Cấu trúc Trái Đất – Wikipedia tiếng Việt

Mô hình cắt của Trái Đất từ trong nhân ra .Cấu trúc bên trong Trái Đất tựa như như ở bên ngoài cũng gồm có những lớp. Các lớp này được xác lập dựa trên những đặc thù hóa học hoặc lưu biến của chúng .Trái Đất có lớp vỏ silicat rắn ở ngoài cùng, manti rất nhớt, lõi ngoài lỏng và ít nhớt hơn manti, và lõi trong rắn. Những hiểu biết khoa học về cấu trúc bên trong Trái Đất dựa trên những quan sát về địa hình và độ sâu đáy biển, quan sát những đá ở những điểm lộ, những mẫu lấy từ mặt đất đến những độ sâu sâu hơn bởi hoạt động giải trí núi lửa, nghiên cứu và phân tích sóng địa chấn đi xuyên qua Trái Đất, đo đạc trường trọng tải của Trái Đất, và những thí nghiệm về tinh thể rắn trong nhiều điều kiện kèm theo nhiệt độ và áp suất khác nhau trong lòng Trái Đất .

Cấu trúc của Trái Đất có thể được xác định theo hai cách gồm tính chất hóa học hoặc cơ học như lưu biến học. Về mặt cơ học, người ta chia nó thành 5 lớp chính gồm thạch quyển, quyển mềm, lớp phủ giữa, lõi ngoài, và lõi trong. Về mặt hóa học, người ta chia nó thành lớp vỏ, manti trên, manti dưới lớp vỏ, lõi ngoài và lõi trong.[1]

Độ sâu

Lớp

Tiếng Anh

Km
Dặm

0–60

0–37

Thạch quyển (thay đổi cục bộ giữa 5 – 200 km)

Lithosphere

0–35

0–22

… Lớp vỏ (thay đổi cục bộ giữa 5 – 70 km)

Crust

35–60

22–37

… Phần trên cùng của manti trên

… Uppermost part of mantle

35–2890

22–1790

Lớp phủ

Mantle

100–200

62–125

… Quyển mềm

…Asthenosphere

35–660

22–410

… Manti trên

… Upper mesosphere (upper mantle)

660–2890

410–1790

… Manti dưới

… Lower mesosphere (lower mantle)

2890–5150

1790–3160

Lõi ngoài

Outter Core

5150–6360

3160–3954

Lõi trong

Inner Core

Tính phân lớp của Trái Đất được xác lập gián tiếp thông quan cách tính thời hạn sóng động đất truyền đi khúc xạ và phản xạ bên trong Trái Đất. Lõi ngoài không cho sóng ngang truyền qua, trong khi đó tốc độ sóng truyền đi là khác nhau trong những lớp khác. Sự biến đổi về tốc độ sóng địa chấn giữa những lớp khác là so sự khúc xạ tuân theo định luật Snell. Sự phản xạ được gây ra bởi sự tăng tốc độ sóng địa chấn và tựa như với sự phản xạ của ánh sáng khi gặp gương .
Lõi Trái Đất hay còn gọi là Nhân Trái Đất. Theo đặc thù vật lý dựa trên đặc thù sóng truyền qua người ta chia lõi thành 2 lớp có đặc thù ứng xừ sóng khác nhau. Lớp bên ngoài hay còn gọi là nhân ngoài được cho là ở thể lỏng ; còn lớp bên trong hay nhân trong được cho là ở thể rắn có tỷ lệ ( tỷ trọng ) cao nhất trong những lớp của Trái Đất. Sự sống sót của lõi trong hoàn toàn có thể phân biệt với lõi ngoài được nhà địa chấn học Inge Lehmann phát hiện vào năm 1936 [ 2 ], vì nó không có năng lực truyền sóng cắt đàn hồi ; chỉ có sóng nén được quan sát là truyền qua nó [ 3 ] .Mật độ trung bình của Trái Đất khoảng chừng 5.515 kg / m3. Trong khi tỷ lệ trung bình của vật tư trên mặt phẳng vào khoảng chừng 3.000 kg / m3, do vậy những vật tư nằm sâu hơn bên trong có tỷ lệ lớn hơn. Các đo đạc địa chấn cho thấy tỷ trọng của nhân ngoài từ 9.900 đến 12.200 kg / m3 và nhân trong khoảng chừng 12.600 – 13.000 kg / m3. [ 4 ]Nhân ngoài nằm ở độ sâu khoảng chừng 2.900 km phía dưới bề mặt Trái Đất và dày khoảng chừng 2.260 km [ 5 ]. Nhiệt độ của lõi ngoài Trái Đất nằm trong khoảng chừng từ 4.400 °C ở phần trên tới 6.100 °C ở phần dưới. Lớp chất lỏng và nóng gồm có sắt và niken này của lớp lõi ngoài có tính dẫn điện, phối hợp với sự tự quay của Trái Đất, sinh ra hiệu ứng dynamo ( xem thuyết Geodynamo ), duy trì những dòng điện và như vậy được coi là gây ra tác động ảnh hưởng tới từ trường của Trái Đất [ 6 ]. Nó chiếm khoảng chừng 30,8 % khối lượng Trái Đất [ 7 ] .

Lõi trong của Trái Đất là phần trong cùng nhất của Trái Đất là một quả cầu chủ yếu ở dạng rắn có bán kính khoảng 1.220 km, chỉ bằng 70% bán kính của Mặt Trăng. Nó được cho là chứa hợp kim sắt-niken (hay còn gọi là nhân Nife), và nhiệt độ của nó tương đương nhiệt độ bề mặt của Mặt Trời.[8]

Lớp phủ hay manti của Trái Đất về mặt hóa học chia ra thành những lớp. Lớp phủ là lớp có độ nhớt cao nhất nằm phía dưới lớp vỏ và phía trên lõi ngoài. Lớp phủ của Trái Đất là lớp vỏ đá dày khoảng chừng 2.900 km [ 9 ] chiếm khoảng chừng gần 70 % thể tích Trái Đất. Nó hầu hết là dạng rắn và nằm trên một lõi giàu sắt của Trái Đất, chiếm khoảng chừng gần 30 % thể tích Trái Đất. Các quá trình nóng chảy và núi lửa trong quá khứ tại những điểm nông hơn của lớp phủ đã tạo ra một lớp vỏ rất mỏng mảnh chứa những loại sản phẩm nóng chảy đã kết tinh gần mặt phẳng, mà trên đó diễn ra mọi dạng sự sống [ 6 ]. Các loại khí thoát ra trong quy trình nóng chảy của lớp phủ Trái Đất có ảnh hưởng tác động lớn tới thành phần và độ thông dụng của những chất khí có trong khí quyển Trái Đất .
Bề dày của lớp vỏ Trái Đất ( km )
Lớp vỏ Trái Đất là lớp nằm ngoài cùng của Trái Đất, ở dạng rắn. Các thành phần đá của lớp vỏ Trái Đất gần như tổng thể là những oxide. Các thành phần như clo, lưu huỳnh và fluor là những ngoại lệ quan trọng duy nhất so với thành phần này và tổng khối lượng của chúng trong bất kể loại đá nào thường thì đều nhỏ hơn 1 %. F. W. Clarke đã đo lường và thống kê rằng gần 47 % khối lượng lớp vỏ Trái Đất là oxy. Nguyên tố này xuất hiện trong những oxide, hầu hết là của silic, nhôm, sắt, calci, magiê, kali và natri. Silic là thành phần quan trọng chính của lớp vỏ, xuất hiện trong những khoáng vật silicat, là khoáng vật phổ cập nhất trong những loại đá mácma và đá biến chất, khi vỡ vụn thì thành cát .

Lớp vỏ được chia thành hai kiểu theo phạm vi phân bố và đặc điểm hóa lý của nó là vỏ lục địa và vỏ đại dương. Vỏ đại dương dày 5 km đến 10 km, và được cấu tạo chủ yếu là basalt, diabase, và gabbro. Vỏ lục địa dày từ 30 km đến 50 km và được cấu tạo bởi các đá có tỷ trọng nhẹ hơn so với vỏ đại dương như granite.

• Thuyết Geodynamo

• Herndon, J. Marvin (1994) Planetary and Protostellar Nuclear Fission: Implications for Planetary Change, Stellar Ignition and Dark Matter Proceedings: Mathematical and Physical Sciences, Vol. 445, No. 1924 (9 tháng 5 năm 1994), pp. 453–461
• Herndon, J. Marvin (1996) Substructure of the inner core of the Earth Vol. 93, Issue 2, 646-648, 23 tháng 1 năm 1996, PNAS
• Hollenbach, D. F.,dagger and J. M. HerndonDagger (2001) Deep-Earth reactor: Nuclear fission, helium, and the geomagnetic field Published online before print 18 tháng 9 năm 2001, 10.1073/pnas.201393998, 25 tháng 9 năm 2001, vol. 98, no. 20, PNAS
• Lehmann, I. (1936) Inner Earth, Bur. Cent. Seismol. Int. 14, 3-31
• Schneider, David (Oct 1996) A Spinning Crystal Ball, Scientific American
• Wegener, Alfred (1915) “The Origin of Continents and Oceans”

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học