Cấu tạo răng- tổng hợp và chi tiết

Lợi răng bao quanh cổ răng tạo thành bờ, gọi là cổ răng sinh lý. Phần răng thấy được trong miệng là thân răng lâm sàng. Cổ răng sinh lý đổi khác tùy theo nơi bám và bờ của lợi viền, khi tuổi càng cao thì nơi bám này càng có xu thế chuyển dời dần về phía chóp răng .
Bao gồm men, ngà răng ( mô cứng ) và tủy răng ( mô mềm ) .

Men răng

Men răng có nguồn gốc ngoại bì, là tổ chức triển khai cứng nhất khung hình là tổ chức triển khai có tỉ lệ muối vô cơ cao nhất trong những tổ chức triển khai rắn của khung hình : 96 % là muối vô cơ .
Tính chất hóa học : men răng là tổ chức triển khai cứng, giòn, cản tia X. Bình thường men có màu trong mờ, mỏng mảnh, ngấm vôi tốt, qua lớp men hoàn toàn có thể nhìn thấy ngà ở dưới nên răng có màu trắng hơi vàng. Khi men dày, ngấm vôi không đều, màu men chuyển sang xám hoặc trắng xanh. Lớp men phủ thân răng thường dày mỏng dính không đều, chỗ dày nhất là núm răng ( hơn 1,5 mm ), ở vùng cổ, men răng mỏng mảnh dần và tận cùng bằng một cạnh góc nhọn. Tỷ trọng của men : 2,9 – 3 .
Tính chất hóa học :
Thành phần vô cơ : chiếm 96 %, đa phần là hydroxy apatit Ca10 ( PO4 ) 6 ( OH ) 2, ngoài những còn 1 số lượng rất ít nhưng không hề thiếu được là muối cacbonat : trong đó có MgCO3 chiếm 2 % chất vô cơ, một lượng nhỏ clorua, fluorua, sunfat Na và K .
Thành phần hữu cơ : chiếm 1 %, hầu hết là axit amin histidin, lysin arginin ( những axit amin trong keratin ), còn lại 3 % là nước .

Cấu trúc tổ chức học: phần vô cơ bao gồm những trụ bao bọc bởi chất hũu cơ, trên kính hiển vi điện tử thường thấy các trụ men rộng 5 – 10µm    (1micromet = 10-6 met) tối đa có thể tới 20µm. Trên kính hiển vi điện tử: một trụ men gồm có trụ nhỏ từ 500-1000A chiều rộng và 3000-5000A (1 Angstrom = 10-8 cm) chiều dài. Các trụ này cũng được bao bọc bởi chất hữu cơ.  Hướng trụ men là thẳng đứng với ngà răng. Trên núm răng : hướng trụ men như nan hoa bánh xe mà tâm là sừng tủy. Hướng trụ men ở cổ răng hàm cũng vuông góc đối với ngà răng. Bên ngoài men răng có phủ một lớp hữu cơ : gọi là màng thứ phát. Lúc R mới mọc, men răng còn non, có tới 30% chất hữu cơ và nước. Dần dần men răng già đi, chất vô cơ tăng dần, có thể là do các tinh thể sắp xếp lại sát nhau hơn, mặt khác men răng cũng ngấm các chất vi lượng chủ yếu là Fluor làm cho apatit chuyển thành Fluoroapatit. Trên men răng không phải là chỗ nào cũng cứng đều, nơi cứng nhất là ở bên ngoài.

Ngà răng :

Ngà là một tổ chức triển khai chiếm khối lượng đa phần ở thân răng, trong điều kiện kèm theo thông thường ngà răng không lộ ra ngoài, và được bao trùm trọn vẹn bởi men răng và xương răng. Ngà răng bảo phủ và bảo vệ cho tủy R. Ngà là tổ chức triển khai ít rắn hơn và chun giãn hơn men răng, không giòn và dễ vỡ như men .
Tính chất hóa học :
* Thành phần hữu cơ và nước : chiếm 30 %, đa phần là chất keo collagen .
Cấu trúc tổ chức triển khai học : tùy theo tiến trình xảy ra sự tạo ngà mà có những đổi khác quan trọng về mặt cấu trúc, gồm 2 loại tổ chức triển khai sau đây :
– Ngà tiên phát : lớp ngà tạo nên trong quy trình hình thành răng, chiếm khối lượng đa phần của răng, gồm : ống ngà, chất giữa những ống ngà và dây Tomes .
+ Ống ngà : ống ngà xuất phát từ mặt phẳng tủy rồi chay suốt chiều dài của ngà và tận cùng bằng một đầu chột của đường ranh giới men ngà. Các ống ngà ở cùng một vùng thường chạy song song với nhau nhưng không khi nào chạy theo một đường thẳng mà có đoạn chạy gấp khúc, đặc biệt quan trọng là ở đoạn vùng cổ răng. Các ống ngà có đường đi hình chữ S ở ngà thân răng, đường đi khá thẳng ở ngà chân răng. Số lượng ống ngà ở vùng gần tủy răng : 50.000 ống / mm2, ở vùng ngoại biên : 15.000 ống / mm2. Lý do là vì tỷ suất diện tích quy hoạnh mặt phẳng phía trong ( mặt tiếp giáp ngà tủy ) so với mặt phẳng phía ngoài ( mặt ranh giới men ngà và ngà – xương răng ) là 1 : 5. Đường kính ống ngà vùng tủy là 3-5 µm, vùng ranh giới men ngà là 1 µm. Thực ra lúc đầu, đường kính ống ngà ở vùng ranh giới men ngà cũng to nhưng dần bị thu hẹp lại trong quy trình sống sót. Ngoài ra còn có những ống ngà phụ và những nhánh nối .
+ Ngà gian ống : chất giữa những ống ngà được hình thành bởi sự ngấm vôi những thành phần hữu cơ có cấu trúc sợi, trong đó hầu hết là những sợi keo sắp xếp thẳng góc với ống ngà .
+ Dây Tomes : trong ống ngà có dây tomes là đuôi nguyên sinh chất lê dài của tạo ngà bào, nó bảo vệ sự trao đổi chuyển hóa và năng lực tạo ngà. Tùy theo chiều dày của lớp ngà răng, chiều dài của đuôi này thường là 2-3 mm nhưng hoàn toàn có thể đạt tới 5 mm. Đường kính của nó biến hóa, giảm dần từ trong ra ngoài, khoảng chừng 4-5 µm trước khi đi vào lớp tiền ngà, 1-3 µm ở vùng ngà gần tủy, 0,5 – 1 µm ở vùng ngà xa tủy. Trên đường đi, nó cho những nhánh bên ( vi nhung mao ) đi vào những ngà gian ống, những nhánh này có đường kính 0.35 µm đến 0.6 µmm hoàn toàn có thể tiếp xúc với nhánh của những đuôi lân cận .
Ngà thứ phát : là ngà được hình thành ở tiến trình răng đã hình thành rồi, có 2 loại .

            + Ngà sinh lý được hình thành liên tục trong suốt thời gian tồn tại của răng với nhịp độ rất chậm.

+ Ngà thứ phát bệnh lý hình thành bởi quy trình bệnh lý của răng ( lớp ngà phản ứng ) do sâu răng, do sang chấn, do quy trình làm mòn răng hoặc do tạo lỗ hàn .
Độ cứng của ngà răng ở thân, cổ và chân răng tựa như nhau. Tuy vậy, tùy theo vùng, độ cứng của ngà có khác nhau. Ngà răng cứng nhất được thấy ở khoảng cách tủy 0,4 đến 0,6 mm cho tới khoảng chừng giữa lớp ngà, ở gần tủy, ngà răng mềm hơn, ở vùng ngoại vi tương đối mềm. Ngà răng tự nhiên có màu vàng nhạt, có độ đàn hồi cao. Ngà răng xốp và có tính thấm .

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học