Các yếu tố chi phối sự hình thành và phát triển nhân cách? Vai trò, ví dụ?

5 yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự phát triển và hình thành nhân cách, đó là: yếu tố di truyền, yếu tố hoàn cảnh sống (gồm hoàn cảnh tự nhiên và hoàn cảnh xã hội), yếu tố giáo dục, yếu tố hoạt động, yếu tố giao tiếp.

Những nội dung tương quan :

Sự hình thành và phát triển nhân cách

Mục lục :

1. Khái niệm sự hình thành và phát triển nhân cách

a) Nhân cách là gì?

Hình thành nhân cách là một quá trình khách quan mang tính quy luật, trong đó một người thể hiện mình vừa trong tư cách là đối tượng của sự tác động vừa trong tư cách là chủ thể của hoạt động và giao tiếp.

Giai đoạn hình thành nhân cách được tính ngay từ khi chủ thể nhân cách còn nằm trong bào thai, giữ vai tò đặc biệt quan trọng quan trọng – vai trò mang tính tiền định nhân cách .

b) Phát triển nhân cách là gì?

Phát triển nhân cách là quá trình hình thành nhân cách như là một phẩm chất xã hội của cá nhân, là kết quả của sự xã hội hóa nhân cách và của giáo dục.

Giai đoạn phát triển nhân cách hoàn toàn có thể được xác lập trong khoảng chừng thời hạn trước tuổi trưởng thành của chủ thể nhân cách .

Từ sự xác định trên, chúng ta có thể đưa ra 5 yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự phát triển và hình thành nhân cách, đó là: yếu tố di truyền, yếu tố hoàn cảnh sống (gồm hoàn cảnh tự nhiên và hoàn cảnh xã hội), yếu tố giáo dục, yếu tố hoạt động, yếu tố giao tiếp.

2. Các yếu tố chi phối sự hình thành và phát triển nhân cách

a) Yếu tố di truyền đối với sự hình thành và phát triển nhân cách

– Các yếu tố bẩm sinh di truyền đóng vai trò tiền đề tự nhiên, là cơ sở vật chất cho sự hình thành và phát triển nhân cách. Các yếu tố bẩm sinh di truyền như đặc thù hoạt động giải trí của hệ thần kinh, cấu trúc của não, cấu trúc và hoạt động giải trí của các giác quan … Những yếu tố này sinh ra đã có do cha mẹ truyền lại hoặc tự phát sinh do biến dị ( bẩm sinh ) .
– Di truyền là sự tái tạo ở đời sau những thuộc tính sinh học có ở đời trước, là sự truyền lại từ cha mẹ đến con cháu những đặc thù những phẩm chất nhất định ( sức mạnh bên trong khung hình, sống sót dưới sạng nhưng tư chất và năng lượng ) đã được ghi lại trong mạng lưới hệ thống gen di truyền .

Vai trò của di truyền trong sự hình thành và phát triển nhân cách

Nhân tố di truyền giữ vai trò tiền đề vật chất so với quy trình hình thành và phát triển nhân cách con người vì :
– Di truyền là sự tái tạo lại ở trẻ nhỏ những thuộc tính sinh học có ở cha mẹ, là sự truyền lại từ cha mẹ cho con cháu những đặc thù, những phẩm chất nhất định đã được ghi lại trong mạng lưới hệ thống gen. Những thuộc tính, những đặc thù hoàn toàn có thể di truyền là cấu trúc giải phẫu của khung hình, những đặc thù sinh học ( như màu da, tóc, tầm vóc … ), tư chất của hệ thần kinh. Những yếu tố này trước hết bảo vệ cho loài người phát triển, đồng thời giúp con người hoàn toàn có thể thích ứng với những biến hóa của điều kiện kèm theo sống sót .

– Cần phân biệt khái niệm di truyền với bẩm sinh. Bẩm sinh là hiện tượng kỳ lạ sinh ra đã có – bẩm sinh hoàn toàn có thể là do di truyền và hoàn toàn có thể là không phải do di truyền đem lại .
Vai trò của di truyền : Đánh giá về vai trò của di truyền …. có rất nhiều quan điểm khác nhau :
* Quan điểm Phi Mác xít : Gồm 2 quan điểm trái ngược nhau :
– Quan điểm thứ nhất : Di truyền là yếu tố quyết đinh trọn vẹn sự hình thành và phát triển nhân cách con người “ Con vua thì lại làm vua ” hoặc “ trứng rồng lại nở ra rồng ”. Quan điểm là sai vì nó chưa nhìn nhận đúng vai trò của di truyền, quá tôn vinh vai trò của di truyền dẫn đến phủ định vai trò của các yếu tố khác so với sự hình thành và phát triển nhân cách con người. Trên trong thực tiễn sự phát triền nhân cách con người không chỉ do di truyền quyết định hành động mà nó còn nhờ vào vào các tác nhân khác đó là môi trường tự nhiên và giáo dục đặc biệt quan trọng là tính tích cực của cá thể .
– Quan điểm thứ 2 : Phủ nhận trọn vẹn vai trò của di truyền, cho rằng di truyền trọn vẹn không có vai trò gì so với sự hình thành và phát triển nhân cách .
* Quan điểm của chủ nghĩa Mác :

Chủ nghĩa Mác không phủ nhận cũng không quá tôn vinh vai trò của di truyền mà đánh giá và nhận định : Di truyền là tiền đề, là cơ sở vật chất thiết yếu so với sự hình thành và phát triển nhân cách Di truyền là năng lực tiềm tàng mà từ đó tư chất của con người được phát triển thêm lên trải qua các mối quan hệ xã hội, qua sự giao lưu giữa người với người :
– Di truyền tạo ra những sức sống trong thực chất tự nhiên của con người, tạo năng lực cho người đó hoạt động giải trí có hiệu quả trong một số ít nghành nghề dịch vụ nhất định ( tạo tiền đề vật chất cho sự hình thành và phát triển nhân cách của con người )

– Di truyền, đặc biệt quan trọng là yếu tố di truyền những tư chất ( nhất là những tư chất về năng lượng hoặc phẩm chất về một nghành nghề dịch vụ hoạt động giải trí nhất định ở trẻ nhỏ ) có tầm quan trọng đặc biệt quan trọng so với công tác làm việc giáo dục .
– Di truyền không hề quyết định hành động số lượng giới hạn tân tiến xã hội của con người mà nó chỉ tạo năng lực cho con người hoạt động giải trí có tác dụng trong 1 số ít nghành nhất định .
– Di truyền không quyết định hành động những số lượng giới hạn tân tiến của con ngườì. Những đặc điếm sinh học mặc dầu có ảnh hưởng lớn đến quy trình hình thành năng lực, xúc cảm, trí tuệ, sức khỏe thể chất, … của con người nhưng nó chỉ tạo tiền đề cho sự phát triển nhân cách của con người với những nghành lao động rất là thoáng rộng, nó không xu thế đơn cử vào một nghành nào đó .
Ví dụ : Một người có tư chất toán học ( yếu tố di truyền ) nên xu thế cho con người đó có năng lực hoạt động giải trí trong nghành khoa học tự nhiên, người đó có trở thành nhà toán học hay giáo viên toán hoặc kỹ sư, kiến trúc sư, bác sỹ, nhà quản trị, …. lại nhờ vào vào sự tích cực, sự cố cố gắng nỗ lực của bản thân, sự giáo dục của thiên nhiên và môi trường, giáo dục nhà trường, mái ấm gia đình và xã hội .
– Di truyền không quyết định hành động nội dung của sự phát triển tâm ý mà nó chỉ ảnh hưởng : tạo điều kiện kèm theo thuận tiện hay trở ngại cho sự phát triển tâm ý với vận tốc nhanh hay chậm ( VD : trẻ khuyết tật về thị giác hay thính giác tiếp thu kinh nghiệm tay nghề XH – LS khó khăn vất vả và chậm hơn tuy nhiên điều đó không quyết định hành động ND tâm ý nhân cách .
Trên thực tiễn có nhiều mái ấm gia đình liên tục Open những người có tài qua nhiều thế hệ – chỉ hoàn toàn có thể lý giải là cá thể đó được thừa kế những tư chất nhất định, được sống và học tập trong môi trường tự nhiên thuận tiện, được tham gia sớm vào hoạt động giải trí đó …
* Như vậy, trong giáo dục và quản trị giáo dục cần nhận thức và nhìn nhận đúng về vai trò của di truyền so với quy trình hình thành và phát triển nhân cách con người, không được tuyệt đối hoá vai trò của di truyền hay phủ nhận vai trò của di truyền. Mọi hoạt động giải trí giáo dục, dạy học trong nhà trường phải dựa trên đặc thù tâm ý của từng lứa tuổi để xác lập tiềm năng, nội dung, chiêu thức và hình thức tổ chức triển khai giáo dục cho tương thích .

b) Yếu tố môi trường đối với sự hình thành và phát triển nhân cách

– Trong sự hình thành và phát triển nhân cách, môi trường tự nhiên xã hội có tầm quan trọng đặc biệt quan trọng vì nếu không có xã hội loài người thì những tư chất có tính người cũng không hề phát triển được. Môi trường là mạng lưới hệ thống các thực trạng bên ngoài, các điều kiện kèm theo tự nhiên và thiên nhiên và môi trường xã hội xung quanh thiết yếu cho hoạt động giải trí sống và phát triển của trẻ nhỏ .

– Sự hình thành và phát triển nhân cách chỉ hoàn toàn có thể được triển khai trong một môi trường tự nhiên nhất định. Môi trường góp thêm phần tạo nên mục tiêu, động cơ, phương tiện đi lại và điều kiện kèm theo cho hoạt động giải trí giao lưu của cá thể, nhờ đó giúp trẻ sở hữu được các kinh nghiệm tay nghề để hình thành và phát triển nhân cách của mình .
– Tuy nhiên, đặc thù và mức độ ảnh hưởng của môi trường tự nhiên so với sự hình thành và phát triển nhân cách còn tùy thuộc vào lập trường, quan điểm, thái độ của cá thể so với các ảnh hưởng đó, cũng như tùy thuộc vào khuynh hướng và năng lượng, vào mức độ cá thể tham gia cải biến môi trường tự nhiên .

c) Yếu tố giáo dục đối với sự hình thành và phát triển nhân cách

– Giáo dục đào tạo là sự ảnh hưởng tác động có mục tiêu, có tổ chức triển khai, có kế hoạch nhằm mục đích thực thi có hiệu suất cao các mục tiêu đã đề ra. Giáo dục đào tạo giữ vai trò chủ yếu so với sự hình thành và phát triển nhân cách. Giáo dục đào tạo hoàn toàn có thể mang lại những văn minh mà các tác nhân khác như bẩm sinh – di truyền hoặc môi trường tự nhiên, thực trạng không hề có được .
– Giáo dục đào tạo không riêng gì thích ứng mà còn hoàn toàn có thể đi trước hiện thực và thôi thúc nó phát triển. Giáo dục đào tạo có giá trị khuynh hướng sự hình thành phát triển nhân cách. Giáo dục đào tạo thôi thúc sức mạnh bên trong khi trẻ chớp lấy được nhu yếu, động cơ, hứng thú và nó tương thích với quy luật phát triển bên trong của cá thể .
– Bên cạnh đó giáo dục có tầm quan trọng đặc biệt quan trọng so với những người bị khuyết tật, nó hoàn toàn có thể bù đắp những thiếu vắng do bệnh tật gây ra cho con người. Giáo dục đào tạo còn hoàn toàn có thể uốn nắn những phẩm chất tâm ý xấu và làm cho nó phát triển theo khunh hướng mong ước của xã hội .

– Tuy nhiên không nên tuyệt đối hóa vai trò của giáo dục so với sự hình thành nhân cách. Giáo dục đào tạo không hề tách rời tự giáo dục, tự rèn luyện, tự triển khai xong nhân cách ở mỗi cá thể .

Giáo dục giữ vai trò chủ đạo đối với quá trình hình thành và phát triển nhân cách con người. Một nền giáo dục được tổ chức tốt bằng các hình thức hoạt động giao lưu phong phú và đa dạng với những phương pháp khoa học có thể làm con người đạt tới sự phát triển toàn diện phù hợp với sự phát triển của thời đại. Tuy nhiên, giáo dục đóng vai trò chủ đạo chứ không phải là duy nhất, cũng như không phải là quyết định trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách con người. Nó chỉ vạch ra chiều hướng cho sự hình thành và phát triển nhân cách học sinh và thúc đẩy quá trình hình thành và phát triển theo chiều hướng đó. giáo dục không chỉ là sự tác động một chiều của nhà giáo dục tới học sinh mà còn bao gồm cả những tác động tích cực, phong phú, đa dạng giữa học sinh với nhau nên trong công tác giáo dục cần phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục và tự giáo dục.

>>> Xem thêm: Vai trò của giáo dục đối với sự hình thành phát triển nhân cách

d) Yếu tố hoạt động cá nhân đối với sự hình thành và phát triển nhân cách

– Hoạt động là phương pháp sống sót của con người. Hoạt động của con người là hoạt động giải trí có mục tiêu, mang tính xã hội, hội đồng, được triển khai bằng những thao tác nhất định với những công cụ nhất định. Hoạt động cá thể đóng vai trò quyết định hành động trực tiếp so với sự hình thành và phát triển nhân cách .
– Thông qua hoạt động giải trí của bản thân trẻ sẽ lĩnh hội kinh nghiệm tay nghề lịch sử dân tộc – xã hội và biến nó thành nhân cách của mình. Hoạt động giúp kích thích hứng thú, niềm mê hồn phát minh sáng tạo và làm phát sinh những nhu yếu mới, những thuộc tính tâm ý mới … ở mỗi các nhân mà nhờ đó nhân cách được hình thành và phát triển .

Sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ nhờ vào vào hoạt động giải trí ở mỗi thời kì, lứa tuổi nhất đinh. Muốn hình thành và phát triển nhân cách thì cha mẹ cần phải tcho con ham gia vào các dạng hoạt động giải trí khác nhau và kích thích yếu tố hoạt động giải trí cá thể .
Ngay từ khi còn nhỏ, ở mỗi trẻ đã hình thành những nhân cách khác nhau cũng như chịu chi phối bởi mạng lưới hệ thống mái ấm gia đình, giáo dục, xã hội, …. Trong đó mái ấm gia đình được coi là cái nôi của nhân cách, tác động ảnh hưởng vào mạng lưới hệ thống phát triển ý thức và sức khỏe thể chất của trẻ. Vì vậy giáo dục nhân cách cho trẻ ngay từ nhà là điều rất quan trọng và thiết yếu .

e) Yếu tố giao tiếp đối với sự hình thành và phát triển nhân cách

Giao tiếp là hình thức hoạt động giải trí đặc trưng cho mối quan hệ giữa con người với con người, trải qua đó thực thi sự tiếp xúc tâm lí và được bộc lộ ở 3 quy trình : trao đổi thông tin, hiểu biết lẫn nhau và ảnh hưởng tác động lẫn nhau .
Ví dụ như giáo viên lên lớp giảng bài cũng coi là hoạt động giải trí tiếp xúc, do nó có sự trao đổi thông tin .
Giao tiếp đóng vai trò cơ bản trong sự hình thành và phát triển nhân cách. Bởi vì :

+ Nó ko thể có tâm lí con bên ngoài mối quan hệ tiếp xúc, con người không hề sống sót bên ngoài tiếp xúc. Thông qua tiếp xúc để tiếp thu, lĩnh hội những kinh nghiệm tay nghề lịch sử dân tộc – xã hội mà các thế hệ trước để lại để trở thành thành viên của xã hội .
Ví dụ như : Con người không hề tự mình chứng tỏ các định lí, công thức toán học mà phải trải qua tiếp xúc dưới hình thức học tập, trao đổi các điều tra và nghiên cứu của những nhà toàn học thời trước để lĩnh hội tác dụng điều tra và nghiên cứu của họ .
+ Giao tiếp thôi thúc sự hình thành ở con người những hứng thú nhận thức khác nhau, điều này hoàn toàn có thể làm đòn kích bẩy để dẫn đến sự tự huấn luyện và đào tạo. Ví dụ như : Thông qua việc tham gia các hội thảo chiến lược về thiên nhiên và môi trường, học viên A hoàn toàn có thể thấy hứng thú với yếu tố bảo vệ thiên nhiên và môi trường, điều đó thôi thúc em tự điều tra và nghiên cứu tìm tòi và từ đó dẫn đến sự tự đào tạo và giảng dạy .
+ Trong tiếp xúc con người không chỉ nhận thức người khác mà còn nhận thức chính bản thân mình, bất kể người nào cũng so sánh mình với cái mà họ nhìn thấy ở người khác, so sánh cái mà họ làm được với cái mà người xung quanh làm. Do đó, qua tiếp xúc, con người tự nhìn nhận bản thân mình như một nhân cách .
Ví dụ : Các em học viên cùng trao đổi cách giải một bài toán khó. Qua việc tranh luận đó, các em hoàn toàn có thể tự thấy cách làm của mình là đúng hay sai, có nhanh gọn hay không .

+ Nhu cầu tiếp xúc là một nhu yếu xã hội cơ bản và Open sớm nhất ở con người. Việc không thỏa mãn nhu cầu nhu yếu này ở con người ở bất kỳ lứa tuổi nào đều dẫn đến những rung động xấu đi .
Ví dụ như : Những trẻ nhỏ không được đi nhà trẻ, các em không được tập tiếp xúc làm quen với thầy cô và bạn hữu nên khi đi học lớp 1 sẽ rất ngần ngại, nhút nhát .

Nhân tố nào quan trọng nhất đối với quá trình hình thành và phát triển nhân cách?

Trong 5 nhân tố nêu trên thì nhân tố giáo dục giữ vai trò chủ đạo đối với quá trình hình thành và phát triển nhân cách con người.

Các tìm kiếm tương quan : Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển tâm ý cá thể, Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển nhân cách của con người, Quan điểm sai lầm đáng tiếc so với sự hình thành và phát triển nhân cách, Mọi sự suy thoái và khủng hoảng về nhân cách thường bắt nguồn từ nhu yếu xấu đi, Ví dụ về các yếu tố chi phối sự hình thành và phát triển nhân cách, Cơ chế hình thành và phát triển tâm ý người, Vai trò của di truyền trong sự hình thành và phát triển nhân cách

5/5 – ( 30087 bầu chọn )

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học