4 món đặc sản ‘chất lừ’ chế từ trái xấu xấu, đen đen nhưng ăn cực đã

Ở đồng bằng sông Cửu Long, cây quách được trồng nhiều ở Trà Vinh, Sóc Trăng và An Giang, đặc biệt quan trọng là những khu vực có đông đồng bào dân tộc bản địa Khmer sinh sống. Loại cây này thường được trồng gần nhà ở của người dân để che bóng mát. Trong đó, trái quách xuất hiện trên đất Trà Vinh đã hơn nửa thế kỷ. Quách là loại cây cao từ 7-8 m, lá nhỏ và thân giống như cây cần thăng. Trồng khoảng chừng 7 năm, cây mới cho trái .

Cầu Kè là một huyện của tỉnh Trà Vinh được rất nhiều người biết đến với loại trái cây đặc sản là trái dừa sáp và loại củ cải muối ngon nổi tiếng với thương hiệu Xá Bấu Cầu Kè nhưng bên cạnh đó còn có một loại trái cây có tên rất lạ và cũng rất ngon và không kém phần nổi tiếng, đó là trái quách.

Ai lần tiên phong nghe cái tên này cũng đều khá tò mò về loại trái cây lạ này. Bởi đây là một loại trái cây khá hiếm không phải vùng đất nào cũng có .

Cây quách già hàng chục tuổi, mới năm cho hàng trăm trái. Du khách phương xa lần đầu đến với Trà Vinh có lẽ rằng sẽ bị lôi cuốn khi nhìn thấy những cây cao cao, trồng trước nhà dân, có dáng thẳng đứng nhưng lại thanh mảnh và đẹp, trên cây có rất nhiều trái tròn màu trắng xám đó là trái quách .
Trước đây, cây quách chỉ được trồng ở đồng bào dân tộc bản địa Khrme, từ từ mùi vị độc lạ riêng của trái quách đã mê hoặc nhiều người. Ngày nay, người dân Trà Vinh trồng trái quách đại trà phổ thông hơn, mỗi nhà trồng vài cây, lấy bóng mát và trái. Đặc biệt trong khuôn viên các chùa Khrme, cây quách được trồng nhiều và thành hàng .

Khi quách đến mùa, đi dọc các con đường của tỉnh Trà Vinh ta cũng đều phát hiện những sề quách được bày bán ven đường .
Tuy nhiên địa phương trồng nhiều trái quách nhất và truyền kiếp nhất là huyện Cầu Kè. Cây quách được trồng xen các loại cây ăn trái bởi loại cây này thân to, tán rộng được trồng thành hàng, đặc biệt quan trọng những trái quách treo lủng lẳng trông như những trái bóng nhựa trên cây .

Người trồng quách có kinh nghiệm tay nghề không mất công leo cây, bẻ trái. Bắt đầu chín là trái quách tự rụng. Mặc dù rơi từ trên rất cao xuống đất nhưng trái quách không hề dập vỡ và khi chớm chín thì trái còn rất cứng. Để bảo vệ trái quách chín rụng không bị vỡ và bán giá tốt, người trồng quách thường tạo nền đất mềm xung quanh cây quách hoặc rải một lớp rơm khô để khi trái quách rụng xuống sẽ không bị vỡ .

Loại trái đặc biệt quan trọng này được chế biến thành nhiều món đặc sản nổi tiếng như quách ghém cùng mắm. Mắm cá sặc, cá chốt hay cá trẽn trộn đường tỏi, ớt là loại thức chấm mê hoặc được dùng với các loại rau sống như xà lách, cải thảo, bông súng … kèm thêm vài lát khế chua hoặc chuối chát để đậm vị. Thêm vào đó, người ta còn nạo cơm quách ra làm nhân cuốn chung trong rau và chấm mắm .
Đối với phụ nữ thì món quách trộn cùng mắm hay dầm đá đường là món ăn giải nhiệt số một được mọi người yêu thích, còn so với cánh mày râu quách ngâm rượu thì đã trở thành đặc sản nổi tiếng .

Để dầm nước đá đường, chỉ cần nạo ruột trái cho vào ly đánh nhừ. Cho đường cát và nước đá bào vào, ta sẽ được một món giải nhiệt ngày hè tuyệt vời và đáng nhớ. Múc một muỗng quách cho vào miệng, mùi thơm của quách phảng phất lên cánh mũi, vị chua thanh làm mặt lưỡi tê mê. Vị ngọt của đường, vị béo của sữa lan thấm khắp vòm họng, thật là dễ chịu và thoải mái. Nhưng sảng khoái nhất là khi chiêm ngưỡng và thưởng thức trái quách vào những trưa hè nóng nực. Vị chua của quách khiến cái nóng của mặt trời nhanh gọn biến đi .
Ở Cầu Kè, người ta còn chế biến quách thành một loại rượu được coi là đặc sản nổi tiếng. Vì, uống rượu này sẽ chiêm ngưỡng và thưởng thức mùi vị thơm đặc trưng của quách mà còn có lợi cho những người bị cao huyết áp, đau nhức, bổ thận … Muốn có rượu thuốc này, người ta dùng muỗng cạo lấy cơm trái quách ngâm trong hũ rượu nếp hoặc rượu gạo nguyên chất. Để có rượu ngon hơn, người ta bổ trái quách thành vài ba mảnh, ngâm rượu. Nhưng, theo nhiều người sành rượu thì đục vài ba lỗ trên vỏ trái quách rồi thả vào hũ rượu. Theo họ, ngâm như vậy sẽ có nước rượu trong, không đục như hai cách trên .

Ngoài ra, còn có một món lạ cực ngon được chế biến từ trái quách đó là lẩu gà nấu trái quách. Xuất phát từ đặc thù và mùi vị mê hoặc của trái quách, có quán ăn đã điều tra và nghiên cứu kỹ cách nấu để biến tấu món lẩu chua gà, thay vì dùng lá giang, đọt cóc hoặc trái tầm ruột làm chất chua. Cơm trái quách theo đó được sử dụng làm nước lèo khiến cho người ăn thú vị. Với món lẩu trái quách thịt gà là thành phần nòng cốt, giàu chất bổ dưỡng, nhưng nước súp cũng giữ một vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật so với món ăn. Nước súp càng thơm ngon, nồi lẩu càng thăng hoa .

Đặc biệt, món lẩu trái quách hấp dẫn nhất là ăn chung với bún, vừa chua thanh, vừa ngọt nhẹ, mùi vị thơm tho, cay nồng, rất dễ đánh thức vị giác. 

Ngoài tính năng giải nhiệt, trái quách còn giúp trị táo bón. Theo dân gian, cắt mỏng dính trái quách non rồi mang phơi khô hoàn toàn có thể dùng để chữa trị tiêu chảy, lá quách chữa trị viêm phế quản .

Nhờ vị ngon đặc biệt quan trọng, loại trái cây này được đi ” chu du ” khắp nơi .

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Văn hóa ẩm thực