4.406 tỷ đồng, đạt 97,9 % dự trù kiểm soát và điều chỉnh. Tổng chi ngân sách ước 8.357 tỷ đồng, đạt 105,4 % dự trù kiểm soát và điều chỉnh, trong đó chi góp vốn đầu tư tăng trưởng 2.742 tỷ đồng chưa kể nguồn vốn trái phiếu nhà nước, chi liên tục 4.558,8 tỷ đồng. Hoạt động ngân hàng nhà nước, nguồn vốn hoạt động giải trí liên tục tăng trưởng 14,28 %, kêu gọi vốn tại địa phương tăng 20,59 % so với năm 2011, bảo vệ vốn tín dụng thanh toán cho nhu yếu tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội địa phương. Doanh số cho vay ước đạt 49.950 tỷ đồng tăng 8,8 % so năm trước, dư nợ cho vay là 25.650 tỷ đồng tăng 6,39 % so năm trước, tăng trưởng tín dụng thanh toán và chất lượng tín dụng thanh toán được trấn áp, tỷ suất nợ xấu không vượt quá 3 %. Chỉ số giá tiêu dùng ( CPI ) 11 tháng tăng 6,3 % so với tháng 12 năm 2011, ước CPI tháng 12 năm 2012 so với tháng 12 năm 2011 tăng 6,5 – 7,5 %, thấp hơn so với mức trung bình chung của cả nước ( 8 % ) [ 30 ] .

Kinh tế biển[sửa|sửa mã nguồn]

Kiên Giang là tỉnh có vùng biển rộng khoảng chừng 63.290 km2, với 5 quần đảo, trong đó có 3 thành phố ven biển : Rạch Giá, Hà Tiên, Phú Quốc cùng với 5 huyện : An Biên, An Minh, Hòn Đất, Kiên Hải và Kiên LươngKiên Giang cũng là tỉnh nằm trong ngư trường thời vụ Kiên Giang – Cà Mau. Đây là ngư trường thời vụ lớn nhất nước ta. Năm 2020, mặc kệ đại dịch COVID-19, tổng sản lượng khai thác và nuôi trồng thủy hải sản của tỉnh Kiên Giang ước đạt 836.175 tấn, vượt 10,75 % kế hoạch, gồm : Khai thác đánh bắt cá hơn 572.000 tấn, nuôi trồng 264.105 tấn, trong đó tôm nuôi 92.490 tấn, vượt 8,8 % kế hoạch, tăng 11,7 % so với năm 2019
Cảng An Thới ở phường An Thới, thành phố Phú QuốcKiên Giang nằm cách thành phố Hồ Chí Minh khoảng chừng 250 km đường đi bộ về phía tây nam, mạng lưới hệ thống giao thông vận tải ở tỉnh tương đối thuận tiện, gồm có đường đi bộ, đường thuỷ và đường hàng không. Trong đó, Hệ thống giao thông vận tải đường đi bộ không ngừng tăng trưởng. Giao thông nội bộ những thành phố, thị xã được tăng cấp và tráng nhựa. Các tuyến đường huyết mạch trên địa phận tỉnh là Quốc lộ 80, Quốc lộ 61, Quốc lộ 63 và Tỉnh lộ 11 … Mạng lưới giao thông vận tải đường thuỷ của tỉnh cũng tương đối hoàn hảo. Về giao thông vận tải vận tải đường bộ theo đường hàng không thì Kiên Giang có Sân bay Rạch Giá và Sân bay Quốc tế Phú Quốc, rất thuận tiện về việc lưu thông trong tỉnh và trong nước .

Biển số xe[sửa|sửa mã nguồn]

Thành phố Rạch Giá: 68-X1-S1
Thành phố Hà Tiên: 68-H1
Thành phố Phú Quốc: 68-P1
Huyện An Biên: 68-B1
Huyện An Minh: 68-M1
Huyện Châu Thành: 68-C1
Huyện Giang Thành: 68-F1
Huyện Giồng Riềng: 68-G1
Huyện Gò Quao: 68-E1
Huyện Hòn Đất: 68-D1
Huyện Kiên Hải: 68-S1
Huyện Kiên Lương: 68-K1
Huyện Tân Hiệp: 68-T1
Huyện U Minh Thượng: 68-L1
Huyện Vĩnh Thuận: 68-N1
Biển số xe ô tô: 68A, 68B, 68C, 68D, 68LD
Biển số xe kinh doanh vận tải: 68E, 68H, 68F.

Lịch sử phát triển dân số tỉnh Kiên Giang qua các năm

Năm	Số dân	±%
1995	1.392.000	—
1996	1.422.300	+2.2%
1997	1.452.900	+2.2%
1998	1.480.300	+1.9%
1999	1.504.200	+1.6%
2000	1.522.700	+1.2%
2001	1.540.900	+1.2%
2002	1.559.600	+1.2%
2003	1.578.900	+1.2%
2004	1.599.100	+1.3%
2005	1.619.800	+1.3%
2006	1.637.800	+1.1%
2007	1.654.900	+1.0%

Năm	Số dân	±%
2008	1.672.300	+1.1%
2009	1.688.500	+1.0%
2010	1.699.700	+0.7%
2011	1.714.100	+0.8%
2012	1.788.580	+4.3%
2013	1.810.454	+1.2%
2014	1.723.067	−4.8%
2015	1.776.705	+3.1%
2016	1.796.763	+1.1%
2017	1.809.562	+0.7%
2018	1.723.067	−4.8%
2019	1.923.067	+11.6%
2020	1.728.869	−10.1%

Nguồn: Niên giám thống kê dân số tỉnh Kiên Giang qua các năm[1][31]

Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2019, dân số toàn tỉnh Kiên Giang đạt 1.923.067 người, mật độ dân số đạt 272 người/km² Trong đó dân số sống tại thành thị đạt 587.800 người, chiếm 28,3% dân số toàn tỉnh[32], dân số sống tại nông thôn đạt 1.335.267 người, chiếm 71,7% dân số[32]. Dân số nam đạt 973.236 người[33], trong khi đó nữ đạt 949.831 người[34]. Tỷ lệ tăng tự nhiên dân số phân theo địa phương tăng 10,8 ‰[35] Tỷ lệ đô thị hóa tính đến năm 2020 đạt 27%.[cần dẫn nguồn]

Về dân tộc bản địa và tôn giáo, Kiên Giang là địa phận cư trú của hơn 15 dân tộc bản địa khác nhau. Trong đó, người Kinh chiếm khoảng chừng 85,5 %, Người Khmer chiếm khoảng chừng 12,2 % dân số tập trung chuyên sâu đa phần ở những huyện Châu Thành, Gò Quao. Người Hoa chiếm khoảng chừng 2,2 % dân số sinh sống ở thành phố Rạch Giá và huyện Châu Thành. Còn lại là một số ít dân tộc bản địa khác như : Chăm, Tày, Mường, Nùng ….Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2019, toàn tỉnh có 12 tôn giáo khác nhau đạt 513.283 người, nhiều nhất là Phật giáo có 272.662 người, tiếp theo là Công giáo đạt 136.789 người, đạo Cao Đài có 49.697 người, Phật giáo Hòa Hảo có 45.920 người, đạo Tin Lành chiếm 5.697 người, Đạo Tứ Ân Hiếu Nghĩa đạt 1.791 người, Hồi giáo đạt 419 người, Tịnh độ cư sĩ Phật hội Nước Ta đạt 218 người. Còn lại những tôn giáo khác như Baha’i giáo có 39 người, Minh Sư Đạo có 26 người, Bửu Sơn Kỳ Hương có 22 người và Bà La Môn chỉ có ba người. [ 36 ]
Trường Trung cấp Kỹ thuật – Nghiệp vụ Kiên Giang ở Tp. Rạch GiáTính đến năm 2018, toàn tỉnh Kiên Giang có 485 trường học ở những cấp đại trà phổ thông, trong đó có 43 trường trung học phổ thông, 167 trường trung học cơ sở và 275 trường tiểu học, ngoài những còn có 236 trường mẫu giáo. Với mạng lưới hệ thống trường học như vậy, nền giáo dục trong địa phận Kiên Giang tương đối ổn đinh, góp thêm phần làm giảm thiểu nạn mù chữ trong địa phận tỉnh. Hiện nay Kiên Giang có 1 trường Đại học và 5 trường Cao đẳng. Danh sách những trường Đại học, Cao đẳng tại Kiên Giang :

Đại học Kiên Giang (QL61, TT Minh Lương, H Châu Thành, tỉnh Kiên Giang)
Trường Cao đẳng Y tế Kiên Giang (14 Phạm Ngọc Thạch, P Vĩnh Thanh, TP Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang)
Trường Cao đẳng Nghề Kiên Giang (Nguyễn Trung Trực, P An Hoà, TP Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang)
Cao đẳng Kiên Giang (425 Mạc Cửu, P Vĩnh Thanh, TP Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang)
Cao đẳng Sư phạm Kiên Giang (449 Nguyễn Chí Thanh, P Rạch Sỏi, TP Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang)

Một cơ sở sản xuất nước mắm tại Phú QuốcKiên Giang nằm tận cùng về phía tây nam của Nước Ta, nơi giao thoa văn hóa truyền thống của nhiều vùng miền cả nước, truyền thống văn hoá tỉnh nhà cũng cho nên vì thế mà rất đa dạng chủng loại, phong phú, biểu lộ qua những nghành nghề dịch vụ văn học, nghệ thuật và thẩm mỹ, siêu thị nhà hàng, tiệc tùng, làng nghề truyền thống lịch sử … Văn hóa nhà hàng ở đây cũng rất đa dạng chủng loại, phong phú với hàng trăm món ăn những loại với những đặc sản nổi tiếng như Cá nhồng, Nước mắm Phú Quốc, Cháo môn, Sò huyết Hà Tiên, Bún cá Kiên Giang …

Hằng năm trên địa bàn tỉnh diễn ra nhiều lễ hội, nhưng đặc sắc nhất là lễ hội anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực diễn ra vào tháng tháng Tám âm lịch thu hút hàng ngàn lượt khách trong và ngoài tỉnh đến tham gia. các làng nghề truyền thống rất đặc sắc như đan đệm bàng, dệt chiếu Tà Niên, nắn nồi Hòn Đất, làm hàng thủ công mỹ nghệ bằng đồi mồi, làm huyền phách ở Hà Tiên…