Quảng cáo
Bạn đang đọc: Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu: Những mặt tích cực và hạn chế">Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu: Những mặt tích cực và hạn chế
Nhân dịp hội nghị khí hậu COP 26 vừa khai mạc ở Glasgow ngày 31/10/2021, tất cả chúng ta hãy khám phá xem những giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu của Việt Nam có những mặt tích cực và những hạn chế nào ? Mời quý vị nghe quan điểm của tiến sỹ Huỳnh Long Vân, Nhóm Nghiên cứu Văn Hóa Đồng Nai Cửu Long Úc Châu .
RFI: Xin kính chào ông Huỳnh Long Vân. Trước hết xin ông cho biết là phát triển kinh tế của Việt Nam bị biến đổi khí hậu đe dọa như thế nào?
TS Huỳnh Long Vân: Phát triển kinh tế của Việt Nam gắn liền với địa hình đặc biệt của một quốc gia trải dài từ Bắc xuống Nam dọc theo bờ biển dài 3200km với 112 cửa sông. Vùng duyên hải, nơi cư ngụ của hơn 74% dân số, là cột sống của nền kinh tế Việt Nam: 80 % sản xuất kỹ nghệ của Việt Nam tập trung trên vùng đất nhỏ hẹp dọc theo duyên hải từ Hải Phòng đến Thành Phố Hồ Chí Minh. Sản xuất nông nghiệp chủ yếu ở những vùng đất thấp, đóng góp 24% GDP, 30% hàng xuất khẩu. Riêng châu thổ đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đóng góp 45,8% lượng nông phẩm của toàn quốc và 80% lượng gạo xuất khẩu mỗi năm.
Theo những Dự kiến của bộ Tài Nguyên và Môi Trường Việt Nam ( MONROE ), đến năm 2100, mực nước biển dọc theo bờ biển Việt Nam hoàn toàn có thể dâng cao 1 m. Nước biển dâng cao, phối hợp với giông bão, sẽ là mối rình rập đe dọa nghiêm trọng lên những thành phố vùng duyên hải, những hải cảng, những hạ tầng. trái lại trong trường hợp hạn hán nóng bức, nước mặn xâm nhập sâu hơn vào trong nước, đặc biệt quan trọng ở vùng châu thổ ĐBSCL .Theo Phúc trình của Ủy Ban Liên Chính Phủ IPCC ( Intergovernmental Panel on Climate Change ) 2007 về BĐKH, cho thấy khi nhiệt độ trung bình toàn thế giới tăng 1,5 °C mực nước biển ở Biển Đông sẽ dâng cao khoảng chừng 0,51 – 0,66 m vào năm 2100 và như thế sẽ gây ra những ảnh hưởng tác động như sau :Trung phần Việt Nam có nhiều dòng sông ngắn bắt nguồn từ dãy Trường Sơn, chảy ra những vùng đồng bằng duyên hải, nên trong tương lai khi mực nước biển dâng cao 0,5 – 0,6 m và trong trường hợp có mưa to trong nhiều ngày, sẽ có những trận lũ lụt kinh khủng lê dài hơn so với hiện tại. Một phần của những khu kinh tế tài chính ở châu thổ sông Hồng, Đông Bắc phần ( Quảng Ninh ), Bắc và Nam Trung phần từ Quảng Bình, Thừa Thiên-Huế, TP. Đà Nẵng, Khánh Hoà đến Tỉnh Bình Định và ở Đông Nam phần sẽ bị ngập nước vào mùa mưa .Riêng ĐBSCL, do dòng chảy sông Mekong giao động rất mạnh theo mùa, nên hằng năm bị ngập lụt vào mùa mưa và ngập mặn vào mùa khô Khi nước biển dâng cao 0,5 – 0,6 m thực trạng ngập nước và ngập mặn theo mùa sẽ trầm trọng hơn so với lúc bấy giờ .Tóm lại, dù những tiềm năng của Hiệp định Paris năm ngoái số lượng giới hạn nhiệt độ tăng 1,5 °C có đạt được, nước biển vẫn liên tục dâng cao 0,51 – 0,66 m vào cuối thế kỷ XXI, đủ để gây ra những tổn thất đáng kể so với những khu kỹ nghệ tập trung chuyên sâu ở vùng duyên hải, cũng như trong canh tác nông ngư nghiệp, gây khó khăn vất vả cho đời sống của người dân toàn nước nói chung và ĐBSCL nói riêng .Phúc trình mới nhất của IPCC vào tháng 8/2021 cho thấy viễn ảnh đen tối hơn về những ảnh hưởng tác động của BĐKH, Trái đất đang trên đà bị hâm sôi thêm 1.5 °C, và trong vòng 2 thập niên sẽ chạm ngưỡng 1.5 °C, nếu khí nhà kính liên tục được phát thải như lúc bấy giờ .
RFI: Về kế hoạch cắt giảm khí thải như đã cam kết tại hội nghị COP21, Việt Nam hiện đang tiến hành đến đâu?
TS Huỳnh Long Vân: Việt Nam đang trên đà phát triển nhanh chóng, nên nhu cầu năng lượng và lượng khí nhà kính phát thải ngày càng gia tăng. Công nghiệp là ngành có tốc độ tăng trưởng cao nhất và đóng góp lớn vào nền kinh tế của Việt Nam. Cho nên, lượng phát thải khí CO2 ra môi trường là rất lớn và con số này đang tiếp tục tăng:
Vào năm năm trước, Bộ Tài Nguyên và Môi Trường ( TN&MT ) đã báo cáo giải trình hiệu quả kiểm kê khí nhà kính, xác lập bốn nghành nghề dịch vụ phát khí thải chính tại Việt Nam : nguồn năng lượng ; nông nghiệp ; sử dụng đất, biến hóa sử dụng đất và lâm nghiệp ( Land Use, Land use Change and Forestry-LULUCF ) và những khu công nghiệp và giao thông vận tải vận tải đường bộ. Ước tính công nghiệp Việt Nam sẽ phát thải 300 triệu tấn CO2 tương tự vào năm 2020 và 520 triệu tấn vào năm 2030 .Mặc dù là một vương quốc đang tăng trưởng, không có nghĩa vụ và trách nhiệm cắt giảm khí nhà kính, nhưng Việt Nam đã tích cực, nhanh gọn phê chuẩn Nghị định thư Kyoto và tự nguyện tham gia vào kế hoạch “ Dự kiến quyết tâm góp phần của từng vương quốc ( Intended National Determined Contribution-INDC ). Được sự tương hỗ của những vương quốc Bắc Âu, Đức, Úc v.v…, Việt Nam đã thiết lập 24 giải pháp để cắt giảm khí nhà kính phát thải .
RFI: Riêng về lĩnh vực năng lượng, Việt Nam đang phát triển các năng lượng tái tạo như thế nào để hạn chế tác động của biến đổi khí hậu?
TS Huỳnh Long Vân: Trong bối cảnh tiềm năng thủy điện lớn cơ bản đã khai thác hết, nhiệt điện than khó thu xếp vốn quốc tế do cam kết chống biến đổi khí hậu toàn cầu, nhiệt điện khí hóa lỏng phụ thuộc vào nguồn nhiên liệu thế giới, cho nên việc phát triển năng lượng tái tạo nói chung được Việt Nam chú trọng.
Ngoài điện gió, điện mặt trời là nguồn năng lượng tái tạo khác được Việt Nam khai thác. Việt Nam có tiềm năng lớn về năng lượng mặt trời, do ở gần xích đạo và tồn tại những vùng khô nắng nhiều, như vùng biên giới Tây Nam Bộ giáp ranh Cam Bốt và các tỉnh nam Trung Bộ. Vì thế, điện mặt trời cũng đang được nhà nước Việt Nam khuyến khích phát triển khi dừng các dự án điện hạt nhân và giảm bớt các nhà máy nhiệt điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
RFI: Theo ông đâu là những mặt tích cực của các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu ở Việt Nam?
TS Huỳnh Long Vân: Ngoài những phương án cắt giảm khí nhà kính phát thải và phát triển năng lượng tái tạo, Việt Nam còn có thêm hai dự án:
Thứ nhất là dự án Bất Động Sản hợp tác giữa Viện Dầu khí Việt Nam và Tập đoàn quốc tế Großmann Ingenieur Consult GmbH ( GICON ® ) ứng dụng những công nghệ tiên tiến mới : sử dụng điện gió – khi không được kêu gọi – để sản xuất khí Hydrogen bằng nước biển ; sử dụng công nghệ sinh học và điện giải nước để chuyển hóa sinh khối ( Biomass ) thành methane sinh học. Đây là điểm rất khuyến khích cho thấy Việt Nam mở màn nhận ra giá trị về nguồn năng lượng và những ứng dụng hữu dụng của của khí Hydrogen. Ước mong những dự án Bất Động Sản về khí Hydrogen XANH được tiến hành rộng rải như, tồn trữ nguồn năng lượng Hydrogen dưới dạng Hydrogen pin và chuyên chở Hydrogen dưới dạng một vật liệu tiền-năng lượng ( pro-energy substance ) đến những trạm phân phối Hydrogen để cung ứng nhu yếu nguồn năng lượng sạch của Việt Nam trong tương lai .Thứ hai là dự án Bất Động Sản “ Lúa gạo : Nguồn nguồn năng lượng xanh ”, do GIZ Việt Nam và Sanofi Việt Nam, tiến hành tăng trưởng nguồn nguồn năng lượng sinh khối, quy đổi lò hơi sử dụng nguyên vật liệu hóa thạch sang sử dụng sinh khối trấu ở nhà máy sản xuất Sanofi Việt Nam, nhằm mục đích giảm lượng chất thải và không khí ô nhiễm .Ngoài ra, mẫu sản phẩm phụ của quy trình đốt cháy trấu là tro trấu. Tro trấu có hàm lượng cao silica chính là nguồn nguyên vật liệu phụ gia cho những ngành công nghệ tiên tiến gạch ngói, thiết kế, phân bón hữu cơ. Tuy nhiên, hiện tại tro trấu vẫn chưa được khai thác và sử dụng hiệu suất cao. Thông qua dự án Bất Động Sản này, xí nghiệp sản xuất Sanofi Việt Nam sẽ giảm 40 % ngân sách hơi nước và đặc biệt quan trọng sẽ sử dụng 100 % nguồn nguồn năng lượng sinh khối trấu trong sản xuất, góp thêm phần vào sự tăng trưởng vững chắc của kinh tế tài chính, xã hội và thiên nhiên và môi trường tại Việt Nam .
RFI: Nhưng bên cạnh đó, còn những lĩnh vực nào mà theo ông, Việt Nam chưa quan tâm đúng mức?
TS Huỳnh Long Vân: Trước nhất là về sản xuất nông nghiệp. Quả địa cầu sẽ bị hâm nóng ít nhất là 1,5°C trong thời gian vài thập niên sắp tới, dù lượng khí nhà kính phát thải có được cắt giảm mạnh mẽ hay không và khi đó nước biển sẽ dâng cao thêm 0,51-0,66m. Như thế, tình trạng ngập lụt trong mùa mưa và ngập mặn trong mùa khô của ĐBSCL sẽ trầm trọng hơn so với hiện nay, như đã trình bày bên trên. Để tự cứu mình, Viện Quy hoạch Thủy lợi miền Nam đã phác họa kế hoạch ứng phó, để có đủ nước ngọt dùng cho sinh hoạt, cũng như thiết kế các công trình ngăn mặn, thoát lũ.
Tuy nhiên, ĐBSCL không chỉ bị tác động ảnh hưởng bởi BĐKH, mà còn đứng trước những thử thách khác do chính những kế hoạch sản xuất nông ngư nghiệp tạo ra :Thứ nhất, trong khi nước biển dâng mỗi năm chỉ khoảng chừng 2-3 mm, việc khai thác nước ngầm thiếu trấn áp khiến cho ĐBSCL bị sụt lún gấp nhiều lần so với nước biển dâng cao. Thứ hai là việc liên tục canh tác lúa vụ 3. Thứ ba là việc chuyển tải nước sông Hậu xuống vùng duyên hải để trồng lúa và nuôi trồng thủy hải sản nước ngọt / lợ làm trầm trọng thêm thực trạng xâm nhập mặn vào mùa khô .Những hoạt động và sinh hoạt vừa kể của người dân là do chủ trương thiếu đồng nhất của những địa phương, khiến tất cả chúng ta không khỏi thiếu tín nhiệm về hiệu suất cao của kế hoạch ứng phó tác động ảnh hưởng của nước biển dâng cao do ảnh hưởng tác động của biến đổi khí hậu mà Viện Quy hoạch Thủy lợi miền Nam vạch ra cho ĐBSCL .Rừng đước, ngoài công dụng bảo vệ bờ biển chống sụt lún và giông bão, còn có công dụng hấp thụ khí nhà kính, nhờ phản ứng sinh học quang hợp và tồn trữ carbon dưới dạng than bùn. Đốn rừng đước để lấy đất đào ao nuôi tôm không chỉ làm mất đi 3 công dụng vạn vật thiên nhiên quý báu đó, mà còn biến những ao nuôi tôm thành những trũng phát thải khí methane .Không giống như những bãi rác và những đống cỏ mụt rơm rạ, những ao nuôi tôm nằm rải rác khắp nơi, nên việc thu gom khí methane phát thải từ những ao này không hề triển khai được. Methane phóng thích sống sót trong bầu khí quyển 100 năm và gây ra hiệu ứng khí nhà kính gấp 28-34 lần so với khí carbonic. Những ảnh hưởng tác động xấu đi này phải được nhận thấy, không nên vì cái lợi trước mắt của nuôi trồng loại thủy hải sản này mà được cho phép những quận huyện vùng duyên hải liên tục đua nhau ngày càng tăng diện tích quy hoạnh ao đầm nuôi tôm .Còn về việc cắt giảm và thu gom khí nhà kính phát thải, tuy Việt Nam tỏ ra rất tích cực, nhưng vẫn còn một vài lãnh vực chưa được chăm sóc đến trong kế hoạch cắt giảm khí nhà kính, như khu công nghệ tiên tiến lọc dầu, sản xuất xi-măng, gạch ngói, doanh nghiệp sản xuất xe hơi, xe máy, vật tư kiến thiết, chế xuất thực phẩm, ở những căn hộ cao cấp, cao ốc, bến cảng, cảng hàng không quốc tế, v.v.Ngoài những nhà máy điện than, những xí nghiệp sản xuất điện sử dụng dầu cặn, sinh khối và trấu, khí đốt vạn vật thiên nhiên cũng đều phát khí thải, vì vậy Việt Nam cần điều tra và nghiên cứu tăng trưởng “ Công nghệ Thu gom khí nhà kính ” có hiệu suất cao cao. Đây là lãnh vực chưa hề được Việt Nam chăm sóc đến .Có được công nghệ tiên tiến thu gom khí nhà kính phát thải không chỉ phân phối tiềm năng net-zero phát thải, nhưng quan trọng hơn nữa là tạo ra điều kiện kèm theo để tổng hợp sản xuất Methane sinh học ( CO2 thu gom + H2 xanh tạo ra từ nguồn điện gió hay điện mặt trời ). Nguồn Methane sinh học này sẽ là nguyên vật liệu cho những nhà máy sản xuất điện khí của Việt Nam và Việt Nam có được một “ Chu Trình Kín ” sản xuất điện năng với net-zero phát thải .
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký
Tải ứng dụng RFI để theo dõi hàng loạt thời sự quốc tế
Download_on_the_App_Store_Badge_VN_RGB_blk_100217
google-play-badge_vi
Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Công nghệ