Tim – Wikipedia tiếng Việt

Xem những nghĩa khác của ” tim ” ở trang Tim ( xu thế )

Tim bình thường nghe như được nghe bằng ống nghe

Trục trặc khi nghe tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn.
Tim người : 1. Tâm nhĩ phải ; 2. Tâm nhĩ trái ; 3. Tĩnh mạch chủ trên ; 4. Động mạch chủ ; 5. Động mạch phổi ; 6. Tĩnh mạch phổi ; 7. Van hai lá ; 8. Van động mạch chủ ; 9. Tâm thất trái ; 10. Tâm thất phải ; 11. Tĩnh mạch chủ dưới ; 12. Van ba lá ; 13. Van động mạch phổi

Tiếng tim đập
Trục trặc khi nghe tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn.

Tim là bộ phận quan trọng trong hệ tuần hoàn của động vật,[1] với chức năng bơm đều đặn để đẩy máu theo các động mạch và đem dưỡng khí và các chất dinh dưỡng đến toàn bộ cơ thể, đồng thời loại bỏ các chất thải trong quá trình trao đổi chất.[2] Tim hút máu từ tĩnh mạch về tim sau đó đẩy máu đến phổi để trao đổi khí CO2 lấy khí O2. Tim nằm ở khoang giữa trung thất trong ngực.[3]

Trong khung hình người, động vật hoang dã có vú và những loài chim, tim được chia thành bốn phần : tâm nhĩ trái và tâm nhĩ phải ở nửa trên ; tâm thất trái và tâm thất phải ở nửa dưới. [ 4 ] [ 5 ] Thường tâm nhĩ phải và tâm thất phải được gộp vào gọi là nửa bên phải và phần kia được gọi là nửa bên trái của tim. [ 6 ] Tim cá có hai ngăn, một tâm nhĩ và một tâm thất, trong khi tim những loài bò sát có ba ngăn. [ 5 ] Máu chảy qua tim theo một chiều do van tim ngăn máu chảy ngược. [ 3 ] Tim được phủ bọc trong một túi bảo vệ, gọi là màng ngoài tim có chứa một lượng nhỏ chất bôi trơn. Tim được cấu tạo thành ba lớp : thượng tâm vị, cơ tim và màng trong của tim. [ 7 ]

Tim bơm máu thông qua cả hai hệ thống tuần hoàn. Máu có nồng độ oxy thấp từ hệ tuần hoàn đi vào tâm nhĩ phải từ tĩnh mạch chủ trên và dưới và đi đến tâm thất phải. Từ đây máu được bơm vào hệ tuần hoàn phổi, tại đó máu nhận được oxy và thải ra carbon dioxide. Máu được tăng cường oxy trở về tâm nhĩ trái, đi qua tâm thất trái và được đẩy ra thông qua các động mạch chủ vào hệ tuần hoàn máu, nơi oxy được sử dụng và chuyển hóa thành carbon dioxide.[2] Ngoài ra máu mang dưỡng chất từ gan và hệ tiêu hóa đến các cơ quan khác nhau của cơ thể, đồng thời vận chuyển chất thải đến gan và thận.[cần dẫn nguồn] Thông thường với mỗi nhịp tim đập, tâm thất phải bơm cùng một lượng máu vào phổi như các tâm thất trái đẩy máu vào cơ thể. Tĩnh mạch vận chuyển máu đến tim, trong khi động mạch đẩy máu ra khỏi tim. Tĩnh mạch thường có áp lực thấp hơn so với động mạch.[2][3] Tim co bóp với tốc độ khoảng 72 nhịp mỗi phút khi ở trạng thái nghỉ.[2] Tập thể dục làm tăng nhịp tim tạm thời, nhưng làm giảm nhịp tim nghỉ ngơi về lâu dài – điều này là tốt cho sức khỏe tim mạch.[8]

Bệnh tim mạch ( CVD ) là nguyên do phổ cập nhất gây tử trận trên toàn thế giới trong năm 2008, chiếm 30 % những trường hợp tử vong của năm này. [ 9 ] [ 10 ] Trong số những ca tử trận hơn ba phần tư là do bệnh động mạch vành và đột quỵ. [ 9 ] Các yếu tố rủi ro tiềm ẩn gồm có : hút thuốc, thừa cân, tập thể dục không đủ, cholesterol cao, huyết áp cao và tiểu đường v.v… [ 11 ] Chẩn đoán bệnh tim mạch thường được triển khai bằng cách lắng nghe tim đập bằng ống nghe, ECG hoặc bằng siêu âm. [ 3 ] Bệnh tim được điều trị đa phần với bác sĩ chuyên khoa tim mạch, mặc dầu rất nhiều trình độ khác hoàn toàn có thể tham gia. [ 10 ]Tim được cấu tạo từ một loại cơ đặc biệt quan trọng là cơ tim. Tim con người trung bình đập 72 lần mỗi phút, sẽ đập khoảng chừng 2,5 tỷ lần trong thời hạn trung bình 66 năm tuổi thọ. Nó nặng khoảng chừng 250 – 300 gram ( 9-11 oz ) ở phái đẹp và 300 đến 350 gram ( 11-12 oz ) ở phái mạnh. [ 12 ]
Tim động vật hoang dã có cấu tạo phức tạp tăng dần theo mức độ tiến hóa của loài. Từ loài bậc thấp có tim 1 ngăn ( như giun đốt ), rồi đến 2 ngăn ở lớp cá, 3 ngăn ở lưỡng cư, 4 ngăn có vách hụt ở bò sát, 4 ngăn ở chim và thú. Kể từ lớp cá, tim có những van tim ngăn giữa những ngăn để giúp máu chảy theo 1 chiều duy nhất .Tim người, những loài có vú, loài chim là một khối cơ rỗng, khối lượng ở loài người trung bình khoảng chừng 300 gr, được chia thành 4 ngăn : 2 tâm nhĩ và 2 tâm thất. Nhĩ phải và nhĩ trái, thành mỏng mảnh, nhận máu tĩnh mạch, đưa xuống thất ; thất phải và thất trái, thành dày, bơm máu vào động mạch với áp lực đè nén cao. Hai tâm nhĩ ngăn cách nhau bởi vách liên nhĩ, hai tâm thất ngăn cách nhau bởi vách liên thất .Độ dày của những thành tim ở những buồng đổi khác tùy theo tính năng của nó. Thành cơ tim thất trái dày gấp 2 đến 4 lần thành thất phải, do nó phải bơm máu với áp lực đè nén cao hơn để thắng sức cản lớn của tuần hoàn mạng lưới hệ thống .Năng lượng thiết yếu cho sự hoạt động của máu xuất phát từ thành cơ tim .

Các ngăn tim[sửa|sửa mã nguồn]

Tim có 4 ngăn, 2 tâm nhĩ trên và 2 tâm thất dưới. Tâm nhĩ mở thông với tâm thất trải qua những van nhĩ thất .

Hệ thống van tim[sửa|sửa mã nguồn]

• Giữa tâm nhĩ và tâm thất có van nhĩ thất (bên trái là van hai lá, bên phải là van ba lá). Giữa động mạch phổi và tâm thất có van bán nguyệt (van tổ chim).

Hướng chảy của máu được xác định bởi sự hiện diện của các van tim. Các van tim là những lá mỏng, mềm dẻo, là tổ chức liên kết được bao quanh bởi nội tâm mạc.

Van nhĩ – thất : ngăn giữa nhĩ và thất, bên trái có van hai lá, bên phải có van ba lá. Nó giúp máu chảy một chiều từ nhĩ xuống thất. Các cột cơ gắn với van nhĩ-thất bởi những dây chằng. Cột cơ co rút khi tâm thất co, nó không giúp cho sự đóng của van, mà nó kéo chân van về phía tâm thất, ngăn sự lồi của những lá van về tâm nhĩ trong kỳ thất co rút. Nếu dây chằng bị đứt hoặc nếu một trong những cột cơ bị tổn thương, máu hoàn toàn có thể trào ngược về tâm nhĩ khi thất co, đôi lúc gây nên rối loạn tính năng tim trầm trọng .Van bán nguyệt : giữa tâm thất trái và động mạch chủ có van động mạch chủ, van động mạch phổi ở giữa tâm thất phải và động mạch phổi. Nó giúp máu chảy một chiều từ tâm thất ra động mạch .Tất cả những van đóng mở một cách thụ động, sự đóng mở tùy thuộc vào sự chênh lệch áp suất qua van. Ví dụ như khi áp lực đè nén tâm nhĩ vượt quá áp lực đè nén tâm thất thì van nhĩ-thất mở ra, và máu từ nhĩ xuống thất ; ngược lại khi áp lực đè nén tâm thất lớn hơn áp lực đè nén tâm nhĩ, van đóng lại, ngăn máu chảy ngược từ thất về nhĩ

Sợi cơ tim

Tim được cấu thành bởi ba loại cơ tim : cơ nhĩ, cơ thất và những sợi cơ có tính kích thích, dẫn truyền đặc biệt quan trọng. Cơ nhĩ, cơ thất có hoạt động giải trí co rút giống cơ vân, loại còn lại co rút yếu hơn nhưng chúng có tính nhịp điệu và dẫn truyền nhanh những xung động trong tim .Các tế bào cơ tim có đặc thù trung gian giữa tế bào cơ vân và tế bào cơ trơn. Đó là những tế bào nhỏ, có vân, chia nhánh và chỉ một nhân. Khác với cơ vân, những tế bào cơ tim có những cầu nối, kết với nhau thành một khối vững chãi, có những đoạn màng tế bào hòa với nhau. Các sợi cơ tim mang tính hợp bào, hoạt động giải trí như một đơn vị chức năng duy nhất khi phân phối với kích thích, Viral điện thế giữa những sợi cơ tim nhanh gọn qua những cầu nối. Sự lan truyền điện thể từ nhĩ xuống thất được dẫn qua một đường dẫn truyền đặc biệt quan trọng gọi là bộ nối nhĩ-thất .Các sợi cơ tim chứa nhiều ty lạp thể và mạch máu, tương thích với đặc tính hoạt động giải trí ái khí của tim. Thành phần đa phần của tế bào cơ tim là những tơ cơ ( myofibrille ), chứa những sợi dày ( myosin ) và sợi mỏng mảnh ( actin, tropomyosin, troponin ), sự co rút của chúng gây ra co rút hàng loạt tế bào cơ tim. Xung quanh những sợi cơ có mạng nội sinh cơ chất ( reticulum sarcoplasmique ) là nơi dự trữ calci .Như vậy công dụng chính của cơ tim là tự co rút và chúng cũng phản ứng theo cùng một phương pháp trong trường hợp bệnh lý : chúng cùng phì đại trong sự quá tải hoặc chúng hoại tử thành những mô xơ trong trường hợp khác .

Hệ thống dẫn truyền

Gồm những tế bào mãnh có năng lực phát nhịp ( pacemaker ) cho hàng loạt tim, chúng tạo thành mạng lưới hệ thống dẫn truyền, dẫn truyền điện thế qua cơ tim. Hệ thống dẫn truyền này bảo vệ cho những buồng tim co rút đồng điệu, gồm :Nút xoang nhĩ : còn gọi là nút Keith-Flack, nằm ở cơ tâm nhĩ, chỗ tĩnh mạch chủ trên đổ vào tâm nhĩ phải. Nút xoang nhĩ phát xung khoảng chừng 80 l – 100 l / phút, là nút dẫn nhịp cho tim, nhận sự chi phối của sợi giao cảm và dây phó giao cảm ( dây X ) .Nút nhĩ-thất : còn gọi là nút Aschoff-Tawara, ở phía sau bên phải vách liên nhĩ, cạnh lỗ xoang tĩnh mạch vành. Phát xung 40-60 l / phút, được chi phối bởi dây giao cảm và dây X .Bó His : đi từ nút nhĩ-thất tố vách liên thất, chạy dưới nội tâm mạc xuống phía phải của vách liên thất khoảng chừng 1 cm, còn gọi là bộ nối nhĩ-thất, dẫn truyền điện thế giữa nhĩ và thất, rồi chia làm hai nhánh phải và trái .Nhánh phải liên tục đi xuống phía phải vách liên thất, chia thành những nhánh nhỏ chạy giữa những sợi cơ tim thất phải gọi là mạng lưới Purkinje. Nhánh trái chui qua vách liên thất, chia một nhánh phía trước mỏng dính, nhỏ và một nhánh phía sau, dày, rồi cũng chia thành sợi Purkinje để đến nội tâm mạc thất trái. Bộ nối nhĩ-thất, hai nhánh hoặc những sợi Purkinje tần số phát xung rất chậm 20-40 l / phút, chỉ nhận sợi giao cảm .

Hệ thần kinh

Chi phối tim là hệ thần kinh tự chủ.

Dây X ( thần kinh long dong ) phải chi phối cho nút xoang và dây X trái chi phối nút nhĩ-thất. Các sợi phó giao cảm đến cơ nhĩ chứ không đến cơ thất .Dây giao cảm đến đáy tim theo mạch máu lớn, sau đó phân thành mạng vào cơ tim, thường là theo sau mạch vành .Thần kinh giao cảm tiết Norepinephrin, làm tăng tần số nút xoang, tăng vận tốc dẫn truyền, và tăng lực co bóp. Thần kinh phó giao cảm làm giảm tần số nút xoang, giảm vận tốc dẫn truyền qua trung gian Acetylcholin. Tác dụng của hai hệ này trái ngược nhau, nhưng có công dụng điều hòa để bảo vệ cho sự hoạt động giải trí tim .

Giải phẫu tim[sửa|sửa mã nguồn]

• Sách giáo khoa Sinh học 8 – Nhà xuất bản Giáo dục
• Video Giải phẫu thực hành tim

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học